Πλησιάζει ο Δεκέμβριος, η εποχή των απολογισμών, και εκτός απροόπτου το ιστολόγιο θα διοργανώσει και φέτος τον διαγωνισμό για τη Λέξη της Χρονιάς, για δωδέκατη φορά (ζωή νάχουμε). Δεν ξέρω ποια λέξη θα πρωτεύσει φέτος, αλλά βέβαια θεωρώ σίγουρο πως θα έχει κάποια σχέση με την πανδημία.
Μια από αυτές τις λέξεις, που υπήρχε ήδη, αλλά έχει πάρει νέο σημασιακό εύρος και νέα διάδοση φέτος, είναι και ο αρνητής.
Βλέπω, ας πούμε, σε σημερινές ή πρόσφατες ειδήσεις:
Συνελήφθη ο αρνητής δικηγόρος. Γιατί αφέθηκε ελεύθερος ο αρνητής δικηγόρος. Πέθανε από κορονοϊό 57χρονος αρνητής στον Βόλο. Αδιόρθωτος ο πατέρας αρνητής στις Σέρρες.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, δεν προσδιορίζεται τι αρνείται ο αρνητής, ξέρουμε όμως ότι η άρνησή του έχει σχέση με την πανδημία και τα σχετικά μέτρα, το εμβόλιο, τα τεστ, την υποχρέωση για μασκοφορία κτλ. Πολύ συχνά άλλωστε δηλώνεται ρητά -ας πούμε η φωτογραφία που βλέπετε είχε λεζάντα «Ρασοφόρος αρνητής του εμβολίου διέκοψε τη σύνδεση…». Ή: Από ένθερμος αρνητής του κορονοϊού, ο … έγινε πιστός οπαδός των μέτρων και της προφύλαξης.
Σύμφωνα με το ΛΚΝ, αρνητής (θηλυκό: αρνήτρια) είναι «αυτός που αρνείται κάτι από πεποίθηση ή από χαρακτήρα: ~ της θρησκείας / της πατρίδας / των αξιών. ~ των φίλων / της αγάπης / του έρωτα. Στη σημερινή εποχή πλήθυναν οι αρνητές των αξιών του παρελθόντος. ~ στράτευσης.»
Προσέξτε τον τελευταίο όρο: αρνητής στράτευσης. Πράγματι, τις προηγούμενες δεκαετίες, η βασική χρήση του όρου «αρνητής» αφορούσε εκείνους που αρνούνταν να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία. Υπήρχε μάλιστα και ο όρος «ολικός αρνητής», για όσους αρνούνταν και την εναλλακτική θητεία, που είχε θεσπιστεί απο μια περίοδο και μετά αντί για την ένοπλη. Ωστόσο, να προσέξουμε ότι σχεδόν πάντα χρησιμοποιόταν ολόκληρος ο όρος (δηλ. αρνητής στράτευσης) και σπάνια συντομευόταν σε «αρνητής» σκέτο.
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 