Προγραμματικά μεζεδάκια πάλι

Ο τίτλος του σημερινού άρθρου οφείλεται στο ότι μέσα στη βδομάδα που μας πέρασε είχαμε τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης -και δεν είναι η πρώτη φορά που βάζω τον τίτλο αυτόν, τον είχα χρησιμοποιήσει ξανά το 2012 αλλά και τον Φλεβάρη που μας πέρασε, γι’ αυτό και πρόσθεσα το «πάλι».

Πρέπει όμως να παραδεχτώ ότι από πλευράς μαργαριταριών η νέα Βουλή ξεκίνησε φτωχά. Παρόλο που παρακολούθησα αρκετές ομιλίες, δεν άκουσα κάτι το πολύ τρανταχτό -βέβαια, υπήρχε και η ομιλία του Κ. Ζουράρι με την καφετιέρα, στην οποία αφιέρωσα ξεχωριστό άρθρο.

Κι έτσι, το μόνο μεζεδάκι που πρόσεξα από τις προγραμματικές δεν το είπε κανείς βουλευτής αλλά δημιουργήθηκε από τη δημοσιογραφική κάλυψη των συνεδριάσεων. Συγκεκριμένα, το in.gr έγραψε ότι ο υπουργός Πολιτισμού ανέφερε ότι το υπουργείο μελετάει την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων των αρχαιολογικών χώρων, που «αυτή τη στιγμή είναι απαράδεκτες χαμηλές». Ωστόσο, ο κ. Μπαλτάς (τον άκουσα) είπε «απαράδεκτα χαμηλές», και έτσι είναι το σωστό αφού έχουμε επίρρημα που προσδιορίζει το επίθετο.

Εδώ και καιρό πάντως παρατηρώ ότι υπάρχει μια τάση τα επιρρήματα να υποκαθίστανται από επίθετα -θα μπορούσε κανεις να πει ότι συνέβαλε σ’ αυτό η διάδοση των επιρρημάτων σε -α, αφού σε φράσεις όπως «τα παράνομα σταθμευμένα οχήματα» (δηλαδή: τα οχήματα που έχουν σταθμεύσει παράνομα) το επίρρημα συμπίπτει μορφολογικά με το επίθετο, αλλά η τάση είναι γενικότερη και εμφανίζεται και σε άλλες περιπτώσεις, όπως είναι οι χρόνιοι πάσχοντες (χρονίως θα λέγαμε παλιότερα) ή το πανταχού παρόν «ανεξαρτήτου» αντί για το σωστό «ανεξαρτήτως» (π.χ. ηλικίας).

* Μια και είπαμε όμως για τη Βουλή, να σημειώσω ότι είχαμε μια πρωτιά, αφού ο νέος ΠτΒ, ο Νίκος Βούτσης, πολιτικός μηχανικός ΕΜΠ, είναι ο πρώτος Πρόεδρος της Βουλής που προέρχεται από την κομμουνιστική αριστερά (ήταν στέλεχος του ΚΚΕ εσωτ. και του ΚΚΕ εσ.-ΑΑ), ενώ πιθανότατα είναι και ο πρώτος που έχει σπουδές μηχανικού. Πράγματι, ο Νίκος Βούτσης διαδέχεται στον προεδρικό θώκο μια μακρά σειρά από δικηγόρους: ο προηγούμενος ΠτΒ που ΔΕΝ είχε σπουδάσει νομικά ήταν ο Ιωάννης Αλευράς το 1981, συνδικαλιστής τραπεζικός χωρίς πτυχίο ΑΕΙ. Δεν έψαξα τους Προέδρους της Βουλής πριν από τη μεταπολίτευση και οπωσδήποτε στα παλιά χρόνια υπάρχουν και μη δικηγόροι που είχαν το αξίωμα αυτό, αλλά αν έχει κάποιος υπομονή και ψάξει θα με ενδιέφερε να επαλήθευε αν ο Βούτσης είναι πράγματι ο πρώτος ΠτΒ με σπουδές μηχανικού. Στον συνονόματο και συνάδελφο (σε μια άλλη ζωή ήμουν κι εγώ μηχανικός) εύχομαι να κάνει τόσο καλά τη δουλειά του ώστε να μην ακούμε συχνά να γίνεται λόγος γι’ αυτόν -αλλά όταν γίνεται, να είναι έπαινος.

* Και τους νεολογισμούς παρακολουθούμε, κι ένας φίλος μου έστειλε τον νεολογισμό «ταχυεστίαση» που τον βρήκε σε άρθρο για τα πιλοτικά προγράμματα μιας αλυσίδας ταχυεστιατορίων (να μην πούμε ονόματα). Λογικός μου φαίνεται ο όρος, αν και προς το παρόν βγάζει λίγες γκουγκλιές. Για το φαστφούντ υπάρχει ο παλιότερος νεολογισμός «ταχυφαγείο», βέβαια στον γραπτό λόγο.

Advertisement

Δώδεκα ντουζίνες μεζεδάκια

Λέγοντας «δώδεκα ντουζίνες» μεζεδάκια δεν εννοώ βέβαια ότι στο σημερινό μας άρθρο παραθέτω 144 μεζεδάκια (τόσα είναι οι δώδεκα ντουζίνες). Τόσα πολλά δεν είναι δυνατόν να μαζευτούν σε μια βδομάδα. Απλώς το σημερινό σαββατιάτικο άρθρο είναι το 144ο, όχι από τότε που άρχισα να δημοσιεύω άρθρα με μεζεδάκια, αλλά από τότε που άρχισα να τα μετράω -κι επειδή δεν έβρισκα καλύτερον τίτλο, και αφού ο αριθμός 144 μου ασκεί παιδιόθεν έλξη, καλός τίτλος είναι κι αυτός.

(Μικρός σαν ήμουν, στο δημοτικό, είχε τύχει να αναφέρει ο παππούς μου ότι το 144 είναι το τετράγωνο του 12, και ο αριθμός, ο πρώτος που ήταν έξω από το προπαιδειακό σύστημα ως το 100, σαν το Άλφα του Κενταύρου να λέμε, μού έχει εντυπωθεί).

Πάντως, αυτή η 144η σαββατιάτικη πιατέλα μας δεν είναι εντελώς γεμάτη μεζεδάκια, επειδή η βδομάδα που δεν πέρασε ακόμα ήταν πολύ φορτωμένη -και δεν βοηθήσατε πολύ κι εσείς. 🙂

Χτες το απόγευμα αναφέρθηκε στο ιστολόγιο ο Κ. Μπογδάνος στην εκπομπή του στον Σκάι και ταυτόχρονα απάντησε σε μιαν απορία που είχα. Μιλώντας για τα παρακούσματα (τα ραμόνια σύμφωνα με την ορολογία του ιστολογίου), έκανε αναφορά στο θαυμάσιο άρθρο-παρωδία της Βικιπαίδειας για τον Τζανμπατίστα Ροβιόλι, «που το έχει κατεβάσει ο Σαραντάκος». Πράγματι, το άρθρο κατέβηκε από τη Βικιπαίδεια αφού είναι παρωδία, διότι Ροβιόλι δεν υπήρξε (με βιολί σαντουροβιόλι λέει ο στίχος του Γκάτσου), αλλά μπορείτε να το διαβάσετε σε παλιό μας άρθρο, μια και ευτυχώς είχα την πρόνοια να το αποθηκεύσω πριν διαγραφεί.

Το άρθρο είναι θαυμάσια παρωδία λοιπόν και είχα την απορία ποιος να το έγραψε -και η απορία αυτή λύθηκε, αφού ο Μπογδάνος μάς ενημέρωσε ότι το έχει γράψει ο (φίλος του προφανώς, διότι πώς αλλιώς να το ξέρει) Γιώργος Αρχόντας. Γιώργο, συγχαρητήρια!

* Ωστόσο, στο ίδιο στιγμιότυπο (από το 28.40 ως το 29.20 της εκπομπής) υπάρχει και κάτι άλλο με γλωσσικό ενδιαφέρον. Ξεκινώντας από τη λέξη μούχλα, ο Μπογδάνος (αν κατάλαβα καλά) λέει πως όταν άκουγε παλιά το τραγούδι του Καπετανάκη («δεν ξανακάνω φυλακή«) νόμιζε πως ακούει «ντούκλα» αντί για «μπούκλα» και είχε σχηματίσει την εντύπωση ότι «ντούκλα» είναι η μάκα που πιάνει το μουστάκι. Όχι όμως. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, όπως έγραψε ο αγαπητός Τιπούκειτος πριν από χρόνια, ο Καπετανάκης (ιστορικό πρόσωπο για τον οποίο έχουν γραφτεί διάφορες ανακρίβειες, αλλά δεν έχω αξιωθεί να γράψω άρθρο) είχε «Ντούγκλας το μουστάκι», δηλ. μουστάκι αλά Douglas Fairbanks. Από το «Ντούγκλας», με τη γαλλική προφορά του ονόματος που ήταν κυρίαρχη στην Ελλάδα στον μεσοπόλεμο, και το μουστάκι Ντούγκλας. Μπορούμε να το γράψουμε «ντούγκλα στο μουστάκι», αλλά όχι μπούκλα ή ό,τι άλλο. Και βέβαια εκκρεμεί το άρθρο για το τραγούδι αυτό, που έχει κι άλλο αγκαθάκι σε σχέση με τα μελιτζανιά ρούχα (για το θέμα όμως αυτό έχουμε γράψει).

* Κατά σύμπτωση, καθώς έψαχνα να βρω το απόσπασμα του Μπογδάνου, έπεσα πάνω στη ζωντανή μετάδοση του Σκάι και στην εκπομπή του Εκατομμυριούχου, που τώρα λέγεται Hot Seat και την παρουσιάζει ο Ζουγανέλης -όχι πολύ καλά, αν κρίνω από τις κριτικές των φίλων μου στη Λεξιλογία, που το γούστο τους το εμπιστεύομαι. Πρόλαβα να ακούσω μόλις την τελευταία ερώτηση, που κι αυτή είχε γλωσσικό ενδιαφέρον, καθώς ο παίχτης κλήθηκε να συμπληρώσει τη φράση του Ξενοφώντα «λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως….»

Οι επιλογές που δίνονταν ήταν: Α. εριμμένοι Β. εριμένα Γ. ερριμμένα Δ. ερριμένα.

Ο παίχτης διάλεξε το Α, και έχασε. Το σωστό είναι το Γ, που είναι και η μόνη σωστά ορθογραφημένη (στα αρχαία) λέξη.

Μετά την Ισλανδία, ο Σουρής

Το σημερινό άρθρο είναι ιδιόρρυθμο, μεταξύ άλλων επειδή ουσιαστικά λίγα έχω να πω εγώ και περιμένω περισσότερα από εσάς, ρίχνοντας κατά κάποιον τρόπο άδεια για να πιάσω γεμάτα. Στο χτεσινό μας άρθρο είδαμε πώς η συλλογική σοφία της μπλογκόσφαιρας μπόρεσε να φέρει στην επιφάνεια την αλήθεια σχετικά με την κατάσταση σε μια μακρινή χώρα, την Ισλανδία. Σκέφτηκα λοιπόν μήπως με τη βοήθειά σας βρούμε άκρη σχετικά με ένα θέμα που με απασχολεί, όχι πια για την Ισλανδία αλλά σχετικά με τον Γεώργιο Σουρή, τον παλιό σατιρικό ποιητή.

Ο Σουρής έγραφε πολύ -όχι μόνο έγραψε σχεδόν μόνος του τα 1442 φύλλα του Ρωμηού, της έμμετρης εφημερίδας του, που την έβγαζε από το 1883 έως το 1918, αλλά συνεργαζόταν και με άλλες εφημερίδες (π.χ. το Άστυ), ενώ και τα άλλα του ποιήματα, τα εκτός εφημερίδων, πιάνουν κάμποσους τόμους. Αυτή η ευκολογραφία, για την οποία είχε θαυμαστεί αλλά και επικριθεί στον καιρό του, μας δυσκολεύει σήμερα, διότι βέβαια το έργο του δεν είναι πουθενά συγκεντρωμένο -όσο κι αν είχε εκδώσει ο Βαλέτας παλιότερα τα ‘Απαντά του σε 5 ή 6 τόμους.

Επειδή ο Σουρής είναι ο πρώτος σατιρικός ποιητής που έρχεται στο νου, υπάρχει η συνήθεια, όποιο αστείο ή σκαμπρόζικο στιχάκι κυκλοφορεί στο Διαδίκτυο, να το αποδίδουν στον Σουρή. Πριν από μερικούς μήνες είχαμε ένα τέτοιο άρθρο, όταν σε άρθρο γνωστού αρθρογράφου αποδόθηκαν στον Σουρή κάποιοι διάσημοι στίχοι του Αλ. Σούτσου. Εκεί, η ανασκευή ήταν εύκολη μια και οι στίχοι του Σούτσου (είν’ ελεύθερος ο Τύπος, φθάνει μόνον να μη γράψεις) ήταν γνωστοί. Στα σχόλια του προηγούμενου άρθρου έγινε λόγος και για ένα ακόμα ποίημα, που αποδίδεται στον Σουρή ενώ δεν είναι ολόκληρο δικό του, και για το οποίο θα σας μιλήσω σήμερα, ζητώντας τη βοήθειά σας. Πρόκειται για το εξής: