100 χρόνια ΚΚΕ

Η 17η Νοεμβρίου είναι βέβαια η επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου το 1973 και πολύ σωστά γιορτάζεται, κι ας λέει ό,τι θέλει ο σύνδεσμος ιδιοκτητών ιδιωτικών σχολείων, ωστόσo προχτές είχαμε και μιαν άλλη επέτειο, όχι υποδεέστερη σε σημασία από αυτήν που γιορτάσαμε.

Εννοώ τα 100 χρόνια του ΚΚΕ, που γιορτάστηκαν επίσης, ή μάλλον γιορτάζονται εδώ και πολλούς μήνες με σειρά λαμπρών εκδηλώσεων από το ΚΚΕ, που δίκαια καμαρώνει για την επέτειο -που το καθιστά, και με μεγάλη διαφορά, το μακροβιότερο ελληνικό κόμμα, αφού μπροστά του τα άλλα ελληνικά κόμματα είναι σχεδόν μειράκια, έχοντας γεννηθεί όλα μετά τη μεταπολίτευση -το 1974 το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, ενώ για τον ΣΥΡΙΖΑ, που ιδρύθηκε το 2004 ως συνασπισμός και το 2013 ως ενιαίο κόμμα, θα μπορούσαμε να δεχτούμε ότι ανάγεται στο 1991 με τη συγκρότηση σε κόμμα του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, αλλά θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι αποτελεί μετεξέλιξη αποκλειστικά του ΚΚΕ εσ. (οπότε θα τον χρονολογούσαμε στο 1968).

Όμως πλατειάζω. Το ΚΚΕ είναι το μακροβιότερο ελληνικό κόμμα και γιόρτασε προχτές τα 100 του χρόνια, και καθώς είναι ένα κόμμα που έχει αφήσει τη σφραγίδα του στην ελληνική πολιτική ζωή αλλά και στην προσωπική ζωή εκατομμυρίων Ελλήνων, μαζι και τη δική μου, θέλησα να του αφιερώσω το σημερινό άρθρο.

Αν θέλουμε να είμαστε σχολαστικοί με τις λεπτομέρειες, στις 17.11.1918 δεν ιδρύθηκε το ΚΚΕ αλλά το ΣΕΚΕ, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος (όχι «Ελλάδας»). Ακριβέστερα, από 17 έως 23 Νοεμβρίου 1918 έγινε στον Πειραιά, σε ένα κτίριο όπου μέχρι πρόσφατα στεγάζονταν τα γραφεία της ΠΕΜΕΝ, το Α’ Ελληνικόν Σοσιαλιστικόν Συνέδριον στο οποίο αντιπροσωπεύτηκαν περίπου 1000 οργανωμένοι σοσιαλιστές από τις σοσιαλιστικές οργανώσεις Αθήνας, Πειραιά, Βόλου, Κέρκυρας, Καβάλας, τη Φεντερασιόν της Θεσσαλονίκης, από τα σοσιαλιστικά κέντρα Αθήνας, Λάρισας και Βόλου και από μορφωτικούς ομίλους Αθήνας, Πειραιά και Βόλου καθώς και από τις εφημερίδες Εργατικός Αγών, Σοσιαλισμός και Αβάντι. Το συνέδριο αποφάσισε την ίδρυση του ΣΕΚΕ, έστειλε ψήφισμα συμπαράστασης στη Σοβιετική Ρωσία και κατάγγειλε τη σχεδιαζόμενη επέμβαση της Αντάντ ενάντιά της. Αναλυτικά για την ίδρυση του ΚΚΕ μπορείτε να δείτε σε ένα παλιό άρθρο του Γιώργου Πετρόπουλου στον Ριζοσπάστη.

Το ΣΕΚΕ ήταν κόμμα σοσιαλιστικό-εργατικό, όχι κομμουνιστικό -άλλωστε τα κομμουνιστικά κόμματα τότε άρχιζαν να γεννιούνται. Κάποιοι από τους συνέδρους του 1918 ήταν βενιζελικοί. Τυπικά μάλιστα το ΣΕΚΕ γράφτηκε ως μέλος στη Β’ Διεθνή (τη Σοσιαλιστική) αλλά τον Μάιο του 1919 αποχώρησε και ζήτησε να γραφτεί στην Κομμουνιστική Διεθνή. Η απόφαση αυτή πάρθηκε ύστερα από σφοδρές εσωτερικές συγκρούσεις, και ειχε καθοριστική επίδραση στον χαρακτηρα του κόμματος, το οποίο από το 1921 και μετά προσθέτει στον τίτλο του, σε παρένθεση, τη λέξη «Κομμουνιστικό», με τη σύντμηση ΣΕΚΕ (Κ). Τελικά, το ΣΕΚΕ μετονομάστηκε επίσημα σε ΚΚΕ εξι χρόνια αργότερα, σε συνέδριο που έγινε τον Νοέμβριο του 1924.

Το ΣΕΚΕ πήρε πρώτη φορά μέρος σε εκλογές την 1.11.1920, στις εκλογές στις οποίες ηττήθηκε ο Βενιζέλος και που θεωρείται (κακώς, κατά τη γνώμη μου) ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για τη Μικρασιατική Καταστροφή. Υπάρχει εδώ ένας μύθος, ότι το ΣΕΚΕ συνεργάστηκε με τη βασιλόφρονα παράταξη, αλλά κατά τη γνωμη μου δεν στηρίζεται σε ισχυρά στοιχεία. Περισσότερα, στο άρθρο μας εδώ. Το ΣΕΚΕ τότε δεν εξέλεξε βουλευτή (το σύστημα ηταν πλειοψηφικό, με σφαιρίδιο πλην Θράκης). Ωστόσο, το 1918 το ΣΕΚΕ «γεννήθηκε» έχοντας δύο βουλευτές, τους σοσιαλιστές Αλβέρτο Κουριέλ και Αριστοτέλη Σίδερη που είχαν εκλεγεί στις εκλογές του 1915 με τη Φεντερασιόν και που από το 1917 συμμετείχαν στη «νεκραναστημένη» Βουλή μετά την εκδίωξη του Κωνσταντίνου από τον θρόνο.

Συνδέουμε το ΚΚΕ με την εφημερίδα Ριζοσπάστης, που είναι το όργανό του εδώ και πολλές δεκαετίες, όμως ο Ριζοσπάστης είναι παλαιότερος του κόμματος και δεν συνδέθηκε μαζί του από την πρώτη στιγμή. Με τη μορφή που τον εννοούμε σήμερα, ο Ριζοσπάστης άρχισε να κυκλοφορεί στην Αθήνα στις 23 Ιουλίου 1917 ως πρωινή ημερήσια εφημερίδα που αυτοπροσδιοριζόταν ως «Εφημερίς δημοκρατικών αρχών». (Είχε προηγηθεί η έκδοση του Ριζοσπάστη στη Θεσσαλονίκη από τον Πετσόπουλο το 1916, ενώ με τον ίδιο τίτλο είχε κυκλοφορήσει δημοκρατική εφημερίδα του Φιλάρετου το 1908, οι λεπτομέρειες εδώ). Ο Πετσόπουλος και ο Ριζοσπάστης αντιμετώπισαν ευνοϊκά την ίδρυση του νέου κόμματος.

Advertisement

Τα Φέιγ βολάν της Κατοχής και ο Βάρναλης ως δημοσιογράφος

Την περασμένη Παρασκευή 19 Δεκεμβρίου πήρα μέρος σε μια ωραία εκδήλωση στην Ηλιούπολη, με θέμα τον Κώστα Βάρναλη. Οι διοργανωτές, ο Όμιλος Κώστας Βάρναλης όπως λέγονται, θέλησαν να τιμήσουν τα 40 χρόνια από τον θάνατο του Κώστα Βάρναλη (16.12.1974) κι έτσι, παίρνοντας σαν αφετηρία το βιβλίο «Φέιγ βολάν της Κατοχής», που περιλαμβάνει μια επιλογή από τα κατοχικά χρονογραφήματά του, θέλησαν να δώσουν μια συνολικότερη εικόνα του δημιουργού κι έτσι προσκάλεσαν αρκετούς μελετητές του έργου του που ο καθένας αναφέρθηκε και σε διαφορετική πτυχή του έργου του Βάρναλη. Ανάμεσα στις ομιλίες προβλήθηκαν ντοκιμαντέρ για τον Βάρναλη καθώς και στιγμιότυπα από την κηδεία του.

Το βιβλίο «Φέιγ βολάν της Κατοχής» (εκδόσεις Καστανιώτης, 2007) περιλαμβάνει χρονογραφήματα του Βάρναλη γραμμένα το 1942 και το 1943, στη «βαθιά Κατοχή» δηλαδή. Ο Γιώργος Ζεβελάκης είχε την ευφυή ιδέα να μην παρουσιάσει χρονολογικά τα χρονογραφήματα, αλλά να τα χωρίσει σε ενότητες ανάλογα με το θέμα τους: Ιστορίες εσωτερικού χώρου, Περιπλανήσεις στην πόλη, Προς άγραν τροφής, Οίνος ευφραίνει καρδίαν, Αττικοί περίπατοι, Καιρού επιτρέποντος, Εκτός τόπου και χρόνου, και Τέχνη και Ζωή.

Οι διοργανωτές προσκάλεσαν κι εμένα, και δέχτηκα με χαρά, ιδίως επειδή στο πάνελ συμμετείχαν καλοί φίλοι, όπως ο Γιώργος Ζεβελάκης, που όπως είπαμε είναι ο επιμελητής των «Φέιγ βολάν της Κατοχής», ο ιστορικός Γιώργος Πετρόπουλος και ο Στέλιος Ελληνιάδης. Είχα μαζί μου ένα μαγνητοφωνάκι κι έτσι κατέγραψα όλη την εκδήλωση, και ο φίλτατος Στάζιμπος, με κάτι μαγικά που έκανε, αφαίρεσε τα παρέμβλητα μέρη και απομόνωσε τις ομιλίες.

Και μια φωτογραφία από την εκδήλωση (ίσως αργότερα να βάλω καλύτερη). Από το πάνελ λείπει ο Γιώργος Πετρόπουλος, που προτίμησε να μιλήσει όρθιος δεξιά -και δεν φαίνεται.

Στο σημερινό άρθρο θα παρουσιάσω το γραπτό κείμενο της ομιλίας μου, ανεβάζω όμως και τα ηχητικά αρχεία των ομιλιών όλων των ομιλητών:

Εισαγωγή από τον δημοσιογράφο Περικλή Καπετανόπουλο, εκ μέρους της ομάδας Κώστας Βάρναλης:

Ομιλία του Γιώργου Ζεβελάκη, ο οποίος αφηγείται πώς γεννήθηκε το βιβλίο Τα φέιγ βολάν της Κατοχής:

Ομιλία δική μου, για τη δημοσιογραφική θητεία του Κώστα Βάρναλη:

Ομιλία του Γιώργου Πετρόπουλου, με θέμα ‘Ο Βάρναλης ως ιστορικό πρόσωπο’:

Ομιλία του Νίκου Καραβέλου για την ποίηση του Βάρναλη:

Ομιλία του Στέλιου Ελληνιάδη για τη μελοποιημένη ποίηση του Βάρναλη:

Όταν ο Ζαχαριάδης συνάντησε τον Σεφέρη

Τη συνάντηση δεν την εννοούμε με την κυριολεκτική, τη φυσική σημασία της. Απ’ όσο έψαξα, καμιά τέτοια συνάντηση δεν υπάρχει καταγραμμένη ανάμεσα στον γραμματέα του ΚΚΕ, τον Νίκο Ζαχαριάδη (1903-1973), και τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη (1900-1971), χωρίς ωστόσο να αποκλείεται  εντελώς. Αν συναντήθηκαν, αυτό θα έγινε στο διάστημα από τότε που ο Ζαχαριάδης επέστρεψε στην Αθήνα μετά το Νταχάου, τον Μάιο του 1945, μέχρι τότε που βγήκε στο βουνό, τον Απρίλιο του 1947, σχεδόν δυο χρόνια αργότερα. Τη φωτογραφία που βλέπετε την βρήκα στο Διαδίκτυο, και δείχνει τον Ζαχαριάδη μετά την επιστροφή του, με συγκρατούμενούς του στο Νταχάου -και αυτός που τον βλέπουμε δεξιά του, που σκύβει το κεφάλι, θα μπορούσαμε με πολλή φαντασία να υποθέσουμε πως είναι ο Σεφέρης, αν θέλαμε με το ζόρι να εικονογραφήσουμε μια συνάντησή τους -αλλά, ξαναλέω, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι συνέβη τέτοια συνάντηση.

Εγώ εννοώ τη συνάντηση με τη φιλολογική έννοια του όρου, όχι την κυριολεκτική. Με την ίδια σημασία παλιότερα είχα γράψει για τον Βάρναλη που συνάντησε τον Καβάφη, εννοώντας όσα έγραψε ο ένας για τον άλλον. Κάτι ανάλογο θα δούμε κι εδώ, μια φιλολογική λεπτομέρεια που δεν ξέρω αν έχει καταγραφεί πουθενά.

Τον Οκτώβριο του 1946, ο Νίκος Ζαχαριάδης, γραμματέας του ΚΚΕ, έδωσε συνέντευξη στον Κηθ Ουίλερ, ανταποκριτή της εφημερίδας Chicago Daily Times, ή «Ημερήσιος Χρόνος του Σικάγου» όπως το γράφει ο Ριζοσπάστης, μια και την εποχή εκείνη συνηθιζόταν να μεταφράζονται οι τίτλοι των εφημερίδων. Η συνέντευξη αναδημοσιεύτηκε σε πρωτοσέλιδο στον Ριζοσπάστη, την Κυριακή 6 Οκτωβρίου 1946, και μπορείτε εδώ να δείτε ολόκληρη την πρώτη σελίδα της εφημερίδας.

Όπως έχει γράψει και ο πατέρας μου στο αυτοβιογραφικό του πεζογράφημα, ακριβώς για τον Οκτώβριο του 1946: Ήταν μια περίεργη και αντιφατική περίοδος. Παρά την τρομοκρατία και τις εκατοντάδες δολοφονίες αριστερών, ακόμα και μέσα στην Αθήνα, τα γραφεία του ΕΑΜ και του ΚΚΕ ήταν ανοιχτά και ο “Ριζοσπάστης” και η “Ελεύθερη Ελλάδα” κυκλοφορούσαν κανονικά. Στην ύπαιθρο οι διωγμοί κατά των αριστερών και η αιματηρή τρομοκρατία των χιτών είχε οδηγήσει πολύν κόσμο στο βουνό αλλά πολύ περισσότερους στις μεγάλες πόλεις και ιδίως στην Αθήνα. Το αντάρτικο φούντωνε και ο ταχτικός στρατός έδειχνε ανίκανος να το καταστείλει. Όλοι πιστεύαμε πως η κατάρρευση του μοναρχοφασισμού ήταν ζήτημα μηνών, το Κόμμα όμως δίσταζε και δεν έδινε το σύνθημα της γενικής εξέγερσης, που όλοι περιμέναμε, μ΄ όλο που τα πράγματα από πολιτικής πλευράς χειροτέρευαν σταθερά. Έγινε το νόθο δημοψήφισμα και μας ξανάρθανε οι Γλυξβούργοι. Τα έκτακτα μέτρα επεκτείνονταν σε καινούργιες περιοχές, ώσπου  κάλυψαν όλη τη χώρα. Παράλληλα με τις παρακρατικές δολοφονίες άρχισαν οι δικαστικές εκτελέσεις αγωνιστών, ενώ στις γειτονιές της Αθήνας πλήθαιναν τα μπλόκα της Αστυνομίας και οι επιθέσεις των χιτών κατά αριστερών πολιτών.

Η συνέντευξη έχει και άλλα ενδιαφέροντα σημεία, αλλά εγώ θα εστιαστώ σε μία μόνο ερώτηση -και την απάντησή της. Ρωτάει λοιπόν ο Αμερικανός δημοσιογράφος, ο Keith Wheeler, που να πούμε παρεμπιπτόντως ότι ήταν διακεκριμένος πολεμικός ανταποκριτής:

Ερώτηση 8η: Γιατί κατά τη γνώμη σας οι αρχές επιτρέπουν να λειτουργούν τα γραφεία του ΚΚΕ στην Αθήνα χωρίς να επεμβαίνουν, και επιτρέπουν επίσης τη συνέχιση της εκδόσεως των αριστερών εφημερίδων χωρίς διακοπή, ενώ αριστεροί σαν άτομα έξω από την Αθήνα υπόκεινται σε καταδίωξη;

Απάντηση του Ζαχαριάδη:

Η δημοκρατική νομιμοφάνεια στην Ελλάδα είναι ένα μικρό νησάκι που λέγεται Αθήνα, και που αυτό κάνει νερά. Η κυβέρνηση δε διώκει ακόμα την κεντρική ηγεσία του ΕΑΜ και του ΚΚΕ γιατί απλούστατα, παρ’ όλη την καλή θέλησή της, δεν μπορεί να στηρίξει μια νόμιμη και βάσιμη κατηγορία εναντίον της. Έτσι η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη, για την ώρα τουλάχιστον, να τηρεί τα προσχήματα, ενώ παράλληλα «ξύνει τα νύχια της» για να βρει αφορμές δίωξης, και από μήνες τώρα συγκεντρώνει «στοιχεία» για να στηρίξει μια τέτοια δίωξη. Μην ξεχνάμε όμως ακόμα ότι μια τέτοια δίωξη αποτελεί δίκοπο μαχαίρι. Και είναι άγνωστo ακόμα ποιον θα κόψει πιο βαθιά το μαχαίρι αυτό. Ένας ποιητής μας έχει πει ότι οι άνθρωποι που σηκώνουν βαριές πέτρες βουλιάζουν. Τέτοιες πέτρες θέλουν και γερούς ανθρώπους. Η δίωξη του ΕΑΜ και του ΚΚΕ είναι πολύ βαριά πέτρα. Και τα πράγματα δείχνουν ότι οι άνθρωποι που το επιχείρησαν αυτό βουλιάζουν γιατί, όπως φαίνεται, είναι μικροί.

Ιστορικά διλήμματα, τα κείμενα του Νίκου Ζαχαριάδη

Με τον τίτλο «Ιστορικά διλήμματα – Ιστορικές απαντήσεις» κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Καστανιώτη ο πρώτος τόμος από τα δημοσιευμένα άπαντα του Νίκου Ζαχαριάδη, του παλιού ηγέτη του ΚΚΕ, που μας έχει απασχολήσει και στο ιστολόγιο άλλες δυο φορές, αφενός σε ένα άρθρο του πατέρα μου για την αποκατάσταση του Ζ. από το ΚΚΕ και αφετέρου κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Πάρνη Γεια-χαρά Νίκος, που αφηγείται τη φιλία του συγγραφέα με τον Ζαχαριάδη και περιέχει τα γράμματά του.

Το βιβλίο του Ζαχαριάδη με ενδιαφέρει όχι μόνο για το περιεχόμενό του, αλλά και εκδοτικά, γιατί βάζει μερικά προβλήματα που απασχολούν όσους καταπιάνονται με παλιότερα κείμενα. Ο φίλος Γιώργος Πετρόπουλος, ιστορικός, που έκανε την επιμέλεια του κειμένου, επέλεξε να ξεκινήσει την παρουσίαση των κειμένων του Ζαχαριάδη όχι από την αρχή αλλά ιν μέντιας ρες, που λέμε, δηλαδή από το 1940. Αυτό του επιτρέπει να δώσει μερικά κείμενα με μεγάλη ιστορική βαρύτητα, ενώ αν ξεκινούσε από τη δεκαετία του 1920 η απήχηση του πρώτου τόμου θα ήταν σαφώς πιο περιορισμένη. Νομίζω ότι ο αρχικός του σχεδιασμός ήταν να συμπεριλάβει στον πρώτο τόμο τα κείμενα από το 1940 έως το 1947, αλλά τελικά άλλαξε γνώμη επειδή ο τόμος θα ξεπερνούσε τις 1000 σελίδες. Έτσι, κράτησε για τον πρώτο τόμο (κάτι παραπάνω από 400 σελίδες) τα κείμενα της περιόδου 1940-45 και ο δεύτερος τόμος, που είναι επίσης έτοιμος και θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες, θα έχει τα κείμενα 1946-47. Συνολικά, τα δημοσιευμένα άπαντα του Ζαχαριάδη υπολογίζεται να πιάσουν εφτά τόμους και του εύχομαι καλή δύναμη στο εγχείρημά του.

Το να πούμε ότι ο πρώτος τόμος περιλαμβάνει τα κείμενα της περιόδου 1940-1945 είναι μεν σωστό αλλά είναι και ελαφρώς παραπλανητικό, αφού ο Ζαχαριάδης ήταν έγκλειστος έως τον Μάιο του 1945 -έτσι, τα κείμενα του τόμου, με εξαίρεση τα γνωστά τρία γράμματά του της περιόδου του πολέμου του 1940-41, γράφτηκαν όλα στο εφτάμηνο Ιούνιος-Δεκέμβριος 1945. Θυμίζω πως ο πόλεμος του 1940 βρήκε τον Ζαχαριάδη φυλακισμένο στα κρατητήρια της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών. Τον Απρίλιο του 1941, σε μια έσχατη ατιμία του, το τεταρταυγουστιανό καθεστώς τον παρέδωσε, όπως και τόσους άλλους κρατούμενους, στους Γερμανούς. Η Γκεστάπο τον μετέφερε στη Βιέννη, όπου κρατήθηκε έξι μήνες, και μετά, από τις 30 Νοεμβρίου 1941 στο Νταχάου, απ’ όπου απελευθερώθηκε στο τέλος του πολέμου, τον Μάιο του 1945 και επέστρεψε, στις 30 Μαΐου, στην Ελλάδα.

Ο Πετρόπουλος παρουσιάζει εκτενές επίμετρο, στο οποίο παρέχει πάρα πολλές πληροφορίες για τις συνθήκες υπό τις οποίες γράφτηκαν τα κείμενα του βιβλίου, και ιδίως τα περίφημα 3 γράμματα. Το κομμάτι αυτό του βιβλίου έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί συγκεντρώνει πολλά δυσεύρετα κείμενα, μεταξύ άλλων σε σχέση με την αλληλογραφία του έγκλειστου Ζαχαριάδη με τη διαβρωμένη από την ασφάλεια Προσωρινή Διοίκηση του ΚΚΕ. Πολύ ενδιαφέρον έχει επίσης η έκθεση του Μιχάλη Τυρίμου, που ήταν βουλευτής του ΚΚΕ και πέρασε με την ασφάλεια, για το πώς θα μπορούσε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου να πάρει στα χέρια του όλον τον μηχανισμό του ΚΚΕ. (Για την περίπτωση Τυρίμου, που έχει συγκλονιστικές λεπτομέρειες, λογαριάζω να γράψω ειδικό άρθρο).

Γεια χαρά – Νίκος, του Αλέξη Πάρνη

Στη φωτογραφία αριστερά, ο Πάρνης με τον Σήφη, τον γιο του Ζαχαριάδη

Τις Κυριακές συνηθίζω να έχω κάτι σχετικό με τη λογοτεχνία, κι έτσι σήμερα παρουσιάζω ένα βιβλίο, που είναι μεν λογοτεχνικό αλλά έχει κάποιες ιδιομορφίες· αν θέλαμε να το χαρακτηρίσουμε με μια λέξη θα το λέγαμε «αυτοβιογραφία», αλλά δεν είναι από τις συνήθεις αυτοβιογραφίες, όπου ο συγγραφέας ξεκινάει την εξιστόρηση της ζωής του από την παιδική του ηλικία. Επιπλέον, πράγμα ασυνήθιστο για αυτοβιογραφία, ο πρωταγωνιστής του βιβλίου δεν είναι ο αυτοβιογραφούμενος, αλλά κάποιος άλλος.

Άξονας της ιδιότυπης αυτοβιογραφίας του Αλέξη Πάρνη είναι η αλληλογραφία του με τον Νίκο Ζαχαριάδη, τον πρώην γραμματέα του ΚΚΕ, καθαιρεμένο πια και εκτοπισμένο στο Μποροβίτσι, κάπου ανάμεσα στο Λένινγκραντ και τη Μόσχα, από το 1956 έως το 1962. Ο Πάρνης συνδέθηκε στενά με τον Ζαχαριάδη μετά την καθαίρεση του τελευταίου, ήταν δηλαδή φίλος στα δύσκολα: φιλοξενούσε τον Σήφη, τον μικρό γιο του Ζαχαριάδη, του έστελνε την Αυγή, τον επισκεπτόταν όποτε μπορούσε. Είναι λοιπόν, πέρα από αυτοβιογραφία, η ιστορία της φιλίας ενός ποιητή κι ενός πολιτικού.

Για τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια, ο Πάρνης μιλάει πολύ συνοπτικά. Το πραγματικό του όνομα είναι Σωτήρης Λεωνιδάκης, γεννήθηκε το 1924 στον Πειραιά, και από νέος έγραφε και συμμετείχε στην πνευματική κίνηση π.χ. στο περιοδικό Αργώ το 1943. Ο πατέρας του είχε ένα μικρό υφαντουργείο και στην κατοχή έκρυψαν την οικογένεια του εβραίου συνεταίρου του, πράγμα που έγινε αιτία να συνδεθεί ο νεαρός Σωτήρης με το ΕΑΜ και με τον εφεδρικό ΕΛΑΣ. Συμμετείχε, ως καπετάν Αλέξης, διοικητής λόχου, στην τελευταία μάχη με τους Γερμανούς, στα περιβόλια του Ροσινιόλ τον Σεπτέμβρη του 1944. Στα Δεκεμβριανά πληγώθηκε στο γόνατο από θραύσμα χειροβομβίδας έξω από το φαρμακείο του Μπακάκου στην Ομόνοια. Μετά τη Βάρκιζα βρέθηκε στο Ρουμπίκ της Αλβανίας και στο Μπούλκες της Βοϊβοντίνας, όπως κι άλλοι καταδιωκόμενοι ελασίτες και τελικά γύρισε στην Ελλάδα στα τέλη του 1948 και συμμετείχε στην τελική φάση του εμφυλίου πολέμου ως υπολοχαγός-πολεμικός ανταποκριτής.

Ως πολιτικός πρόσφυγας σπούδασε στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μαξίμ Γκόρκι της Μόσχας, όπου γνωρίστηκε και συνδέθηκε φιλικά με τον Ναζίμ Χικμέτ και με τον Μπορίς Παστερνάκ και άρχισε να δημοσιεύει ποιήματά του μεταφρασμένα στα ρωσικά. Το 1954 έγραψε ένα μεγάλο επικό ποίημα για τον Μπελογιάννη, για το οποίο τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο στο φεστιβάλ της ΠΟΔΝ στη Βαρσοβία. Μετά την καθαίρεση του Ζαχαριάδη αρνήθηκε να τον αποκηρύξει και ήρθε σε σύγκρουση με τη νέα ηγεσία του ΚΚΕ, με αποτέλεσμα να πέσει σε δυσμένεια και να σταματήσει να δημοσιεύει· είχε βέβαια προφτάσει να γίνει πολύ γνωστός και είχε αρκετούς φίλους που του συμπαραστάθηκαν, αλλά πέρασε δύσκολα χρόνια’ χάρη σε μια σειρά συμπτώσεις και ύστερα από αρκετές απορρίψεις, το θεατρικό του έργο Το νησί της Αφροδίτης, που ξεκίνησε να το γράφει κατά προτροπήν Ζαχαριάδη, με θέμα τον κυπριακό αγώνα, ανέβηκε τελικά το 1960 και γνώρισε τεράστια επιτυχία. Το έργο αυτό έγινε και το διαβατήριο για τον επαναπατρισμό του το 1962.

Κατά σύμπτωση, την ίδια εποχή ο Ζαχαριάδης κάνει το απονενοημένο διάβημα να παρουσιαστεί στην ελληνική πρεσβεία της Μόσχας και να ζητήσει να γυρίσει στην Ελλάδα για να δικαστεί. Οι δυο φίλοι συναντήθηκαν για τελευταία φορά τότε και μετά η επικοινωνία τους διακόπηκε: ο ένας επέστρεφε τροπαιούχος στην πατρίδα και ο άλλος έφευγε για πολύ χειρότερη εξορία, το Σουργκούτ της Σιβηρίας, όπου επρόκειτο να αυτοκτονήσει την 1η Αυγούστου 1973.