Τις γιορτές κάνουμε δώρα. Το ιστολόγιο αρέσκεται να δίνει (και να δέχεται) βιβλία για δώρα. Όπως είχα πει από την προηγούμενη εβδομάδα, αποφάσισα φέτος να δημοσιεύσω ένα άρθρο με προτάσεις για βιβλία-δώρα. Όχι τόσο δικές μου προτάσεις, αν και θα κάνω κι εγώ, αλλά κυρίως δικές σας. Αλλά θα βάλω έναν περιορισμό, και θα τον εξηγήσω.
Θα προτείνω λοιπόν βιβλία για να κάνετε δώρα στις γιορτές και θα σας καλέσω να κάνετε κι εσείς τις προτάσεις σας, αλλά όχι οποιαδήποτε βιβλία. Στο άρθρο αυτό, θα ήθελα να περιοριστούμε σε καινούργια βιβλία, βιβλία δηλαδή που κυκλοφόρησαν στην ελληνική γλώσσα στους τελευταίους 12 μήνες -το λέω έτσι για να πιάσουμε και την παραγωγή των περσινών γιορτών, αν και δεν θα ζητήσω πιστοποιητικό από τη Βιβλιονέτ για να δεχτώ μια πρόταση βιβλίου! Περιλαμβάνονται και επανεκδόσεις βιβλίων που ήταν εξαντλημένα (κάνω και μια πρόταση από την κατηγορία αυτή).
Γιατί μόνο καινούργια βιβλία; Επειδή, και το έχω ξαναγράψει, στις πολύ ιδιόμορφες συνθήκες κρίσης που περνάμε σήμερα το μεγάλο πρόβλημα το αντιμετωπίζουν οι νέες εκδόσεις. Παρόλο που τα βιβλία που εκδοθηκαν φέτος είχαν χαμηλότερες τιμές από τα αντίστοιχα περσινά ή προπέρσινα, ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζουν από παλιότερες, καλές και πάμφθηνες εκδόσεις είναι οξύτατος και αναμένεται να ενταθεί ακόμα περισσότερο μέσα στις γιορτές. Βλέπετε, εξαιτίας της κρίσης των εφημερίδων, οι περισσότερες κυριακάτικες εφημερίδες προσφέρουν από ένα βιβλίο (και όχι μόνο) μαζί με κάθε φύλλο τους. Έπειτα, πολλοί εκδοτικοί οίκοι, και μάλιστα από τους κορυφαίους, διαθέτουν το παλιό τους στοκ σε εξευτελιστικές τιμές, με εκπτώσεις που φτάνουν το 80%. Τρίτον, έχουν πληθύνει πολύ τα βιβλιοπωλεία που διαθέτουν μεταχειρισμένα και πάμφθηνα βιβλία, ενώ τώρα τελευταία βλέπω και περίπτερα του κέντρου να βγάζουν πάγκους με παλιά, καλά βιβλία. Και, τέταρτον, μέσα στις γιορτές πολλοί εκδοτικοί οίκοι και άλλοι φορείς κάνουν και έκτακτα μπαζάρ, όπου πάλι διαθέτουν βιβλία κοψοχρονιάς.
Για τον βιβλιόφιλο η κατάσταση αυτή είναι από ευνοϊκή έως παραδεισένια: ακόμα κι όταν το εισόδημά του έχει περικοπεί εξαιτίας της μνημονιακής λαίλαπας, οι εκπτώσεις στα βιβλία είναι ακόμα μεγαλύτερες, οπότε η βιβλιαγοραστική του δύναμη συχνά όχι απλώς δεν έχει μειωθεί, αλλά ίσως και να έχει αυξηθεί, υπό τον όρο ότι αγοράζει μόνο προσφορές και μεταχειρισμένα. Όμως για τον εκδότη, που βγάζει νέα βιβλία, η ίδια κατάσταση είναι ασφυκτική αφού τα καινούργια βιβλία, όσο και να ρίξουν τις τιμές τους, πάντα θα είναι ακριβότερα από τις προσφορές ή από τα μεταχειρισμένα.
Γι’ αυτό θα σας προτείνω, και θα ζητήσω να προτείνετε, μόνο καινούργια βιβλία.
Θα μπορούσε βέβαια να πει κανείς ότι το κάνω για να ευλογήσω τα γένια μου, διότι φέτος έβγαλα κι εγώ βιβλία, και μάλιστα τέσσερα. Δύο εντελώς δικά μου, πιο πρόσφατα τα Λόγια του αέρα, ένα τερπνό και ενδιαφέρον, ελπίζω, φρασεολογικό λεξικό με 1001 παγιωμένες (ή ιδιωματικές) εκφράσεις της ελληνικής γλώσσας, και λίγο παλιότερα τις Οπωροφόρες λέξεις, μια χυμώδη ιστορία των καρπών και των ονομάτων τους. Και άλλα δύο που ήταν επιμέλειες, πρώτα τη συλλογή διηγημάτων Ο μυστηριώδης φίλος και άλλες ιστορίες του Ν. Λαπαθιώτη και πρόσφατα τα Γράμματα από το Παρίσι του Κώστα Βάρναλη. (Δυο άλλα βιβλία μου, που ήταν εξαντλημένα, επανεκδόθηκαν, η Γλώσσα μετ’ εμποδίων και οι Λέξεις που χάνονται).
Όμως πολλά είπα για τον εαυτό μου, προχωράω σε μερικές προτάσεις μου, βιβλία φετινά που σας προτείνω να χαρίσετε για δώρο στις γιορτές. Όπως θα δείτε, οι προτάσεις μου χωλαίνουν σε ένα καίριο σημείο: δεν έχουν σχεδόν καθόλου λογοτεχνικά βιβλία. Εδώ θα πρέπει να συμπληρώσετε εσείς το κενό. Γράφω μερικά λόγια για κάθε βιβλίο που προτείνω, αλλά στις δικές σας προτάσεις αυτό δεν είναι υποχρεωτικό, απλώς καλοδεχούμενο.