Αγιοθοδωρίτικα μεζεδάκια

Που τα λέω έτσι επειδή σήμερα είναι των Αγίων Θεοδώρων. Βέβαια εμείς το σχετικό εορταστικό άρθρο το είχαμε χτες, ακριβώς επειδή σήμερα Σάββατο είθισται να βάζουμε το πολυσυλλεκτικό μας άρθρο με τα στραβά και ανάποδα της γλωσσικής κυρίως επικαιρότητας, τα κοινώς λεγόμενα μεζεδάκια, που και σε καιρό πολέμου συνεχίζονται.

Αφού λοιπόν ξαναπούμε χρόνια πολλά στον φίλο μας τον Τριάντ που γιορτάζει σήμερα, στον Θόδωρο Πέππα επίσης και σε όσες και όσους ακόμα μας διαβάζουν και γιορτάζουν, ξεκινάμε.

Και ξεκινάμε με ένα μεταφραστικό μαργαριτάρι σε σχέση με τον πόλεμο ή ακριβέστερα με τις συνέπειες του πολέμου στις τιμές των καυσίμων.

Η οθονιά (σκρίνσοτ, που λέει ο κ. Μπαμπινιώτης) αριστερά είναι από το λάιβ της Καθημερινής, οπότε δεν έχει νόημα να δώσω λινκ αφού διαρκώς τόσο προστίθεται υλικό στη συγκεκριμένη σελίδα.

Όπως βλέπετε, το the price of gas at the pump που αναφέρεται στο τουίτ του Λευκού Οίκου έχει αποδοθεί «η τιμή του φυσικού αερίου».

Ναι, το gas μπερδεύει. Οπωσδήποτε χρωστάμε άρθρο για τα καύσιμα (αν και έχουμε γράψει παλιά για το γκάζι και το χάος), ωστόσο ας πούμε τώρα ότι ενώ στη Βρετανία και στον υπόλοιπο κόσμο gas σημαίνει αέριο, στην Αμέρικα το gas είναι σύντομη μορφή του gasoline, δηλαδή εννοεί τη βενζίνη.

Ωστόσο, ο συντάκτης που έκανε τη γκάφα δεν έχει δικαιολογία, διότι στο τουίτ λέει καθαρά «at the pump», παναπεί «στην αντλία» δηλαδή στην αντλία του βενζινάδικου. Οπότε, έπρεπε να το προσέξει.

* Μια και αναφέραμε και το βενζινάδικο, ένα ευφυολόγημα που κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τώρα που οι τιμές των καυσίμων έχουν εκτοξευτεί στη στρατόσφαιρα, είναι ότι το βενζινάδικο ετυμολογείται από τις λέξεις «βενζίνη» και «άδικο».

Έχω δει και μιμίδια με τον Μπαμπινιώτη (στη γνωστή φωτογραφία με το βιβλίο) να προτείνει αυτή την ετυμολογία.

* Κι άλλο ένα μεταφραστικό σχετικό με τον πόλεμο.

Στην αφίσα της Διεθνούς Αμνηστίας διαβάζουμε ότι «Οι αδιάκριτες επιθέσεις αποτελούν έγκλημα πολέμου».

Η φιλη που το στέλνει σχολιάζει «Ήξερα αδιάκριτες ερωτήσεις, έχουμε και αδιάκριτες επιθέσεις;»

Πράγματι, εδώ έχουμε ένα υπαρκτό πρόβλημα της γλώσσας μας. Αδιάκριτος, βάσει των λεξικών, είναι εκείνος που χαρακτηρίζεται απο έλλειψη διακριτικότητας, που δεν έχει λεπτότητα και ανακατεύεται απρόσκλητος στα προσωπικά μας, κάνει ενοχλητικές ερωτήσεις για προσωπικά θέματα κτλ. Αντιστοιχεί στο αγγλικό indiscreet.

Όμως δεν έχουμε επίθετο που ν’ αντιστοιχεί στο αγγλικό indiscriminate, για κάτι (κακό) που γίνεται χωρίς διάκριση, χωρίς επιλογή, πάνω σε μαχόμενους και σε άμαχους, σε δικαίους και αδίκους.

Στο επίρρημα η… διάκριση γίνεται (αν και είναι αραχνοΰφαντη). Λέμε «αδιάκριτα» για το indiscreetly, με κοίταξε αδιάκριτα, ενώ για το indiscriminately θα πούμε «αδιακρίτως» πχ ο μανιακός βγήκε στο μπαλκόνι και άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως τους περαστικούς.

Γυναικοκτονία, όχι οικογενειακή τραγωδία!

Πριν από μερικές μέρες δολοφονήθηκε στη Σητεία μια 32χρονη μητέρα δύο παιδιών -τη στραγγάλισε ο εν διαστάσει σύζυγός της μπροστά στα μωρά παιδιά τους.

Τα Χριστούγεννα, η Κατερίνα, έτσι έλεγαν τη δολοφονημένη, είχε εγκαταλείψει το σπίτι όπου έμενε με τον άντρα της, επειδή αυτός τη χτυπούσε και την απειλούσε συνεχώς, και είχε πάει να μείνει με τη μητερα της. Εκείνος καθημερινά της ζητούσε να γυρίσει πίσω και ταυτόχρονα την απειλούσε πως αν πάει στην αστυνομία θα τη σκοτώσει. Στις 4 Φεβρουαρίου η Κατερίνα μαζί με συγγενείς της πήγε στο αστυνομικό τμήμα και κατάγγειλε ότι ο εν διαστάσει σύζυγός της την απειλούσε. Επειδή όμως οι καταγγελίες δεν είχαν χρονικό προσδιορισμό δεν κινήθηκε η διαδικασία του αυτοφώρου.

Και βγήκε στην τηλεόραση ο πατέρας του συζυγοκτόνου και είπε πως ήταν η κακιά η ώρα, εννοώντας πως αν στο σπίτι υπήρχε και κάποιος άλλος δεν θα γινόταν το φονικό, και ότι εκείνος την αγαπούσε κι εκείνη δεν τον στήριζε, κι αν εκείνη είχε γυρίσει στον άντρα της θα ζούσε τώρα, και ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα και ότι ο γιος του μετάνιωσε και τώρα τον έχει συγχωρήσει ο Θεός, και μάλιστα οι αστυνομικοί κατά παράβαση των κανονισμών τον άφησαν να του μιλήσει όση ώρα ήθελε και να τον αγκαλιάσει. Και η γιαγιά του 36χρονου δράστη είπε πως το θύμα «δεν του φερόταν καλά» και έκλαψε επειδή τώρα «το παιδί καταστράφηκε».

Εδώ υπάρχει ένα κοινό μοτίβο με δυο άλλες πολύ πρόσφατες περιπτώσεις γυναικοκτονιών. Να θυμίσω ότι και η 29χρονη Αγγελική Πέτρου, που δολοφονήθηκε στις αρχές του χρόνου στην Κέρκυρα από τον πατέρα της που δεν ενέκρινε τον δεσμό της, είχε επίσης αποταθεί στην αστυνομία ένα χρόνο πριν το φονικό, παραπονούμενη για τη συμπεριφορά του πατέρα της.

Αλλά και η Ελένη Τοπαλούδη, η φοιτήτρια που βιάστηκε και δολοφονήθηκε στη Ρόδο, είχε κι αυτή καταγγείλει στην αστυνομία προηγούμενο βιασμό της -χωρίς να γίνει τίποτα τότε. Τώρα μόνο άρχισε να ερευνάται η υπόθεση και εντοπίστηκαν δράστες.

Όπως διαβάζω, σύμφωνα με την έκθεση Η βία κατά των γυναικών και η προσχώρηση της Ε.Ε. στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που δημοσιοποιήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 15 Νοεμβρίου 2017, η έμφυλη βία και συγκεκριμένα η ενδοοικογενειακή βία έχει καταστεί για τις Ευρωπαίες μεταξύ 15 και 44 χρόνων η πρώτη αιτία αναπηρίας και θανάτου, αφήνοντας πίσω ακόμη και τα αυτοκινητικά δυστυχήματα ή τον καρκίνο. Οι αριθμοί είναι τρομακτικοί, καθώς όπως καταγράφεται 50 γυναίκες στην Ε.Ε. δολοφονούνται κάθε εβδομάδα, από νυν ή πρώην σύντροφό τους.

 

Επιπλέον, βάσει των στοιχείων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, EIGE:

Στην Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονείται μία γυναίκα

Στη Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιείται μέχρι θανάτου από το σύζυγο ή σύντροφό της

Στην Ισπανία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερις μέρες, περίπου 100 τον χρόνο
Στην Γαλλία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε πέντε μέρες εξαιτίας κακοποίησης στο σπίτι

Τα τελευταία μεζεδάκια του 2016

Όπως όλοι ξέρουν, οι μεγάλες αργίες φέρνουν αναστάτωση στην κυκλοφορία των εφημερίδων -έτσι, ας πούμε, συχνά συμβαίνει τα κυριακάτικα φύλλα να κυκλοφορούν το Σάββατο (και τα σαββατιάτικα την Παρασκευή), κάτι που θα γίνει και τούτο το σαββατοκύριακο της Πρωτοχρονιάς.

Οι εφημερίδες το κάνουν αυτό για να τηρήσουν τις αργίες του προσωπικού τους -λέτε να είναι αυτός ο λόγος που και το συνήθως σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο επισπεύδεται και δημοσιεύεται μια μέρα νωρίτερα; Όχι βέβαια, το ιστολόγιο δεν απασχολεί μισθωτούς, δεν τυπώνεται σε τυπογραφείο, δεν διακινείται από το πρακτορείο Τύπου. Η επίσπευση του άρθρου με τα τελευταία μεζεδάκια της χρονιάς γίνεται για έναν πολύ απλό λόγο -ότι αύριο, που ήταν να δημοσιευτεί κανονικά, θα βάλουμε τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας που κάνουμε για τη λέξη της χρονιάς.

Παρεμπιπτόντως, μπορείτε ακόμα να πάρετε μέρος στην ψηφοφορία, αλλά θα πρέπει να βιαστείτε, λίγες μόνο ώρες μένουν: στις 6μμ (ώρα Ελλάδος) η κάλπη θα κλείσει. Οπότε, στην απίθανη περίπτωση που δεν έχετε ακόμα ψηφίσει τη Λέξη του 2016, σπεύσατε σπεύσατε!

* Αν δεν ήταν τα τελευταία της χρονιάς, τα μεζεδάκια τούτης της εβδομάδας θα μπορούσα επίσης να τα έχω αποκαλέσει «Μεζεδάκια του χιονιά» ή ίσως «Μεζεδάκια του ιστορικού χιονιά» διότι το καινούργιο κοσκινάκι που βρήκαν τα μέσα ήταν να κάνουν λόγο για «ιστορικό χιονιά». Προκαλεί πάντως κατάπληξη ότι βρέθηκε μετεωρολόγος να μιλήσει για «έναν από τους ιστορικότερους χιονιάδες για την Αττική» λες και τον σύγκρινε με… τη χιονοθύελλα του 432 π.Χ. και με τον παγετό του 1368! (προσέξτε και τα περιττά εισαγωγικά). Αλλά η αμετροέπεια των μέσων είναι γνωστή -το κάθε τι πρέπει να συγκλονίζει ή να προκαλεί σάλο, οπότε ας γίνει και ιστορικός ο χιονιάς που, να πω την αμαρτία μου, δεν τον είδα καν στα νότια προάστιά μας, ενώ άλλες φορές το έχει στρώσει κανονικά (και χωρίς εισαγωγικά) -εκείνες θα είναι ιστορικοτερότερες.

* Θύμα του χιονιά πάντως ήταν η Ρόδα της πλατείας Συντάγματος, μια και η αναγγελία ακραίων καιρικών φαινομένων έδωσε στη δημοτική αρχή την εύσχημη δικαιολογία ώστε να αποσυναρμολογηθεί η Ρόδα και να τελειώνει εκεί το ρεζιλίκι.

Αριστερά βλέπετε το «πρακτικό αξιολόγησης» που συνέταξε ο Δήμος για το θέμα. Όπως βλέπετε, αν είσαι δεδηλωμένος υπέρμαχος της αριστείας, και τα μπακαλοδέφτερά σου έχουν κύρος. Κι επειδή εδώ λεξιλογούμε, επισημαίνω ότι η Ρόδα για κάποιο λόγο είχε πάρει την ονομασία «Ρόδα – Παρατήρησης». Τι θα παρατηρούσε;

Το «ανεξαρτήτου ηλικίας» ας το προσπεράσουμε…

* Το επόμενο λαθάκι είναι πολύ διαδεδομένο, αλλά με εντυπωσιάζει που το βρίσκω σε κείμενο του Ευάγγ. Βενιζέλου, διότι, παρά τα χίλια στραβά που έχει ο Βενιζέλος σπάνια κάνει γραμματικά λάθη.

Λοιπόν, σε μακροσκελέστατη απάντηση προς εφημερίδα, την οποία κάθισε και έγραψε και δημοσίευσε ανήμερα Χριστούγεννα στον ιστότοπό του, ο Ευάγγ. Βενιζέλος γράφει, μεταξύ πολλών άλλων:

Όμως πράγματι δεν κοιμάμαι τα βράδια. Λαγοκοιμάμαι. Είμαι σε εγρήγορση, έως ότου μας αδειάσουν τη γωνιά οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και μαζί ο τρίτος, εμφανής πλέον, εταίρος που εκφράζει  την  «αντιμνημονιακή» δεξιά. Αυτή με την οποία δηλώνει συγγένεια ο κ. Καμμένος. Αυτή που υπηρετεί τον κ. Τσίπρα στα κρίσιμα θέματα του βαθέως κράτους.

Το πολύ διαδεδομένο λαθάκι είναι το «βαθέως κράτους» και τέτοια λάθη γίνονται σε όλα τα επίθετα σε -ύς. Η αρχαιότροπη γενική τους, αν χρησιμοποιηθεί, πρέπει να γραφτεί με -έος: βαρέος τύπου, ευρέος φάσματος, βαθέος κράτους. Τα αντίστοιχα επιρρήματα όμως πρέπει να γραφτούν με -έως: το φέρει βαρέως, είναι ευρέως γνωστό.

Ξαναλέω, με εξέπληξε η απροσεξία του Ευάγγ. Βενιζέλου. Φαίνεται ότι με το να μην κοιμάται τα βράδια έχει επηρεαστεί η ικανότητά του να συγκεντρώνεται. Και φοβάμαι ότι θα αργήσει να ξανακοιμηθεί…