Ελισαβετιανά μεζεδάκια

Φυσικά ο τίτλος αναφέρεται στον προχτεσινό θάνατο της βασίλισσας της Αγγλίας, παρόλο που κανονικά το επίθετο «ελισαβετιανός», που βεβαιως λεξικογραφείται, δηλώνει οτιδήποτε σχετίζεται με τη βασίλισσα Ελισάβετ Α’ και την εποχή της, 500 χρόνια περίπου πριν από την τωρινή. (To τριβιδάκι της ημέρας είναι ότι ανάμεσα στις δυο Ελισάβετ τρεις μόνο γυναίκες ανέβηκαν στο θρόνο, η Μαρία Β’ και η Άννα τον 17ο αιώνα και η Βικτωρία).

Στα σόσιαλ πολλοί υποδέχτηκαν την είδηση του θανάτου της Ελισάβετ με σχόλια για την άρνησή της να δώσει χάρη στον Ευαγόρα Παλληκαρίδη, ο οποίος απαγχονίστηκε το 1957 αφού καταδικάστηκε σε θάνατο για τη συμμετοχή του στον αντιαποικιακό αγώνα. Στην πραγματικότητα, αυτη τουλάχιστον η Ελισάβετ, η Β’, δεν μπορούσε ακόμα κι αν ήθελε να δώσει χάρη εφόσον δεν υπήρχε σχετική εισήγηση της κυβέρνησης. Όχι βεβαια ότι το ήθελε να διαφοροποιηθεί.

Ασφαλώς όμως σοκάρει η σκληρότητα της αποικιακής Βρετανίας, που οδήγησε στην αγχόνη νεαρούς αγωνιστές, όπως ο Παλληκαρίδης που δεν είχε καν ένοπλη δράση (για διακίνηση οπλισμού καταδικάστηκε σε θάνατο, αλλά βέβαια σε ηλικία 15 ετών είχε σκίσει τη βρετανική σημαία τη μέρα της στέψης της Ελισάβετ, και ίσως αυτό μέτρησε).

Προχωράμε ομως στα μεζεδάκια μας και ξεκινάμε, φυσικά, με την ειδησεογραφική κάλυψη του θανάτου της Ελισάβετ.

To κολάζ που βλέπετε το έκλεψα από τον τοίχο του δημοσιογράφου Θάνου Παναγόπουλου στο Φέισμπουκ ο οποίος σατιρίζει την ομόφωνη υιοθέτηση του τίτλου «τέλος εποχής»: Ο αστικός μύθος θα λέει κάποτες ότι το 2022 απολύθηκε αρχισυντάκτης στην Ελλάδα επειδής αμέλησε να αναγγείλει στην πρώτη σελίδα τον θάνατο της Ελισάβετ με τον πρωτότυπο, ευρηματικό και απρόβλεπτο τίτλο «Τέλος Εποχής».

Η αλήθεια βέβαια είναι ότι και εδώ στην Εσπερία είδα αντίστοιχους τίτλους σε εφημερίδες -και δεν είναι παράδοξο αν σκεφτούμε ότι η μακαρίτισσα έμεινε στον θρόνο 70 χρόνια. (Κι αλλο τριβιδάκι: Ο Κάρολος, τώρα πια Κάρολος ο Γ’, είναι το γηραιότερο πρόσωπο που ανεβαίνει στον βρετανικό θρόνο, σε ηλικία 74 ετών. Κάποιες πηγές γράφουν 73 αλλά αφού σε δυο μήνες θα κλείσει τα 74 δεν κάνει να του μειώνουμε το ρεκόρ).

Θρασύβουλα μεζεδάκια

Ο τίτλος του σημερινού μας πολυσυλλεκτικού άρθρου είναι παρμένος από ένα μεζεδάκι της πιατέλας, που θα το συζητήσουμε παρακάτω. Να πω όμως ότι επειδή χτες είχα πάει μια μικρή εκδρομή δεν παρακολούθησα τη συζήτηση στη Βουλή περί ανομίας, αλλιώς θα μπορούσαν και τα μεζεδάκια μας σήμερα να ονομαστούν «άνομα». Αλλά δεν θέλω να μπω στη συζήτηση για το τι είναι ανομία και τι υποκρισία.

* Και ξεκινάμε με ένα που αφορά την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και θα ταίριαζε περισσότερο στο άρθρο της περασμένης εβδομάδας.

Βλέπετε, με την ευκαιρία της επετείου, το παράρτημα Ηνωμένου Βασιλείου της κυπριακής (δεξιότατης) φοιτητικής παράταξης «Πρωτοπορία» έβγαλε μια ανακοίνωση-περιβόλι στο Φέισμπουκ, όπου παρουσιάζει τον θρασύτατο Μουσολίνι να δίνει διαταγές στον… Ντούτσε και όπου πληροφορούμαστε πως το ζητούμενο ήταν η διέλευση του γερμανοϊταλικού στρατού, ενώ στο τέλος, μέσα στο γενικό αλαλούμ, φωνάζουν κι ένα ζήτω για το 1821.

Προσέξτε ότι για μιαν ακόμα φορά χρησιμοποιείται σαν βρισιά παντός καιρού το «ανιστόρητος» (ή έστω «ανιστόριτος» στην εδώ παραλλαγή). Η τόση κατάχρηση αυτής της λέξης τείνει να τη μεταβάλει σε κοτσανικό δείκτη -δηλαδή, όποιος τη χρησιμοποιεί θα λέει μάλλον κοτσάνες.

Οι υπογραμμίσεις δεν είναι δικές μου και δεν επισημαίνουν όλα τα στραβοπατήματα του κειμένου. Μεταξύ άλλων, σημειώστε και την εναύξητη προστακτική «ανέλαβε επιτέλους τις ευθύνες σου».

* Κι ένα γλωσσικό-μεταφραστικό, που το επισημαίνει φίλος σε μέιλ του:

Ένα μεζεδάκι που το έχω δει αρκετές φορές όταν κατεβαίνω στον Πειραιά απ’ την παραλιακή αλλά το ξεχνάω μετά.

Στο δρόμο αυτόν γίνονται (ή γίνονταν) έργα για την επέκταση του τραμ προς τον Πειραιά. Συνήθως όταν υπάρχουν έργα στο δρόμο βλέπαμε μέχρι τώρα μια προειδοποίηση για «έργα επί της οδού» ή σε πιο σύγχρονη έκδοση «έργα σε εξέλιξη» (που έπιανε και έργα που δεν ήταν ντε και καλά στο δρόμο πάνω). Εκεί λοιπόν η εταιρία που ανέλαβε τα έργα του τραμ έκανε απευθείας μετάφραση από το αγγλικά: «έργα σε πρόοδο». Ίσως επειδή η J&P (Ιωάννου & Παρασκευαΐδης) που τα έχει αναλάβει είναι κυπραίικη…

Αναρωτιέμαι αν στην Κύπρο η αντίστοιχη πινακίδα προειδοποιεί για «Έργα σε πρόοδο».

Εθνεγερτικά μεζεδάκια

Τα λέω έτσι επειδή σήμερα είναι 25η Μαρτίου, η επέτειος του ξεσηκωμού του 1821. Θα μπορούσα να τα πω και «μεζεδάκια πριν αλλάξει η ώρα», αφού στις 3 τα ξημερώματα της Κυριακής τα ρολόγια θα πάνε στις 4, θα μπούμε στη θερινή ώρα, θα χάσουμε μιαν ώρα ύπνο και θα κερδίσουμε μιαν ώρα μέρα. Ωστόσο, παρόμοιο τίτλο έχω χρησιμοποιήσει κι άλλες φορές -οπότε προτίμησα το 1821.

Ξεκινάμε με ένα απλό ορθογραφικό στα σουπεράκια της ΕΡΤ από το μεσημεριανό δελτίο του περασμένου Σαββάτου, όπου ο Τραμπ δηλώνει πως δεν είναι «απομονοτιστής».

Δεν είναι τόσο σοβαρό, και δεν θα έμπαινα στον κόπο να το αναφέρω αν ήταν κάποιο ιδιωτικό κανάλι με κακοπληρωμένους ή απλήρωτους και παραφορτωμένους εργαζόμενους -επειδή όμως είναι η ΕΡΤ, το πράγμα αλλάζει.

Θα μου πείτε, η ΕΡΤ σε άλλα κι άλλα, πολύ πιο σοβαρά, δείχνεται ανεπαρκής, σε ένοιαξε το ωμέγα;

* Το επόμενο μεζεδάκι το έστειλε φίλος και είναι τόσο καλογραμμένο που δεν θα προσθέσω ούτε ένα γιώτα:

Κυκλοφορεί η είδηση ότι διέρρευσε η μυστική διαδικασία για την ανακοίνωση του θανάτου της βασίλισσας Ελισάβετ, όποτε πεθάνει. Σε καμιά δεκαριά ελληνικά σάιτ που τσέκαρα, όλοι μεταφράζουν το ίδιο αρχικό κείμενο, με έμφαση στο κωδικό σύνθημα «Η γέφυρα του Λονδίνου έπεσε». Στο news247 όμως ο μεταφραστής βάζει και την προσωπική του πινελιά, προσθέτοντας τη χρήσιμη λεπτομέρεια «…εμπνευσμένο από το γνωστό αξιοθέατο».

Καλά, αυτός όταν μάθαινε αγγλικά δεν ήταν παιδί; Δεν κάνανε τραγουδάκια στο μάθημα; Δεν ξέρει το London bridge is falling down, falling down, falling down?

Εγεννήθη το μωrrow (Μποστ, 1960)

Τις καλοκαιρινές Παρασκευές είπα να βάζω σκίτσα του Μποστ, και είχα κατά νου να βάλω κάποια καλά σκίτσα που έχω στα κιτάπια μου, χωρίς να προσπαθώ να βρω σημεία επαφής με την επικαιρότητα, αλλά καμιά φορά έρχεται η επικαιρότητα και μας τραβάει από το μανίκι. Οπότε, με τη βοήθεια και του φίλου Χρήστου που μου έστειλε το σκίτσο, δημοσιεύω έναν Μποστ πολύ επίκαιρον, αφού γιορτάζει με τον τρόπο του μια πριγκιπική γέννηση στον Οίκο των Ουίνδσορ, σαν κι αυτήν που γιόρτασαν τούτη τη βδομάδα τα εκατομμύρια των Ευρωπαίων που με το ζόρι καταφέρνουν να θρέψουν τα δικά τους παιδιά.

Tο σκίτσο δημοσιεύτηκε…. εδώ με πιάνετε αδιάβαστον, δεν ξέρω πού δημοσιεύτηκε αρχικά το σκίτσο, πάντως έχει συμπεριληφθεί στο άλμπουμ που έβγαλε ο Μποστ τον Δεκέμβριο του 1960. Το 1960 ο Μποστ συνεργαζόταν με πολλά έντυπα και δεν έχω πρόσβαση σε όλα. Πάντως, όχι στην Ελευθερία ή στη Μακεδονία.

Το σκίτσο-γραμματόσημο, που ανήκει σε σειρά παρόμοιων οδοντωτών σκίτσων που έκανε ο Μποστ την εποχή εκείνη, και γιορτάζει τη γέννηση, στις 19 Φεβρουαρίου 1960, του πρίγκιπα Ανδρέα (ή να τον πούμε Άντριου; ), δευτερότοκου γιου της Ελισάβετ της Αγγλίας, σήμερα Δούκα της Υόρκης.

Ο Μποστ παρουσιάζει το βασιλικό βρέφος, το μωrrow, να κρατάει δυο σημαίες, τη βρετανική και την ελληνική, αφού ο μπαμπάς του ο Φίλιππος ήταν της ελληνικής βασιλικής οικογένειας, γιος της πριγκίπισσας Αλίκης και του πρίγκιπα Ανδρέα, αδελφού, αν δεν κάνω λάθος, του διχαστικού μονάρχη Κωνσταντίνου (όχι του Κοκού, του προηγούμενου).

Τη γέννηση του μωrrow βεβαιώνουν με τις υπογραφές τους τέσσερις Λόρδοι και κάτω δεξιά ένας πέμπτος, ο Sir Bost, Λόρδος σχεδιαστής.

Πράγμα σπάνιο, το σκίτσο συνοδευόταν και από λεζάντα, που δεν φαίνεται αριστερά, αλλά μου την έστειλε ο φίλος Χρήστος και την αναδημοσιεύω εδώ:

Το παιδί της Ελισάβετ, με ωραιότατο καπέλλο που του χάρισε η γιαγιά του. Η πόλις του Λονδίνου προσέφερεν ολόχρυσο καροτσάκι και οι κάτοικοι της Σκωτίας, ταλκ για να μην συγκαίγεται το παιδί. Τρώγει 5 φορές την ημέρα γάλα και εις τας 5 ακριβώς τσάι. Είναι αφάνταστος ο φιλελληνισμός του. Μαθών οτι ο πατήρ του είναι υιός της πριγκηπίσης Αλίκης, τον φωνάζει Καραϊσκάκη και Γυιόν της Καλογριάς. Η Ελισάβετ πασχίζει να το συνηθίση στο όνομα Μαουντμπάντεν. Αποτέλεσμα: Το παιδί τα έχασε, και φωνάζει Μαμαουντμπάδεν τη μαμά του και Μαουντμπαμπάδεν το μπαμπά του.

Tο όνομα Μαουντμπάντεν που επανέρχεται στο σκίτσο και στη λεζάντα είναι το Mountbatten, που είναι το επώνυμο που πήρε ο Φίλιππος αφού παραιτήθηκε από τους ελληνικούς και δανικούς (και αγύριστους; ) τίτλους ευγενείας του, που ήταν προϋπόθεση για να παντρευτεί την Ελισάβετ. Ήταν το επώνυμο που είχε υιοθετήσει ο Γερμανός παππούς του,  που αποποιήθηκε τους γερμανικούς τίτλους ευγενείας του, πολιτογραφήθηκε Βρετανός ως  Louis Mountbatten και πολέμησε με τη Βρετανία στον πρώτο πόλεμο.