Στις αρχές του κάθε μήνα, συνήθως την πρώτη του μηνός, έχει καθιερωθεί να δημοσιεύω το “Μηνολόγιο” του αντίστοιχου μήνα, όπως το έχει συντάξει ο πατέρας μου, ο Δημήτρης Σαραντάκος (αυτά τα μηνολόγια τα δημοσίευε παλιότερα στο περιοδικό “Το φιστίκι”, που έβγαζε στην Αίγινα). Στο ιστολόγιό μας, τα μηνολόγια άρχισαν να δημοσιεύονται από τον Οκτώβριο του 2010, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν κλείσει τον δωδεκάμηνο κύκλο τους. Ωστόσο, επειδή το κοινό του ιστολογίου ανανεώνεται, υπάρχουν νεότεροι φίλοι που δεν έχουν δει τα μηνολόγια, γι’ αυτό αποφάσισα να συνεχίσω την αναδημοσίευση, ενσωματώνοντας και μερικές δικές σας προτάσεις που είχαν διατυπωθεί ως σχόλια στην προηγούμενη δημοσίευση και προσθέτοντας μερικά λόγια για τον συγκεκριμένο μήνα.
Ο Δεκέμβριος ή Δεκέμβρης είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του ημερολογίου μας, παρόλο που το όνομά του παραπέμπει ολοφάνερα στον δέκα, decem. Για την ανακολουθία φταίνε οι Ρωμαίοι -διότι τα ονόματα των μηνών, όλα, είναι δάνειο από τα λατινικά. Το παλιό ρωμαϊκό μηνολόγιο άρχιζε από τον Μάρτιο και ο Decem-ber ήταν ο δέκατος μήνας. Όταν αργότερα μεταρρυθμίστηκε το ημερολόγιο και μπήκαν στις δυο πρώτες θέσεις ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος, η αντιστοιχία χάλασε και ο Δεκέμβρης είναι πλέον δωδέκατος.
Ο Δεκέμβρης είναι ο μήνας με τις πολλές γιορτές, ξεκινώντας από τα Νικολοβάρβαρα (4-6 Δεκεμβρίου) και καταλήγοντας στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά -και ενδιάμεσα έχουμε επίσης την Άννα, τον Σπύρο, τον Λευτέρη. Να είναι σύμπτωση οι τόσες γιορτές στον σκοτεινότερο μήνα της χρονιάς, όπου η μέρα βρίσκεται στα μικρότερά της; Να πούμε πάντως ότι με το παλιό ημερολόγιο, που είχαμε ως το 1923, το χειμερινό ηλιοστάσιο έπεφτε γύρω στις 9 Δεκεμβρίου -έτσι εξηγούνται και κάποιες παρετυμολογικές παροιμίες, ότι της Αγίας Άννας η μέρα παίρνει μιαν ανάσα ή ότι του Αγιού Σπυρίδωνα η μέρα παίρνει ένα σπυρί, δηλ. αρχίζει λίγο να μεγαλώνει.
Τον Δεκέμβρη είχαμε και τα Δεκεμβριανά, τις συγκρούσεις του Δεκέμβρη του 1944 στην Αθήνα. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε βέβαια και για τα όσα ακολούθησαν τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου το 2008.