Καθώς ζούμε σ’ ενδιαφέροντες καιρούς, κάθε τόσο μια λέξη κερδίζει το παροιμιώδες δεκαπεντάλεπτο της προσοχής μας. Λέξη της χρονιάς δεν ξέρω ποια θα είναι, ούτε καν του μήνα, πάντως το «εμπάργκο» θαρρώ πως μπορεί να διεκδικήσει την πολύ πιο ταπεινή διάκριση της «λέξης της ημέρας» -ας της αφιερώσουμε το σημερινό άρθρο λοιπόν.
Η αιτία; Όπως θα διαβάσατε, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε «εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο» ή, όπως το θέλει ο τίτλος στο δελτίο ειδήσεων, «εμπάργκο στη ρωσική ενέργεια».
Με άλλα λόγια, οι Ηνωμένες Πολιτείες σταματούν να εισάγουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα από τη Ρωσία, ως αντίποινα για την εισβολή στην Ουκρανία. Πιο σωστά, απαγορεύεται η εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
Ο Τζο Μπάιντεν κάλεσε και τους συμμάχους των ΗΠΑ να ακολουθήσουν, αλλά, όπως είπε, κατανοεί ότι οι ευρωπαϊκές χώρες είναι δύσκολο να κάνουν την ίδια κίνηση καθώς οι οικονομίες τους εξαρτώνται πολύ περισσότερο από το ρωσικό πετρέλαιο.
Από την άλλη, οι ΗΠΑ εισάγουν πολύ λίγο ρωσικό πετρέλαιο, ωστόσο ακόμα κι έτσι η χτεσινή απόφαση αναμένεται να επηρεάσει τις τιμές που πληρώνει ο Αμερικανός καταναλωτής. Το εντυπωσιακό είναι ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσέγγισαν πρόσφατα την κυβέρνηση Μαδούρο της πετρελαιοπαραγωγού Βενεζουέλας, ύστερα από πολυετείς λυσσαλέες προσπάθειες να την ανατρέψουν.
Από την πλευρά της, η Μεγάλη Βρετανία ανακοίνωσε ότι σταδιακά πρόκειται να καταργήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, εντός του έτους. Όσο για την ΕΕ, είχε νωρίτερα ανακοινώσει ένα σχέδιο για απεξάρτηση από τις ρωσικές εισαγωγές, αλλά σε αρκετά μεγαλύτερο βάθος χρόνου.
Παρατήρησα ότι ενώ στους ελληνικούς ιστότοπους χρησιμοποιείται κυρίως ο όρος «εμπάργκο», σε αγγλόφωνα μέσα βρίσκω άλλους όρους, όπως ban (απαγόρευση) ή, στην περίπτωση της Βρετανίας, phasing out (σταδιακή κατάργηση). Η ουσία βέβαια δεν αλλάζει.
Το εμπάργκο, σύμφωνα με το ΛΚΝ, είναι «η απαγόρευση της διακίνησης προϊόντων από και προς ορισμένη ξένη χώρα». Δίνει και μερικές φράσεις το λεξικό: Γενικό εμπάργκο. Εμπάργκο όπλων / πετρελαίου / καυσίμων.
Στο ίδιο λεξικό βρίσκουμε την αρχικη, ας πούμε, σημασία του όρου, που αφορούσε τα εμπορικά πλοία: η απαγόρευση του απόπλου την οποία διατάζει μια κυβέρνηση σε βάρος πλοίων ξένης χώρας, που βρίσκονται στη δική της επικράτεια: Tο 1803 η Aγγλία επέβαλε εμπάργκο σε όλα τα γαλλικά πλοία που βρίσκονταν στα λιμάνια της.