Στο σημερινό άρθρο λεξιλογικής περιήγησης θα δούμε λέξεις από τον Κάλαμο -ποιον Κάλαμο όμως; Οι περισσότεροι ξέρουμε το χωριό της βορειοανατολικής Αττικής με τις πολλές εξοχικές κατοικίες, πλάι στον Ωρωπό, ενώ βέβαια υπάρχουν σ’ ολη την Ελλάδα πολλά ακόμα χωριά με το όνομα αυτό, αλλά σήμερα θα μιλήσουμε για το νησί Κάλαμος. Αλλωστε, τα νησιά είναι τα κατ’ εξοχήν γλωσσικά οικοσυστήματα στη χώρα μας, και δεν είναι τυχαίο που τα περισσότερα άρθρα λεξιλογικής περιήγησης στο ιστολόγιο από νησιά προέρχονται.
Ο Κάλαμος λοιπόν είναι ένα από τα μικρά νησιά των Επτανήσων, πέρα από τα εφτά που έδωσαν το όνομα στο νησιωτικό σύμπλεγμα. Βρίσκεται πολύ κοντά στην ηπειρωτική Ελλάδα, στον Μύτικα της Αιτωλοακαρνανίας, ανάμεσα στο γνωστότερο Μεγανήσι και στον μικρότερο Καστό. Στην απογραφή του 2011 είχε 529 κατοίκους αλλά τον χειμώνα δεν μένουν περισσότεροι από 100. Γυμνάσιο δεν υπάρχει στο νησί κι έτσι οι λιγοστοί μαθητές πηγαινόρχονται με το καΐκι, που δεν είναι βεβαίως πια καΐκι, αλλά οι Καλαμισάνοι επιμένουν να το λένε έτσι. Ο Κάλαμος ξεχωρίζει από μακριά επειδή έχει τρεις ψηλές, για το μέγεθός του, κορυφές -η πιο ψηλή πλησιάζει τα 750 μέτρα.
Τα στοιχεία αυτά τα παίρνω από την εισαγωγή του Γιώργου Καραγιάννη στο βιβλίο Κάλαμος. Αναμνηστικό λέξεων, της Γιώτας Καραγιάννη και του Γιώργου Καραγιάννη (είναι αδέλφια) που κυκλοφόρησε πρόπερσι από τις εκδόσεις Άπαρσις. Σημειώνω επίσης ότι, καθώς ανήκε στα Επτάνησα αλλά ήταν πολύ κοντά στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα, ο Κάλαμος ήταν κατά το Εικοσιένα καταφύγιο αμάχων -ξέρουμε ότι ο Καραϊσκάκης είχε στείλει εκεί την οικογένειά του.
Όπως λέει στον δικό της πρόλογο η Γιώτα Καραγιάννη, που είναι φιλόλογος, η ιδέα για το βιβλιαράκι αυτό ξεκίνησε όταν ρώτησε μια φίλη της αν ξέχασε «το τακουίνο της», και βέβαια προκάλεσε θυμηδία στην παρέα της. Κι έτσι άρχισε να συγκεντρώνει καλαμισάνικες λέξεις που, όταν μαζεύτηκαν πολλές, έδωσαν το βιβλιαράκι από το οποίο αντλώ υλικό σήμερα. Μια προσπάθεια ομολογημένα ερασιτεχνική, αλλά αξιέπαινη. Το βιβλίο έχει κάπου 400 λέξεις, όπως προσεγγιστικά εκτίμησα, καθώς και καμιά εικοσαριά εκφράσεις. Οι λέξεις δίνονται χωρίς ετυμολογία, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις τα λήμματα περιέχουν επίσης παραδειγματικές φράσεις ή άλλες επεξηγήσεις πέρα από τον ορισμό. Σε ενδεχόμενη επανέκδοση θα συνιστούσα να υπάρχουν περισσότερες παραδειγματικές φράσεις.
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 