Κάγκελα παντού

Τις προάλλες, το σαμπουάν Pantene ξεκίνησε μια καινούργια διαφήμιση με την εικόνα που βλέπετε και με το σύνθημα #HairHasNoGender, τα μαλλιά δεν έχουν φύλο θα λέγαμε.

Το διαφημιστικό βιντεάκι (το βλέπετε εδώ) άρεσε σε πολλούς και έγινε ιότροπο. Η πρωτοτυπία του βρίσκεται στο ότι πρωταγωνιστούν σε αυτό πέντε άτομα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, κάτι που θα ήταν αδιανόητο σε διαφημίσεις πριν από λίγα χρόνια (αλλά όχι πια). Βλέπουμε κι ένα ομοερωτικό φιλί (κάτι για το οποίο παλιότερα είχε επιβληθεί πρόστιμο σε σίριαλ από το ΕΣΡ).

Θετικό το βρίσκω να προβάλλεται η διαφορετικότητα στις διαφημίσεις, όσο κι αν ξέρουμε καλά ότι αυτό πολλές φορές μπορεί να είναι pinkwashing από μεριάς της εταιρείας (το σαμπουάν Pantene ανήκει στην πολυεθνική P&G), δηλαδή προσχηματικός ενστερνισμός της διαφορετικότητας για λόγους προβολής, που γίνεται εκ του ασφαλούς.

Από την άλλη πλευρά, κάποιοι ενοχλήθηκαν από το σποτάκι της Pantene, από θέσεις που θα τις έλεγα ομοφοβικές -και, όπως συνηθίζεται, κάλεσαν σε μποϊκοτάζ. «Τέρμα το Pantene για μένα, αρνούμαι αυτή τη μονόπλευρη πλύση εγκεφάλου», έγραψε ένας. «Μποϊκοτάζ σε κάθε εταιρεία που προωθει την ανωμαλία και τον εκφυλισμό», κάποιος άλλος.

Βγήκε μάλιστα και σχετικό hashtag, #cancel_pantene.

Εμείς εδώ λεξιλογούμε, οπότε θέλω να πω δυο λόγια για το πρώτο σκέλος του hashtag, το cancel, και για τη λεγόμενη cancel culture, που είναι ένας σχετικά καινούργιος όρος που ακούγεται όλο και περισσότερο.

Όπως λέει η αγγλική Βικιπαίδεια, η cancel culture («κουλτούρα της ακύρωσης» στην ελληνική Βικιπαίδεια) είναι μια σύγχρονη μορφή οστρακισμού, κατα την οποία κάποιος αποβάλλεται από κοινωνικούς ή επαγγελματικούς κύκλους, είτε στον κυβερνοχώρο και στα κοινωνικά μέσα είτε στην πραγματική ζωή. Αυτοί που υφίστανται τον οστρακισμό λέγεται ότι have been cancelled, ότι φάγανε άκυρο θα λέγαμε.

Advertisement

Της Αγγέλας το κάγκελο

Η καγκελάρισσα, η καγκελάρια ή η καγκελάριος της Γερμανίας;

Το σημείωμα αυτό παίρνει την αφορμή του από την κυρία Άνγκελα Μέρκελ, πρωθυπουργό της Γερμανίας –όμως δεν πρόκειται να προσθέσω τη φωνή μου στη (μάλλον δίκαιη) κατακραυγή που έχει ξεσπάσει εναντίον της από πολλά σημεία της Ευρώπης για την εθνικιστική οικονομική πολιτική που ακολουθεί, αλλά να λεξιλογήσω, όπως είναι το συνήθειο αυτού του ιστολογίου.

Ξεκίνησα το σημείωμα με μια εσκεμμένη μικροανακρίβεια, όταν αναφέρθηκα σε πρωθυπουργό της Γερμανίας. Διότι η Γερμανία έχει μια ιδιομορφία, ο εκάστοτε πρωθυπουργός της να αποκαλείται με έναν ιδιαίτερο τίτλο, καγκελάριος, Kanzler στα γερμανικά, ή, ακριβέστερα, Bundeskanzler (ομοσπονδιακός καγκελάριος). Και ήταν εσκεμμένη η ανακρίβεια, διότι ήθελα να αναφερθώ στο θηλυκό γένος του καγκελάριου.

Στα γερμανικά, η κυρία Μέρκελ δεν λέγεται Kanzler, αλλά Kanzlerin, έχει δηλαδή προστεθεί η θηλυκή κατάληξη. Στα ελληνικά, αντιθέτως, ειδικά στην εποχή μας που φοράμε μουστάκια σε όσο περισσότερα επαγγελματικά θηλυκά μπορούμε, επόμενο ήταν να περάσει ο τύπος «η καγκελάριος» -είναι άλλωστε η λύση της ελάσσονος αντίστασης. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν και άλλα επαγγελματικά θηλυκά σε –άριος, για παράδειγμα η βιβλιοθηκάριος και η αποθηκάριος.