Πενταυγουστιανά μεζεδάκια

Τεταρταυγουστιανά θα τα λέγαμε αν δημοσιεύονταν χτες, επέτειο της δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά στις 4 Αυγούστου 1936, μιας από τις ελάχιστες ημερομηνίες που έχουν δώσει λέξη στη γλώσσα μας. Όμως, δημοσιεύονται σήμερα -άρα, πενταυγουστιανά.

Και ξεκινάμε με μιαν ακλισιά από την προηγούμενη βδομάδα, όπου σε κάποιο δελτίο ειδήσεων γράφτηκε για «22 απόπλους» από τον Πειραιά και «12 απόπλους» από τη Ραφήνα.

Ο απόπλους, λέμε, αλλά πώς κάνει στον πληθυντικό; Κατά τον Μπαμπινιώτη δεν έχει πληθυντικό, ενώ το Βικιλεξικό και η Lexigram δίνουν: οι απόπλοι, των απόπλων, τους απόπλους.

Άρα σωστή η κάρτα του καναλιού; Όχι, διότι εδώ έχουμε ονομαστική.

Πολύ πιο απλό είναι να παραδεχτούμε πως η λέξη είναι ελλειπτική, δεν έχει πληθυντικό και να μιλάμε για «22 αναχωρήσεις» ή, αφού ήδη έχουμε την αναχώρηση στον τίτλο της κάρτας, για «22 πλοία».

* Γράφει ο Δ. Νανούρης στην ΕφΣυν:

Ορρωδούν προ του θεϊκού ΘΑλέξη ο καραμπουζουκλής Καλαματιανός ΘΑμαράθ και το συνεταιράκι του ο Μπένι (απ’ το ’να αυτί κι απ’ τ’ άλλο βγαίνει).

Εντάξει, τους έκανε με τα κρεμμυδάκια και τους τρεις, αλλά… αλλά τι θα πει «ορρωδούν»; Ορρωδώ θα πει «λιποψυχώ, διστάζω» και χρησιμοποιείται κυρίως στη στερεότυπη φράση «δεν ορρωδεί προ ουδενός» που τη λέμε για κάποιον αδίστακτο.

Φοβάμαι ότι ο αρθρογράφος ήθελε εδώ να γράψει «Ωχριούν προ του ΘΑλέξη ο ΘΑμαράθ και ο Μπένι», εννοώντας ότι είναι πολύ υποδεέστεροι από αυτόν (εν προκειμένω, στην τέχνη της παραπλάνησης).

Μπαμπά σας γλώσσα γιατί δεν μιλάτε;

* Μια βουλευτίνα του κόμματος του Μακρόν μοίραζε φυλλάδια σε μια λαϊκή αγορά, όταν δέχτηκε επίθεση από κάποιον περαστικό.

Στο σχετικό άρθρο, η Καθημερινή γράφει:

Η Ροσί διένειμε φυλλάδια στην αγορά όταν την χτύπησε ένας άνδρας γύρω στις 11.00 το πρωί.

Στέκει αυτό; Όχι. Θέλουμε παρατατικό στο πρώτο ρήμα, όπως θα φανεί αμέσως αν αντί για το «διανέμω» βάλουμε το συνώνυμο «μοιράζω». Η βουλεύτρια μοίραζε φυλλάδια όταν την πλησίασε ο άγνωστος. Κανείς φυσικός ομιλητής δεν θα πει «Η βουλεύτρια μοίρασε φυλλάδια όταν τη χτύπησε ένας άνδρας».

Άρα, διένεμε -όχι «διένειμε». Ή πιο απλά, μοίραζε. Μπαμπά σας γλώσσα, και πάλι, γιατί δεν μιλάτε;