Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Posts Tagged ‘Κατερίνα Σακελλαροπούλου’

Το 21,67% του ουρανού

Posted by sarant στο 8 Μαρτίου, 2023

Το σημερινό άρθρο είναι επικαιροποιημένη επανάληψη ενός παλιότερου άρθρου από το 2017 -και μάλιστα επανάληψη επανάληψης, αφού και εκείνο ήταν επίσης επικαιροποιημένη επανάληψη ενός άρθρου του 2013. Αλλά αυτή η ανακύκλωση δεν γίνεται επειδή σήμερα στην Ελλάδα έχουμε απεργία, ούτε γιατί το παλιότερο άρθρο είχε περάσει απαρατήρητο, ούτε διότι δεν προλαβαίνω να γράψω φρέσκο, αλλά επειδή πιστεύω ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που εξακολουθεί να μην έχει διευθετηθεί και που πρέπει να διευθετηθεί, οπότε δεν βλάφτει να το επαναλαμβάνω. Βέβαια, πρέπει να το πω, λίγοι συμφωνούν μαζί μου -αλλά τι να κάνουμε, θα το αντέξω.

Σήμερα έχουμε 8 Μαρτίου, την παγκόσμια μέρα της γυναίκας, οπότε αναδημοσιεύω ένα παλιότερο άρθρο μου. Επικαιροποιημένο, αφού τα στοιχεία σε σχέση με τη συμμετοχή των γυναικών στη Βουλή και στην κυβέρνηση έχουν αλλάξει από τότε, δεδομένου ότι μεσολάβησαν οι εκλογές του 2019.  Βέβαια, οι ταχτικοί θαμώνες του ιστολογίου θα έχετε μάλλον τοποθετηθεί ήδη -αλλά τίποτα δεν σας εμποδίζει να επαναλάβετε την άποψή σας, αν δεν βαριέστε, χώρια που δεν αποκλείεται να έχετε σε κάποιο σημείο μεταβάλει άποψη.

Σύμφωνα με το γνωστό ρητό, «Οι γυναίκες είναι το μισό του ουρανού». Εδώ θα ταίριαζε το χαριτολόγημα που λέγαμε στα φοιτητικά μου χρόνια («το άλλο μισό στην Κίνα βρίσκεται»), και θα ταίριαζε επειδή το ρητό έχει κινέζικη προέλευση, αφού αν δεν κάνω λάθος το είπε ο Πρόεδρος Μάο. Μάλιστα, η αρχική μορφή είναι: «Οι γυναίκες κρατάνε το μισό του ουρανού». Είτε έτσι είτε αλλιώς, η φράση «μισό του ουρανού» έχει καθιερωθεί διεθνώς, μάλιστα μια διεθνής ΜΚΟ που προωθεί την ισότητα των φύλων λέγεται Half the sky movement. Το μισό του ουρανού στη θεωρία, στην πράξη αρκετά λιγότερο, καθώς σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου οι γυναίκες έχουν λειψή εκπροσώπηση στα κέντρα λήψης αποφάσεων και στους κρατικούς θεσμούς, ιδίως στα υψηλά κλιμάκια. Οπότε, δεν μπορούμε να μιλάμε για το μισό του ουρανού -ένα 20% μπορεί να είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Στη χώρα μας, η υποεκπροσώπηση των γυναικών είναι σοβαρή και μόνιμη. Βέβαια, στη Βουλή που προέκυψε από τις εκλογές του 2019 σημειώθηκε μια μικρή βελτίωση, αφού αυτή τη στιγμή υπάρχουν 65 βουλεύτριες, ποσοστό 21,67%, αριθμός μεγαλύτερος δηλαδή από την προηγούμενη Βουλή (μόνο 55 γυναίκες, ποσοστό 18,33%), όχι όμως και ο μεγαλύτερος όλων των εποχών, αφού στη βραχύβια βουλή των πρώτων μηνών του 2015 είχαμε 70 γυναίκες (23,3%) που είναι και το ρεκόρ από καταβολής ελληνικού κράτους.

Το κυβερνών κόμμα της ΝΔ έχει το χαμηλότερο ποσοστό γυναικείας εκπροσώπησης, αφού εξέλεξε το 2019 μόλις 25 βουλεύτριες επί συνόλου 158 βουλευτών, ποσοστό 15,8%. Πολύ χαμηλό ποσοστό, έστω κι αν ήταν ελαφρώς ανώτερο από το προηγούμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξέλεξε 24 γυναίκες επί συνόλου 86, ποσοστό 27,9% ενώ τα άλλα κόμματα, που τα συνυπολογίζω διότι έχουν ολιγομελείς κοινοβουλευτικές ομάδες, εξέλεξαν συνολικά 16 γυναίκες σε 56 συνολικά έδρες, ποσοστό 28,57%.

Σημειώστε ότι αναφέρομαι στους αριθμούς των βουλευτών που εκλέχτηκαν τότε, όχι στη σημερινή δύναμη των κομμάτων που είναι ελαφρώς διαφορετική. Ωστόσο, δεν μετράω την Ελένη Γερασιμίδου τη Σεμίνα Διγενή, επειδή παραιτήθηκε αμέσως μετά την εκλογή της (στην Ανατολική Αττική ‘ Πειραιώς με το ΚΚΕ). Ετσι, ενώ εξελέγησαν 66 γυναίκες από τις κάλπες, αμέσως μετά έγιναν 65. Αξίζει επίσης να αναδείξουμε ότι το ΜΕΡΑ 25 είναι το μόνο κόμμα που είχε γυναικεία πλειοψηφία στην κοινοβουλευτική του ομάδα, 5 γυναίκες και 4 άνδρες (στο μεταξύ, κάποιες βουλεύτριες αποχώρησαν από το κόμμα). (Τα στοιχεία από εδώ)

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Βουλή, Δύο φύλα, Επαναλήψεις, Επετειακά, Ευρωπαϊκή Ένωση | Με ετικέτα: , , , | 148 Σχόλια »

MeToo θα πει «Κι εγώ»

Posted by sarant στο 8 Φεβρουαρίου, 2021

Πριν από τριάμισι χρόνια, τον Οκτώβριο του 2017, είχαμε συζητήσει στο ιστολόγιο πρώτη φορά το κινημα #MeToo, που τότε είχε κάνει την εμφάνισή του στις ΗΠΑ, με τις καταγγελίες από γυναίκες ηθοποιούς κατά του διάσημου χολιγουντιανού παραγωγού Χάρβεϊ Γουαϊνστάιν για βιασμό και σεξουαλική παρενόχληση.

Η μια καταγγελία έφερε την άλλη, ακούστηκε επιτέλους ο λόγος των γυναικών που αδιαμαρτύρητα επί δεκαετίες και δεκαετίες υφίσταντο τα πάνδεινα -και κάποιοι από τους θύτες το πλήρωσαν, όπως ο ίδιος ο Γουαϊνστάιν που τώρα βρίσκεται στη φυλακή για βιασμό.

Τότε είχαμε γράψει: Το #MeToo έχει τη δίεση μπροστά, που εισάγει μια ετικέτα θεματικής ταξινόμησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και φυσικά θα πει «κι εγώ». Όχι «ήμουν κι εγώ εκεί» όπως σε εκείνα τα ιστορικά αναγνώσματα που μοίραζε το Ρολ στη δεκαετία του 60, αλλά «ήμουν κι εγώ θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης» (ή βιασμού ή εκβιασμού ή….)  -και φαίνεται πως σχεδόν όλες οι γυναίκες έχουν να διηγηθούν παρόμοιες εμπειρίες.

Το #MeToo πέρασε τον Ατλαντικό -στη Γαλλία έγινε αρκετή συζήτηση όταν κάποιες διάσημες γυναίκες προειδοποίησαν ότι υπάρχει φόβος να χαθεί το «δικαίωμα στο καμάκι» (γράψαμε και γι’ αυτό), αλλά δεν πέρασε στα μέρη μας -τότε.

Τρία χρόνια αργότερα, το κύμα έφτασε (επιτέλους) και στις δικές μας ακτές. Και, όπως συνήθως, η αρχή έγινε από μία καταγγελία, που λειτούργησε ως έναυσμα για ν’ απελευθερωθούν και οι άλλες φωνές.

Στην Ελλάδα, η τιμή αυτή ανήκει στην Ολυμπιονίκισσα Σοφία Μπεκατώρου, που κατάγγειλε, αρχικά ανώνυμα, έναν μεγαλοπαράγοντα της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοϊας, ο οποίος την είχε κακοποιήσει το 1998, ενώ βρίσκονταν στο εξωτερικό για αγώνες. Σε δεύτερη φάση, τον κατονόμασε -ήταν ο Αριστείδης Αδαμόπουλος, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας.

Οι καταγγελίες της Σ. Μπεκατώρου, σύμφωνα με το κλισέ που είναι αρκετά ταιριαστό για ένα άθλημα τόσο σχετικό με τον άνεμο, άνοιξαν τους ασκούς του Αιολου (τι να σου κάνει ένας μόνο ασκός;). Κι άλλες αθλήτριες της ιστιοπλοΐας αλλά και άλλων αθλημάτων έκαναν παρόμοιες καταγγελίες.

Ηταν θέμα χρόνου να αρχίσουν καταγγελίες και από άλλους χώρους (και άλλοι ασκοί). Ακούστηκαν λίγα πράγματα για τον πανεπιστημιακό χώρο, αλλά μετά οι καταγγελίες εστιάστηκαν στον χώρο του θεάτρου. Η Ζέτα Δούκα κατάγγειλε τον Γιώργο Κιμούλη για βίαιη και αντιεπαγγελματική συμπεριφορά, ενώ ακολουθησαν και καταγγελίες άλλων συναδέλφων της, γυναικών και ανδρών, στο ίδιο πνεύμα. Εδώ έχουμε μια επέκταση της αρχικής στόχευσης του #MeToo, αφού ρητά οι καταγγέλλουσες διευκρίνισαν ότι δεν υπήρξε σεξουαλική παρενόχληση από τον καταγγελλόμενο. Κατά τη γνώμη μου, δεν βοηθάει να συγκαταλέξουμε αυτές τις καταγγελίες μαζί με τις άλλες.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Δύο φύλα, Επικαιρότητα | Με ετικέτα: , , , , , , | 558 Σχόλια »

Τεταρτοϊουλιανά μεζεδάκια

Posted by sarant στο 4 Ιουλίου, 2020

Λέξη «τεταρταυγουστιανός» υπάρχει στη γλώσσα μας εξαιτίας της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου και του καθεστώτος που εγκαθίδρυσε. Δεν είχαν άλλοι μήνες την αμφίβολη τιμή ανάλογης διάκρισης κι έτσι λέξη «τεταρτοϊουλιανός» δεν γκουγκλίζεται παρόλο που η 4η Ιουλίου είναι εθνική εορτή στην τέως κοσμοκράτειρα χώρα. Δεν γκουγκλίζεται ακόμα, δηλαδή, αφού χάρη στον τίτλο του σημερινού μας άρθρου προστίθεται μια ψηφίδα ακόμα στο λεξιλόγιο της υπερτρισχιλιετούς μας, καθώς βαδίζουμε σταθερά προς τον στόχο των 5 εκατομμυρίων λέξεων, ίνα πληρωθεί το ρηθέν και τρώμε όλοι με χρυσά κουτάλια.

* Και συνεχίζοντας σε ανάλογο ύφος, ας δούμε ένα ανάλογο ταρατατζούμ, τα βραβεία Education Leaders Awards, στα οποία μια επιτροπή με πρόεδρο την Άννα Διαμαντοπούλου βράβευσε τους εκπαιδευτικούς οργανισμούς «της χρονίας» -χρονίας παθογένειας της παιδείας μας, ίσως.

Η σοβαρότητα του διαγωνισμού φαίνεται από το ότι ως «Ιδιωτικό κέντρο εκπαίδευσης της χρονιάς» βραβεύτηκε η Ελληνική Αγωγή / Σχολή Αρχαίων Ελληνικών, που ακούραστα διαδίδει γλωσσικούς μύθους και μαργαριτάρια, όπως μπορεί κανείς να δει σε διάφορα βίντεο (έχουμε γράψει σχετικά πολλές φορές).

Δόθηκε και βραβείο σε «εκπαιδευτικό της Χρονίας», όπως και σε Φροντιστήριο «Μέση Εκπαίδευσης».

Σημειώνω τα λαθάκια αυτά διότι δείχνουν τη σοβαρότητα του θεσμού.

* Αξίζει επίσης να επισημάνουμε το εξής απόσπασμα από τους όρους του διαγωνισμού:

«Η αξιολόγηση των υποψηφιοτήτων γίνεται από την Κριτική Επιτροπή και πραγματοποιείται με βάση τα στοιχεία που έχουν υποβάλλει στην online υποψηφιότητα οι συμμετέχοντες. Οι διοργανωτές και η κριτική επιτροπή ουδεμία ευθύνη φέρουν σε περίπτωση ψευδούς ή ανακριβούς δήλωσης ή αποσιώπησης ουσιωδών στοιχείων σε μια υποψηφιότητα

Που σημαίνει ότι όποιο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο θέλει να συμμετάσχει, αφού πληρώσει το παράβολο της συμμετοχής, μπορεί να παρουσιάσει όσα χωριά Ποτέμκιν τραβάει η όρεξή του ως δήθεν «έργο» και μετά έρχεται η Κριτική Επιτροπή και μοιράζει βραβεία, χωρίς να ελέγξει τους ισχυρισμούς, προφανώς βραβεύοντας την καλύτερη σκηνοθεσία!

Προσέξτε και το «έχει υποβάλλει», ένα ακόμα τεκμήριο της σοβαρότητας του… θεσμού.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Δύο φύλα, Επιγραφές, Λογοκλοπή, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεταγραφή ξένων ονομάτων, Μεταμπλόγκειν, Μεζεδάκια, Σατιρικά | Με ετικέτα: , , , | 231 Σχόλια »

Μεζεδάκια της εστίασης

Posted by sarant στο 23 Μαΐου, 2020

Αφού από τη Δευτέρα ανοίγουν τα καταστήματα της εστίασης, εστιατόρια, ταβερνες, καφενεία και συναφή, λογικό είναι να ονομάσουμε έτσι τα μεζεδάκια μας, τα οποία τόσες εβδομάδες καραντίνας παραδίδονταν σε ντελίβερι μόνο.

Με την ευκαιρία, να πω ότι παλιότερα (εννοώ πριν από 30 χρόνια) δεν θυμάμαι να χρησιμοποιούσαμε τόσο πολύ το ουσιαστικό «εστίαση» για τον κλάδο των εστιατορίων. Τότε, εστίαση σήμαινε το φόκους, το αποτέλεσμα του «εστιάζω». Κάποτε που είχε χρειαστεί να αναφερθούμε στον κλάδο των εστιατορίων, ένας συνάδελφος, θυμάμαι, είχε χρησιμοποιήσει τον όρο «εστιατορία». Τώρα όμως το λέμε «εστίαση», η γλώσσα αλλάζει.

* Και ξεκινάμε με μια πινακίδα από την εξώπορτα χώρου παροχής υπηρεσιών υγειας, που την ανάρτησε φίλος του ιστολογίου στο Φέισμπουκ.

Aπαγορευεται λοιπόν η είσοδος «διά παντός» χωρίς μασκα και γάντια.

Τ’ ακούτε; Για πάντα. Μέχρι να σβήσει ο ήλιος θα μένετε απέξω όσοι δεν φοράτε μάσκα ή γάντια.

* Ακλισιά στην είδηση για την ποινική δίωξη που ασκήθηκε κατά Μαρινάκη, που βέβαια δεν ακούστηκε και πολύ διότι δεν είναι όλοι τόσο τολμηροί να δημοσιεύουν τέτοια πράγματα:

Ποινική δίωξη κατά Μαρινάκη και μέλη της φρουράς του για παράνομη βία

Φυσικά, «και μελών της φρουράς του». Και οι δυο όροι στη γενική.

Κάποιοι που το είχαν αρχικά άκλιτο, όπως η ΕφΣυν, το διόρθωσαν και μπράβο τους.

* Στο αρθρο μας του προηγούμενου Σαββάτου είχαμε ασχοληθεί διά μακρών (όχι Εμανουέλ) με τα ανορθόγραφα πανό της ΟΛΜΕ και τις (σε μεγάλο βαθμό κακοπροαίρετες ή/και υποκριτικές) επικρίσεις που δέχτηκαν.

Την Κυριακή που μας πέρασε, ο Πάσχος Μανδραβέλης αφιέρωσε την επιφυλλίδα του, φυσικά, στα ανορθόγραφα πανό. Μόνο που εδώ τον χτύπησε ο νόμος του Μέφρι.

Όπως βλέπετε από το απόσπασμα, ο Πάσχος έγραψε «αν δεν ανέβαιναν πάνω στο Μνημείο, το ασύντακτο πανό μπορεί να διέλαθε την προσοχή του πανελληνίου».

Ο τύπος «διέλαθε» δεν στέκει, διότι είναι σε αόριστο. Όμως ο υποθετικός λόγος θέλει παρατατικό. Λέμε, «αν δεν αργούσες να έρθεις μπορεί να προλαβαίναμε», όχι «μπορεί να προλάβαμε». Άρα, το σωστό θα ήταν «να διελάνθανε» (ή, να διαλάνθανε, αφού ειδικά εδώ, που δεν τονίζεται, η αυξηση είναι προαιρετική).

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Βουλή, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεταγραφή ξένων ονομάτων, Μεζεδάκια, Νόμος του Μέφρι, Υπότιτλοι | Με ετικέτα: , , , , | 371 Σχόλια »

Υπάρχουν θερμά συλλυπητήρια;

Posted by sarant στο 15 Απριλίου, 2020

Παρακολουθώ τα τουίτ της Προέδρου της Δημοκρατίας, της κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου, και καμιά φορά, όταν έχω καιρό για χάσιμο, διαβάζω και τα σχόλια που κάνουν διάφοροι χρήστες. Ομολογώ ότι δεν παρακολουθούσα τα αντίστοιχα τουίτ του προκατόχου της, οπότε δεν μπορώ να κάνω συγκρίσεις, παρατηρώ όμως ότι σε γενικές γραμμές η κ. Σακελλαροπούλου, που ήταν επιλογή του πρωθυπουργού, δέχεται κριτική από πολλούς σχολιαστές που ανήκουν στο δεξιό ημισφαίριο του Τουίτερ -με πιο ακραία τη θέση ότι είναι «η συριζαία που μας φόρτωσε ο Κυριάκος».

Τις προάλλες, με το θλιβερό άγγελμα του θανάτου του αγωνιστή της Δημοκρατίας Περικλή Κοροβέση, η κ. Σακελλαροπούλου έγραψε ένα συλλυπητήριο μήνυμα, που το βλέπετε εδώ:

Ένα σύμβολο της αντίστασης στη δικτατορία, ένας μαχητικός υπερασπιστής της δημοκρατίας, ο Περικλής Κοροβέσης έφυγε σήμερα από κοντά μας. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του.

Κατά τη γνώμη μου, το συλλυπητήριο μήνυμα ηταν αυτονόητη υποχρέωση της ΠτΔ. Ο εκλιπών όχι μόνο διετέλεσε βουλευτής, έστω και αν δεν ανταποκρινόταν στη στερεότυπη εικόνα που έχουμε για το λειτούργημα, αλλά και, το κυριότερο, βασανίστηκε απάνθρωπα από τη δικτατορία και με το βιβλίο του «Ανθρωποφύλακες» συνέβαλε καθοριστικά στο να γίνουν γνωστά στο εξωτερικό τα εγκλήματα του χουντικού καθεστώτος.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Λαθολογία, Λεξικογραφικά, Ληξιαρχεία λέξεων, Μεταμπλόγκειν | Με ετικέτα: , , | 261 Σχόλια »

Μεζεδάκια του πι

Posted by sarant στο 14 Μαρτίου, 2020

Σήμερα έχουμε 14 Μαρτίου, δηλαδή 03/14 με την αμερικάνικη σημειογραφία, και γι’ αυτό η σημερινή μέρα έχει χαρακτηριστεί «μέρα του πι» (3,14159 -υπόψη, δεν τελειώνει εκεί, υπάρχουν και καναδυό ακόμα ψηφία που δεν θα θυμάμαι).

Να ονομάσουμε λοιπόν έτσι το καθιερωμένο σαββατιάτικο άρθρο μας γιατί αν τ’ονοματίζαμε από την επικαιρότητα θα έβγαινε πολύ μακάβριο.

Μοιραία όμως, η πανδημία έχει βάλει βαριά τη σφραγίδα της -κι έτσι αντί βασικό θέμα συζήτησης να είναι τι φορούσε στην ορκωμοσία της η καινούργια μας Προέδρισσα, το σημαντικό αυτό γεγονός (η ορκωμοσία, εννοώ, της Κατερίνας Σακελλαροπούλου -όχι το τι φορούσε) περνάει σε τριτοτέταρτη μοίρα.

Nα σημειώσω πάντως ότι η νέα Πρόεδρος της Δημοκρατίας ήδη επέβαλε μια μικρούλα αλλά όχι ασήμαντη αλλαγή στο πρωτόκολλο, σε ό,τι την αφορά: ζήτησε να μην την αναφέρουν «Αικατερίνη» αλλά «Κατερίνα Σακελλαροπούλου».

* Ένα άλλο χτεσινό νέο, όχι ευχάριστο αυτό, ήταν ο θάνατος του Φίλιππου Πετσάλνικου, ο οποίος, θα θυμάστε, ήταν Πρόεδρος της Βουλής στην αρχή της κρίσης και για ένα διάστημα είχε ακουστεί το όνομά του για να αναλάβει την πρωθυπουργία την περίοδο της ανατροπής του Γιώργου Παπανδρέου.

Πρόσεξα ότι το σχετικό μήνυμα του πρωθυπουργού αρχιζει ως εξής: «Η πολιτική μας ζωή στερείται μία συνετή φωνή….» και προς στιγμή σκέφτηκα ότι ο πρωθυπουργός κάνει κριτική αλλά και αυτοκριτική διαπιστώνοντας ότι λείπει μια συνετή φωνή από την πολιτική ζωή της χώρας μας, ύστερα όμως είδα ότι μιλάει για τον θάνατο του Φ. Πετσάλνικου.

Εγώ θα έβαζα «Η πολιτική μας ζωή έχασε/στερήθηκε μια συνετή φωνή…»

* Mια ακλισιά σε αθλητική είδηση: Στην εθνική Μαρόκο ο Ελ Αραμπί.

Κι όμως, το Μαρόκο από πολύ παλιά κλίνεται: το Μαρόκο του Μαρόκου.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Αστερίξ, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια, Υγεία | Με ετικέτα: , , , , | 328 Σχόλια »

Προεδρευόμενα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 25 Ιανουαρίου, 2020

Το περασμένο Σάββατο είχαμε «προεδρικά» μεζεδάκια, τούτη τη φορά έχουμε «προεδρευόμενα», αφού μέσα στη βδομάδα εκλέχτηκε Προεδρίνα της Δημοκρατίας η Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Όπως είχα προβλέψει, και μόνο με την εκλογή της τέθηκε θέμα έμφυλου τύπου. Ο φίλος μου ο Τάσος Καπλάνης γράφει σχετικά με το θέμα:

Η κ. Σακελλαροπούλου πάντως, που σύντομα, όπως όλα δείχνουν, θα αναλάβει την Προεδρία της Δημοκρατίας, δεν χρειάζεται να αποποιηθεί γλωσσικά το φύλο της. Δεν χρειάζεται να γίνει ΠρόεδρΟΣ. Ας είναι η πρώτη Προεδρίνα της Δημοκρατίας. Ή αν μας ενοχλεί αυτός ο τύπος ως «λαϊκός», «υποτιμητικός» ή ό,τι άλλο, ας νεολογίσουμε με βάση το κλιτικό παράδειγμα και ας την πούμε Πρόεδρη.

Θα προτιμούσα να αποφύγουμε τον νεολογισμό -όχι μόνο επειδή η πολυτυπία κάνει κακό (αλλά στην περίπτωση της βουλεύτριας/βουλευτίνας δεν με ενοχλεί) αλλά κυρίως επειδή η ύπαρξη ενός και μόνο έμφυλου τύπου για τη γυναίκα που κατέχει αυτό το μοναδικό αξίωμα είναι πολύ πιθανό να αποκαθάρει τον τύπο «προεδρίνα» από οποιες λαϊκές-υποτιμητικές αποχρώσεις έχει ή από τα οποια υπολείμματα της σημασίας «σύζυγος του αξιωματούχου». Ας το δοκιμάσουμε λοιπόν.

(Καλύτερα βεβαια θα ήταν να το δοκίμαζε κι η ίδια η κ. Σακελλαροπούλου, οπότε θα το επέβαλλε, όπως επέβαλε η αείμνηστη Νικόλ Φονταίν τον τύπο la présidente όταν ανέλαβε Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 1995(;) ή η κ. Βιτσαλάκη τον τύπο Πρυτάνισσα στο πανεπιστήμιο του Αιγαίου, ή η κ. Κογκίδου ή η κ. Καμπάκη-Βουγιουκλή τον τύπο Κοσμητόρισσα στα πανεπιστήμια όπου υπηρετούν).

* Παρασύρθηκα όμως. Αλλά θα συνεχίσω περίπου στο ίδιο θέμα. Ένας ακόμα που χρησιμοποίησε τον τύπο «προεδρίνα» ήταν ο Κώστας Ζουράρις, ο οποίος, αν προσέξατε, απουσίασε από την ψηφοφορία για την εκλογή της κ. Σακελλαροπούλου. Όπως λέει ο ίδιος, δεν ψήφισε την «καθ’ όλα ευθύδικον δικαστίνα» επειδή θεωρεί ότι τον έχει προσβάλει ο Κ. Μητσοτάκης, ο οποίος τον έβρισε και «ουδόλως, μέχρι σήμερα, χλανίσκιον έστω μετανοίας ενεδύσατο».

Η δύσκολη λέξη είναι υποκορ. του «χλανίς», λεπτό μάλλινο φόρεμα, ίδια ρίζα με τη χλαίνη. Τη λέξη «χλανίσκιον» τη βρίσκουμε στην αρχαία γραμματεία πχ σε Αριστοφάνη ή Αισχίνη.

Η όλη φράση (ουδέ χλανίσκιον μετανοίας ενεδύσατο, ας πούμε) δεν φαίνεται να υπάρχει στην αρχαία γραμματεία, αλλά είναι λογοπαίγνιο με τον σάκκο, που είναι καθιερωμενο σύμβολο της μετάνοιας.

* Στα Υπογλωσσια σχολιάσαμε αυτήν την επιγραφή, που μας φάνηκε πλεοναστική.

«Eπιμελειται τη φροντίδα του στεγάστρου», τι διαφέρει από το «φροντίζει το στέγαστρο»; Κάποιος μάλιστα, χαριτολογώντας, είπε ότι καλύτερα θα ήταν «επιμελείται τη μέριμνα της φροντίδας του στεγάστρου».

Από την άλλη, αν χρησιμοποιόταν άλλο ρήμα, π.χ. «τη φροντίδα του στεγάστρου έχει αναλάβει η Τάδε» δεν θα ξένιζε, νομίζω.

* Μαργαριτάρι από τον άριστο Πάσχο Μανδραβέλη στην κατακλείδα πρόσφατης επιφυλλίδας του στην Καθημερινή. Γράφει:

… ουδείς από τα πάνελ των «διανοουμένων, επιστημόνων, δημοσιογράφων, καλλιτεχνών» φιλεδωρήθη ποτέ με κυβερνητική θέση…

Ο τύπος «φιλεδωρήθη» είναι, για να το πω κομψά, ανύπαρκτος -και δεν μπορεί να υπάρξει διότι εσωτερική αύξηση παίρνουν, αν θέλουμε να τη βάλουμε, τα ρήματα που είναι σύνθετα με προθέσεις, π.χ. «αντέκρουσα». Το φιλοδωρώ είναι από τα λεγόμενα παρασύνθετα ρήματα, που έχουν δηλ. ως πρώτο συνθετικό όχι πρόθεση αλλ’ άλλη λέξη, και αυτά παίρνουν αύξηση όπως τα απλά ρήματα.
Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Αρχαία ελληνικά, Ανέκδοτα, Βουλή, Δύο φύλα, Θηλυκό γένος, Καβαφικά, Μαργαριτάρια, Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , , , , , , | 234 Σχόλια »

Προεδρίνα λοιπόν;

Posted by sarant στο 17 Ιανουαρίου, 2020

Χτες είπα ότι δεν ακολουθούμε κατά πόδας την επικαιρότητα, αλλ’ αυτό δεν σημαίνει πως την αγνοούμε και επιδεικτικά.

Οπότε, σήμερα θα συζητήσουμε για την διαφαινόμενη ως σίγουρη ανάδειξη της κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου στην Προεδρία της Δημοκρατίας, μάλλον από την πρώτη ψηφοφορία που θα γίνει σε 5-6 μέρες -αφού, εκτός από τη στήριξη του κυβερνώντος κόμματος θα έχει επίσης τη θετική ψήφο του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΙΝΑΛ τουλάχιστον.

Θα πω εγώ δυο λόγια και θα ακούσω με πολύ ενδιαφέρον και τα δικά σας σχόλια.

Καταρχάς, δεν μπορούμε να κρίνουμε την υποψηφιότητα της κ. Σακελλαροπούλου εν κενώ. Θα την κρίνουμε με βάση τις άλλες υποψηφιότητες που ακούγονταν και έχοντας κατά νου ότι μετά τη συνταγματική μεταρρύθμιση το κυβερνών κόμμα είχε τη δυνατότητα να ψηφίσει τον Πρόεδρο της επιλογής του χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα τη συναίνεση άλλων πολιτικών δυνάμεων.

Με βάση λοιπόν τα παραπάνω, η κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου είναι, στα δικά μου μάτια, σαφώς προτιμότερη από υποψηφιότητες που αναφέρθηκαν και που θεωρήθηκαν και «κλειδωμένες» όπως του Λουκά Παπαδήμου (η επιτομή της άρνησης της δημοκρατίας) ή του Ευάγγελου Βενιζέλου (ο απεχθέστερος εν ζωή πολιτικός) ή του Αντώνη Σαμαρά.

Υποψηφιότητες σαν κι αυτές που ανέφερα θα συμβόλιζαν την απόλυτη δικαίωση της περιόδου 2010-2015 και θα ήταν μια χειρονομία περιφρόνησης προς την αξιωματική αντιπολίτευση -αντί όμως για τα ονόματα αυτά, ο πρωθυπουργός επέλεξε μια υποψηφιότητα εκτός ενεργού πολιτικής, από το δικαστικό σώμα, και μάλιστα μια δικάστρια που είχε τοποθετηθεί στην τωρινή της θέση από την προηγούμενη κυβέρνηση, από τον ΣΥΡΙΖΑ (χωρίς αυτό να σημαίνει πως η κ. Σακελλαροπούλου είναι… συριζαία: η προηγούμενη κυβέρνηση ακολούθησε τις συστάσεις του δικαστικού συμβουλίου ή όπως αλλιώς λέγεται το γνωμοδοτικό όργανο).

Μάλιστα, έχουμε το παράδοξο, ο Κ. Μητσοτάκης να θεωρεί φέτος την δικάστρια Κατερίνα Σακελλαροπούλου άξια για την Προεδρία της Δημοκρατίας, ενώ πέρυσι δεν την είχε θεωρήσει άξια για την Προεδρία του ΣτΕ αφού το κόμμα του δεν την ψήφισε στη Διάσκεψη των Προέδρων!

Άλλωστε την κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου την είχε αναφέρει, σε ανύποπτο χρόνο -τον Απρίλη του 2019- ως πολύ καλή επιλογή ο υπουργός Δικαιοσύνης της προηγούμενης κυβέρνησης Μ. Καλογήρου.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Δύο φύλα, Επώνυμα, Επαγγελματικά θηλυκά, Επικαιρότητα, Πολιτική | Με ετικέτα: , , , , | 238 Σχόλια »