Κωνσταντίνου και Ελένης και πάλι

Ο τίτλος του σημερινού άρθρου είναι, εσκεμμένα, αμφίσημος. Συνήθως, όταν δημοσιεύω ένα άρθρο συνοδεύοντάς το με τις λέξεις «και πάλι», πρόκειται για επανάληψη παλιότερου άρθρου. Και επειδή σήμερα είναι 21 Μαΐου, Κωνσταντίνου και Ελένης, θα μπορούσα πράγματι να επαναλάβω ένα παλιότερο άρθρο για τα δυο αυτά ονόματα, που το έχω ήδη δημοσιεύσει αρκετές φορές εδώ, τελευταία φορά το 2018.

Όχι όμως. Στο σημερινό άρθρο δεν θα αναφερθώ στα ονοματολογικά όσων γιορτάζουν σήμερα. Θα ευχηθώ χρόνια πολλά στις Ελένες του ιστολογίου (και στην αδελφή μου), στον ΚΩΣΤΑ, τον Κώστα Κ. και τον άλλο Κώστα, τον Κωνσταντίνο και όλους τους άλλους Κωστάδες του ιστολογίου, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του άρθρου θα το αφιερώσω αλλού.

Στο ονοματολογικό άρθρο του 2018 έγραφα, προς το τέλος του άρθρου: Κωνσταντίνου και Ελένης, βέβαια, είναι και ο τίτλος ενός από τα πιο πολυπαιγμένα ελληνικά σίριαλ, του Χάρη Ρώμα και της Άννας Χατζησοφιά, που προβλήθηκε από το 1998 ως το 2000 και επαναλαμβάνεται στη συνέχεια σχεδόν κάθε χρόνο, πάντοτε με μεγάλη θεαματικότητα· παρόλο που υποθέτω ότι δεν είναι κομιλφώ, ομολογώ ότι μου άρεσε πολύ και έχω δει (μάλλον) όλα τα επεισόδια, ενώ τα παιδιά μου, παλιότερα τουλάχιστον, έβλεπαν φανατικά κάθε επανάληψη.

Σκέφτηκα λοιπόν σήμερα να μιλήσω για το σίριαλ «Κωνσταντίνου και Ελένης». Γιατί τότε γράφω στον τίτλο «και πάλι»; -θα ρωτήσετε. Μα ακριβώς επειδή το σίριαλ αυτό επαναλαμβάνεται συνεχώς -και εξακολουθεί να έχει μεγάλη θεαματικότητα παρά το γεγονός ότι οι περισσότεροι που το βλέπουν το έχουν ήδη δει.

 

Advertisement

Το κόστος του Κώστα

Κωνσταντίνου και Ελένης σήμερα, μεγάλη και διπλή γιορτή, δυο άγιοι που πάνε μαζί, μάνα και γιος γαρ, αλλά και στερεότυπη έκφραση που έδωσε και τον τίτλο ίσως της πιο ανθεκτικής στο χρόνο κωμικής τηλεοπτικής σειράς, που πρωτοπροβλήθηκε στο έβγα του περασμένου αιώνα και συνεχίζεται να προβάλλεται και να βλέπεται ακόμα και σήμερα, παρόλο που τόσα πολλά έχουν αλλάξει από το 1998, πέρα από τα 15 χρόνια που έχουν περάσει.

Η Ελένη είναι βέβαια η ακαταμάχητη ωραία ή το αδειανό πουκάμισο, και σαν όνομα είναι αρκετά δημοφιλές όχι μόνο στα μέρη τα δικά μας αλλά και διεθνώς, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και με πολλές παραλλαγές. Με τα ετυμολογικά όμως και τα φρασεολογικά της Ελένης θα ασχοληθώ μιαν άλλη φορά, του χρόνου ίσως, γιατί αλλιώς το άρθρο θα παραμακρύνει, κι έτσι, παρόλο που εμείς στην οικογένεια έχουμε Ελένη κι όχι Κώστα, σήμερα στον Κώστα θα αναφερθούμε, διότι εμείς, ως γνωστόν, λεξιλογούμε και δεν εορτολογούμε.

Σε αντίθεση με την Ελένη, που όπως είπαμε είναι όνομα δημοφιλές σε όλη την Ευρώπη, ο Κωσταντίνος, ως όνομα, είναι σχεδόν ανύπαρκτο στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά πολύ διαδεδομένο στις ορθόδοξες χώρες, Ρωσία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Σερβία, και φυσικά σε Ελλάδα και Κύπρο. Έχω ακούσει ότι οι μετανάστες στην Αμερική άλλαζαν το Κώστας σε Gus. Το ειρωνικό είναι ότι, σε αντίθεση με το όνομα της Ελένης, που αν και αρχαιοελληνικό, κατάκτησε τη Δύση και το Βορρά, ο Κωνσταντίνος, που δεν κατάφερε να ριζώσει στην Εσπερία αλλά θέριεψε στην καθημάς Ανατολή, έχει λατινική προέλευση, ετυμολογία εννοώ. Το λατινικό όνομα Constantinus είναι υποκοριστικό του Constans και του Constantius, που και τα δυο σημαίνουν «σταθερός», αλλά αφού πήγε και έχτισε την Κωνσταντίνου πόλη, τη νέα Ρώμη και πρώτη μεγαλούπολη της Ευρώπης, επόμενο είναι να μην έχει και πολλές συμπάθειες στη Δύση ο Constantinus, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας που έγινε Μέγας Κωνσταντίνος (έσφαξε και τη γυναίκα και τον γιο του στην πορεία, αλλιώς μεγάλος δεν γίνεσαι). Στα δικά μας τα μέρη, βέβαια, έντεκα αυτοκράτορες είχε με το όνομα αυτό η ανατολική Ρωμαική αυτοκρατορία, το Βυζάντιο που το είπαμε, ενώ μπορούμε να συνυπολογίσουμε και δυο αυτοκράτορες με το όνομα Κώνστας (ο ένας ήταν γιος του Μεγακωσταντίνου), καθώς και έναν Κωνστάντιο, άλλο γιο του Μεγακωσταντίνου (που και ο πατέρας του έτσι λεγόταν, Κωνστάντιος Χλωρός).