Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Posts Tagged ‘Κωσταντίνος’

Το κόστος του Κώστα

Posted by sarant στο 21 Μαΐου, 2013

Κωνσταντίνου και Ελένης σήμερα, μεγάλη και διπλή γιορτή, δυο άγιοι που πάνε μαζί, μάνα και γιος γαρ, αλλά και στερεότυπη έκφραση που έδωσε και τον τίτλο ίσως της πιο ανθεκτικής στο χρόνο κωμικής τηλεοπτικής σειράς, που πρωτοπροβλήθηκε στο έβγα του περασμένου αιώνα και συνεχίζεται να προβάλλεται και να βλέπεται ακόμα και σήμερα, παρόλο που τόσα πολλά έχουν αλλάξει από το 1998, πέρα από τα 15 χρόνια που έχουν περάσει.

Η Ελένη είναι βέβαια η ακαταμάχητη ωραία ή το αδειανό πουκάμισο, και σαν όνομα είναι αρκετά δημοφιλές όχι μόνο στα μέρη τα δικά μας αλλά και διεθνώς, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, και με πολλές παραλλαγές. Με τα ετυμολογικά όμως και τα φρασεολογικά της Ελένης θα ασχοληθώ μιαν άλλη φορά, του χρόνου ίσως, γιατί αλλιώς το άρθρο θα παραμακρύνει, κι έτσι, παρόλο που εμείς στην οικογένεια έχουμε Ελένη κι όχι Κώστα, σήμερα στον Κώστα θα αναφερθούμε, διότι εμείς, ως γνωστόν, λεξιλογούμε και δεν εορτολογούμε.

Σε αντίθεση με την Ελένη, που όπως είπαμε είναι όνομα δημοφιλές σε όλη την Ευρώπη, ο Κωσταντίνος, ως όνομα, είναι σχεδόν ανύπαρκτο στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά πολύ διαδεδομένο στις ορθόδοξες χώρες, Ρωσία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Σερβία, και φυσικά σε Ελλάδα και Κύπρο. Έχω ακούσει ότι οι μετανάστες στην Αμερική άλλαζαν το Κώστας σε Gus. Το ειρωνικό είναι ότι, σε αντίθεση με το όνομα της Ελένης, που αν και αρχαιοελληνικό, κατάκτησε τη Δύση και το Βορρά, ο Κωνσταντίνος, που δεν κατάφερε να ριζώσει στην Εσπερία αλλά θέριεψε στην καθημάς Ανατολή, έχει λατινική προέλευση, ετυμολογία εννοώ. Το λατινικό όνομα Constantinus είναι υποκοριστικό του Constans και του Constantius, που και τα δυο σημαίνουν «σταθερός», αλλά αφού πήγε και έχτισε την Κωνσταντίνου πόλη, τη νέα Ρώμη και πρώτη μεγαλούπολη της Ευρώπης, επόμενο είναι να μην έχει και πολλές συμπάθειες στη Δύση ο Constantinus, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας που έγινε Μέγας Κωνσταντίνος (έσφαξε και τη γυναίκα και τον γιο του στην πορεία, αλλιώς μεγάλος δεν γίνεσαι). Στα δικά μας τα μέρη, βέβαια, έντεκα αυτοκράτορες είχε με το όνομα αυτό η ανατολική Ρωμαική αυτοκρατορία, το Βυζάντιο που το είπαμε, ενώ μπορούμε να συνυπολογίσουμε και δυο αυτοκράτορες με το όνομα Κώνστας (ο ένας ήταν γιος του Μεγακωσταντίνου), καθώς και έναν Κωνστάντιο, άλλο γιο του Μεγακωσταντίνου (που και ο πατέρας του έτσι λεγόταν, Κωνστάντιος Χλωρός).

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Advertisement

Posted in Βυζάντιο, Ετυμολογικά, Ονόματα, Φρασεολογικά | Με ετικέτα: , , , , , | 260 Σχόλια »