Σικ τράνζιτ γκλόρια μούντι, έτσι παρέρχεται η δόξα του κόσμου. Το ρητό είναι λατινικό, αλλά όχι της κλασικής εποχής -αφού, όπως μόλις έμαθα, χρησιμοποιήθηκε αρχικά κατά τις τελετές ενθρόνισης του Πάπα τον 15ο αιώνα.
Οι λέξεις μάς είναι όλες οικείες, ακόμα και σε μένα που δεν έχω διδαχτεί λατινικά ούτε μια ώρα στη ζωή μου (ήμουν του Πρακτικού).
Το sic το χρησιμοποιούμε, ειρωνικά συνήθως, όταν παραθέτουμε λόγια άλλων, για να δείξουμε ότι κάτι, που συνήθως είναι κάποιο μαργαριτάρι ή μια υπερβολική άποψη, ειπώθηκε όντως έτσι, ότι δεν το αλλάξαμε εμείς. Κι εδώ στο ιστολόγιο, όταν ενδίδω στον πειρασμό του γλωσσικού ακτιβισμού και χρησιμοποιώ κάποιον τύπο που δεν είναι καθιερωμένος, βάζω δίπλα σε παρένθεση «σικ, ρε» για να δείξω ότι ξέρω πως πρόκειται για τέτοιον τύπο, π.χ. «θέλησαν να εισάξουν (σικ, ρε) καινά δαιμόνια». Δεν έχει σχέση με το σικ ντύσιμο, αυτό είναι γαλλικό, chic.
Το τράνζιτ ή τράνζιτο το ξέρουμε από τους επιβάτες ή τα εμπορεύματα που περνούν τράνζιτ από μια χώρα δηλ. χωρίς να περάσουν από τελωνειακό έλεγχο, και το χρησιμοποιούμε και για τους χώρους τράνζιτ των αεροδρομίων ή των λιμανιών. Αποδίδεται διέλευση ή διαμετακόμιση, αναλόγως. Και στις δυτικοευρωπαϊκές γλώσσες έχει πάμπολλα ομόρριζα, που καμιά φορά επανέρχονται στην ορολογία ειδικών κλάδων, όπως το τρανζίσιον γκέιμ που είναι όρος της μόδας τώρα στο ποδόσφαιρο.
Γκλόρια είναι βεβαίως η δόξα, είναι και γυναικείο όνομα, όχι ελληνικό όμως, πχ η Γκλόρια Γκέινορ, αλλά και όνομα θεάτρου. Υπάρχει κι ένα λουλούδι που το λένε γκλοριόζα.
Μούντι είναι ο κόσμος, πτώση γενική. Η ονομαστική είναι mundus (ενώ το espressus freddus schettus είναι αιτιατική πληθυντικού, ανώμαλη γλώσσα τα λατινικά). Από εκεί και το Μουντιάλ, βεβαίως, που το λέμε έτσι στη χώρα μας ακόμα κι όταν γίνεται σε χώρες που μιλάνε μη λατινογενή γλώσσα, όπως φέτος.
Το ρητό είναι πασίγνωστο, και το έχω δει να χρησιμοποιείται και χιουμοριστικά παραλλαγμένο κάμποσες φορές, π.χ. Sic transit gloria Mundial, για τον αποκλεισμό μεγάλων ομάδων από νωρίς στο Μουντιάλ.
Ωστόσο, σήμερα το χρησιμοποιώ για να σχολιάσω το μάθημα των Λατινικών, το οποίο, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Παιδείας, για πρώτη φορά εξοβελίζεται εντελώς από τις εισαγωγικές εξετάσεις της θεωρητικής κατεύθυνσης -πιθανόν μάλιστα και να μην διδάσκεται καν, αυτό δεν το κατάλαβα με βεβαιότητα από τις ανακοινώσεις του υπουργού.
Φυσικά, οι ανακοινώσεις δεν αφορούσαν ειδικά το μάθημα των Λατινικών αλλά μια πολύ ευρύτερη και ίσως πολύ σημαντική μεταρρύθμιση του τρόπου εισαγωγής στα ΑΕΙ, που θα πρέπει όμως να τη συζητήσουμε σε άλλο άρθρο. Στο σημερινό, θα επικεντρωθούμε στην «κατάργηση» των Λατινικών, μια και το θέμα αυτό, καλώς ή κακώς, μονοπώλησε τους προβολείς της επικαιρότητας -και αφού είμαστε ιστολόγιο γλωσσικό δεν επιτρέπεται να μην το σχολιάσουμε κι εμείς.