Ο τίτλος του σημερινού μας πολυσυλλεκτικού άρθρου, θα το μαντέψατε, οφείλεται σε ένα από τα μεζεδάκια της πιατέλας. Θα μπορούσα να βάλω κάποιον τίτλο σχετικόν με την πανδημία, τις μεταλλάξεις, το επικείμενο τρίτο κύμα, θα μπορούσα να πω για το ακορντεόν, τη μαραθώνια συνεδρίαση των λοιμωξιολόγων και το σφίξιμο του λοκντάουν, αλλά σκέφτηκα ότι πανδημικούς τίτλους έχω βάλει πολλούς και θα βάλω κι άλλους στο μέλλον, οπότε ας κάνω σήμερα μιαν ανάπαυλα.
Οπότε, μη θεωρήσετε ότι ο τίτλος είναι έμμεσο σχόλιο για τους χειρισμούς στην αντιμετώπιση της πανδημίας, διότι τον διάλεξα πριν ανακοινωθούν, με μεγάλη καθυστέρηση, τα αυστηρότερα μέτρα εγκλεισμού για Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Βέβαια, δεν θα κλειστούν όλοι μέσα από τις 6 απόψε. Ο πρωθυπουργός θα ταξιδεύει στην Ικαριά (των 4 κρουσμάτων) για να… ελέγξει την πορεία του εμβολιασμού. Ομολογώ ότι τέτοιον κυνισμό δεν τον περίμενα -αλλά όταν ο ηγέτης δεν δίνει το καλό παράδειγμα της στέρησης της ελευθερίας του, πώς να ακολουθήσουν οι πολίτες;
Τελος πάντων, ας αρχίσω με τα μεζεδάκια. Γιατί άραγε τα είπα «εν ου παικτοίς»; Πήρα αφορμή από ένα μαργαριτάρι που δημοσιεύτηκε χτες στο κύριο άρθρο του Μ. Κοττάκη στην Εστία, τη μοναδική εφημερίδα που τυπώνεται σε πολυτονικό, και που θέλει να τονίζει τις διαφορές της από τον υπόλοιπο Τύπο, προβάλλοντας τη μακρά ιστορία της.
Λοιπόν, στο άρθρο αυτό, που βλέπουμε στην εικόνα απόσπασμά του, διαβάζουμε:
«Αντιπολίτευση δεν υπάρχει.Η Κυβέρνηση και τα συγκυβερνώντα συγκροτήματα παίζουν εν ου παικτοίς»
Υποψιάζομαι, όπως υποψιάζεται κι ο φίλος Ακίνδυνος που το ψάρεψε, ότι ο διευθυντής της Εστίας νομίζει ότι «παίζω εν ου παικτοίς» θα πει «παίζω χωρίς αντίπαλο».
Όχι όμως. Η λόγια αυτή φράση, που την κληρονομήσαμε από τους λογίους της ύστερης αρχαιότητας (τη χρησιμοποιούσε πολύ ο Ιωάννης Χρυσόστομος, που ίσως και να την επινόησε, αφού οι πρώτες ανευρέσεις είναι σε δικά του κείμενα), σημαίνει «αστειεύομαι με κάτι σοβαρό, φέρομαι με επιπολαιότητα ενώ οι περιστάσεις είναι κρίσιμες».
Τα «παικτά» είναι αυτά στα οποία επιτρέπεται να παίζει κανείς, τα «ου παικτά» είναι αυτά με τα οποία δεν πρέπει να παίζει κανείς.
Οπότε, όπως καταλαβαίνετε, το πολυτονικό δεν αρκεί για να αποκτήσει κανείς λογιοσύνη. Οι μεταξωτές περισκελίδες θέλουν κι άλλα προσόντα.
* Θυμάμαι με την ευκαιρια μια κωμωδία του 19ου αιώνα (του Καπετανάκη, μάλλον) όπου κάποιος χρησιμοποιεί τη φράση «εν ου παικτοίς» σε μια κοινωνική συναναστροφή, και η συνομιλήτριά του εξοργίζεται («ακούς εκεί να μου πει ότι ενουπαικτώ!).
* Και συνεχίζουμε με μια άλλη έκφραση.
Φίλος στέλνει λινκ για τίτλο άρθρου της Καθημερινής, που μάλιστα ήταν και πρωτοσέλιδο:
Το «ακορντεόν» των μέτρων σπάει νεύρα και ταμεία
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 