Το φρούτο της εποχής, ξανά

Θ’ αναρωτηθείτε, ποιο είναι το φρούτο της εποχής, μια και ο Μαϊούνης φέρνει πολλά οπωρικά. Ή μάλλον δεν θ’ αναρωτηθείτε, επειδή βάζω τη φωτογραφία -για τις φράουλες θα μιλήσουμε σήμερα. Οι ταχτικοί θαμώνες του ιστολογίου ξέρουν άλλωστε πως το ιστολόγιο αγαπάει τα φρούτα και τη φρουτολεξιλογία. Τα σχετικά άρθρα, που έχουν συμπεριληφθεί στο βιβλίο μου Οπωροφόρες λέξεις, τα επαναλαμβάνω στο ιστολόγιο κάθε 4-5 χρόνια, ανάρια για να έχουν νοστιμάδα, οπότε σήμερα βάζω το άρθρο για τις φράουλες, που η τελευταία του δημοσίευση είχε γίνει τέτοιες μέρες πριν από πέντε χρόνια.

Η φράουλα είναι από τα δημοφιλέστερα φρούτα, και όχι μόνο για νωπή κατανάλωση αλλά και ως γεύση σε παγωτά, μαρμελάδες, τσίχλες, ζελέ και συστατικό σε αρώματα, καλλυντικά και διάφορα άλλα προϊόντα, κι όμως… δεν είναι φρούτο!  Όντως, από φυτολογική άποψη, η φράουλα είναι ψευδοφρούτο: τα πραγματικά φρούτα είναι τα πολλά μικροσκοπικά «σποράκια» που βλέπουμε στην επιφάνεια της σάρκας της φράουλας, ενώ το σαρκώδες μέρος δεν είναι παρά το περίβλημα του καρπού. Μπορεί αυτό να το υποστηρίζουν οι βοτανολόγοι, ωστόσο εμείς που τις απολαμβάνουμε τις θεωρούμε φρούτα και με το παραπάνω – και μάλιστα, αν ρωτήσετε τα παιδιά, πάω στοίχημα πως η φράουλα θα πάρει μια θέση ανάμεσα στις πρώτες, με το κόκκινο χρώμα της, τη λάμψη της, το άρωμά της. Ίσως και την πρώτη, κι ας λένε οι βοτανολόγοι.

Αν εξαιρέσουμε τα εξωτικά φρούτα, οι φράουλες ήρθαν τελευταίες στα μέρη μας: στη Γεωργική και οικιακή οικονομία του, γραμμένη το 1835, ο πρωτοπόρος Γρηγόριος Παλαιολόγος σημειώνει μεν ότι η φράγουλα, που την ονομάζει επίσης χαμαίβατο, καλλιεργείται σε πολλούς κήπους των Αθηνών και πετυχαίνει σχεδόν παντού, αλλά την παρουσιάζει ανάμεσα στα σχετικώς άγνωστα φρούτα (χαρακτηριστικό είναι ότι αμέσως μετά περιγράφει το ανανάσιον, δηλαδή τον ανανά).

Advertisement

Ο Μποστ για την «Αγία Αθανασία» του Αιγάλεω

Συνεχίζουμε επικαιρανεπίκαιρα στο ιστολόγιο. Πριν από δυο βδομάδες περίπου ανακοινώθηκε ο θάνατος της Αθανασίας Κρικέτου, ένα όνομα που μάλλον δεν λέει τίποτα στους νεότερους -άλλωστε και τον καιρό που ήταν πασίγνωστη, ο περισσότερος κόσμος αγνοούσε το επώνυμό της.

Άλλωστε, οι άγιοι δεν έχουν επώνυμο, και η Αθανασία Κρικέτου (1928-2020) είχε από νωρίς αποκτήσει το προσωνύμιο της Αγίας: ήταν η Αγία Αθανασία του Αιγάλεω.

Γεννημένη σε χωριό της Μανωλάδας η Αθανασία Σάμαρη έπασχε από μια σπάνια δερματική ασθένεια, τον δερμογραφισμό. Εξαιτίας της πάθησης αυτής, τα σημάδια στο δέρμα της έμεναν ορατά για πολλές ώρες ή και μέρες.

Σε ηλικία 17 ετών, η Αθανασία ισχυρίστηκε ότι, καθώς έβοσκε το κοπάδι τα πρόβατά της συνάντησε την Παναγία. Στη συνέχεια υποστήριζε ότι η Παναγία επικοινωνούσε μαζί της με γραπτά μηνύματα πάνω στο στήθος της -μηνύματα που ήταν ανορθόγραφα, διότι η πανέξυπνη Αθανασία δεν είχε βγάλει το σχολείο.

Στα επόμενα χρονια, η Αθανασία απέκτησε πολλούς πιστούς, μετακόμισε στην Αθήνα, στο Αιγάλεω, όπου προβαλλόταν ως «οραματίστρια». Άφησε τον άντρα της, πήρε λιμουζίνα με σοφέρ, αύξησε την επιρροή της και απέκτησε ισχυρές επαφές με πολιτικούς της δεξιάς.

Το καλοκαίρι του 1961 έκανε μια θεαματική κίνηση: κάλεσε στο λόφο του Αιγάλεω δημοσιογράφους αλλά και τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου για να τους φέρει σε επαφή με την Παναγία. Κέρδισε έτσι μεγάλη δημοσιότητα. Παρά την πρόσκαιρη σύλληψή της και παρά το γεγονός ότι η Ιερά Σύνοδος την αποδοκίμασε, οι πιστοί συνέχισαν να αυξάνονται (μαζί και οι δωρεές). Βρέθηκε ένα οικόπεδο στο οποίο έχτισε εκκλησία και στα επόμενα χρόνια ίδρυσε το ίδρυμα Παναγίας Φανερωμένης, το οποίο έχτισε τεράστιο μοναστήρι στη Μάνδρα.

Φράουλες με αίμα

Παραδέχομαι πως δεν επιδίωξα την πρωτοτυπία. Παρόμοιο τίτλο έχουν και πολλά άλλα άρθρα που γράφτηκαν για το επεισόδιο της Μανωλάδας, δηλαδή την επίθεση από επιστάτες που άνοιξαν πυρ πάνω σε συγκεντρωμένους μετανάστες εργάτες οι οποίοι απαιτούσαν τα δεδουλευμένα τους, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν δεκάδες, μερικοί σοβαρά. Κοινή πηγή έμπνευσης, η κινηματογραφική ταινία «Φράουλες και αίμα«, αφιερωμένη στην εξέγερση των φοιτητών στο πανεπιστήμιο της Κολούμπια το μακρινό 1968.  Τότε, η αστυνομία είχε ανοίξει πυρ πάνω στους διαδηλωτές.  Βέβαια, στον πρωτότυπο τίτλο της ταινίας, που ήταν The Strawberry Statement, αίμα δεν υπάρχει. Ο ελληνικός τίτλος είναι μεταφορά του γαλλικού (Des fraises et du sang), αλλά ξαναλέω, η ταινία περιέγραφε μια φοιτητική εξέγερση, καμιά σχέση με μελαψούς εργάτες που δουλεύουν μέσα στην κάψα του θερμοκηπίου για 23 ευρώ μεροκάματο και κοιμούνται στοιβαγμένοι δέκα-δέκα σε παραπήγματα στα χωράφια.

Αν πιστέψουμε τους φραουλοπαραγωγούς, αυτό που έγινε προχτές ήταν ένα κατακριτέο αλλά μεμονωμένο περιστατικό. Οι ίδιοι διαμαρτύρονται πως άδικα συκοφαντείται από τα ΜΜΕ ένας ολόκληρος κλάδος, που αναπτύσσεται δυναμικά και που έχει εξαγωγικό προσανατολισμό, αφού η φράουλα Μανωλάδας κατά 90% εξάγεται -και μάλιστα, επειδή είναι προϊόν ποιοτικά ανώτερο, πιάνει τιμή καλύτερη από τις φράουλες των ανταγωνιστών, Ισπανών και Τούρκων.

Μεμονωμένο πάντως το περιστατικό δεν ήταν: η Μανωλάδα έχει έρθει στην επικαιρότητα αρκετές φορές για περιστατικά ταξικής-ρατσιστικής βίας με θύματα τους μετανάστες που δουλεύουν στις φράουλες (εδώ για ένα περσινό επεισόδιο), με σοβαρότερο ως τώρα τις επιθέσεις και τις βιαιοπραγίες κατά των μεταναστών όταν τόλμησαν να απεργήσουν το 2008 ζητώντας καλύτερα μεροκάματα.Δημοσιογράφοι που ερευνούν τις καταγγελίες έχουν δεχτεί επιθέσεις (π.χ. τραυματισμός φωτορεπόρτερ του Βήματος το 2011). Όμως θα ήταν άστοχο να θεωρήσουμε ότι οι Ηλείοι έχουν κάποια ειδικά χαρακτηριστικά που τους κάνουν κακά αφεντικά -περιστατικά ανάλογα με το προχτεσινό στη Μανωλάδα έχουν γίνει πάμπολλες φορές και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και του κόσμου, κάποιες φορές με πολλά θύματα.

Η παρακάτω περιγραφή, που την αντέγραψα από ένα σχόλιο του φίλου Σπειροειδή Αρχιτέκτονα σε άλλο ιστολόγιο, ταιριάζει απόλυτα σε όσα έγιναν προχτές στη Μανωλάδα: