Νικολοβαρβαρικά μεζεδάκια, πάλι

Νικολοβαρβαρικά επειδή τα μεζεδάκια γράφονται και θα τα διαβάσετε ενώ διανύουμε τα Νικολοβάρβαρα, τις συνεχόμενες γιορτές της Βαρβάρας χτες, του Σάββα σήμερα και του Νίκου (αλλά και του Νικοκύρη) αύριο. Και «πάλι», επειδή τον ίδιο τίτλο τον είχα χρησιμοποιήσει και το 2012, για αντίστοιχο άρθρο, αλλά μ’ αρέσει και θα τον χρησιμοποιήσω και σήμερα.

* Στο άρθρο του προηγούμενου Σαββάτου είχαμε δει, ανάμεσα στ’ άλλα, τα επίθετα του τύπου «πλατύς-πλατιά-πλατύ», και ότι η σχολική γραμματική δέχεται τους τύπους της γενικής «του πλατύ» και «του πλατιού», ενώ για ορισμένα από αυτά, όπως το «βαθύς», αναφέρει ότι κλίνονται όπως τα επίθετα της κατηγορίας «ευρύς-ευρεία-ευρύ». Και λέγαμε ότι θα ήταν λάθος αν ομαδοποιούσε αυτές τις δυο κατηγορίες, διότι ναι μεν λέμε «του βαθέος», όχι όμως και «του φαρδέος».

Ένας φίλος ψάρεψε ένα λάθος από την αντίπερα όχθη. Σε άρθρο για την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, διαβάζουμε ότι Ο Βλαντιμίρ Πούτιν χαρακτήρισε «τεράστιο λάθος» την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού, τονίζοντας πως επιθυμεί ακόμα τη δημιουργία ενός ευρύ συνασπισμού εναντίον των τζιχαντιστών.

Ευρέος βέβαια, κι ας μην έχουν οι Εβραίοι ανάμιξη στο θέμα.

* Τις προάλλες, η Ντόρα Μπακογιάννη έκανε ερώτηση προς την κυβέρνηση για το θέμα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει: Εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Δημοσίου το γεγονός ότι η πλειοψηφία των νέων ξένων επενδυτών είναι distressed funds;

Δεν θα σταθώ στην ουσία της ερώτησης. Ούτε όμως με ενοχλεί το «η πλειοψηφία», αντί του «πλειονότητα» που θέλουν οι καθαρολόγοι και οι λαθοθήρες (διότι δεν ψηφίζουν τα funds, θα σου πουν). Με ενδιαφέρει ο όρος distressed funds, που εγώ το ήξερα distress funds και μου φαίνεται να είναι πιο λογικό. Βλέπω ότι και οι δυο τύποι χρησιμοποιούνται αρκετά, ενώ υπάρχει και distressed debt, άρα και distressed debt fund.

Οπότε, παρακαλούνται οι οικονομολόγοι και λοιποί γνώστες να μας ξεδιαλύνουν την απορία.

Μεζεδάκια της χειμερινής ώρας

Στις 3 τα ξημερώματα περνάμε στη χειμωνιάτικη ώρα, οπότε θα γυρίσουμε τα ρολόγια μιαν ώρα προς τα πίσω. Ο νομοθέτης τα πάντα εν σοφία εποίησεν: ναι μεν θα νυχτώνει νωρίς, αλλά μας χρυσώνει το χάπι επειδή κερδίζουμε μιαν ώρα ύπνο (ή ό,τι άλλο) την πρώτη νύχτα του μέτρου. Και αντίστροφα τον Μάρτιο χάνουμε μιαν ώρα ύπνο αλλά μετά η μέρα μεγαλώνει απότομα. Το τελευταίο Σάββατο του μήνα είναι το επόμενο, στις 31, αλλά επειδή η επόμενη Κυριακή είναι η 1η Νοεμβρίου η ώρα αλλάζει από αύριο τα ξημερώματα.

Τα μεζεδάκια πάντως συνεχίζουν να συγκεντρώνονται και με θερινή ώρα και με χειμερινή, και σήμερα η πιατέλα έχει μερικά πολύ γουστόζικα.

Πολύ διασκεδάζω όταν κάποιος θέλει να γράψει μια ξενικούρα, την γράφει στα ξένα και την γράφει λάθος, ενίοτε δε την κατακρεουργεί. Αυτό διέπραξε κάποιος από τον ιστότοπο newsit, σε άρθρο για την ψηφοφορία στη Βουλή το περασμένο Σάββατο: «Adblock» με μια μικρή αμυχή…. ψηφίστηκε από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, τόσο επί της αρχής, όσο και τα οκτώ άρθρα του πολυνομοσχεδίου που τέθηκαν σε ονομαστική ψηφοφορία από την αντιπολίτευση.

Ώστε «Adblock» η κυβερνητική πλειοψηφία. Τι ήθελε να πει ο ποιητής; Επρόκειτο για γαλλικούρα, «en bloc», που αναβάθμισε ο κορέκτορας ή για απλή και σκέτη ασχετοσύνη του συντάκτη; Βεβαίως, en bloc θα πει «σύσσωμη», ενώ το «adblock» είναι προγραμματάκι που περιορίζει την εμφάνιση ανεπιθύμητων διαφημίσεων στα προγράμματα περιήγησης στον Ιστό.

* Η παρενθετική ακλισιά χτυπάει και τις γερές πένες. Σε πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Τάσου Κωστόπουλου για τους πρωταγωνιστές του φοιτητικού και γενικά μαζικού κινήματος της δεκαετίας του 80 που σήμερα έχουν γίνει βουλευτές και υπουργοί, που αν δεν το έχετε διαβάσει σας το συστήνω θερμά, εντόπισα μια παρωνυχίδα, στην εξής πρόταση, στο τέλος-τέλος του κειμένου: η ιδέα για «προπαγανδιστική αξιοποίηση» της τελετής ρίχτηκε στη συνέλευση από τη συνδικαλίστρια της ΣΣΑΚ Χρύσα Χατζή, μετέπειτα βοηθός Συνήγορος του Πολίτη…

Απροσεξία. Το σωστό, βέβαια είναι: από τη συνδικαλίστρια τάδε, μετέπειτα βοηθό Συνήγορο του Πολίτη. Ή, από τη συνδικαλίστρια τάδε (μετέπειτα βοηθός Συνήγορος του Πολίτη)…., γι’ αυτό και βάφτισα «παρενθετική» την ακλισιά. Συμβαίνει λοιπον και στις καλές, όπως είπα, πένες.

Προσέξτε επίσης τον τίτλο του άρθρου. Κάποιοι το σύνδεσαν με τον πασίγνωστο βαρναλικό στίχο «Αχ, που’ σαι νιότη που’λεγες πως θα γινόμουν άλλος». Νομίζω ότι με το να μην βάλει το «αχ», ο αρθρογράφος δείχνει ότι δεν θέλει να  σκεφτούμε (μόνο) τον στίχο του Βάρναλη.

Μαθήματα γαλλικών με τον Μποστ

Καιρό έχω να βάλω γελοιογραφία του Μποστ, αλλά η παράλειψη αυτή εύκολα διορθώνεται. Το σημερινό σκίτσο το διάλεξα περίπου στην τύχη, με μοναδικό κριτήριο ότι δημοσιεύτηκε περίπου τέτοια μέρα, Ιούλιο μήνα δηλαδή, και έχει κατά κάποιο τρόπο καλοκαιρινό θέμα, αφού αναφέρεται έμμεσα στα φρούτα της εποχής, που τα διαλαλούν δύο πλανόδιοι μανάβηδες, μάλλον γνωστές φυσιογνωμίες.

 

Το σκίτσο δημοσιεύτηκε στην εφημ. Ελευθερία (με την οποία συνεργαζόταν ο Μποστ από τις αρχές του 1960) στις 17 Ιουλίου 1960. Την προηγούμενη εβδομάδα είχαν μεταβεί για επίσημη επίσκεψη στο Παρίσι ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών Ευάγγελο Αβέρωφ, για να προωθήσουν τις πωλήσεις ελληνικών αγροτικών προϊόντων και τη σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ. Η Γαλλία κρατούσε στάση ευμενή προς την Ελλάδα, σε αντίθεση με την Ιταλία που είχε απειλήσει να προβάλει βέτο στη σύνδεση, επειδή φοβόταν τον ανταγωνισμό από τα ελληνικά προϊόντα.

Σάπιο σαντάρδο της εσχάτης πειρατείας

Ο τίτλος του σημερινού σημειώματος, ίσως το καταλάβατε, είναι ένας στίχος από ποίημα. Ο στίχος είναι του Βάρναλη. Θα ήθελα πολύ να σας πω από ποιο ποίημα είναι, αλλά έχασα τη σημείωση που είχα κρατήσει  –υποψιάζομαι ότι είναι στην τετράδα ποιημάτων της Αγίας Οικογένειας, που δεν τα έχω πρόχειρα, αλλά μπορεί και να πέφτω έξω. Οπότε, αντί να σας πω εγώ από ποιο ποίημα είναι, σας παρακαλώ να μου πείτε εσείς –ας γράψει κάποιος στα σχόλια όλο το τετράστιχο, να το σημειώσω κι εδώ.

Προσθήκη: Τελικά ο στίχος  είναι από το ποίημα «Φιλέλλην» (τα εισαγωγικά είναι μέρος του τίτλου), από τη συλλογή Ελεύθερος κόσμος του Βάρναλη, με αφιέρωση Ουίνστον Τσόρτσιλ, γραμμένο προφανώς όταν ο Τσόρτσιλ πήρε Νόμπελ λογοτεχνίας. Παραθέτω τα δυο πρώτα τετράστιχα:

Ο λόρδος με παράσημον περικνημίδος
και ξαφνικά με Νόμπελ της λογοτεχνίας!
Γαλάζιον αίμα κατακάθαρο και πρώτο,
«της νίκης ο πατήρ» και του ψυχρού πολέμου.

Σάπιο σαντάρδο της εσχάτης πειρατείας,
το ‘να του πόδι μες το λάκκο, τ’ άλλο απόξω,
πασκίζει αντάμα του να σύρει όλα τα βρέφη:
άμα πεθάνει ο Χάρος, πώς θα ζήσει ο αφέντης;

Όμως, οι περισσότεροι θα έχουμε μια άγνωστη λέξη. Τι είναι αυτό το σαντάρδο; Υπάρχει και τοπωνύμιο μ’ αυτό το όνομα, αλλά τι είναι; Αν γκουγκλίσετε, θα βρείτε άκρη. Αν ανοίξετε λεξικά, πρέπει να πάτε στα παλιότερα, τα καινούργια καλώς ή κακώς δεν την έχουν. Ο Δημητράκος γράφει ότι σαντάρδο είναι «το υπέρ την κορώνην της πρύμνης πλοίου στηλίδιον, εφ’ ου επαίρεται η εθνική σημαία» -πάλι άγνωστες λέξεις έχουμε, αλλά καταλαβαίνουμε ότι είναι «κοντάρι στην πρύμνη πλοίου που χρησιμεύει για την έπαρση της σημαίας» (Λεξικό Παπύρου) και κατ’ επέκταση η ίδια η σημαία του πλοίου.