Μεταμπρεξιτικά μεζεδάκια

Από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πια μέλος της ΕΕ -μ’ άλλα λόγια, συντελέστηκε το Μπρέξιτ, αν και πίσω έχει η αχλάδα την ουρά, αφού μέσα σε 11 μήνες (παρά δύο μέρες, λέει ο ακριβολόγος) οι δυο πλευρές πρέπει να συμφωνήσουν τη μελλοντική τους σχέση -κάτι που, κανονικά, παίρνει χρόνια.

Το σημερινό εβδομαδιαίο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο, που δημοσιεύεται ετεροχρονισμένο διότι χτες που ήταν η συνηθισμένη του μέρα έπεφτε πρώτη του μηνός και είχαμε το μηνολόγιο, είναι το πρώτο μετά το Μπρέξιτ -οπότε, ο τίτλος είναι αναμενόμενος. Ωστόσο, δεν έχουμε μεζεδάκια για το Μπρέξιτ.

* Και ξεκινάμε με ένα μαργαριτάρι που είναι αρμοδιότητα του ληξιάρχου της Νομανσλάνδης.

H φυλή Amazon, λοιπόν, κέρδισε αγωγή εναντίον εταιρείας πετρελαίου και μπόρεσε να διασώσει χιλιάδες στρέμματα τροπικού δάσους.

Μακάρι να αληθεύει η είδηση -διότι συνήθως τέτοια αισιόδοξα νέα από μακρινές χώρες δεν είναι πάντοτε αληθινά- αλλά το όνομα της φυλής ασφαλώς δεν είναι Amazon, δεν έχει αρχίσει (ακόμα) ο κολοσσός του ηλεμπορίου να εμπορεύεται ή να σπονσοράρει εθνότητες.

Απλώς, το αγγλικό ήταν Amazon Tribe Wins Lawsuit Against Oil Company… Το όνομα της φυλής, παρεμπιπτόντως, είναι Waorani.

* Kαι συνεχίζουμε νομανσλανδιανά, αποκαλύπτοντας μια μεγάλη χώρα που μέχρι τώρα παρέμενε άγνωστη. Το εύρημα το ψάρεψε ο φίλος Δρ. Ζίμπενμαλ και το ανακοίνωσε στο Φέισμπουκ και σας το μεταφέρω εδώ. Ξέρετε ποια είναι η Αλμεγλένη;

Δεν ξέρετε, οπότε το λογικό είναι να το γκουγκλίσετε. Και αν το γκουγκλίσετε, παίρνετε τα εξής αποτελέσματα.

Το ερώτημα που τίθεται σχετικά με τις πολιτικές που ακολουθούν είναι η αντικατάσταση αντικειμένων αντικατάστασης και αντιπαράθεσης στην Αλμεγλένη.

ή

Σχετικά με την Αλμεγλένη, οι διαμαρτυρόμενοι διαμαρτύρονται για την κατηγορία των δράσεων της Γαλλικής Δράσης, οι οποίοι επιστρέφουν στην κατηγορία των …

Αν προσέξετε τα ευρήματα στο Γκουγκλ, πρόκειται για κείμενα γαλλικά, που μεταφράστηκαν από κάποιο ιδιαίτερα ατζαμίδικο μηχανάκι, το οποίο για κάποιο λόγο την Allemagne, τη Γερμανία δηλαδή, επέλεξε να τη μεταμορφώσει σε Αλμεγλένη.

Πώς και γιατί έγινε αυτό, δεν το ξέρω -άβυσσος η ψυχή των μεταφραστηριών.

Advertisement

Από ποιον απειλείται ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής;

Το ερώτημα του τίτλου ίσως σας φανεί παράξενο, με την έννοια ότι, έτσι όπως τίθεται, θεωρεί δεδομένο ότι υπάρχει «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής» ως ξεχωριστή και αναγνωρίσιμη έννοια. Αλλά η ενασχόληση με αυτό δεν είναι φιλοσοφική άσκηση -η έννοια βρέθηκε ξαφνικά στην επικαιρότητα αφού το χαρτοφυλάκιο που ανατέθηκε στον προτεινόμενο Έλληνα Επίτροπο έχει, ακριβώς, την ονομασία «Προστασία του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής» -στα αγγλικά ο τίτλος του κ. Μαργαρίτη Σχοινά είναι Vice-president designate for Protecting our European way of life.

O όρος designate («ορισθείς» ή «προτεινόμενος») είναι προσωρινός: οι Επίτροποι που προτάθηκαν απο τα κράτη μέλη θα περάσουν από ακρόαση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο στη συνέχεια θα εγκρίνει το Σώμα των Επιτρόπων στο σύνολό του -και μόνο τότε θα αναλάβουν καθήκοντα, από την 1η Νοεμβρίου, αντικαθιστώντας την απερχόμενη Επιτροπή Γιούνκερ. Έχει συμβεί στο παρελθόν ορισθείς Επίτροπος να μην τα πάει καλά στην ακρόαση και να αντικατασταθεί -το 2004 ο Ιταλός συντηρητικός Ρόκο Μπουτιλιόνε κατά την ακρόαση εξέφρασε απόψεις που κρίθηκαν ομοφοβικές και τελικά αντικαταστάθηκε. Να σημειωθεί πάντως ότι η ολομέλεια του Κοινοβουλίου δεν ψηφίζει ένα-ένα τα μέλη της Επιτροπής αλλά το όργανο στο σύνολό του.

Η τωρινή Κομισιόν έχει την ιδιομορφία να είναι η πρώτη μετά το Μπρέξιτ -βέβαια, το Μπρέξιτ δεν έχει ακόμα συντελεστεί, αλλά ήδη έχει προεξοφληθεί στη σύνθεση της νέας Επιτροπής, που έχει 27 μόνο μέλη (ένα από κάθε κράτος μέλος, αλλά όχι από το Ηνωμένο Βασίλειο). Είναι επίσης η πρώτη που προεδρεύεται απο γυναίκα, τη γερμανίδα χριστιανοδημοκράτισσα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και που η σύνθεσή της πετυχαίνει ισορροπία των δυο φύλων, αφού έχει 13 γυναίκες και 14 άνδρες στα 27 μέλη.

Αν θέλουμε μια αναλογία με την εγχώρια πολιτική, η Κομισιόν ειναι σαν κυβέρνηση και ο κάθε Επίτροπος σαν υπουργός -όμως δεν υπάρχουν αναπληρωτές υπουργοί και υφυπουργοί, μόνο Επίτροποι, όλοι ίσοι μεταξύ τους θεωρητικά, αν και κάποιοι έχουν νευραλγικές αρμοδιότητες και κάποιοι άλλοι λιγότερο καίριες. Βέβαια, ξεχωρίζουν ελαφρώς οι Αντιπρόεδροι της Επιτροπής, που είναι οχτώ, οι τέσσερις απο τους οποίους είναι ‘εκτελεστικοί αντιπρόεδροι’ εκ των οποίων ο Ολλανδός σοσιαλιστής Φρανς Τίμερμανς ορίστηκε πρώτος αντιπρόεδρος και αναπληρώνει την Πρόεδρο, ενώ ο Ισπανός (Καταλανός, για την ακρίβεια) Γιοζέπ Μπορέλ είναι επισης αρμόδιος για την εξωτερική πολιτική -ακριβές αντίστοιχο του Υπουργού Εξωτερικών στα κράτη.

Ένας απο τους οχτώ αντιπροέδρους είναι και ο Έλληνας επίτροπος -πρώτη φορά η Ελλάδα έχει αυτή τη διάκριση. Ο κ. Σχοινάς είναι επίσης ο πρώτος Έλληνας επίτροπος που δεν είναι πολιτικός καριέρας αλλά προέρχεται από τα σπλάχνα της ευρωπαϊκής δημόσιας διοίκησης, αν και έχει διατελέσει ευρωβουλευτής, όχι για ολόκληρη θητεία. Τελευταία ήταν εκπρόσωπος τύπου της Επιτροπής υπό τον Γιούνκερ. Βέβαια και οι δύο πρώτοι Έλληνες Επίτροποι, ο Γιώργος Κοντογιώργης που δεν είχε πλήρη θητεία και ο Γρηγόρης Βάρφης, επίσης δεν ήταν πολιτικοί καριέρας αλλά είχαν αναλάβει βουλευτικά και υπουργικά αξιώματα στην εγχώρια πολιτική σκηνή.

Μεζεδάκια πριν ανοίξουν τα σχολεία

Το σημερινό είναι το τελευταίο Σάββατο πριν ανοίξουν τα σχολεία στις 11 Σεπτεμβρίου, οπότε ας πάρουν από εκεί την ονομασία τους τα μεζεδάκια μας. Για να πω την αλήθεια, δεν είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιώ έναν παρόμοιο τίτλο -το είχα ξανακάνει το 2013.

Φέτος βέβαια τα σχολεία ανοίγουν με μια Υπουργό Παιδείας που μοιάζει η θηλυκή εκδοχή του Περίανδρου Πώποτα από το Καφέ της Χαράς, αν κρίνω από διάφορες δηλώσεις της όπως η τελευταία για το μάθημα της ιστορίας που πρέπει να πάψει να έχει κοινωνικό χαρακτήρα αλλά να καλλιεργεί την εθνική συνείδηση. (Καθαρά ιδεολογική και ανόητη στην ουσία είναι κατά τη γνώμη μου και η απόφαση να καταργηθεί η κλήρωση για τους σημαιοφόρους του δημοτικού -δεδομένου ότι το 70-80% των παιδιών παίρνει 10, απλώς θα πυροδοτηθούν καβγάδες ανάμεσα στους γονείς και πιέσεις προς τους δασκάλους).

Όμως σήμερα δεν συζητάμε επί της ουσίας, οπότε κλείνω την αναφορά στα εκπαιδευτικά μας με κάτι που έγραψα στο Τουίτερ:

Και η φυσική πρέπει να καλλιεργεί εθνική συνείδηση. Αντί γι’αυτές τις ακαταλαβίστικες εξισώσεις αρκεί να διδάσκει πως ο Αϊνστάιν έκλεψε τη θεωρία της σχετικότητας από τον Καραθεοδωρή.

Φυσικά, στο μάθημα της Γλώσσας πρέπει να προστεθεί μια ενότητα για τα 5.000.000 λέξεις και άλλη μία για τη μία ψήφο, ενώ βέβαια δεν θα πρέπει να λείπει και η αναφορά στον ανύπαρκτο εύζωνο Κουκκίδη.

* Τη βδομάδα που μας πέρασε, όμως, η επικαιρότητα ήταν και στη Μεγάλη Βρετανία, αφου συνεχίζεται, με αδιάκοπες ανατροπές, το ψυχόδραμα του Μπρέξιτ. Στη δική μας γωνίτσα είχαμε κι άλλη μια αιτία να συζητάμε το Νησί: την πρόταση Μητσοτάκη να δανείσει το Βρετανικό Μουσείο τα Ελγίνεια, καθώς και τη συζήτηση που πυροδοτήθηκε ως προς το αν η αίτηση για δανεισμό συνεπάγεται αναγνώριση της κυριότητας και αν, ως εκ τούτου, η πρόταση Μητσοτάκη ήταν γκάφα.

Τα αγγλικά, η λίνγκουα φράνκα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Μια και το Μπρέξιτ βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη, συνεχίζουμε από χτες εξετάζοντας μιαν ακόμα πτυχή της επικείμενης (υποθέτω) αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ: την τύχη της αγγλικής γλώσσας. Όπως είχαμε γράψει σε παλιότερο άρθρο, που σας συνιστώ να το διαβάσετε αν δεν το έχετε δει, μετά το Μπρέξιτ τα αγγλικά μένουν ορφανά, αφού δεν είναι πρώτη επίσημη γλώσσα κανενός κράτους μέλους (είναι δεύτερη επίσημη γλώσσα της Ιρλανδίας και της Μάλτας). Ωστόσο, η διείσδυση της αγγλικής στην καθημερινή ζωή αλλά και στις λειτουργίες της ΕΕ είναι τόση ώστε κανείς δεν διανοείται πως θα πάψουν τ’αγγλικά ν’αποτελούν επίσημη γλώσσα και γλώσσα εργασίας της ΕΕ.

Ο αρθρογράφος του σημερινού άρθρου, που δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο στο Εκόνομιστ, έχει μια διαφορετική ιδέα. Θεωρώντας δεδομένο το Μπρέξιτ, και αφού τα αγγλικα θα πάψουν να είναι η μητρική γλωσσα (σχεδόν όλων) των πολιτών της ΕΕ, ο αρθρογράφος προτείνει να γίνουν η επίσημη λίνγκουα φράνκα της ΕΕ, εφόσον ήδη έχουν αυτό το καθεστώς άτυπα.

Δεν συμφωνώ με την ιδέα -κατά τη γνώμη μου πρόκειται γι’ αυτό που οι Γάλλοι λένε une fausse bonne idée. Και δεν το λέω αυτό επειδή ο συντάκτης προτείνει τη συρρίκνωση της (έτσι κι αλλιώς δραστικά συρρικνωμένης) μεταφραστικής υπηρεσίας της ΕΕ, αλλά επειδή αντίθετα πιστεύω ότι η ΕΕ πρέπει να προωθήσει την πολυγλωσσία για όλους τους πολίτες της. Δεν είναι εξωπραγματικό ένα σχέδιο όπου τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα θα φτάνουν τα 25 τους χρόνια γνωρίζοντας πέντε ξένες γλώσσες -τα αγγλικά, δύο από τις μεγάλες ευρωπαϊκές, μία από τις μικρές και μία εξωευρωπαϊκή.

Όσο για τις μεταφραστικές υπηρεσίες, στην ΕΕ και αλλού, η συρρίκνωσή τους θα γίνει όχι εξαιτίας της υιοθέτησης μίας κοινής γλώσσας αλλά χάρη στην εντυπωσιακή πρόοδο της αυτόματης μετάφρασης, που ήδη δίνει πολύ καλά αποτελέσματα για δημοσιογραφικά κείμενα.

Από την άλλη, το άρθρο είναι καλογραμμένο και δίνει βάση για αρκετές συζητήσεις. Οπότε το μετάφρασα πρόχειρα και το παραθέτω εδώ. Κάθε μεταφραστική παρατήρηση δεκτή -στα ελληνικά ή στα αγγλικά 🙂

Στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε τρεις βασικές γλώσσες. Τα γερμανικά ήταν η πιο διαδεδομένη μητρική γλώσσα. Τα γαλλικά ήταν το προτιμώμενο εργαλείο των διπλωματών στις Βρυξέλλες. Τα αγγλικά ήταν μια ευρέως χρησιμοποιούμενη δεύτερη γλώσσα. Αλλά τα τελευταία χρόνια η άνοδος του Διαδικτύου και η ένταξη των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης ανέδειξαν σε κυρίαρχη την αγγλική γλώσσα. Σήμερα, πάνω από το 80% των κειμένων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γράφονται πρώτα σε αυτή τη γλώσσα και στη συνέχεια μεταφράζονται στις 23 υπόλοιπες επίσημες γλώσσες της ΕΕ.

Καλοκαίρι με τον Τζόναθαν Κόου

Το φετινό καλοκαίρι το πέρασα με συντροφιά τον Τζόναθαν Κόου. Όχι τον ιδιο, βέβαια, αλλά με τέσσερα από τα βιβλία του. Δεν διάβασα μόνο αυτά τα τέσσερα βιβλία στους δυόμισι καλοκαιρινούς μήνες, αλλά τα υπολοιπα ήταν ετερόκλητα και τα περισσότερα μάλλον μικρά οπότε ο Κόου ηταν ο συγγραφέας στον οποίο αφιέρωσα τη μερίδα του λέοντος από το αναγνωστικό μου καλοκαίρι.

Και το χάρηκα. Διότι, κοκκινιζοντας ομολογώ πως ο σημαντικός αυτός συγγραφέας μού είχε ξεφύγει ως τώρα. Είχα ακούσει γι’ αυτόν μα δεν είχα διαβάσει τίποτα δικό του.

Ξεκίνησα από τη Μέση Αγγλία, που είναι και το πιο καινούργιο του, που το αγόρασα στην εκθεση της Θεσσαλονίκης τον Μάη και το διάβασα το δεύτερο μισό του Ιούνη. Ίσως δεν ήταν η σωστότερη επιλογή για ξεκίνημα, διότι είναι το τρίτο βιβλίο μιας τριλογίας που ξεκινάει με τη Λέσχη των Τιποτένιων και συνεχίζεται με τον Κλειστό κύκλο. Θα ήταν πιο ομαλό να τα πάρω με τη σειρά που γράφτηκαν. Διάβασα ενδιάμεσα και το «Τι ωραίο πλιάτσικο!» και με περιμένει ο Αριθμός 11, που είναι, όπως μου έχουν πει, η συνέχεια του Πλιάτσικου.

Στο Πλιάτσικο (1994, ελλ. έκδοση 1997) ο Κόου χρησιμοποιεί μια αγγλική αριστοκρατική οικογένεια, τους Γουίνσο, σαν όχημα για να παρουσιάσει πώς ο θατσερισμός κατέκτησε τη Μεγάλη Βρετανία στη δεκαετία του 1980. Όπως εύστοχα επισημαίνει η Σώτη Τριανταφύλλου στο επίμετρο, που δεν ξέρω αν θα το υπέγραφε και σήμερα, πρόκειται για ένα χρονικό της πλεονεξίας, για έναν χορό εγκληματιών, αφού οι ζάπλουτοι πρωταγωνιστές φέρονται σαν γκάνγκστερ -με μόνη διαφορά την οξφορδιανή προφορά. Μόνη αθώα φιγούρα, η τρελή Ταβιθά, η οποία και αναθέτει στον συγγραφέα Μάικλ Όουεν, έναν καταθλιπτικό νεαρό με σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας με τον περίγυρό του, να τεκμηριώσει τη ζωή και δράση των υπόλοιπων μελών της οικογενείας της. Δεν θέλω να πω περισσότερα για να μην αποκαλύψω το γκροτέσκο φινάλε. Το χάρηκα πάρα πολύ.

Ωστοσο, η τριλογία με άγγιξε περισσότερο, επειδή οι πρωταγωνιστές της είναι συνηθισμένοι άνθρωποι κι όχι πάμπλουτοι εγκληματίες. Εδώ η σάτιρα του Κόου είναι πιο συγκρατημένη αν και υπάρχουν στιγμές όπου αφήνεται αχαλίνωτη.

Το πρώτο βιβλίο, η Λέσχη των Τιποτένιων, είναι ουσιαστικά ένα Bildungsroman (πώς το λέμε αυτό στα ελληνικά;) αφού παρακολουθεί μια παρέα αγοριών που πηγαίνουν σχολείο σε ένα παραδοσιακό γυμνάσιο του Μπέρμιγχαμ από τα 12 ως τα 19 τους χρόνια, από το 1973 ως το 1980, μαζί και τις περιπέτειες των οικογενειών τους. Καθώς οι ήρωες είναι περίπου συνομήλικοί μου, συγκινήθηκα βλέποντας να ξαναζωντανεύει η εποχή εκείνη, ας πούμε η μουσική που άκουγαν (και που προσπαθούσαν να παίξουν) οι έφηβοι μαθητές, τα μακρόσυρτα τριαντάλεπτα κομμάτια των Τζένεσις και των Γιες, που κι εμένα μού άρεσαν πολύ, πριν έρθει να τα σαρώσει ο οδοστρωτήρας του πανκ. Υπάρχει και η πολιτική επικαιρότητα, οι απεργίες, το εργοστάσιο αυτοκινήτων του Λόνγκμπριτζ όπου δουλεύουν αρκετοί γονείς των αγοριών του βιβλίου, οι πρώτες ξενοφοβικές αντιδράσεις για μαύρους και μετανάστες, οι βόμβες του ΙΡΑ. Το βιβλίο τελειώνει με τον πατέρα ενός συμμαθητή του να προφητεύει στον Μπέντζαμιν, τον πρωταγωνιστή, ότι θα ζήσει πολλά χρόνια ευτυχισμένος μαζί με τη μεγάλη του αγάπη, και ότι η Θάτσερ δεν πρόκειται ποτέ να γίνει πρωθυπουργός της χώρας. Όσο επαληθεύτηκε η δεύτερη πρόβλεψη, τόσο πέτυχε και η πρώτη. Να σημειώσω ότι το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου αποτελείται ολόκληρο από μία και μοναδική πρόταση, μήκους 13955 λέξεων (στα αγγλικά) που διεκδικεί το ρεκόρ της μακρύτερης πρότασης της αγγλικής λογοτεχνίας. Δεν μέτρησα πόσες λέξεις είναι στα ελληνικά, πάντως πιάνει 46 σελίδες.

Μεζεδάκια στα γενέθλια της Αυγής

Δεν έβρισκα τίτλο για το σημερινό άρθρο, οπότε είπα να δω ποιος άγιος γιορτάζει, και έπεσα στο Σαν Σήμερα το οποίο με πληροφόρησε, μου θύμισε πιο σωστά, πως σαν σήμερα το 1952 κυκλοφόρησε το πρώτο φύλλο της εφημερίδας Αυγή, με την οποία έχω την τιμή να συνεργάζομαι.

Οπότε, από την επέτειο αυτή ονοματίζω το σημερινό άρθρο, παρόλο που, κατά τα άλλα, δεν περιέχει κανένα μαργαριτάρι ή άλλο γλωσσικό αντλημένο από την Αυγή. Έψαξα όμως στα κιτάπια μου και βρήκα αυτό το πρώτο φύλλο, που το πρωτοσέλιδό του το βλέπετε εδώ αριστερά σε σμίκρυνση και, μεγαλύτερο, το ανέβασα εδώ αν θέλει κανείς να ρίξει μια ματιά.

Δύσκολα τα χρόνια εκείνα, δεν είναι και πολύ πανηγυρικό το πρώτο φύλλο. Η Αυγή αρχικά κυκλοφορούσε κάθε Κυριακή, αλλά από τον Οκτώβριο αν θυμάμαι καλά, ενόψει και των εκλογών του Νοεμβρίου, μετατράπηκε σε ημερήσια, πρωινή. Η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967 έκλεισε την εφημερίδα και κατέστρεψε το αρχείο και τις εγκαταστάσεις της. Επανεκδόθηκε λίγες μέρες μετά τη μεταπολίτευση, στις 4 Αυγούστου 1974 και συνεχίζει ως σήμερα, που οι καιροί έχουν γίνει δύσκολοι για εφημερίδες.

* Και προχωράμε στα καθαυτό μεζεδάκια μας, με ενα κάπως παλιότερο που το στέλνει φίλος του ιστολογίου, πιστεύοντας ότι αξίζει να δημοσιευτεί. Σε ανακοίνωση του ΔΣ του ΔΕΠ του Παντείου για την κατάργηση του ασύλου, διαβαζουμε: Είναι μια κατάκτηση του λαού μας που σε καιρούς ανελευθερίας έδωσε τη δυνατότητα στους νέους να την διεκδικήσουν και να μας την κληρονομήσουν.

Δίκιο έχουν βεβαια επί της ουσίας οι διδάσκοντες του Παντείου, αλλά δεν μας την κληρονόμησαν την κατάκτηση οι νέοι των καιρών εκείνων. Μας την κληροδότησαν.

Βέβαια, είναι αρκετά συχνό να λέμε «κληρονόμησε στο παιδί του» αντί για «κληροδότησε». Είναι τοσο συχνό και καθιερωμένο ώστε να το δεχτούμε για κανονικό και να μην το διορθώσουμε, αν ας πούμε επιμελούμαστε ενα κείμενο; Ένα κριτήριο είναι τα λεξικά. Βλέπω ότι η χρήση του «κληρονομώ» με τη σημασία «κληροδοτώ» καταγράφεται στο ΜΗΛΝΕΓ, αλλά ως καταχρηστική. Δίνεται και ένα παράθεμα από βιβλίο του Χ. Χωμενίδη («….μέσα σε δέκα χρόνια ο κολοσσός που του κληρονόμησε ο μπαμπάς του θα έχει γίνει μπουτίκ»). Κατά πάσα πιθανότητα, σε μερικά χρόνια θα έχει λεξικογραφηθεί η χρήση χωρίς να χαρακτηρίζεται καταχρηστική αλλά προς το παρόν θα έλεγα ότι θα τη διόρθωνα αν την είχα σε κείμενο.

Ο μπερντές των Βρετανών

Τα άρθρα που βάζω στο ιστολόγιο κάθε μέρα, τα αναδημοσιεύω και στο Φέισμπουκ όπως και στο Τουίτερ -στη μια περίπτωση αυτό γίνεται αυτόματα, στην άλλη πρέπει να το φροντίσω εγώ. Στο Φέισμπουκ γίνεται συχνά συζήτηση για τα άρθρα, αλλά ποτέ δεν φτάνει σε μεγάλο αριθμό σχολίων όπως στο ιστολόγιο -το κάθε μέσο έχει τις ιδιομορφίες του. Στο Τουίτερ πολύ πιο σπάνια γίνεται συζήτηση.

Το σημερινό άρθρο είναι εξαίρεση, με την έννοια ότι γεννήθηκε από ένα σύντομο σχόλιο που έκανα στο Φέισμπουκ, και που το συντόμεψα ακόμα περισσότερο στο Τουίτερ -όπου, να θυμίσω, το όριο είναι 280 χαρακτήρες, παναπεί καμιά σαρανταριά λέξεις, αντε 50. Είδα όμως πως το θέμα έχει αρκετό ενδιαφέρον και θα’ταν κρίμα να μην δημοσιευτεί και στο ιστολόγιο, που είναι και το πιο μόνιμο από τα τρία βήματα δημοσιευσης, κι έτσι γράφω το σημερινό άρθρο, στο οποίο ενσωματώνω πολλά πράγματα από τη συζήτηση που έγινε στην ομάδα Υπογλώσσια του Φέισμπουκ. Έτσι κι αλλιώς, εδώ δεν υπάρχει περιορισμός στην έκταση των άρθρων, και βέβαια το κοινό του ιστολογίου δεν ταυτίζεται με το κοινό του Φέισμπουκ ή του Τουίτερ -δυσκολεύομαι ακόμα να γράψω «τα κοινά», πάντως εικάζω πως η τομή των τριών συνόλων δεν θα είναι ιδιαίτερα πολυμελής.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, θα το έχετε αντιληφθεί, τα έχουν μπλέξει κάπως με το Μπρέξιτ. Η νέα κυβέρνηση των Συντηρητικών υποστηρίζει ότι θα σεβαστεί την καταληκτική ημερομηνία της 31ης Οκτωβρίου για το Μπρέξιτ, κάτι που σημαίνει στην πράξη ότι, αν δεν υποχωρήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, οδεύουμε προς άτακτο Μπρέξιτ, χωρίς συμφωνία δηλαδή.

Ο ηγέτης των Εργατικών, ο Τζέρεμι Κόρμπιν, σε επιστολή που έστειλε στους άλλους ηγέτες κομμάτων της αντιπολίτευσης, δήλωσε την πρόθεσή του να καταθέσει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης.

Σε περίπτωση που η πρόταση αυτή στεφθεί με επιτυχία, με τη βοήθεια προφανώς «ανταρτών» βουλευτών του Συντηρητικού κόμματος, ο Κόρμπιν ζήτησε τη στήριξη των άλλων κομμάτων για να σχηματίσει κυβέρνηση αυστηρά περιορισμένου χρόνου με στόχο να συμφωνηθεί με την ΕΕ η μετάθεση της ημερομηνίας αποχώρησης, και στη συνέχεια να συγκαλέσει εκλογές ώστε να αποφασίσει ο λαός αν θέλει την αποχώρηση από την ΕΕ ή την παραμονή.

Η ιδέα του Κόρμπιν έχει τα θετικά της αλλά δεν είναι καθόλου βεβαιο πως θα εξασφαλίσει τη συμφωνία άλλων κομμάτων. Εκτός αυτού, ακόμα κι αν γινόταν ένα δεύτερο δημοψήφισμα (κάτι που μόνο η Βουλή μπορεί να αποφασίσει), το αποτέλεσμα μάλλον θα ήταν το ίδιο.

Αυτά μπορούμε να τα συζητήσουμε στα σχόλια, όμως εδώ λεξιλογούμε κι έτσι θα λεξιλογήσουμε για τον μπερντέ των Βρετανών.

Μεζεδάκια τύπου Αμπέρ

Συμβαίνει πότε πότε το σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο με τα στραβά και τ’ ανάποδα, κυρίως γλωσσικά, της περασμένης εβδομάδας, να παίρνει τον τίτλο του από κάποια λιχουδιά της πιατέλας.

Κάτι τέτοιο έχουμε και σήμερα, οπότε αν προβληματιστήκατε τι δουλειά έχει ο Αμπέρ (ή το Αμπέρ) θα σας απαντήσω ότι πρόκειται για ευγενική χορηγία της ΕΡΤ.

Στο νυχτερινό δελτίο ειδήσεων της Πέμπτης, η δημόσια τηλεόραση κάλυψε την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Πειραιά, όπου ο αρχηγός της ΝΔ είχε διάλογο με ταξιτζήδες.

Όπως είπε η δημοσιογράφος (το στιγμιότυπο το ανέβασε εδώ ο φίλος μας ο Στάζιμπος) ο κ. Μητσοτάκης «εξέφρασε τη στήριξή του στον κλάδο και επανέλαβε την αντίθεσή του σε εταιρείες τύπου Αμπέρ».

Αφού μιλήσαμε για ταξιτζήδες, θα καταλάβατε ότι το Αμπέρ δεν είναι μονάδα ηλεκτρισμού όπως το Βολτ και το Βατ αλλά το πώς προφέρει την Uber η δημοσιογράφος της ΕΡΤ, διότι δικό της είναι βέβαια το μαργαριτάρι.

Αν δείτε το δελτίο ειδήσεων, στο σουπεράκι εμφανίζεται σωστά «εταιρείες τύπου Uber», οπότε το φταίξιμο πέφτει στην παρουσιάστρια, που εξέθεσε έτσι το κρατικό κανάλι.

* Μια και το Μπρέξιτ πήρε παράταση, θα δούμε και πολλά ακόμα πνευματώδη μιμίδια για το βελούδινο μεν μακρόσυρτο δε αυτό διαζύγιο.

Τrue ή false λέει η χειρόγραφη απάντηση; Αριστοτεχνικό παράδειγμα μαθητικού hedging, αφού μπορεί να δεχτεί και τις δύο ερμηνείες, αναλόγως ποια συμφέρει.

(Κάτι ανάλογο έκανε κι ο Καραγκιόζης με το ογδομήντα, που ήταν 80 όταν είχε να λαβαίνει και 70 όταν χρωστούσε).

* Παρόλο που ξέρω κάτι λίγα αγγλικά, θεωρώ εκζήτηση και σουσουδισμό να προφέρουμε τα αγγλικά δάνεια της ελληνικής γλώσσας με αγγλική προφορά. Όταν μιλάμε ελληνικά, τα προφέρουμε ελληνικά και τα γράφουμε με το ελληνικό αλφάβητο. Αν θα μιλήσουμε αγγλικά, έχουμε το πεδίο ελεύθερο να επιδείξουμε την οξφορδιανή προφορά μας για την οποία ήταν περήφανη η κυρία Λίτσα που είχε το φροντιστήριο στην πλατεία.

Τι θα κατεβάσει το Μπρέξιτ

Το άρθρο που θα διαβάσετε σήμερα δημοσιεύτηκε αρχικά χτες, πρώτη Κυριακή του μήνα, στην κυριακάτικη Αυγή, στη στήλη μου «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία». Η εικόνα που συνοδεύει το άρθρο είναι από το politico.eu. Στο άρθρο προτίμησα να λεξιλογήσω -περιμένω όμως τα δικά σας σχόλια και για το διεθνοπολιτικό σκέλος.

Αν όλα πήγαιναν βάσει σχεδίου, σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είχε 27 μόνο κράτη μέλη και οι εφημερίδες θα ανέλυαν τις λεπτομέρειες αυτού του ιστορικού διαζυγίου· πράγματι, η 29η Μαρτίου είχε οριστεί ως η μέρα του Μπρέξιτ, αποδείχτηκε όμως πως ακόμα και στα συναινετικά διαζύγια ο διάβολος μπορεί να κρύβεται στις λεπτομέρειες -κι έτσι, αφού το αγγλικό Κοινοβούλιο, και πρώτα και κύρια το κυβερνών Συντηρητικό κόμμα, δεν μπόρεσε να εγκρίνει τη συμφωνία που είχε κλείσει η πρωθυπουργός της χώρας, αλλά απέρριψε ταυτόχρονα την έξοδο χωρίς συμφωνία, το μέλλον είναι περισσότερο ομιχλώδες κι από το στενό της Μάγχης τα χειμωνιάτικα πρωινά. Οπότε, το σημερινό μας άρθρο θα έχει χρώμα βρετανικό.

Η επίσημη ονομασία του εταίρου που θέλει και δεν θέλει να φύγει είναι “Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας” που συντομεύεται σε σκέτο “Ηνωμένο Βασίλειο”, αλλά πολύ συχνό είναι και το Μεγάλη Βρετανία, αν και κανονικά αυτός ο όρος αναφέρεται μόνο στο μεγάλο νησί· εξίσου συχνό, έστω και καταχρηστικά, το “Αγγλία”, που παραβλέπει πως η Αγγλία δεν είναι παρά η μεγαλύτερη από τις οντότητες που συναπαρτίζουν τη Μεγάλη Βρετανία μαζί με τη Σκωτία και την Ουαλία (περίπου όπως τις Κάτω Χώρες τις λέμε Ολλανδία)· κι είναι πολύ συχνό να αποκαλούμε Άγγλο ή Εγγλέζο τον Βρετανό, αν και μερικοί Ουαλοί ή Σκωτσέζοι θα ενοχλούνταν πολύ αν το συνειδητοποιούσαν.

Μεζεδάκια πριν αλλάξει η ώρα

Όπως ξέρετε, από αύριο περνάμε σε θερινή ώρα, που σημαίνει ότι θα βάλουμε τα ρολόγια μια ώρα μπροστά, δηλαδή απόψε το βράδυ θα κοιμηθούμε μια ώρα λιγότερο. Την ώρα τη χαμένη θα την πάρουμε πίσω στα τέλη Οκτωβρίου. Αφού λοιπόν σε λίγες ώρες αλλάζει η ώρα, τα σημερινά μεζεδάκια παρουσιάζονται πριν ν’ αλλάξει η ώρα.

Βεβαια, καθόλου δεν αποκλείεται να ζούμε μια από τις τελευταίες αλλαγές ώρας. Σύμφωνα με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αλλαγή σε θερινή και χειμερινή ώρα θα σταματήσει το 2021, όπου κάθε κράτος μέλος θα κληθεί να διαλέξει αν προτιμάει τη θερινή ή τη χειμερινή. Αλλά αυτό το θέμα θα έχουμε καιρό να το συζητήσουμε ξανά.

* Φίλος του ιστολογίου στέλνει τη φωτογραφία που βλέπετε αριστερά, από συσκευασία ελληνικού καλλυντικού ή φαρμακευτικού προϊόντος που κυκλοφορεί και στο εξωτερικό.

ONE HANDRED KISSES ο ανορθόγραφος τίτλος, να βγάζει μάτι (αντί για ΗUNDRED). Τόση τσαπατσουλιά πια;

[Προσθήκη: Μου λένε ότι μάλλον δεν είναι λάθος αλλά εσκεμμένο λογοπαίγνιο διότι πρόκειται για κρέμα χεριών (hands). Ομολογώ πως δεν το είχα προσέξει, και μάλλον δίκιο έχουν -γράψτε λάθος].

* Χοντρό μεταφραστικό λάθος από την iefimerida (αναμενόμενο, θα πείτε) σε άρθρο για μια υπόθεση που έχει ενδιαφέρον.

Στην Αυστραλία, το γυναικείο φούτμπολ (όχι το ποδόσφαιρο, το Australian Football εννοώ) είναι από τα δημοφιλή αθλήματα. Ένας τηλεοπτικός σταθμός έβαλε στην ιστοσελίδα του μια εντυπωσιακή φωτογραφία παίκτριας αλλά επειδή πολλά από τα σχόλια του νοήμονος κοινού ήταν σεξιστικά αποφάσισαν να κατεβάσουν τη φωτογραφία.

Μάλλον δεν ήταν αυτή η σωστή αντίδραση -κι έτσι αργότερα την ανέβασαν ξανά με το εξής σχόλιο:

We’re sorry. Removing the photo sent the wrong message. Many of the comments made on the post were reprehensible & we’ll work harder to ban trolls from our pages. Our intention was to highlight @taylaharriss incredible athleticism & we’ll continue to celebrate women’s footy.

H iefimerida μεταφράζει την τελευταία πρόταση ως εξής:

Η πρόθεσή μας ήταν να τονίσουμε τον απίστευτο αθλητισμό της Τάιλα Χάρι και θα συνεχίσουμε να επαινούμε τα γυναικεία πόδια.

Μπέρδεψαν οι δύστυχοι το φούτμπολ (footy) με τα πόδια, που βέβαια θα ήταν feet, όχι και τόσο όμοια λέξη, κι έτσι ενώ ο σταθμός δήλωνε ότι θα συνεχίσει να υμνεί, να αναδεικνύει, να τιμά το γυναικείο φούτμπολ, η μετάφραση μίλησε για γυναικεία πόδια!

Εθνεγερτικά μεζεδάκια

Το καθιερωμένο σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό άρθρο μας το ονομάζω έτσι επειδή δημοσιεύεται στην αρχή του τριημέρου της 25ης Μαρτίου -και με την ευκαιρία κάνω την αυτοκριτική μου διότι φέτος δεν έχω βάλει ούτε ένα άρθρο σχετικό με το 1821, ενω και αύριο, που είναι Κυριακή και κανονικά θα έβαζα κάποιο λογοτέχνημα για την Επανάσταση, έχω κανονίσει να δημοσιεύσω κάτι άλλο. Τη Δευτέρα όμως, ανήμερα, θα βάλω κάτι.

* Προς στιγμή σκέφτηκα να βάλω τίτλο σχετικόν με το Μπρέξιτ, αφού την άλλη Παρασκευή ήταν προγραμματισμένη η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά τελικά δόθηκε παράταση, οπότε το σίριαλ θα έχει σίγουρα μερικά ακόμα επεισόδια.

Γέλασα πάντως πολύ με αυτό το αστείο που κυκλοφορεί στην αγγλική μπλογκόσφαιρα, το δήθεν γράμμα της μαμάς της μαθήτριας Τερέζας, που ζητάει από τον δάσκαλο κ. Μπαρνιέ να δώσει παράταση στη μικρή Τερέζα να τελειώσει τα μαθήματά της επειδή «το Μογκ έφαγε τη συμφωνία της». Μια παροιμιώδης ψεύτικη δικαιολογία των μαθητών στα αγγλικά σχολεία είναι ότι ο σκύλος έφαγε το τετράδιο με την εργασία μου -εδώ βέβαια το Μογκ είναι ο Jacob Rees-Mogg, ο συντηρητικός βουλευτής που είναι εσωκομματικός αντίπαλος της Τερέζας Μέι.

* Επίσης, να ομολογήσω ότι όταν διάβασα το σχόλιο φίλου Brexit postponed to the end of May, την πάτησα διότι σχολαστικά επισήμανα ότι δεν είναι ακριβώς στα τέλη Μαΐου η αναβολή του Μπρέξιτ αλλά έως τις 22 του μηνός, που έχει σημασία (αφού στις 23 αρχίζουν οι ευρωεκλογές).

«Εννοούσα to the end of Ms May», διευκρίνισε ο φίλος μου!

* Παρόλο που ξέρω ότι στους τίτλους των εφημερίδων η συνήθης μη σημασμένη σειρά των όρων της πρότασης (Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο) πολύ συχνά αντιστρέφεται, ομολογώ ότι πολλές φορές σκοντάφτω, ακόμα κι όταν η φράση δεν είναι απόλυτα αμφίσημη όπως η «Μωρό δάγκωσε σκυλί».

Παράδειγμα, ο τίτλος σε χτεσινό άρθρο της Καθημερινής:

Το 50% του φόρου εισοδήματος πληρώνει το 5% των φορολογουμένων

Μεζεδάκια του Πολυτεχνείου

Αφού δημοσιεύονται ανήμερα της επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, δεν είναι περίεργο που τα σημερινά μας μεζεδάκια παίρνουν αυτόν τον τίτλο -το είχαμε άλλωστε προαναγγείλει από χτες.

Βέβαια, τα μεζεδάκια μας δεν έχουν σχέση με την επέτειο ή με τον γιορτασμό της -η αναφορά είναι καθαρά ημερολογιακή.

* Και ξεκινάμε με κάτι σχετικό με το ντέρμπι της περασμένης Κυριακής ή μάλλον σχετικό με τον διαιτητή του αγώνα.

Ο διαιτητής του αγώνα ήταν Ελβετός. Αθλητικός ιστότοπος έκανε αναδρομή στους προηγούμενους αγώνες Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού που έγιναν με ξένο διαιτητή και παράλληλα αναφέρθηκε στον φετινό ρέφερι, ως εξής:

Ο γεννημένος στη Βασιλεία ρέφερι, είναι δικηγόρος στο επάγγελμα, με δυνατότητα να μιλάει επτά (!) γλώσσες (ελβετικά, γερμανικά, γαλλικά, καταλανικά, ισπανικά, ιταλικά, αγγλικά) και παράλληλα είναι διεθνής από το 2012.

Ξέρει πολλές γλώσσες ο Ελβετός δικηγόρος, αλλά γλώσσα «ελβετικά» δεν υπάρχει. Και μάλλον δεν εννοούνται εδώ τα ραιτορωμανικά, που είναι η τέταρτη επίσημη γλώσσα της Ελβετίας πλάι στα γερμανικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά.

Δύο τινά συμβαίνουν εδώ -ή ο συντάκτης του άρθρου θεωρεί ξεχωριστή γλώσσα τα γερμανικά της Ελβετίας από τα μέινστριμ γερμανικά, ή θεώρησε ότι στις έξι ξένες γλώσσες που είδε ότι μιλάει ο Ελβετός διαιτητής θα έπρεπε να προσθέσει και τη μητρική του, τα… ελβετικά.

* Ένα χοντρό μεταφραστικό λάθος από την Καθημερινή.

Σε άρθρο για τον πρώην πρωθυπουργό της γειτονικής μας χώρας, τον Νίκολα Γκρούεφσκι, που ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Βουδαπέστη επειδή έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψής του στη χώρα του, παρατίθενται δηλώσεις του φυγάδα, όπου ο πρώην πρωθυπουργός φαίνεται να δηλώνει:

Πάντα θα παραμένω πιστός στην αιτία της Μακεδονίας. Δεν θα τα παρατήσω ποτέ.

Στην αιτία της Μακεδονίας; Είναι δηλαδή ο Ν. Γκρούεφσκι… επαναστάτης με αιτία;

Όχι, είναι ατζαμής ο δημοσιογράφος που μετάφρασε τις δηλώσεις, ίσως από τα αγγλικά, ίσως με τη βοήθεια μεταφραστηριού.

Όπως βλέπετε και στο τουί, ο Γκρούεφσκι δήλωσε на каузата на Македонија, που θα πει cause, που θα πει «στην υπόθεση της Μακεδονίας» (της Βόρειας, βέβαια), όχι στην αιτία! Μπορεί τα αγγλικά να είναι πτωχή γλώσσα και να έχουν μόνο μία λέξη για τις δυο αυτές έννοιες, αλλά όταν μεταφράζουμε στην πάμπλουτη τρισχιλιετή μας δεν πρέπει να τα μπερδεύουμε.

Τα διαζύγια είναι μπελαλίδικη δουλειά

Μην ανησυχείτε, ο τίτλος δεν κυριολεκτεί, δεν πρόκειται να σας αφηγηθώ κάποια σπαραξικάρδια (γι’ αυτόν που την υφίσταται, αλλά βαρετή για τους ακροατές) ιστορία διαλυμένου γάμου και πικρού διαζυγίου -ούτε έχω πείρα από τέτοιες ιστορίες, ούτε μ’ αρέσει να κοινολογώ τα προσωπικά είτε τα δικά μου είτε αλλωνών που μου τα εκμυστηρεύτηκαν.

Όπως μου αρέσει να λέω, εμείς εδώ λεξιλογούμε, σήμερα όμως θα κάνουμε μιαν εξαίρεση -δεν θα λεξιλογήσουμε, δεν θα εξετάσουμε τη λέξη «διαζύγιο» ή έστω την ιστορία του θεσμού. Θα σχολιάσουμε την επικαιρότητα, κάτι που το κάνουμε σπανιότερα, ιδίως όταν πρόκειται για τη διεθνή επικαιρότητα.

Διότι το διαζύγιο που θα μας απασχολήσει σήμερα είναι διεθνές -θα καταλάβατε βεβαίως ότι εννοώ το Μπρέξιτ, την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χτες η βρετανή πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, που γράφεται Theresa May και θα μπορούσε να δώσει λαβή για εύκολα λογοπαίγνια του τύπου MAY MAY GO ON IN MAY, έστειλε στον Ντόναλντ Τουσκ, πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την επιστολή με την οποία του ανακοινώνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο επικαλείται το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας, κάτι που αποτελεί την επίσημη, ας πούμε, έναρξη της διαδικασίας για την αποχώρηση της χώρας από την ΕΕ, το κοινώς λεγόμενο Μπρέξιτ.

Θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς το Μπρέξιτ γεγονός ιστορικών διαστάσεων. Πρώτη φορά θα έχουμε αποχώρηση κράτους μέλους από την ΕΕ. Στο παρελθόν είχαμε βέβαια την αποχώρηση της Γροιλανδίας, η οποία ενώ ανήκει στο Βασίλειο της Δανίας με καθεστώς ενισχυμένης αυτονομίας αποφάσισε με δημοψήφισμα το 1982 να αποχωρήσει από την (τότε) ΕΟΚ, αλλά αυτό δεν συνιστά αποχώρηση κράτους μέλους -ούτε άλλωστε η μη ένταξη της Νορβηγίας, που ο λαός της απέρριψε, και μάλιστα δυο φορές, το 1972 και το 1994 τη συμφωνία προσχώρησης στην ΕΟΚ και στην ΕΕ αντιστοίχως. Εδώ έχουμε κανονικό κράτος μέλος, και αν όχι ιδρυτικό, πάντως από τα παλαιότερα, αφού το Ηνωμένο Βασίλειο μπήκε στην τότε ΕΟΚ κατά την πρώτη-πρώτη διεύρυνση, το 1973, όταν τα έξι ιδρυτικά μέλη έγιναν 9 με την ενταξη της Δανίας, της Ιρλανδίας και του ΗΒ. Θα γίνονταν 10 αν έμπαινε τότε και η Νορβηγία. Τελικά το δέκατο μέλος προστέθηκε το 1981. Ξέρετε ποιο ήταν.

Ένα από τα παλαιότερα και ένα από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη -με πολύ σημαντικές στρατιωτικές δυνατότητες, ειδικές σχέσεις με όλες τις χώρες της Κοινοπολιτείας, και με ένα από τα σημαντικότερα χρηματοοικονομικά κέντρα παγκοσμίως. Μπορεί όλα τα κράτη μέλη να είναι ίσα, αλλά δεν έχουν το ίδιο ειδικό βάρος. Από την άλλη, το Ηνωμένο Βασίλειο ποτέ δεν ήταν ένα κράτος μέλος όπως όλα τα άλλα’ μαζί με τη Δανία διεκδίκησαν και πέτυχαν επανειλημμένες εξαιρέσεις από μια σειρά διαδικασίες στενότερης ολοκλήρωσης των κρατών μελών -πρόχειρο παράδειγμα το ευρώ, αλλά η ιστορία ξεκινάει από την εποχή των διεκδικήσεων της Θάτσερ που υποστήριζε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πληρώνει δυσανάλογα μεγάλα ποσά για την κοινή αγροτική πολιτική. Κακά τα ψέματα, το αυτοκρατορικό παρελθόν βάραινε στις σχέσεις του μεγάλου νησιού με την ήπειρο, του νησιού που, παροιμιωδώς, όταν η ομίχλη έκλεινε τη Μάγχη σκεφτόταν πως η Ευρώπη έχει αποκλειστεί.

Μπρέξιτ, η λέξη του 2016!

Όπως ξέρουν οι φίλοι του ιστολογίου, χτες το βράδι έληξε η ψηφοφορία για τη λέξη της χρονιάς, που είχε αρχίσει από τις 14 Δεκεμβρίου πάνω σε λέξεις που εσείς είχατε προτείνει με τα σχόλιά σας σε προηγούμενο άρθρο. Δεν μας χρειάζεται σασπένς, γι’ αυτό και ο τίτλος φανερώνει αμέσως την ετυμηγορία σας: λέξη της χρονιάς, λέξη του 2016 είναι το μπρέξιτ.

Θα μου πείτε, είναι ελληνική λέξη το Μπρέξιτ; Θαρρώ πως είναι -ασυμμόρφωτο δάνειο, βέβαια, από τα αγγλικά, αλλά και ταυτόχρονα διεθνής λέξη, αφού έτσι έχει περάσει σε όλες τις γλώσσες. Είχαμε όμως πει έγκαιρα ότι εννοούμε τη λέξη με την ευρύτερη δυνατή σημασία του όρου, και ότι κάνουμε δεκτές και ξένες λέξεις, και σύμπλοκους όρους όπως άλλωστε και τα ακρώνυμα. Άλλωστε και πέρυσι είχαμε ψηφίσει για λέξη της χρονιάς ένα ασυμμόρφωτο δάνειο, τα κάπιταλ κοντρόλς. Λέξεις που επηρεάζουν τη ζωή σου, δεν είναι ξένες’ πάντως, προτιμώ, αφού γράφω ελληνικά και μιλώ ελληνικά, να γράφω τέτοιες πολύχρηστες λέξεις σαν το Μπρέξιτ με ελληνικούς χαρακτήρες. Εκτός κι αν εκείνοι που γράφουν Brexit το προφέρουν οξφορδιανά.

Όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος η νικήτρια λέξη ξεχώρισε από την αρχή και όσο προχωρούσε η ψηφοφορία το προβάδισμά της διευρυνόταν. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε ένας μονολεκτικός όρος, οι πρόσφυγες (σε πληθυντικό βέβαια, δεν βάλαμε τις λέξεις με μορφή λημμάτων αλλά όπως συνήθως ακούγονται), ενώ στην τρίτη ένας άλλος όρος για το προσφυγικό ζήτημα, το χοτ σποτ. , όπως βλέπετε και στο Λεξοσύννεφο που έφτιαξε ο Στάζιμπος, που είναι άλλωστε κάθε χρόνο ο μάγος που στήνει όλον τον μηχανισμό της Λέξης της χρονιάς και που χωρίς τη δική του υλικοτεχνική υποστήριξη δεν θα γινόταν τίποτα.

Κοντά στο βάθρο, στην τέταρτη θέση, μια λέξη που οφείλει τη δημοτικότητά της στο ότι την αγνοούσαμε μέχρι πρόσφατα καθώς ήταν θαμμένη σε κονιοβριθή κιτάπια, ο υπερθεματιστής, ενώ στην πέμπτη λέξη ο ντόπιος νεολογισμός της χρονιάς, ο κόφτης. Η εξάδα κλείνει με τους αλληλλέγγυους, τόσο πολύτιμους και τόσο συκοφαντημένους.

Εκτός λάθους, η μόνη από τις λέξεις της φετινής εξάδας που είχε διακριθεί και πέρυσι είναι οι πρόσφυγες (πέρυσι στην 4η θέση).

Ανακεφαλαιώνοντας, η φετινή τριάδα είναι: 1. μπρέξιτ, 2. πρόσφυγες, 3. χοτ σποτ.