Πασχαλινά μεζεδάκια και για φέτος

Πασχαλινά, μια και αύριο είναι Πάσχα. Και «και για φέτος» επειδή κι άλλες φορές έχω χρησιμοποιήσει παρεμφερή τίτλο, μια και συμβαίνει αρκετά συχνά, τόσα χρόνια που έχουμε το ιστολόγιο, το Πάσχα να πέφτει Κυριακή. Πέρυσι και πρόπερσι το αντίστοιχο άρθρο το είχα τιτλοφορήσει «Κορονολαμπριάτικα» και «Κορονοπασχαλινά», αφού οι γιορτές, ιδίως το 2020, σημαδεύτηκαν από την πανδημία, αλλά φέτος η πανδημία έχει λήξει, ή για να το πω πιο σωστά την  έχουμε λήξει επειδή θέλουμε να λήξει. Και όχι μόνο εδώ στην Ελλάδα, μα παντού. Φίλος πανεπιστημιακός μού έλεγε ότι θα ήθελε να δώσει μιαν ανακοίνωση σε ένα συνέδριο στη Γαλλία, αλλά οι διοργανωτές επιμένουν σε αυτοπρόσωπη παρουσία τουλάχιστον ενός από τους συγγραφείς των ανακοινώσεων. Η διαφορά της Γαλλίας και γενικά της Εσπερίας από την Ελλάδα είναι ότι εδώ βρισκόμαστε στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως στον αριθμό των πρόσφατων απωλειών και μεταξύ των χωρών της παλιάς ΕΕ στον αριθμό των από καταβολής απωλειών. Αλλά, λέει το αφήγημα, φταίει ότι εμείς μετράμε όλες τις απώλειες.

Αυτά όμως θα τα πούμε άλλη φορά. Ξεκινάμε τώρα τα μεζεδάκια μας με μια μνημειώδη γκάφα του Σκάι σε ένα πρόσφατο άρθρο για ένα από τα πιο συζητημένα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας. 

Όπως βλέπετε, το άρθρο υπόσχεται «φωτογραφίες της ρωσικής ναυαρχίδας πριν βυθιστεί». Και πραγματι, στην πρώτη φωτογραφία που συνοδεύει το άρθρο, βλέπουμε το ρωσικό πολεμικό να έχει γείρει, να έχει πάρει τη μοιραία κλίση.

Αν όμως προσέξουμε καλά την εικόνα, λιγάκι πιο δεξιά από το «ρωσικό θηρίο» βλέπουμε ένα μικρό πραγματάκι. Τι είναι; Μήπως ρυμουλκό ή πιλοτίνα;

Ρυμουλκό είναι, κατά κάποιο τρόπο, αλλά όχι σκάφος. Αν κόβει το μάτι σας, ή αν μεγεθυνετε τη φωτογραφία, θα δείτε ότι είναι… τρακτέρ!

Τι συνέβη; Απλούστατα, η φωτογραφια είναι φωτοσοπημένη.

Στον επικοινωνιακό πόλεμο που διεξάγεται στο Διαδίκτυο, παράλληλα με τον πραγματικό, η βύθιση του Μοσκβά έδωσε λαβή για αμέτρητα αστεία και μιμίδια.

Ας πούμε, κάποιοι έγραψαν ότι το ηρωικό Μοσκβά πήρε προαγωγή σε υποβρύχιο, ή ότι η Operation Z πέρασε σε δεύτερη φάση, Operation Ctrl-Z.  Και ανάμεσα στα μιμίδια εμφανίστηκε και αυτό που βλέπετε, με ένα τρακτέρ να σέρνει τη ναυαρχίδα, σε μίμηση των (πραγματικών) φωτογραφιών που έδειχναν τρακτέρ να σέρνουν αχρηστευμένα ρωσικά τανκς ή θωρακισμένα οχήματα.

Ο συντάκτης του Σκάι, λοιπόν, αντί να πάρει την αυθεντική φωτογραφία, διάλεξε τη φωτοσοπιά, χωρίς να προσέξει ότι η φωτογραφία είναι πειραγμένη! Άλλο ένα θύμα βατραχιάς, λοιπόν!

[Βατραχιά, η: Όταν (οΘντκ) σοβαροί ειδησεογραφικοί ιστότοποι αντλούν ύλη από τρολοσάιτ τύπου Βατράχι, χωρίς να παίρνουν είδηση ότι πρόκειται για πλάκα]

* Και συνεχίζουμε με Αστερίξ.

Πριν από 6 μήνες περίπου, είχαμε παρουσιάσει στο ιστολόγιο, σε… πανελλήνια πρώτη, την καινούργια περιπέτεια του Αστερίξ, ο Αστερίξ και ο γρύπας.

Πριν από μερικές μέρες, η περιπέτεια κυκλοφόρησε και στα ελληνικά. Δεν το είχα πάρει είδηση, αλλά είδα ανάρτηση φίλου στο Φέισμπουκ, ο οποίος μάλιστα με ταγκάρισε, όπως λένε, αγανακτισμένος από δυο λάθη που είχε βρει στο πρώτο καρέ του κόμικ, που το βλέπετε εδώ.

Για κάποιο περίεργο λόγο, η Χίμαιρα (Chimère στα γαλλικά) γράφεται… Χείμερα, λες και ετυμολογείται από τη χειμερινή περίοδο, αλλά το χειρότερο είναι που η Άρπυια (Harpie στα γαλλικά) έχει αποδοθεί… Χάρπη!!

Όπως είπα στον φίλο, το λάθος είναι αδικαιολόγητο και ακατανόητο. Κρατάω μια πολύ μικρή επιφύλαξη, διότι δεν έχω πρόχειρο το πρωτότυπο, μήπως και υπάρχει κάποιο λογοπαίγνιο ή κάτι ανάλογο, αλλά μάλλον πρόκειται για λάθος, για ανεξήγητο λάθος.

* Κι άλλο μεταφραστικό, που μου το έστειλε φίλος την περασμένη Παρασκευή ενώ είχε κλείσει το άρθρο της περασμένης εβδομάδας. Στους υποτίτλους της ταινίας Ο Πεταλούδας, που προβλήθηκε στην Ερτφλιξ, όπως μου λέει, πρόσεξε δυο μαργαριτάρια.

Το πρώτο: «The bastards gave you life» (=τα καθάρματα σου έριξαν ισόβια) μεταφράζεται «τα καθάρματα σου χάρισαν τη ζωή»!!!

Τέτοια καθάρματα μακάρι να είχαμε πολλά…

Advertisement

Μπουρζουάδες και μπουρτζόβλαχοι

Άκουγα προχτές στο αυτοκίνητο το Les bourgeois του Ζακ Μπρελ, με το φοβερό ρεφρέν Les bourgeois c’est comme les cochons / Plus ça devient vieux, plus ça devient bête (Οι μπουρζουάδες είναι σαν τα γουρούνια, όσο γερνάνε τόσο πιο βλάκες γίνονται).

Η λέξη του τίτλου έχει περάσει και στα ελληνικά: μπουρζουάς, οι μπουρζουάδες, αντί για το εγχώριο «οι αστοί», ενώ έχουμε και το δάνειο «η μπουρζουαζία» για την αστική τάξη, από τα γαλλικά bourgeois, bourgeoisie. Οι παλιότεροι θα θυμούνται την ταινία του Μπουνιουέλ «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας» (Le charme discret de la bourgeoisie).

Η λέξη σήμερα δεν χρησιμοποιείται τόσο όσο στις δεκαετίες του 1970-80, νομίζω. Το λεξικό Μπαμπινιώτη σημειώνει ότι ο όρος χρησιμοποιείται «κυρίως στην ορολογία της Αριστεράς», πράγμα που μάλλον ισχύει. Επίσης, ο όρος έχει μια, υποδόρια ή όχι, μειωτική χροιά και αναφέρεται περισσότερο στην ανώτερη αστική τάξη, στους πλούσιους.

Ωστόσο, ο τύπος «μπουρζουάς» είχε μπει στη γλώσσα από νωρίτερα, με αρχική σημασία τον Γάλλο αστό, κυρίως σε ανταποκρίσεις από το Παρίσι, το οποίο στις αρχές του αιώνα είχε αίγλη και επιρροή, όπως και η Γαλλία, πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι σήμερα. Έτσι, για παράδειγμα, διαβάζουμε σε ανταπόκριση στο Εμπρός στις 3.12.1915 «Τι διάβολο, παρεπονείτο αγανακτημένος μπουρζουά» -τον καιρό εκείνο, το δάνειο το βλέπαμε και ασυμμόρφωτο, ο μπουρζουά, οι μπουρζουά, μετά όμως προσαρμόστηκε στο δικό μας τυπικό.

Η γαλλική λέξη bourgeois ανάγεται στο υστερολατινικό burgensis από το burgus. Στην ύστερη αρχαιότητα, burgus ήταν ένας πύργος, μια οχυρή θέση που έλεγχε μια βασική οδική αρτηρία, στις παρυφές της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Με την επικρατούσα άποψη, το λατινικό burgus έχει ετυμολογία παλαιογερμανική. Από την ίδια ρίζα προέρχονται το γερμανικό Burg και το αγγλικό borough, που τα βρίσκουμε σε αμέτρητα τοπωνύμια στη γηραιά αμς ήπειρο (αλλά και πιο πέρα), από το Λουξεμβούργο και το Αμβούργο έως το Γκέτεμποργκ (με τη συμβατική του προφορά) και το Σκάρμπορο (Scarborough) για να μην πούμε για το Εξωμβούργο της Τήνου.

Μυκονιάτικα μεζεδάκια

…που δεν είναι τοπικές σπεσιαλιτέ της Μυκόνου, ας πούμε λούζα. Απλώς, ο τίτλος δόθηκε με αφορμή τις παλινωδίες σχετικά με το «μίνι λοκντάουν» στη Μύκονο, η είδηση για το οποίο προκάλεσε αίσθηση διεθνώς, αλλά που όπως όλα δείχνουν δεν πρόκειται να παραταθεί μετά τη Δευτέρα.

Και βέβαια, γεννιέται το ερώτημα, πόσο προετοιμασμένα έγινε το άνοιγμα του τουρισμού, όταν και στη Μύκονο αλλά και σε άλλα νησιά βρέθηκαν τουρίστες θετικοί στον κορονοϊό που δεν έβρισκαν κατάλυμα καραντίνας -αλλά αυτά θα τα συζητήσουμε άλλη φορά, σήμερα είναι Σάββατο και το πρόγραμμα έχει πολυσυλλεκτική ύλη με διάφορα γλωσσικά στραβά και ανάποδα ή απλώς αξιοπερίεργα.

Εξάλλου, δεν είναι μόνο η Μύκονος που παρουσιάζει πρόβλημα, αφού και άλλες περιοχές της χώρας ανέβηκαν σε χειρότερη κατηγορία στον επιδημιολογικό χάρτη, από το πράσινο στο κίτρινο και από το κίτρινο στο πορτοκαλί. Μόνη θετική μεταβολή ήταν ένα άγνωστο νησί, που από το κίτρινο επέστρεψε στο πράσινο, όπως βλέπετε στην οθονιά (νομίζω την πήρα από το skai.gr), η εξωτική Κύνθος.

Ποια να είναι η Κύνθος; Μήπως είναι η Ζάκυνθος αποκεφαλισμένη; Ή μήπως πρόκειται για άλλη ονομασία της μυστηριώδους Ιφκίνθου; Μπα, η Κύθνος είναι -και ο αναγραμματισμός εμφανίζεται και δεύτερη φορά στην ίδια σελίδα, που δείχνει πως ο συντάκτης είχε… άποψη. Ο δον Μήτσος, αν μας διαβάζει, θα μας πει αν ο αναγραμματισμός συμβαίνει συχνά.

* Συζητήθηκε αρκετά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια πρόσφατη ανάρτηση του Γ. Μπαμπινιώτη στο Φέισμπουκ με τίτλο Βελτιώστε τα… Αγγλικά σας.

Σε αυτήν ο κ. Μπαμπινιώτης, ειρωνικά βέβαια, λέει ότι προσπαθώντας να βελτιώσει τα αγγλικά του άρχισε να διαβάζει γνωστές αγγλικές εφημερίδες, κι έτσι έμαθε 14 νέες… αγγλικές [τα αποσιωπητικά δικά του] λέξεις, τις εξής:

aegis, anathema, aseptic, automaton, cynical, demagogue, despotism, laconic, macrocosm, misanthropic, panacea, prognosticate, somatic, symposiarch.

Κάποιοι είπαν ότι ο κ. Μπαμπινιώτης ζήλεψε τη δόξα του Ξ. Ζολώτα ή, επί το αργκοτικότερον, «έπαθε Ζολώτα».

Εμένα μου φάνηκε περίεργο ότι βάζει αποσιωπητικά πριν από το «αγγλικές λέξεις», σαν να μην τις θεωρεί αγγλικές. Απορώ επίσης σε ποια εφημερίδα (και με ποιαν αφορμή) εμφανίστηκε η λέξη symposiarch. Πολύ περίεργο μου φαίνεται.

Κατά τα άλλα, η σημασία των λέξεων πράγματι είναι προφανής για έναν Έλληνα, έστω κι αν δεν έχουμε μονολεκτικό ρήμα αντίστοιχο του prognosticate (που άλλωστε σχηματίστηκε μέσω λατινικών από το προγνωστικός, prognosticare). Ελπίζω να μη γενικευτεί όμως η άποψη ότι η σημασία των αγγλικών ελληνογενών λέξεων είναι αυτονόητη διότι πολλοί θα την πατήσουν με λέξεις όπως empathy, iconic ή sycophant (δεν σημαίνει συκοφάντης!)

Τρεις σκηνές από τη «Βαβυλωνία»

Σύμφωνα με τον Σπύρο Ευαγγελάτο, η Βαβυλωνία έχει στην ιστορία του θεάτρου μας την αντίστοιχη θέση που έχει ο Μακρυγιάννης για την πεζογραφία μας. Ίσως υπερβολικό, πάντως το θεατρικό έργο του Δ. Βυζάντιου, από το 1836 που ανέβηκε πρώτη φορά μέχρι σήμερα έχει συνεχή παρουσία στις θεατρικές σκηνές, έχει γίνει κινηματογραφική ταινία, είναι οικείο σε πολύ κόσμο (έστω κι αν δεν το έχουν όλοι δει, πάντως ξέρουν μέσες άκρες σε τι αναφέρεται), ενώ έχει δώσει ακόμα και παροιμιώδεις εκφράσεις, όπως το «μπαμπά σου γλώσσα γιατί δεν μιλείς;» που χρησιμοποιούμε και στο ιστολόγιο -και πράγματι, ένα ιστολόγιο σαν το δικό μας είναι περίεργο που δεν είχε αφιερώσει νωρίτερα άρθρο στη Βαβυλωνία.

Θα παρουσιάσω σήμερα τρεις σκηνές από τη Βαβυλωνία, τον Αστυνόμο να ανακρίνει στη σειρά τρεις από τους πρωταγωνιστές του έργου. Όπως είδατε, θεώρησα δεδομένο ότι ξέρετε την υπόθεση του έργου, επειδή όμως μπορεί να μας διαβάζει και κανένας αλλοδαπός, ας δώσω την υπόθεση πολύ συνοπτικά:

Σε μια λοκάντα, πανδοχείο, στο Ναύπλιο, το 1827, οι θαμώνες πληροφορούνται τα χαρμόσυνα νέα της ναυμαχίας του Ναυαρίνου και αποφασίζουν να γιορτάσουν με ένα τσιμπούσι την ελευθερία που ανατέλλει για την Ελλάδα. Ο καθένας προέρχεται από διαφορετικό μέρος του ελληνόφωνου χώρου και μιλά διαφορετική διάλεκτο: ένας Ανατολίτης, ένας Πελοποννήσιος, ένας Χιώτης, ένας Κρητικός, ένας Αλβανός, ένας Κύπριος, ενώ υπάρχει κι ένας Λογιώτατος που μιλάει σε αρχαΐζουσα (ή μάλλον αρχαία) γλώσσα. Ο συγγραφέας από την αρχή εκμεταλλεύεται τις διαφορετικές γλωσσικές ποικιλίες για κωμικό αποτελεσμα, αλλά και η κορύφωση του δράματος σε γλωσσική παρεξήγηση οφείλεται, όταν ο Κρητικός λέει στον Αλβανό ότι «ήρθατε στην Κρήτη και φάγατε τα κουράδια μας» εννοώντας πρόβατα -και ο Αλβανός καταλαβαίνει την πανελλήνια σημασία της λέξης, οργίζεται πάνω στο μεθύσι του, βγάζει την πιστόλα και τον τραυματίζει.

Έρχεται ο Αστυνόμος, που είναι Επτανήσιος και μιλάει σχεδόν ακατανόητα από τους πολλούς ιταλισμούς, τους ανακρίνει και τους βάζει όλους φυλακή. Εμφανίζονται μετά η ερωμένη του Κρητικού με την παραμάνα της και έναν γιατρό και τελικά τους αποφυλακίζει όλους και το έργο τελειώνει με καινούργιο τσιμπούσι. .

Η Βαβυλωνία έχει εκδοθεί πολλές φορές, αλλά σας συστήνω την έκδοση της Νέας Ελληνικής Βιβλιοθήκης (Ερμής, τώρα Εστία) σε εισαγωγή και επιμέλεια του Σπύρου Ευαγγελάτου, που έχει πολύ διαφωτιστική εισαγωγή από την οποία παραθέτω μερικά, όχι πολλά, πράγματα. Επίσης, η έκδοση αυτή έχει και τις δύο μορφές της Βαβυλωνίας, διότι μετά την πρώτη παράσταση του έργου οι ηθοποιοί πρότειναν στον Βυζάντιο πολλές αλλαγές, κι έτσι η δεύτερη μορφή, που είναι αυτή που ξέρουμε και που παίζεται, διαφέρει πολύ από την πρώτη στις λεπτομέρειες.

Ο συγγραφέας λεγόταν Δημήτριος Κωνσταντίνου Χατζηασλάνης, γεννήθηκε περί το 1790 στην Πόλη και το 1821 κατέβηκε στην Ελλάδα για να πάρει μέρος στον ξεσηκωμό (ήταν γλωσσομαθής, αφού πρωτύτερα ήταν διερμηνέας του Μπέη της Τύνιδας). Πήρε το ψευδώνυμο Βυζάντιος που δείχνει την καταγωγή του και υπηρέτησε σε διάφορες δημόσιες θέσεις στα χρόνια της επανάστασης και επί Καποδίστρια αλλά επί Αντιβασιλείας ψυχράνθηκε, αποσύρθηκε στην Πάτρα και βιοποριζόταν ως αγιογράφος. Πέθανε το 1853. Εκτός από τη Βαβυλωνία έγραψε και άλλα θεατρικά (Σινάνης, Γυναικοκρατία, Κόλακας) όπου επίσης παίζει με τη γλώσσα και εκμεταλλεύεται τις διαφορετικές διαλέκτους για κωμικό αποτέλεσμα.

Στην εισαγωγή του, ο Ευαγγελάτος συγκαταλέγει τη Βαβυλωνία στην πεντάδα των παλαιών «θεατρικών έργων που ακόμα ζουν», δηλ. που έχουν παρουσία στη σκηνή. Τα άλλα τέσσερα είναι η Ερωφίλη του Χορτάτση (π. 1600), ο Φορτουνάτος του Φόσκολου (1655), ο Χάσης του Γουζέλη (1790) και ο Βασιλικός του Μάτεση (1829). Βέβαια, αυτά τα έγραφε το 1972 -εικάζω πως αν τα έγραφε σήμερα, ή έστω δυο δεκαετίες αργότερα, θα περιλάμβανε περισσότερα έργα, ανάμεσά τους τις κωμωδίες του Χουρμούζη (Τυχοδιώκτης, Υπάλληλος, Λεπρέντης) που παίχτηκαν πολύ μετά τη μεταπολίτευση ή τον Κατζούρμπο και άλλα, που ο ίδιος τα γνώρισε στο ευρύ κοινό.

Αλλά το χαρακτηριστικό είναι ότι από αυτή την πεντάδα έργων, όλα τους ανέβηκαν στη σκηνή και τα γνώρισε το αθηναϊκό κοινό αιώνες μετά τη γραφή τους (η Ερωφίλη παίχτηκε στην Αθήνα 330 χρόνια μετά τη συγγραφή της, ο Βασιλικός περί τα 100) ενώ η Βαβυλωνία παίχτηκε τον επόμενο χρόνο, αμέσως δηλαδή -και ποτέ δεν έπαψε να παίζεται.

Τα φραγκόσυκα (διήγημα του Στέφανου Δάφνη)

Πριν απο δυο Κυριακές είχαμε δημοσιεύσει ένα καλοκαιρινό διήγημα του Στέφανου Δάφνη, οπότε είναι κάπως ασυνήθιστο να βάζουμε δεύτερο δικό του διηγημα τόσο σύντομα -και μάλιστα, με κάθε άλλο παρά καλοκαιρινό θέμα. Ωστόσο, θυμίζει σε μένα τις καλοκαιρινές διακοπές των παιδικών μου χρόνων, που τις περνούσα κοντά στο Ναύπλιο, τον τόπο όπου εκτυλίσσεται το σημερινό διήγημα, με τον παππού μου να μαζεύει πάντοτε φραγκόσυκα, πιο επιδέξια απ’ό,τι στο διήγημα.

Το σημερινό πεζό αρχικά είχε δημοσιευτεί στο Μπουκέτο το 1934 και το παρουσίασε πρόσφατα ο φίλος Γιάννης Π. στο Λογοτεχνικό Ιστολόγιο. Ο Στέφανος Δάφνης (1882-1947), όπως είπαμε την προηγούμενη φορά, κατά κόσμον Θρασύβουλος Ζωιόπουλος, ήταν γεννημένος στο Ναύπλιο.

Ξέρω μια φοβερή ιστορία για φραγκόσυκα. Θα τη διηγηθώ με όλη της τη φρίκη, όπως έγινε σε κείνο τον τόπο, που έζησα τα μικρά μου χρόνια: στο Ανάπλι, το ιστορικό και τραγουδισμένο, την πόλη της δόξας και των αιμάτων.

Η δυσμική πλευρά του Παλαμηδιού είναι απότομη, σαν κομμένη με το μαχαίρι, και αντικρίζει τη θάλασσα, τον Αργολικό Κόρφο. Σκύβοντας κανείς από πάνω, βλέπει κάτω ένα βάραθρο, που το αντισκόβουν εδώ και κει βράχια σουβλερά, λίγες φραγκοσυκιές, τούφες ρίγανη… Φίδια φωλιάζουν εδώ μέσα και κιρκινέζια. Τα πρώτα σέρνουνται ανάμεσα στ’ αγκάθια, τα δεύτερα ξεπετούν, ξανθές σαΐτες, στον αέρα, επάνω από τα μπεντένια του Κάστρου. Αν ρίξεις πέτρα, και δε σταθεί σε κανένα χαμόκλαδο, η πέτρα κυλάει κρατώντας και πάει μπλουμ στη θάλασσα της Αρβανιτιάς. Ψηλά, στο φρύδι του φοβερού αυτού γκρεμού, είναι ένα στενό μονοπάτι, μια ποριά. Στον καιρό του Πολέμου, λέει ο ντόπιος θρύλος, οι χριστιανοί είχαν στήσει εδώ ένα μηχάνημα καταχθόνιο, μια σανίδα με σούστα, να μοιάζει τάχα σα γεφυράκι. Κι άμα γιουργήσανε και πήραν το Κάστρο, κι οι Αρβανίτες φεύγανε κυνηγημένοι κατά την Καραθώνα, περνώντας από τη στενή τούτη ποριά, πατούσανε στη σανίδα, που πατ! τους τίναζε στο γκρεμό. Από τότες, όλη ετούτη η μεριά λέγεται «Αρβανιτιά».

Όμως η Φύση πασκίζει όλα ναν τα ομορφαίνει: Έτσι και δω, την άνοιξη, φυτρώνουν αγριοβιολέτες, ζαμπάκια, που ευωδιάζουν τον αέρα. Οι φραγκοσυκιές βγάζουν καινούρια φύλλα, στολισμένα, γύρω με μεγάλα κίτρινα λουλούδια, σαν κύπελλα, που με τον καιρό, με τις κάψες του καλοκαιριού, γουρμάζουν, και κει κατά το Σεπτέμβρη λαμποκοπούν. Τα βλέπει κανείς χρυσοκόκκινα, να κρέμονται πάνω από το βάραθρο, απλησίαστα, και γύρω τους να πετούν κρώζοντας τα πουλιά, που αυτά μονάχα χαίρονται τη γλυκιά τους σάρκα.

Ο μύθος της Ψωροκώσταινας (μια συνεργασία του Spiridione)

Με μεγάλη χαρά, και κάποια ανακούφιση, παρουσιάζω σήμερα ένα πολύ σημαντικό άρθρο, μια συνεργασία του φίλου μας του Spiridione.

Οι τακτικοί αναγνώστες του ιστολογίου ξέρουν ότι οι συνεργασίες του Spiridione με το ιστολόγιο είναι από τα διαμάντια που κοσμούν το ιστολόγιο -αρκεί να αναφέρω το άρθρο για τους Μόρτηδες, το άρθρο για τους Τραμπούκους ή τη μελέτη για τους 200 της Καισαριανής, ενώ και σε άλλα άρθρα η συμβολή του υπήρξε πολύτιμη. Εδώ και καιρό, ο Spiridione ερευνούσε την ιστορία και τον μύθο γύρω από τον ορο «Ψωροκώσταινα» και μου έστελνε διαρκώς και άλλα ευρήματά του μήπως και αξιωθώ να γράψω το σχετικό άρθρο.

Με το ένα και με το άλλο το άρθρο δεν το έγραφα, οπότε είδε κι απόειδε ο Spiridione και το έγραψε εκείνος -γι’ αυτό και η χαρά μου συνδυάζεται με ανακούφιση, αφού ένιωθα πως το χρωστούσα. Και με ζήλια συνδυάζεται βεβαίως, γιατί το ζηλεύω το άρθρο του.

Το παραθέτω χωρίς άλλα δικά μου σχόλια:

Ψωροκώσταινα είναι ένας πολύ γνωστός μειωτικός και περιπαικτικός χαρακτηρισμός που λέμε για τη χώρα μας, ένας αυτοφαυλισμός που έχει πει και ο Ν. Σαραντάκος. Τον χρησιμοποιούμε όταν θέλουμε να αναφερθούμε στην υπανάπτυξη, την έλλειψη χρημάτων ή την ανοργανωσιά του νεοελληνικού κράτους, όπως γράφει και το ΛΚΝ. Έχει χρησιμοποιηθεί επίσης, συνήθως απ’ τον χώρο της Αριστεράς, ο όρος «ιδεολογία ή σύνδρομο της Ψωροκώσταινας» ως κριτική απέναντι σε συντηρητικές απόψεις για την κατάσταση στη χώρα μας. Πρόσφατα μάλιστα είχε δημιουργηθεί παρεξήγηση σε μια πολιτική συζήτηση μεταξύ Στ. Κούλογλου και Βασ. Κικίλια για τη φράση ακριβώς αυτή.

Ταυτόχρονα, επίσης, είναι αρκετά διαδεδομένη η άποψη ότι η λέξη Ψωροκώσταινα προήλθε από παρωνύμιο υπαρκτού προσώπου που έζησε στο Ναύπλιο στα χρόνια της Επανάστασης του 1821. Πριν κάνουμε λόγο για την ιστορία αυτού του προσώπου, όπως μας παραδίδεται, ας δούμε πότε εμφανίζεται η λέξη στα γραπτά τεκμήρια που έχουμε.

Οι πρώτες ανευρέσεις της λέξης είναι σε απομνημονεύματα και ιστορικά κείμενα σχετικά με την Επανάσταση του 1821 και τα πρώτα χρόνια του νεοελληνικού κράτους. Ο Νικόλαος Δραγούμης σε ιστορικές του αναμνήσεις (Πανδώρα, 1853) διηγείται ότι το 1833, όταν ήταν κυβερνητικός υπάλληλος στο Ναύπλιο, ζήτησε από έναν βαρκάρη να τον μεταφέρει στο πλοίο που βρισκόταν ο Όθωνας που μόλις είχε φτάσει στην Ελλάδα. Όταν είπε στον βαρκάρη ότι θα πληρωθεί από την κυβέρνηση μετά την επιστροφή τους, αυτός του γύρισε την πλάτη και του απάντησε απαξιωτικά «Η ψωροκώσταινα!». Την ίδια άρνηση αντιμετώπισε και απ’ τους υπόλοιπους βαρκάρηδες, και αναγκάστηκε να αναφέρει απογοητευμένος στον προϊστάμενό του ότι «την κυβέρνησιν ονομάζουσι όλοι ψωροκώσταινα και ουδέ λεπτόν εμπιστεύονται εις αυτήν».

Επίσης και ο Γενναίος Κολοκοτρώνης στα Απομνημονεύματά του (γραμμένα λογικά στα μέσα περίπου του 19^ου αιώνα) αναφέρει ότι Ψωροκώσταινα έλεγαν την τελευταία κυβέρνηση πριν από την έλευση του Όθωνα. Το ίδιο και ο Αναστάσιος Γούδας στους Παράλληλους Βίους του (1873).

Μεζεδάκια της Αριάδνης

Μια και την περασμένη βδομάδα είχαμε, έστω και με μερικές μέρες καθυστέρηση, τον πολυδιαφημισμένο χιονιά, που τον ονομάσαμε Αριάδνη, είπα να ονομάσω έτσι τα σημερινά μας μεζεδάκια παρόλο που τα χιόνια έχουν αρχίσει να λιώνουν -ή και έχουν λιώσει.

Στην ειδησεογραφική κάλυψη του χιονιά είχαμε τον συνήθη πληθωρισμό και τις υπερβολές, όπως εδώ με τους 70 πόντους χιόνι που φτάνουν μεχρι τον αστράγαλο της τετράμετρης δημοσιογράφου.

Πολύ σχολιάστηκε επίσης η ανοργανωσιά του δήμου Θεσσαλονίκης και ιδίως οι παγωμένες του αλατιέρες· βγήκε μάλιστα και τραγούδι. Θα περίμενε κανείς να είναι στο σκοπό του «Πάγωσε η τσιμινιέρα», και ίσως να βγήκε και τέτοια παρωδία, αλλά αυτό που άκουσα εγώ ήταν παρωδία της Ταμπακέρας: Τι μου την πάγωσες αυτή την αλατιέρα. Η ταμπακέρα προσφέρεται πράγματι για παρωδίες. Να θυμίσω ότι κι εδώ στο ιστολόγιο είχαμε παλιά βάλει μιαν παρωδία της, με καμαριέρα (στο τέλος του άρθρου).

* Ένα ακόμα θύμα των άσπονδων φίλων από τη σελίδα του Διεθνούς Βιβλιοπωλείου Ελευθερουδάκη στο Φέισμπουκ:

Καλμέρα σε όλους με ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο από το Theguardian.com, και το πώς διαβάζοντας (λογοτεχνία) μας μαθαίνει να καταλαβαίνουμε καλύτερα τα συναισθήματα/αντιδράσεις των άλλων. Με αποτέλεσμα πολλοί αναγνώστες να είμαστε πιο εμπαθείς. Εσείς τί πιστεύετε?

Αναπολώ… (χρονογράφημα του Ναπ. Λαπαθιώτη)

Μια από τις παραδόσεις του ιστολογίου που τηρείται, αν δεν σφάλλω, απαρέγκλιτα, είναι να τιμάμε την επέτειο της γέννησης (31 Οκτωβρίου) και της αυτοκτονίας (8 Ιανουαρίου) του αγαπημένου μου ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη. Η δημοσίευση δεν γίνεται απαραίτητα τη μέρα της επετείου αλλά ίσως την πιο κοντινή Κυριακή, αφού η Κυριακή είναι η μέρα που συνηθίζουμε να βάζουμε φιλολογικά άρθρα.

Συχνά τέτοιες μέρες παρουσιάζω κάποιο αθησαύριστο ποίημα ή άλλο κείμενο του Λαπαθιώτη, και τη συνήθεια αυτή θα συνεχίσω και σήμερα. Όχι με ποίημα αθησαύριστο, διότι δεν είναι και τόσα πολλά, αλλά με ένα χρονογράφημα αφιερωμένο σε μιαν αγαπημένη πόλη του Λαπαθιώτη, το Ναύπλιο.

Ο Λαπαθιώτης όταν ήταν παιδί, στα οχτώ του χρόνια, πέρασε μερικούς μήνες στο Ναύπλιο, όπου εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς το 1896 όταν ο πατέρας του, ο στρατιωτικός καριέρας Λεωνίδας Λαπαθιώτης, ορίστηκε διοικητής του εκεί Οπλοστασίου (που πρέπει να ήταν επίσης στρατιωτικό οπλουργείο). Παρά τη σχετικά σύντομη διάρκεια της διαμονής στο Ναύπλιο, ο Λαπαθιώτης αγάπησε την πόλη και κράτησε τις καλύτερες αναμνήσεις -και στην αυτοβιογραφία του αφιερώνει αρκετές σελίδες στη διαμονή του στο Ναύπλιο. Η ειδυλλιακή διαμονή διακόπηκε την άνοιξη του 1897, όταν, με τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, ο πατέρας Λαπαθιώτης έφυγε για το μέτωπο της Ηπείρου και η υπόλοιπη οικογένεια επέστρεψε στην Αθήνα.

Το 1915, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, ο 27χρονος πια ποιητής επιστρέφει στο Ναύπλιο: μαζί με τον Άγγελο Σικελιανό και τον Κλέωνα Παράσχο έκαναν μια εκδρομή στην Πελοπόννησο και πέρασαν μερικές μέρες στο Ναύπλιο. Κάποιες εντυπώσεις του από την εκδρομή αυτή τις κατέγραψε σε χρονογραφήματα που δημοσίευσε στην Ακρόπολι, με την οποία συνεργάστηκε αρκετές φορές στο πρώτο μισό του 1915, κυρίως αλλά όχι μόνο με χρονογραφήματα.

Διάλεξα λοιπόν να  παρουσιάσω σήμερα το χρονογράφημα «Αναπολώ…» που δημοσιεύτηκε στην Ακρόπολι στις 14 Μαρτίου 1915 και είναι αφιερωμένο στο Ναύπλιο, τόσο στην πρόσφατη διαμονή του όσο και στις αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία.

Και από μια άποψη, έχει γούστο, να διαβάζουμε 101 χρόνια μετά, ένα κείμενο που γράφτηκε χωρίς καμιά απαίτηση για υστεροφημία -τι πιο εφήμερο από ένα χρονογράφημα; Από την άλλη, πάντοτε έχουν ενδιαφέρον τα κείμενα που είναι αφιερωμένα σε μια πόλη, όπως εδώ στο Ναύπλιο -μια πόλη που πολλοί συγκαταλέγουν στις αγαπημένες τους.

Από τη Μπουμπουνίστρα στα Ρούλια Αμπέλια

Το σημερινό άρθρο είναι κι αυτό παρμένο από την ομιλία που είχα κάνει πριν από δεκαπέντε μέρες στην ξενάγηση-περίπατο στο κέντρο της Αθήνας με τη δημοτική παράταξη Ανοιχτή Πόλη και τον υποψήφιο δήμαρχο Γαβριήλ Σακελλαρίδη. Έχω δημοσιέψει κι άλλα άρθρα παρμένα από αυτή την ομιλία, που ήταν άλλωστε πολύ μεγάλη για να χωρέσει σε ένα μόνο άρθρο του ιστολογίου και γι’ αυτό, όπως έγραψα, «σαν κάτι πανεπιστημιακούς που κατατέμνουν σοφά τα αποτελέσματα της έρευνάς τους ώστε να φτουρήσουν και να δώσουν και τρία, και πέντε και δέκα πέιπερ», έσπασα κι εγώ την ομιλία μου σε τέσσερα άρθρα, από τα οποία το σημερινό είναι το τέταρτο και τελευταίο. Να θυμίσω ότι έχει προηγηθεί ένα άρθρο για τις μετονομασίες δρόμων και πλατειών της Αθήνας, ένα για τις παλιές πολυκατοικίες που τις λέγαν και οκέλες, και ένα για τα λεξιλογικά της πόλης και του δήμου. Ίσως στο σημερινό άρθρο να υπάρχουν κάποιες επικαλύψεις με τα προηγούμενα, αλλά ελπίζω όχι πολλές.

Πόσο απέχει η Μπουμπουνίστρα από τα Ρούλια Αμπέλια; Γύρω στο ενάμιση χιλιόμετρο, αν δεν κάνω λάθος. Βέβαια, τότε που τα λέγαν έτσι εκείνα τα μέρη, η απόσταση μπορεί να ήταν λίγο μικρότερη, διότι μπορούσες να πας ευθεία γραμμή, ενώ σήμερα, που όλος ο τόπος έχει χτιστεί, δεν μπορείς να κόψεις δρόμο. Και τα δυο τοπωνύμια γκουγκλίζονται, βέβαια, οπότε όποιος αδημονεί μπορεί να μάθει με ποια σημερινά αντιστοιχούν, αλλά εγώ θα σας τα αποκαλύψω στη ροή της αφήγησης, το πρώτο σχετικά νωρίς, το δεύτερο στο τέλος, αφού πρώτα κάνουμε ένα ταξίδι στην ιστορία της Αθήνας και των τοπωνυμίων της.

Η Αθήνα δεν είναι η πρώτη πρωτεύουσα του νεοελληνικού κράτους, αφού ο τίτλος αυτός ανήκει στην Αίγινα, που διετέλεσε έδρα της κυβέρνησης από το 1826 έως το 1828, πριν παραδώσει τη σκυτάλη στο Ναύπλιο. Ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα στις 18.9.1834, ενώ η μεταφορά των κυβερνητικών υπηρεσιών έγινε τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου. Συνηθίζουμε να λέμε πως όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα ήταν «ένα μικρό χωριό», αλλά η έκφραση αυτή μόνο ως ποιητική άδεια μπορεί να γίνει αποδεκτή, αφού η πόλη είχε τότε 10-12.000 κατοίκους, αριθμό κάθε άλλο παρά ασήμαντο για τα δεδομένα της εποχής· βέβαια, είχε πάθει μεγάλες καταστροφές από τις πολεμικές επιχειρήσεις μέσα στην πόλη, ενώ και οι Τούρκοι παρέμειναν, βάσει συνθήκης, έως το 1833, κάτι που άλλωστε καθυστέρησε τη μεταφορά της πρωτεύουσας.

Το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας, των Κλεάνθη και Σάουμπερτ, εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 1833 και διαπνεόταν από το πνεύμα του νεοκλασικισμού. Τοποθετούσε τα ανάκτορα στη σημερινή πλατεία Ομονοίας. Επειδή το κόστος των απαλλοτριώσεων ήταν υπέρογκο και οι ιδιοκτήτες γης αντιδρούσαν, το 1834 τροποποιήθηκε από τον Λέο φον Κλέντσε, προς το λιγότερο φιλόδοξο. Η τοποθεσία οικοδόμησης των Ανακτόρων μεταφέρθηκε κάπου στον Κεραμεικό. Πολλοί Έλληνες της διασποράς, θέλοντας να κερδοσκοπήσουν, αγόρασαν μεγάλες εκτάσεις στο σημερινό Μεταξουργείο και στην αρχή της οδού Πειραιώς· τελικά όμως, οι τοποθεσίες αυτές απορρίφθηκαν για λόγους υγιεινής και επειδή γειτόνευαν με φτωχογειτονιές, και προκρίθηκε η περιοχή της σημερινής πλατείας Συντάγματος, το Εξέχωρο όπως ονομαζόταν (έξω από τη Χώρα!) ή Μπουμπουνίστρα (επειδή στη σημερινή λεωφ. Αμαλίας, στο ύψος της Όθωνος, υπήρχε μια βρύση που έκανε πολύ θόρυβο). Το μέρος εκείνο λοιπόν ήταν σαφώς υγιεινότερο, αφού τα αέρια ρεύματα από τον Υμηττό καθάριζαν την περιοχή και το κοντινό ποτάμι, ο Ιλισός, δεν είχε τη στασιμότητα του Κηφισού. Ο θρύλος λέει ότι οι Βαυαροί όρισαν τέσσερις υποψήφιες θέσεις, και για να επιλέξουν την περιοχή έβαλαν από ένα κομμάτι κρέας επάνω σε έναν στύλο, σε κάθε θέση, και πρόσεξαν σε ποια περιοχή διατηρήθηκε περισσότερο το κρέας· και αυτή ήταν η σημερινή πλατεία Συντάγματος.

Η ναβάχα της πριγκιπέσας

Το σημερινό άρθρο είναι προϊόν συνεργασίας, βασίζεται σε ένα σημείωμα που έγραψε, ύστερα από παράκλησή μου, ο φίλος του ιστολογίου Κορνήλιος, σχετικά με μερικά αξιοσημείωτα που παρατήρησε διαβάζοντας το μυθιστόρημα του Άγγελου Τερζάκη «Η πριγκιπέσα Ιζαμπώ». Η Ιζαμπώ είναι ίσως το γνωστότερο έργο του Τερζάκη, μαζί με τη Μενεξεδένια Πολιτεία, αν και κανένα από τα δυο δεν θεωρήθηκε άξιο συμπερίληψης στα «100 καλύτερα ελληνικά βιβλία», ένα θέμα που το συζητήσαμε πρόσφατα.

Το έργο του Τερζάκη εκτυλίσσεται την εποχή της Φραγκοκρατίας στον Μοριά. Η Ιζαμπώ είναι η Ισαβέλλα Α’ της Αχαΐας, η κόρη του Γουλιέλμου Βιλλεαρδουίνου. Το Χρονικό του Μορέως την αποκαλεί Ζαμπέα και υποθέτω ότι σε αυτήν θα οφείλεται η δημοτικότητα του ονόματος Ισαβέλλα στον Μοριά -και η προγιαγιά μου η μανιάτισσα έτσι λεγόταν.

Κεντρική θέση στο έργο έχει η εξέγερση των Ελλήνων και των Σλάβων κατά των Φράγκων, το 1293, και ο έρωτας της Ιζαμπώς με τον αρχηγό των εξεγερμένων, τον Νικηφόρο Σγουρό -κάτι που δεν ξέρω αν είναι εύρημα του Τερζάκη ή έχει ιστορική βάση.

Η Ιζαμπώ είναι πολυσέλιδο βιβλίο: η 7η έκδοση που έχω μπροστά μου μετράει 510 σελίδες μεγάλου σχήματος. Αρχικά είχε δημοσιευτεί σε συνέχειες στην Καθημερινή το 1937. Στη συνέχεια ο Τερζάκης ξαναδούλεψε το υλικό και προσέθεσε ολόκληρο το τρίτο μέρος (με αποτέλεσμα να υπερδιπλασιαστεί η έκταση του έργου) και το εξέδωσε σε βιβλίο το 1945. Θα πούμε λίγο περισσότερα για το θέμα μετά το σημείωμα του Κορνήλιου.

Στην Ιζαμπώ ο Τερζάκης χρησιμοποιεί πάρα πολλές μεσαιωνικές λέξεις, δάνεια από τα ιταλικά ή τα γαλλικά, που αναφέρονται στην πραγματικότητα της Φραγκοκρατίας και δεν είναι σήμερα γνωστές στο ευρύ κοινό, γι’ αυτό στο τέλος φρόντισε να παραθέσει ένα γλωσσάρι με 100 περίπου λέξεις. Μια και εδώ λεξιλογούμε, το θέμα θα το θίξω κι εγώ στη συνέχεια, αλλά είναι τώρα πια καιρός να δώσω τον λόγο στον Κορνήλιο. Σκέφτηκα να διατηρήσω, κατ΄εξαίρεση, την ορθογραφία και τον τονισμό του, δηλαδή το πολυτονικό, αλλά διαμαρτυρήθηκαν όσοι διαβάζουν το ιστολόγιο από κινητό, διότι βλέπουν όλους τους τονούμενους (εκτός απλής οξείας) χαρακτήρες σαν τετραγωνάκια. Οπότε, το κείμενο μονοτονίστηκε χάρη στον φίλο Ανδρέα.

Έχω στα χέρια μου δύο αντίτυπα της Πριγκηπέσσας Ιζαμπώς, από τις εκδόσεις της Εστίας, όχι εντελώς ίδια. Το παλαιότερο εξ αυτών είναι από την δέκατη έκτη έκδοσι του έργου, τον Ιούλιο του 1999, που, αν ερμηνεύω σωστά τις ενδείξεις στις πρώτες σελίδες, είναι ανατύπωσι της εκδόσεως του 1990, η οποία ανατυπώθηκε το 1992, 1995, 1997 και 1999. Το δεύτερο αντίτυπο ανήκει στην εικοστή τρίτη έκδοσι, του Μαΐου του 2011 και είναι ανατύπωσι της εκδόσεως του 2003. Οι κυριώτερες διαφορές μεταξύ παλαιού και νεωτέρου αντιτύπου, εκτός από τις διαφορές στα εξώφυλλα και στην ποιότητα του χαρτιού, είναι οι εξής:

Ο βοτανολόγος κι ο καρασεβνταλής

Ο Θεόδωρος Ορφανίδης (1817-1886) υπήρξε ένας από τους πρώτους βοτανολόγους του νεοελληνικού κράτους. Σπούδασε βοτανική στο Παρίσι, περιέγραψε την ελληνική χλωρίδα, ανακάλυψε κάμποσα είδη φυτών, εξέδωσε για μερικά χρόνια το περιοδικό «Γεωπονικά», δίδαξε στο Πανεπιστήμιο, όπου διετέλεσε και πρύτανης. Μάλιστα, ένα είδος φυτών έχει ονομαστεί προς τιμήν του: Orphanidesia (εδώ βλέπετε ένα λουλούδι, το Orphanidesia gaultherioides).Γεννήθηκε στη Σμύρνη, αλλά την εγκατέλειψε πολύ μικρός (μάλλον με τους διωγμούς του 1821) και η οικογένειά του ήρθε στη Σύρα και στην Τήνο, και μετά στο Ανάπλι και στην Αθήνα, όπου τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές.

Όμως ο Ορφανίδης ήταν και ποιητής, ένας από τους κορυφαίους της Α’ αθηναϊκής σχολής. Τον έχουμε αναφέρει παρεμπιπτόντως καναδυό φορές στο ιστολόγιο, επειδή είχε σε έναν ιστορικό φιλολογικό καβγά με τον Ραγκαβή, όταν ο Ραγκαβής, κριτής σε ποιητικό διαγωνισμό το 1860, βράβευσε τον Αρματωλό του Γρηγόρη Σταυρίδη και όχι τον Άγιο Μηνά του Ορφανίδη, και ο Ορφανίδης κατηγόρησε τον Ραγκαβή ότι επίτηδες βράβευσε ένα ποιητικό έκτρωμα για να εξευτελίσει τον θεσμό. Το θέμα έχει πολύ ενδιαφέρον, γιατί ο Σταυρίδης αυτός είναι ο μετέπειτα Γκριγκόρ Παρλίτσεφ, που σήμερα θεωρείται περίπου εθνικός ποιητής της γειτονικής πΓΔΜ, αλλά αξίζει χωριστό άρθρο που δεν έχω σκοπό να γράψω τώρα. Πάντως, κρίνοντας εκ των υστέρων, δηλαδή σήμερα, ο Αρματωλός μόνο σαν παρωδία διαβάζεται.

Ο Ορφανίδης όμως δεν έγραψε μόνο επικολυρικά, έγραψε και σατιρικά ποιήματα και κυρίως ως σατιρικός έχει μείνει. Στα σατιρικά του μάλιστα ποιήματα χρωστάει, έμμεσα, τη μετέπειτα σταδιοδρομία του. Στα νιάτα του, ενώ ήταν γραφέας στο Υπουργείο Εσωτερικών, δημοσίευε σατιρικά ποιήματα όπου έκανε κριτική στην κυβέρνηση, και τελικά το 1844 ο Κωλέττης τον έστειλε με υποτροφία να σπουδάσει βοτανική στο Παρίσι για να μην τον έχει μέσα στα πόδια του.

Το παράπονο του άτυχου Ναυπλιώτη

Κι ενώ στην Ιαπωνία το κακό τρίτωσε, με σεισμό, τσουνάμι και πυρηνικό ατύχημα, ενώ ο πρωθυπουργός μας επέστρεψε τροπαιούχος από την σύνοδο κορυφής και αρχίζει να κρεμάει πωλητήρια στα ασημικά της χώρας, ενώ όλοι συνωστίζονται να σώσουν τον λαό της Λιβύης, δεν παύει σήμερα να είναι Κυριακή, μέρα σχόλης ακόμα, οπότε σκέφτηκα να κάνω μια εντελώς ανεπίκαιρη ανάρτηση και να παρουσιάσω τα προβλήματα ενός άτυχου πατριώτη μας, ενός Ναυπλιώτη. Εντελώς ανεπίκαιρη, επειδή τα γεγονότα που παρουσιάζει, όχι και πολύ καθαρά είναι η αλήθεια, ο Ναυπλιώτης συνέβηκαν πριν από… 560 ολόκληρα χρόνια, το σωτήριο έτος 1450-51. Αλλά αν όντως ήταν άτυχος, ή μόνο άτυχος, ή αν έφταιγε κι εκείνος που δεν μπορούσε να κρατήσει το στόμα του κλειστό, αυτό θα το κρίνετε εσείς.

Το κείμενο το βρήκα τυχαία σε μια δικτυοπλάνησή μου, σε μια ιστοσελίδα της Νταϊάνας Ράιτ, που είναι μια καταπληκτική ιστορικός, ειδική στον Μοριά της Ενετοκρατίας, με ένα θαυμάσιο ιστολόγιο που μόλις τώρα ανακάλυψα.  Στην εξεύρεση του κειμένου πρέπει να έχει βάλει το χέρι του και ο φίλτατος Νίκος Νικολάου, ο Οπουτζής. Να μνημονέψουμε εδώ και τον Λιγουριώτη αρχιμανδρίτη και ερευνητή Γεώργιο Χώρα, που εξέδωσε το κείμενο το 1998.