Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Posts Tagged ‘Νόμος του Μέφρι’

Μεσοδεκεμβριανά μεζεδάκια

Posted by sarant στο 14 Δεκεμβρίου, 2019

Ανεπαισθήτως φτάσαμε στα μισά του Δεκέμβρη, οπότε το σημερινό σαββατιάτικο πολυσυλλεκτικό μας άρθρο, μονίμως σε αναζήτηση τίτλου, βρήκε από τη συγκυρία αυτή το όνομά του.

Θα μπορούσα ίσως να βάλω κι έναν τίτλο σχετικό με τις βρετανικές εκλογές, αλλά δεν είχα καμιάν έμπνευση. Αποδείχτηκε πάντως πως όταν μια χώρα είναι βαθιά διαιρεμένη για ένα μείζον ζήτημα, όποιος αποφεύγει να πάρει καθαρή θέση στο ζήτημα αυτό δεν έχει καμιά τύχη. (Αλλά βέβαια δεν είχε άλλα περιθώρια ο Κόρμπιν, αφού και το Εργατικό Κόμμα ήταν διαιρεμένο. Εξίσου θα έχανε είτε τασσόταν υπέρ του Μπρέξιτ είτε τασσόταν κατά. Μόνη ελπίδα, αυτό που έκανε -με μικρή πιθανότητα να επιπλεύσει, και τελικά δεν του βγήκε διότι όλοι θέλανε να τελειώσει το σίριαλ, να βγει αυτή η ψυχή).

Όμως, τα βρετανικά πρέπει να βρούμε την ευκαιρία να τα συζητήσουμε και κάποιαν άλλη φορά σε ειδικό άρθρο. Σήμερα δεν προσφέρεται η μέρα, σήμερα έχουμε μεζεδάκια, και ξεκινάω σερβίροντας ένα κάπως μπαγιάτικο, που όμως έχει γούστο.

* Δεν προλαβαίνετε να πάρετε μέρος στην εκδήλωση, έγινε στις 15 Νοεμβρίου σε μαγαζί του Βόλου που λέγεται «Αββαείο». Δεν ξέρω αν στεγάζεται σε αβαείο, πάντως οι υπεύθυνοι διοργάνωσαν φαγοπότι με τίτλο «Η νύχτα του Αυγουστίνου του Χίπου», με την εξής πρόσκληση:

Πριν απαρνηθεί τα υλικά αγαθά και στραφεί στην ασκητική ζωή ο Αυγουστίνος του Χίπου έμεινε γνωστός για τις τεράστιες ποσότητες φαγητού και ποτού, και έγινε έτσι άγιος της μπύρας. Οι μοναχοί του Αββαείου παίρνουν έμπνευση και αυτή τη Παρασκευή 15/11 και φτιάχνουν για εσάς τα μεγαλύτερα Hot dog, Βurgers, Τορτίγιες και Μπριζόλες της πόλης.

Όσοι πιστοί προσέλθετε..
Γεύσου & Πίστεψε..

Εντάξει, πλάκα έχει το ιεροπρεπές ύφος, αλλά ο Αυγουστίνος του Χίπου πρέπει να πάρει αμέσως φύλλο πορείας για τη Στρατιά των Αγνώριστων. Ποιος να είναι τάχα ο Χίπος; (ή μήπως είναι το Χίπο;)

Ο άγνωστος Χίπος είναι ο Ιππών, πόλη της Βόρειας Αφρικής, τότε στη Νουμιδία, σήμερα στην Αλγερία. Hippo Regis στα λατινικά, Ιππών Βασιλικός στα ελληνικά, οπότε Αυγουστίνος Ιππώνος ο μεγάλος φιλόσοφος και θεολόγος, αν και δεν θα χαθεί ο κόσμος αν τον πούμε σκέτον Άγιο Αυγουστίνο.

* Συναφές και το επόμενο, όπου έχουμε έναν ακόμα (κατ’ εμέ) ασυνήθιστο τύπο κύριου ονόματος, που όμως είναι τυπικά σωστός.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Advertisement

Posted in Γκας Πορτοκάλος, Εκπαίδευση, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεταμπλόγκειν, Μεζεδάκια, Νομανσλάνδη, Ορθογραφικά | Με ετικέτα: , , , , , , , | 463 Σχόλια »

Ανακουφισμένα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 8 Ιουλίου, 2017

Ανακουφισμένα όχι επειδή φύσηξε λίγο και πέρασε ο καύσωνας του περασμένου σαββατοκύριακου, αλλά για το εξαιρετικά χαρμόσυνο νέο που καταύγασε τη χτεσινή μέρα -και εννοώ βέβαια την αθώωση του αναρχικού Τάσου Θεοφίλου από όλες τις κατηγορίες για την αιματηρή ληστεία στην Πάρο. Θυμίζω ότι ο Θεοφίλου είχε κατηγορηθεί με μονο πειστήριο το γενετικό υλικό του που βρέθηκε πάνω σε ένα καπέλο, το οποίο όμως δεν είχε περιληφθεί στην επιτόπια φωτογράφιση των πειστηρίων στον τόπο της ληστείας και διέφερε από το καπέλο που φορούσε ο ληστής όπως τον κατέγραψαν οι κάμερες. (Γράψαμε προχτές).

Η πανηγυρική αθώωση του Τάσου Θεοφίλου συνιστά ίσως προηγούμενο ώστε να μην καταδικάζονται πολίτες με μόνο πειστήριο το γενετικό υλικό τους πάνω σε κινητά αντικείμενα που μπορούν να εμφανιστούν εκ των υστέρων, έτσι ώστε η πρόοδος της επιστήμης αντί για δυνατότητα απαλλαγής αθώων να μη μετατρέπεται σε αμάχητο υπεραποδεικτικό στοιχείο με το οποίο μπορεί να ενοχοποιηθεί ο καθένας -να βρεθεί, όπως έγραψα, ,τυλιγμένος σε μια κόλλα χαρτί με γενετικό υλικό πάνω της.

Όλοι εκείνοι που συμπαρασταθήκαμε στον Τάσο Θεοφίλου, με οποιονδήποτε τρόπο, από τη μαρτυρική κατάθεση έως την υπογραφή σε ένα κείμενο συμπαράστασης, μπορουμε να είμαστε χαρούμενοι -και λιγάκι περήφανοι ή έστω ανακουφισμένοι.

* Τώρα που τελείωσε η περιπέτεια του Τάσου Θεοφίλου να θυμηθούμε ένα από τα αθλιότερα σκιτσα της ελληνικής γελοιογραφίας. Είναι Αυγουστος του 2012, ο Θεοφίλου έχει μόλις συλληφθεί, και ο Χαντζόπουλος, ενεργώντας ως παράρτημα γελοιογραφίας της ΓΑΔΑ, δημοσιεύει στα Νέα αυτό το άθλιο σκίτσο που παρουσιάζει τον Θεοφιλου (που έχει σπουδάσει θεολόγος) υπεύθυνο για τη δολοφονία του ταξιτζή.

Θα ντρέπεται άραγε λιγάκι σήμερα, συνειδητοποιώντας ότι συνέβαλε να μείνει πέντε χρόνια στη φυλακή ένας αθώος;

* Κατά τα άλλα, μέσα στη βδομάδα που μας πέρασε τα μεζεδάκια μας έχασαν έναν βασικό τροφοδότη μας σε μαργαριτάρια, αφού ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Μπογδάνος αποπέμφθηκε από τον Σκάι ύστερα από τον εξωφρενικό ισχυρισμό του ότι τον Λουκά Παπαδήμο τον χτύπησαν «πρώην σύντροφοι» του σημερινού πρωθυπουργού. Η απώλεια πάντως μοιάζει για προσωρινή, αφού οι άξιοι δεν πάνε χαμένοι.

Σε κείμενό του, στο οποίο προσπαθεί να τεκμηριώσει τον ισχυρισμό του, ο Κ. Μπογδάνος παρουσιάζει μια σειρά στοιχεία που κατ’ αυτόν δείχνουν τη φιλική στάση της αριστεράς προς την τρομοκρατία -και όχι με τη συγκεκριμένη ενέργεια. Ανάμεσα στ’ άλλα, γράφει ότι 15 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ «έσπευσαν να υπογράψουν κοινή δήλωση για την Ηριάννα Β. Λ. (δύο επίθετα – χαρακτηριστική αναρχική επιλογή)».

Όπως καταλαβαίνετε, ειναι ύποπτοι για αναρχικές τάσεις όσοι έχουν διπλό επίθετο, έστω κι αν αυτό είναι αρμοδιότητα των γονέων, που μάλιστα το διαλέγουν στο ληξιαρχείο πριν από τον γάμο, δηλ. συνήθως χρόνια πριν γεννηθεί το παιδί. Είναι γνωστό άλλωστε ότι υπήρξαν επιφανείς αναρχικοί και αντιεξουσιαστές με διπλό επώνυμο, όπως ο διαβόητος Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας, που μάλιστα έγραψε και το αναρχικό μανιφέστο «Φωτιά και τσεκούρι», ο Όθων Λέφας-Τετενές ή ο Νίκος Δίγκας-Χαρδαλιάς, πρώτος πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (αναρχικός ιδιοκτήτης, Πεσόα φάε τη σκόνη μας)!

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Κοτσανολόγιο, Λερναίο κείμενο, Μύθοι, Μαργαριτάρια, Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , , , | 221 Σχόλια »

Προπρωτομαγιάτικα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 29 Απριλίου, 2017

Δεν είναι ό,τι το πιο εύηχο αυτή η επανάληψη του /pro/ στην αρχή της λέξης αλλά δεν έβρισκα άλλον τίτλο για το σημερινό μας άρθρο. Πάντως, ο τίτλος που διάλεξα έχει το πλεονέκτημα ότι μας βοηθάει να φτάσουμε τα 5 εκατομμύρια λέξεις για να μας χαρίσει το ΔΝΤ το χρέος και να τρώμε με χρυσά κουτάλια -και εκτός αυτού είναι και ακριβής αφού φέτος η Πρωτομαγιά κάνει τριήμερο, το οποίο θα εκμεταλλευτώ για μια εκδρομή στο περβόλι με τις φοράδες.

* Tο περασμένο σαββατοκύριακο είχαμε γαλλικές προεδρικές εκλογές, το επόμενο σαββατοκύριακο έχουμε γαλλικές προεδρικές εκλογές, τούτο εδώ είναι το ανάμεσα, που δεν έχουμε -όπως δεν θα έχουμε και στα επόμενα διακόσα πενήντα, εκτός απροόπτου. Αλλά η εκλογική αναμέτρηση παραμένει ψηλά στην επικαιρότητα. Πολύ συζητήθηκε στα κοινωνικά μέσα η διαφορά ηλικίας του Εμανουέλ Μακρόν από τη σύζυγό του, πολύ λιγότερο βέβαια από του Τραμπ με την πρώτη κυρία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ανάμεσα σε όσα γράφτηκαν από επώνυμους, ένα από τα πιο ανόητα ήταν και το τουήτ του Νίκου Δήμου.

Ενδιαφέρον είναι ότι ύστερα από την κατακραυγή που προκάλεσε το ανόητο σχόλιό του, ο Ν.Δ. το απέσυρε και ζήτησε συγγνώμη. Αλλά το καταχωρούμε στα μεζεδάκια επειδή αποτελεί και μια (μικρούλα, έστω) επιβεβαίωση του νόμου του Μέφρι.

Διότι βέβαια, ο Ν. Δήμου, που τον εκτιμώ και τον διαβάζω, στην ίδια παράγραφο όπου αποκαλεί αμόρφωτον κάποιον άλλο, διαπράττει ο ίδιος ορθογραφικό λάθος -η κνίτισσα, όπως και η μαγείρισσα, η αρχόντισσα και η βασίλισσα και όλα τα ανάλογα θηλυκά ουσιαστικά, γράφεται με δύο σίγμα. Θα μου πείτε ότι το ένα ορθογραφικό λάθος (ή και τα ορθογραφικά λάθη γενικώς) δεν είναι δείκτης αμορφωσιάς -και θα συμφωνήσω. Και άλλα δεν είναι.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in τούρκικα, Βουλή, Γαλλία, Γκας Πορτοκάλος, Εκλογές, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , , , , , | 166 Σχόλια »

Μεζεδάκια χωρίς πώς

Posted by sarant στο 4 Φεβρουαρίου, 2017

pwsΗ φωτογραφία αριστερά εξηγεί τον τίτλο του σημερινού μας άρθρου. Δεν ξέρω αν είναι στημένη ή αυθεντική, και για να πω την αλήθεια δεν θυμάμαι από πού τη δανείστηκα, πάντως το λέει και το φωνάζει ότι «Δεν έχουμε πώς»!

Ως τώρα ήξερα το «δεν έχει τι, δεν έχει πού«, από το Χαπιντέι του Σαββόπουλου, τώρα συμπληρώνεται η τριάδα με το «δεν έχει πώς». Ξέρουμε βέβαια ότι το «ΠΩΣ» της φωτογραφίας δεν είναι ούτε «πώς» ούτε «πως», αλλά POS, που σημαίνει point-of-sale (ενν. terminal ή κάτι τέτοιο) και εννοεί το μηχανάκι με τις κάρτες, που το περιμένει εναγωνίως ο οδοντογιατρός σ’ εκείνη τη ραδιοφωνική διαφήμιση που ακούω συνέχεια.

Να θυμηθούμε τον Δεκέμβρη να βάλουμε στην ψηφοφορία για τη λέξη της χρονιάς αυτό το POS, που πολύ μ’ αρέσει που δεν έπιασε η αγγλοπρεπής προφορά του, πι-όου-ες, που για να το πεις πρέπει να σηκώσεις και φρύδι. Αφού μιλάμε ελληνικά, θεωρώ φυσιολογικότερο το οπτικό δάνειο, δηλαδή την προφορά «πος».

Τώρα, μια άλλη κουβέντα που θα μπορούσαμε να κάνουμε, είναι αν είναι καλή όλη αυτή η φάμπρικα με τις πληρωμές με κάρτες, αλλά πρώτα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ‘για ποιον’ είναι καλή. Για τις τράπεζες σίγουρα είναι.

Αλλά σήμερα δεν σοβαρολογούμε, σχολιάζουμε ελαφρά. Αν θέλετε μπορείτε να σχολιάσετε και επί της ουσίας τα POS, αλλά εγώ προχωράω στα υπόλοιπα μεζεδάκια της πιατέλας.

* Ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε συνέντευξη τις προάλλες, ο δε τίτλος του σχετικού άρθρου ήταν «Ούτε ένα ευρώ επιπλέον μέτρα».

Στις αγγλόφωνες σελίδες του ΑΠΕ, ο αντίστοιχος τίτλος είναι: Not even one euro measures. Δεν ξέρω πώς θα ήταν καλύτερο να αποδοθεί, αλλά θαρρώ πως δεν στέκει η φράση αυτή στα αγγλικά -εκτός αν θεωρήσουμε ότι το measures είναι ρήμα στο τρίτο ενικό. Τι λέτε εσείς;

* Για την υπόθεση του ΔΟΛ δεν έχω γράψει -παρόλο που πολλοί λένε ότι το τέλος είναι προδιαγεγραμμένο, σέβομαι τους δημοσιογράφους που συνεχίζουν την προσπάθεια. Είτε έτσι, είτε αλλιώς θα βάλω άρθρο κάποια στιγμή. Αρκετά ενδιαφέροντα άρθρα έχουν γραφτεί, ανάμεσά τους και ένα του Γ. Λακόπουλου, που όμως έχει αρκετά ενοχλητικά λαθάκια -διαβάζω ας πούμε ότι:

Η άλλη εύκολη απάντηση είναι ότι φταίει ο Ψυχάρης – ίσως και ο Λαμπράκης.που του κληροφόρησε τον ΔΟΛ.

Συνηθισμένο λάθος είναι να γράφουν εδώ «του κληρονόμησε» -αλλά «κληροφόρησε» πρώτη φορά έχω δει. Η λέξη είναι ελαφρώς ανύπαρκτη, ίσως υβρίδιο του «κληροδότησε» και του «πληροφόρησε».

* Και το επόμενο μαργαριτάρι είναι συνηθισμένο, αλλά δεν βλάφτει να το επισημαίνουμε. Τίτλος άρθρου στον ιστότοπο του star.gr: Μέσα στο ξενοδοχείο «Απόλλων», άνδρο ναρκομανών και υγειονομική ΒΟΜΒΑ!

Φυσικά η λέξη είναι «άντρο», απαράλλαχτη από την αρχαιότητα -θα θυμάστε π.χ. το Ιδαίο ή το Δικταίο άντρο. Αλλά βλέποντας ότι ο άντρας «σουλουπώνεται» σε άνδρα, κάποιοι υπερδιορθώνουν και το άντρο, όπως κάποιοι άλλοι έλεγαν «νάπτης».

* Μια ακόμα εκδήλωση του παντοδύναμου νόμου του Μέφρι, στα σχόλια εκπαιδευτικού ιστότοπου. Κάτω από ένα άρθρο που αναπτύσσει διάφορες διατάξεις που θέσπισε το υπουργείο Παιδείας, ομολογώ σκοτεινές για τους αμύητους, εκπαιδευτικός (μάλλον) σχολιάζει:

Άραγε η προηγούμενη δουλειά σε φροντιστήρια που έχουν χιλιάδες διορισμένη εκπαιδευτική είναι συναφής ή θεωρείται ασύμβατη….

ΔιορισμένΟΙ εκπαιδευτικΟΙ βέβαια, και είναι ένα ερώτημα αν έχει νόημα να στέκεται κανείς τόσο πολύ στην ορθογραφία τέτοιων μηνυμάτων. Πάντως, σχολιάστρια από κάτω του τα ψέλνει, αναρωτιέται μήπως είναι και «φελόλογος», τον προτρέπει να γυρίσει στο μαντρί παρά να επιχειρήσει να διδάξει τα παιδιά της στου «κασίδι το κεφάλι». Κι όταν άλλος σχολιαστής το επισημαίνει, εκείνη επιμένει -«στου κασίδι, τι δεν καταλαβαίνεις»;

Ή αλλιώς, ο Μέφρι επιβεβαιώθηκε για μιαν ακόμα φορά.

* Σύμφωνα με τον υπέρτιτλο άρθρου σε αθλητικόν ιστότοπο, ο Ολυμπιακός «εισαγάγει νέο μοντέλο στο ελληνικό ποδόσφαιρο».

Δεν στέκεται αυτό. Μπορείς να πεις οτι ο Ολυμπιακός «επιδιώκει να εισαγάγει νέο μοντέλο», αλλά σκέτο το «εισαγάγει» δεν στέκει, είναι σαν να λες «καθιερώσει». Θα πούμε «εισάγει νέο μοντέλο».

konfortablotaton* Το επόμενο μεζεδάκι κάθε άλλο παρά φρέσκο είναι αφού χρονολογείται από… το 1907. Μου το στέλνει φίλος, που το βρήκε σε μια ομάδα του Φέισμπουκ. Είναι διαφημιστική καταχώρηση ξενοδοχείου στην εφημερίδα Αθήναι, 23.7.1907.

Συνηθίζεται οι διαφημίσεις να μην τσιγκουνεύονται τους επαίνους τους, κι εδώ ο διαφημιστής του ξενοδοχείου άφησε αχαλίνωτους τους υπερθετικούς του. Το Τουρίστ Παλάς, λοιπόν, είναι «το ευρυχωρότατον, κομφορταμπλότατον, υπηρετικότατον και προ πάντων υγιεινότατον των αθηναϊκών ξενοδοχείων»

Κι εσείς που νομίζατε ότι το «ανπαίχταμπλ» ήταν μεγάλη καινοτομία!

* Κι άλλο ένα λαθάκι που το βλέπω αρκετά συχνά τώρα τελευταία, ενώ παλιότερα το κάναμε επίτηδες, για λογοπαίγνιο δηλαδή, για πλάκα, είναι να γράφουν «κόλλημα» και να εννοούν «κώλυμα». Σαν να λέμε, υπάρχει κώλυμα με το κόλλημα.

Τελευταίο κρούσμα, σε άρθρο της ΕφΣυν για τη δίκη του Κορκονέα και την παραίτηση Κούγια, όπου ο Κορκονέας παρέλειψε να ζητήσει συγγνώμη για την πράξη του και «αυτό, σύμφωνα με τον κ. Κούγια, ήταν εκτός της συμφωνημένης υπερασπιστικής γραμμής και αποτέλεσε συνειδησιακό κόλλημα για τη συνέχιση της παρουσίας του στη δική ως συνηγόρου υπεράσπισης».

Συνειδησιακό κώλυμα αποτέλεσε, βέβαια. Το είχα σημειώσει, αλλά τώρα βλέπω ότι διορθώθηκε, ενώ στα σχόλια υπάρχει σχετική υπόδειξη αναγνώστη (δεν είμαι εγώ) -μπράβο στην ΕφΣυν που διορθώνει τα λάθη, άλλοι ούτε που νοιάζονται.

* Βραβεύτηκε ο κ. Μπαμπινιώτης στην Κύπρο για το έργο του, και το σχετικό ρεπορτάζ έχει ενδιαφέρον, αν και ο συντάκτης έχει μια ροπή προς την ακυρολεξία. Γράφει για παράδειγμα ότι το Ίδρυμα αποφάσισε να προσφέρει «αντίγραφα του νέου Λεξικού του κ. Μπαμπινιώτη». Αν βγάλανε φωτοτυπίες του λεξικού, ήταν αντίγραφα -αλλά θα τους κυνηγήσει ο ΟΣΔΕΛ. Υποθέτω όμως ότι βιβλία προσφέρανε, και τα βιβλία έχουν αντίτυπα.

Πρόσεξα επίσης ότι ο κ. Μπαμπινιώτης χαρακτήρισε «γίγαντα» την ελληνική γλώσσα, ενώ επίσης υποστήριξε ότι «κύρια χαρακτηριστικά της ελληνικής γλώσσας είναι η τριαδικότητα, γλώσσα-νους-κόσμος, που καθορίζει την ανθρώπινη ύπαρξη και την ξεχωρίζει από όλες τις άλλες μορφές του ζωικού κόσμου»

Είναι όμως αυτό χαρακτηριστικό μόνο της ελληνικής γλώσσας; Από τη διατύπωση κάτι τέτοιο φαίνεται να υπονοεί ο κ. Μπαμπινιώτης -οι άλλες γλώσσες τάχα δεν έχουν τριαδικότητα; Δεν ξεχωρίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη από τις άλλες μορφές του ζωικού κόσμου; Ακόμα πάνω στα δέντρα είναι αυτοί οι κουτόφραγκοι;

kuran* Φαίνεται πως η Καθημερινή απέλυσε και τον τελευταίο διορθωτή της, τον κ. Σπελ Τσέκερ, κι έτσι τρύπωσε στον τίτλο του άρθρου της το λαθάκι με τους συνομΙΛΗκους.

Στο κείμενο του άρθρου, πάντως, οι συνομήλικοι διατηρούν τα /i/ τους στην προβλεπόμενη θέση.

* Στην τελευταία του επιφυλλίδα ο κ. Τάκης Θεοδωρόπουλος κάνει γλωσσικές παρατηρήσεις. Με αφορμή τη λέξη «δυτικοφιλία», παρατηρεί: Στα ελληνικά, βέβαια, όταν η «φιλία» μπαίνει ως δεύτερο συνθετικό και ακολουθεί τον αποδέκτη της παραπέμπει σε κάτι σαν ασθένεια ή διαστροφή. Λέμε «παιδόφιλος» ή «παιδεραστής». Ο «ζωόφιλος» διαφέρει από τον «φιλόζωο». Οπως λέμε «φιλοκαλλία» ή «φιλέλληνας» και όχι «ελληνόφιλος». Θα μου πείτε όμως πως η χρήση τείνει να εξαλείψει αυτές τις σημασιολογικές διαφορές. Υπάρχει δε και η αισθητική, αυτή που λείπει από όσους μιλούν και γράφουν με τη γραμματική ανά χείρας. Ενώ το «φιλοδυτικός» ακούγεται μια χαρά, ο «φιλοδυτικισμός» είναι μάλλον μια λέξη άκομψη.

Νομίζω ότι ο κ. Τάκης υπερβάλλει και γενικεύει, εκτός αν απλώς ήθελε να μπαζώσει μια παράγραφο. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που η φιλία ή ο φίλος είναι δεύτερο συνθετικό και δεν σημαίνουν ασθένεια ή διαστροφή -ας πούμε βιβλιοφιλία/βιβλιόφιλος, ειρηνοφιλία/ειρηνόφιλος, κυνοφιλία κτλ. Επίσης, μπορεί να λέμε φιλέλληνας και όχι ελληνόφιλος, αλλά ταυτόχρονα λέμε αγγλόφιλος, γαλλόφιλος, ρωσόφιλος κτλ. Ούτε συμφωνούν τα λεξικά ότι ο ζωόφιλος διαφέρει από τον φιλόζωο -αλλά προφανώς ο κ. Τάκης απεχθάνεται να ανοίγει λεξικά (εκείνος ξέρει καλύτερα), όπως δείχνει και η σπόντα του για όσους «γράφουν με τη γραμματική ανά χείρας». Κι όμως, αν συμβουλευόταν λεξικό, θα έγραφε τουλάχιστον σωστά τη φιλοκαλία.

* Για να μην κοιτάμε μόνο τα δικά μας, στις ΗΠΑ η σύμβουλος του Προέδρου Τραμπ που έπλασε τον όρο alternative facts ξαναχτύπησε και αναφέρθηκε σε δυο Ιρακινούς που σχεδίασαν το μακελειό στην πόλη Bowling Green: two Iraqis came here to this country, were radicalized and were the masterminds behind the Bowling Green massacre.

Μόνο που… μόνο που καμιά σφαγή, καμιά επίθεση δεν συνέβη ποτέ στο Μπόουλινγκ Γκριν! Εκεί έμεναν δυο Ιρακινοί, που τους πιάσανε επειδή προσπάθησαν να στείλουν όπλα στην αλ-Κάιντα, και είναι τώρα στη φυλακή.

Μερικά από τα ειρωνικά σχόλια έχουν πλάκα. Εγώ γέλασα πολύ με εκείνο το τιτίβισμα που λέει ότι φυσικά και υπήρξε «η σφαγή του Μπόουλινγκ Γκριν» και παρουσιάζει το αποτέλεσμα ενός ματς (αγνοώ σε ποιο σπορ) όπου η ομάδα του Μπόουλινγκ Γκριν ηττήθηκε με 77-3. Αυτή ήταν πράγματι σφαγή!

* Για τη θεματική εβδομάδα που θέλει να πραγματοποιήσει το Υπουργείο Παιδείας δεν έχω γράψει, ίσως επειδή δεν έχω επαφή από πρώτο χέρι με τη μέση εκπαίδευση. Πάντως, δεν θεωρώ υποχρεωτικό να συμφωνήσει κανείς και να χειροκροτήσει την πρωτοβουλία.

Ωστόσο, αν ήταν να δώσουμε αντιβραβείο για την χειρότερη αντίδραση, ένας από τους βασικούς διεκδικητές θα ήταν ο ανεξάρτητος βουλευτής Ν. Νικολόπουλος, που μας έχει συνηθίσει άλλωστε σε ακραίες ομοφοβικές αντιδράσεις. Σχετικά με τη θεματική εβδομάδα, ο βουλευτής, που κάποιες εμμονές τις έχει, μίλησε για «επιχειρούμενο σοδομισμό της ελληνικής κοινωνίας» ενώ δεν απέφυγε να αναμασήσει τον μύθο για την Ολλανδία που επιτρέπει την παιδοφιλία (τον συναφή μύθο για το Κόμμα Παιδόφιλων Ολλανδίας τον είχε πλασάρει η Λιάνα Κανέλλη πριν απο μερικά χρόνια).

* Αλλά και έγκριτη δημοσιογράφος, ανταποκρίτρια μεγάλων εφημερίδων, δεν απέφυγε τις λαθροχειρίες σχετικά με τη θεματική εβδομάδα, που μάλιστα τη συνέδεσε κάπως με τη δήθεν απόφαση να μη διδάσκεται πια η Αντιγόνη του Σοφοκλή στη μέση εκπαίδευση: Plans to swap Sophocles for gender studies a tragedy, τιτλοφορείται το σχετικό αναγγελτικό, λες και το ένα αντικαθιστά το άλλο. (Η κυρία Καρασάββα, αν θυμαμαι καλά, είναι η δημοσιογράφος που είχε γράψει στην Τάιμς ότι Ελληνίδες εκδίδονται για μια τυρόπιτα).

* Και για να συμπληρώσω το τρίο της θεματικής εβδομάδας, απαράδεκτο ήταν και αυτό που είπε ο Υπουργός Παιδείας ότι «έχουμε πάρα πολλές εγκυμοσύνες μετά τις πενθήμερες εκδρομές», παρόλο που το γενικό πλαίσιο της τοποθέτησής του είναι σωστό, κατά τη γνώμη μου. Παρακολουθεί τάχα το Υπουργείο ή δίνουν στοιχεία τα σχολεία για τις εγκυμοσύνες; Μια τέτοια φράση, που δίκαια προσφέρεται για διακωμώδηση, χαντακώνει όλη την υπόλοιπη επιχειρηματολογία. Και, όπως είπε ένας φίλος, «εγώ πήγα πενταήμερη και δεν έμεινα έγκυος, να πάτε» (εκτός αν μένεις έγκυος στις πενθήμερες και όχι στις πενταήμερες).

* Κλείνω ευλογώντας τα γένια μου. Χτες μίλησα με την δημοσιογράφο Ευγενία Λουπάκη στο Κόκκινο 105.5 για τα Αττικά του Κ. Βάρναλη.

Εδώ μπορείτε να ακούσετε τη συζήτηση.

 

Posted in Διαφημίσεις, Εκπαίδευση, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια, Νεολογισμοί, Ορθογραφικά, Περιαυτομπλογκίες | Με ετικέτα: , , , , | 210 Σχόλια »

Εντολοδόχα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 21 Ιανουαρίου, 2017

Τα σημερινά μεζεδάκια τα ονόμασα έτσι για να τιμήσω ένα ωραίο μαργαριτάρι που ακούστηκε πριν απο μερικές μέρες στη Βουλή. Θα μπορούσα να τα πω και «παγωμένα» διότι εδώ στη Λοθαριγγία έχουμε κύμα ψύχους ή ίσως «τραμπαλισμένα» αφού την ώρα που γράφονται ορκίζεται ο Ντόναλντ Τραμπ με προσκεκλημένους, ανάμεσα στ’ άλλα (διάβασα και δεν διαψεύστηκε) το ζεύγος Πατούλη (θα είναι μέλη στην ίδια οργάνωση προώθησης του καλού γούστου) και τον τραγουδιστή Βαλάντη (εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά). Ωστόσο, «τραμπαλισμένα» είχα πει τα μεζεδάκια αμέσως μετά την εκλογή του Τραμπ, οπότε προτίμησα τα εντολοδόχα.

* Ξεκινάμε όμως με ένα μεζεδάκι που ξεχάστηκε την προηγούμενη βδομάδα -έχει δηλαδή παλιώσει λίγο αλλά νομίζω πως δεν έχει μπαγιατέψει.

Σε αθλητικόν ιστότοπο διαβάζουμε για τον Κολομβιανό ποδοσφαιριστή Ιμπάρμπο του Παναθηναϊκού, ο οποίος δεν είχε γυρίσει από τη χριστουγεννιάτικη άδειά του (δεν ξέρω αν στο μεταξύ επέστρεψε ή όχι):

Το εστιατόριο «La Casa De Socorro», που εδράζεται στο προάστιο Καρταγένα, στην πόλη Μπογκοτά της Κολομβίας, ανάρτησε μία φωτογραφία με τον Ιμπάρμπο, στο επίσημο προφίλ που διατηρεί στο Facebook.

Εδώ, όπως επισήμανε φίλος στο Facebook, υπάρχει διπλό λάθος. Το εστιατόριο υπάρχει, και λέγεται έτσι, και πράγματι βρίσκεται στην Καρταχένα (και όχι Καρταγένα), μόνο που η Καρταχένα δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί… προάστιο της Μπογκοτά, αφού απέχει… 665 χιλιόμετρα από τη Μπογκοτά -αεροπορικώς, μάλιστα, διότι αν πάμε οδικώς θα διανύσουμε πάνω απο 1000 χιλιόμετρα. Και γενικά δύσκολα θα χαρακτηριζόταν προάστιο η Καρταχένα, αφού έχει πληθυσμό κάπου 1 εκατομμύριο.

Αυτό ήταν το γεωγραφικό μαργαριτάρι, υπάρχει όμως και γλωσσικό, αφού το εστιατόριο εδρεύει στην Καρταγένα (σε πιο στρωτά ελληνικά: βρίσκεται στην Καρταχένα) -δεν εδράζεται! Εδράζομαι θα πει «στηρίζομαι».

* Σε άρθρο για τα μεγάλα έργα που γίνονται αυτή την περίοδο σε ολόκληρο τον κόσμο, διαβάζουμε για ένα έργο στην Κίνα, ότι «περιλαμβάνει την κατασκευή τριών τεράστιων καναλιών, τα οποία θα μεταφέρουν νερό πάνω από 11 εκατομμύρια άνθρωποι στην πρωτεύουσα της Κίνας».

Υποθέτω ότι θα μεταφέρουν νερό σε πάνω από 11 εκατ. ανθρώπους -και ελπίζω η ασυνταξία να οφείλεται σε κάποια διόρθωση που έμεινε στη μέση, απλώς και να μην είναι ένδειξη προϊούσας ακλισιάς.

Αλλά, αναρωτιέμαι, γιατί «projects» στον τίτλο; Για έργα πρόκειται, που έχουν ξεκινήσει και βρίσκονται σε φάση κατασκευής. Υπάρχουν ίσως κάποιες περιπτώσεις όπου υπάρχει κάποια άλλη ελληνική απόδοση για τη λέξη project, εδώ όμως σαφώς έχουμε έργα (προσωπικά, εγώ το project το μεταφράζω σχεδόν απαρεγκλίτως «έργο»).

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Βουλή, Γεωγραφία, Κοτσανολόγιο, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια | Με ετικέτα: , , , | 175 Σχόλια »

Προϋπολογισμένα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 10 Δεκεμβρίου, 2016

Τώρα που γράφω αυτές τις γραμμές γίνεται στη Βουλή η συζήτηση για τον προϋπολογισμό -ο οποίος, με βάση το πρόγραμμα, θα ψηφιστεί αύριο το βράδυ- κι αυτό μού δίνει τον τίτλο για τα σημερινά μεζεδάκια, παρόλο που μέχρι τώρα δεν έχω ακούσει κάποιο αξιομνημόνευτο μαργαριτάρι.

Αν και μόλις το έγραψα αυτό άκουσα τον κ. Σαλμά της ΝΔ να λέει «κύριε υπουργέ δεν είμαστε αμπορίτζιναλ» και μπορώ να πω ότι κάπως με πείραξε -δεν φτάνει που οι καημένοι οι Αβορίγινες έχουν τραβήξει τα πάνδεινα από τους λευκούς της Αυστραλίας, έχουν και δήθεν μορφωμένους και πολιτισμένους να τους χλευάζουν. Αλλά ας είναι.

* Η είδηση ενδιαφέρουσα, ο τίτλος μαργαριταρένιος: Στίχοι του Ρίτσου διαβάζουν στο μετρό της Στοκχόλμης.

Τι (και πώς) διαβάζουν οι στίχοι, δεν μας το λέει το άρθρο..

* Φίλος μου στέλνει μια είδηση, την αναγγελία του θανάτου ενός Βρετανού ηθοποιού, του Πίτερ Βόγκαν, «ο οποίος πρόσφατα ενσάρκωσε τον Αίμον Ταργκάρυεν, τον Μέιστερ στη Νυχτερινή Φρουρά του Μαύρου Κάστρου»

Επειδή μέχρι σχετικά πρόσφατα νόμιζα ότι το Game of Thrones είναι βιντεοπαιχνίδι, δεν ξέρω τι είναι και πώς προφέρονται ο Μέιστερ και ο Αίμον, ξέρω όμως ότι το επώνυμο Vaughan δεν προφέρεται Βόγκαν, αλλά Βον, με μακρό το ο, γι’αυτό και το έγραφαν παλιότερα και Βων.

* Κατά την ορολογία του ιστολογίου, καραβίδες λέγονται οι προτάσεις που περιέχουν αλλεπάλληλα πραγματολογικά λάθη (για την προέλευση του όρου, δείτε ένα παλιό μας άρθρο).

Το ιστολόγιο αρέσκεται να ψαρεύει καραβίδες, όμως είναι σχετικά σπάνιες. Κι έτσι, με χαρά μου ψάρεψα τις προάλλες μια μεσαίου μεγέθους καραβίδα σε άρθρο της Λιάνας Κανέλλη, όπου γίνεται λόγος για το Καλίνινγκραντ:

Το σφηνωμένο μεταξύ Εσθονίας και Πολωνίας κομμάτι ρώσικης εδαφικής κυριαρχίας, γενέθλια και ταφική πατρίδα του Καντ, αποκομμένο μετά την ενδόρηξη της Σοβιετικής Ενωσης από τη σημερινή Ρωσία, είναι το άμεσα συνορεύον έδαφός της, με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ …  Το ΝΑΤΟ απ’ τις βαλτικές χώρες και την Πολωνία ως τη Βουλγαρία και οι Ρώσοι εκτός Καυκάσου και Μαύρης Θάλασσας, μέχρι το Καλίνινγκραντ (μετονομασία του ανατολικοβαυαβρικού Κρόνενμπουργκ προς τιμήν του μπολσεβίκου Μιχαήλ Καλίνιν, μετά τη συμφωνία του Πότσδαμ),

Ας προσέξουμε τον τύπο «ενδόρηξη» που αποδίδει το αγγλικό implosion, και μετά ας περάσουμε στην καραβίδα κι ας αρχίσουμε να μετράμε λάθη.

Σαν προοίμιο, το Καλίνινγκραντ (η πόλη και η επαρχία της) δεν είναι σφηνωμενο «μεταξύ Εσθονίας και Πολωνίας», αλλά μεταξύ Λιθουανίας και Πολωνίας. Η Εσθονία είναι αρκετές εκατοντάδες χιλιόμετρα πιο πάνω, αφού μετά τη Λιθουανία μεσολαβεί και η Λετονία.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Βουλή, Εκδηλώσεις, Κοτσανολόγιο, Λουξεμβούργο, Μαργαριτάρια, Μεταμπλόγκειν, Μεζεδάκια, Περιαυτομπλογκίες | Με ετικέτα: , , , , , , | 237 Σχόλια »

Ολυμπιακά μεζεδάκια ξανά

Posted by sarant στο 6 Αυγούστου, 2016

Τα σημερινά μεζεδάκια δεν λέγονται «ολυμπιακά» για να τιμήσουν την προχτεσινή ηρωική προσπάθεια του Ολυμπιακού, ο οποίος κατάφερε επί 80 λεπτά να διατηρήσει ανέπαφη την εστία του απέναντι στο μεγαθήριο της ερήμου, τη σαρωτική υπερομάδα Χάποελ Μπερσέβα. Απλώς, από σήμερα τα χαράματα άρχισαν οι Ολυμπιακοί αγώνες στο Ρίο -όχι των Πατρών, αλλά στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Και είναι «ξανά» διότι και πριν από 4 χρόνια είχαμε άρθρο με τον τίτλο Ολυμπιακά μεζεδάκια, μόνο που τότε ήταν για τους προηγούμενους Ολυμπιακούς αγώνες, του Λονδίνου. Όπως βλέπετε, το ιστολόγιο μετράει ήδη δύο Ολυμπιάδες.

RioΗ τελετή έναρξης έγινε στις 2 το πρωί, αλλά δεν ξενύχτησα για να την παρακολουθήσω. Πάντως, αν τηρήθηκε το πρόγραμμα, είχαμε μια πρωτιά: πρώτη φορά (ίσως όχι τυχαία, επί αριστερής κυβέρνησης) σημαιοφόρος της ελληνικής αποστολής ήταν μια γυναίκα, η ιστιοπλόος Σοφία Μπεκατώρου.

Και όπως επισήμανε στη Λεξιλογία ο φίλος Δρ. Ζίμπενμαλ, αυτή τη στιγμή ο πίνακας των μεταλλίων παρουσιάζει μια εικόνα που δεν θα την ξαναδείτε (παρά μόνο σε τέσσερα χρόνια), αφού προηγούνται το Αφγανιστάν, η Αμερικανική Σαμόα και η Ανδόρρα! Φυσικά, αφού ακόμα δεν έχουν απονεμηθεί μετάλλια, η κατάταξη του πίνακα γίνεται με αλφαβητική σειρά. (Εγώ έχω το γαλλόφωνο γκουγκλ, που δίνει στη δεύτερη θέση την Ανδόρρα και στην τρίτη την Αρμενία).

Μπορεί να γενικεύω την προσωπική μου στάση, αλλά έχω την εντύπωση πως λίγοι, τουλάχιστον στην πατρίδα μας, ενδιαφέρονται για τους Ολυμπιακούς αγώνες της Βραζιλίας -αν πέφτω έξω, θα μου το πείτε στα σχόλια. Εμάς άλλη Ολυμπιάδα μάς έκαψε, τούτη εδώ καίει τους Βραζιλιάνους.

* Επειδή όμως και φέτος είναι πιθανό να επανέλθει η συζήτηση, που γίνεται κάθε 4 χρόνια, για τη δήθεν λανθασμένη χρήση της λέξης «Ολυμπιάδα», προκειμένου για τη διοργάνωση, μεταφέρω ένα απόσπασμα από το άρθρο του 2012:

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Λερναίο κείμενο, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια, Νατσουλισμοί, Νομανσλάνδη, Το είπε/δεν το είπε | Με ετικέτα: , , , , | 164 Σχόλια »

Ο δαίμονας και τα πολλά ποδάρια του

Posted by sarant στο 6 Ιουνίου, 2016

Τότε που ήμουν νέος, κάθε φορά που μια εφημερίδα ή ένα περιοδικό έκανε ένα τυπογραφικό λάθος το χρέωνε στον δαίμονα του τυπογραφείου. Πέρασαν οι δεκαετίες, η τυπογραφική τεχνολογία άλλαξε άρδην και τα τυπογραφεία μεταμορφώθηκαν, αλλά ο δαίμονας έμεινε στον θρόνο του, αν και καμιά φορά τον έβλεπες να τον συστήνουν ως «δαίμονα της φωτοσύνθεσης». Με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τους επεξεργαστές κειμένου, με τις πολλές καινούργιες δυνατότητες και με τις διάφορες νέες τεχνολογίες αλλά και με το Διαδίκτυο, ο δαίμονας έχει αποκτήσει πολλά ποδάρια, όπως έξυπνα είχε πει παλιότερα ο φίλος Παντελής Μπουκάλας.

Ο δαίμονας του τυπογραφείου, που θα τον δείτε να αναφέρεται στην ονομαστική και αρχαιοπρεπέστερα ως «δαίμων» του τυπογραφείου, θεωρείται λοιπόν υπεύθυνος για τα τυπογραφικά λάθη. Να ξεκαθαρίσουμε εδωπέρα πως όταν λέμε τυπογραφικό λάθος δεν εννοούμε κάθε λάθος που μπορεί να εμφανιστεί σε μια εφημερίδα ή σε μια ιστοσελίδα. Ένα πραγματολογικό λάθος δεν μας απασχολεί, και δεν θα χρεωθεί στον δαίμονα, ούτε ένα μεταφραστικό λάθος, το ίδιο και μια ακυρολεξία, μια ανακολουθία ή μια ασυναρτησία. Κανονικά, τυπογραφικό λάθος είναι εκείνο που μεταβάλλει το κείμενο του συντάκτη και το κάνει να εμφανιστεί διαφορετικά στο τυπωμένο χαρτί. Με αυτόν τον στενό ορισμό, αν ο συντάκτης δώσει ένα κείμενο με ένα ορθογραφικό λάθος και ο στοιχειοθέτης το διορθώσει, θα πρέπει να το θεωρήσουμε τυπογραφικό λάθος, αλλά δεν θα φτάσουμε σε τέτοια υπερβολή. Υποθέτουμε ότι στη λειτουργία του τυπογραφείου (ή του εκδοτικού οίκου) περιλαμβάνεται και η τυπογραφική διόρθωση -αν και η διόρθωση μπορεί με τη σειρά της να εισάξει (σικ, ρε) λάθη στο κείμενο, όπως θα δούμε παρακάτω.

Αυτά βέβαια ίσχυαν κυρίως σε άλλες εποχές, αφού σήμερα αφενός οι διορθωτές κοντεύουν ν’ αποτελέσουν είδος προς εξαφάνιση και αφετέρου όλος ο κόσμος έχει αρχίσει να πληκτρολογεί, οπότε θα ήταν ίσως ακριβέστερο να μιλάμε για «λάθος πληκτρολόγησης».

Φυσικά, τα περισσότερα τυπογραφικά λάθη είναι βαρετά και μόνο τον διορθωτή ή τον συντάκτη τους ενδιαφέρουν -αν, ας πούμε, αντί «δέχεται» γράψεις «δέχεραι» ή αν αντί για «που» αντιμεταθέσεις σε «πυο» (το κάνω συχνά αυτό). Από την άλλη, και κυρίως τέτοια θα δούμε στο σημερινό άρθρο, είναι πολύ γουστόζικο το «μυθικό» (με την έννοια ότι μπορεί να είναι και μπεντροβάτο) τυπογραφικό λάθος «Ο κύριος υπουργός δέρεται εις το γραφείον του εκάστην Παρασκευήν», που μπορεί να μην δικαιολογείται σήμερα, αφού το Ρ από το Χ είναι μακριά στο πληκτρολόγιο, αλλά ίσως ήταν πιο πιθανό την εποχή της τυπογραφικής κάσας. (Μια πρώτη ένδειξη ότι η φύση των λαθών αλλάζει).

Θα δούμε στο άρθρο αυτό μερικά από τα πάμπολλα κατορθώματα του Δαίμονα, τόσο στην παραδοσιακή του μορφή όσο και στη σημερινή, όπου έχει μετατραπεί σε πολύποδα. Παίρνω κάποιο υλικό από το βιβλίο του Ηρακλή Κακαβάνη «Ο δαίμων του τυπογραφείου» (εκδόσεις Προσκήνιο), στην παρουσίαση του οποίου είχα πάρει μέρος, καθώς και από το αρχείο μου ή από τα όσα έχουμε γράψει στο ιστολόγιο. Πολύ θα χαρώ να συμπληρώσετε το άρθρο με δικά σας παραδείγματα.

WickedbibleΑλλά πρώτα, γιατί μιλάμε για δαίμονα του τυπογραφείου; Η τυπογραφία εμφανίστηκε με τον Γουτεμβέργιο τον 15ο αιώνα, και βέβαια τα πρώτα βιβλία που τυπώθηκαν ήταν η Βίβλος και άλλα ιερά βιβλία. Τα τυπογραφικά λάθη στους πρώτους αιώνες της τυπογραφίας ήταν πάρα πολλά και πολλά από αυτά καίρια. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι από μια Βίβλο του 1631 που ονομάστηκε Wicked Bible (μοχθηρή να την πούμε; ) επειδή στις δέκα εντολές, και συγκεκριμένα στην εντολή Thou shalt not commit adultery, είχε παραλείψει το ΝΟΤ, σαν να λέμε πρόσταζε τον πιστό χριστιανό να μοιχεύει. Παρόλο που οι αρχές αμέσως μάζεψαν και έκαψαν τα περισσότερα «αμαρτωλά» αντίτυπα, κάποια σώθηκαν και έφτασαν ώς τις μέρες μας, αφού προηγουμένως έγιναν συλλεκτικό αντικείμενο ανά τους αιώνες.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Δαίμων του τυπογραφείου, Λαθολογία, Τυπογραφικά λάθη | Με ετικέτα: , , , , | 240 Σχόλια »

Το Άγιο Φάντασμα και άλλα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 17 Οκτωβρίου, 2015

Συχνά συμβαίνει το σαββατιάτικο άρθρο με μαργαριτάρια και άλλα γλωσσικώς ενδιαφέροντα ή ευτράπελα, αλιευμένα από τα ΜΜΕ και το Διαδίκτυο, να παίρνει τον τίτλο του από ένα μεζεδάκι της πιατέλας, από ένα μαργαριτάρι ιδιαίτερα λαμπερό (ή μεγάλο). Αυτό ισχύει και με το σημερινό μας άρθρο, μόνο που υπάρχει μια ιδιομορφία.

Η ιδιομορφία είναι ότι το μαργαριτάρι διορθώθηκε στην πηγή του, αλλά, όπως πάντοτε συμβαίνει, διατηρείται ζωντανό και λαμπερό σε δεκάδες άλλα σάιτ που έσπευσαν να αναδημοσιεύσουν την είδηση, αφού μάλιστα η αρχική πηγή ήταν ένας έγκυρος (οΘντκ) ιστότοπος, το in.gr.

holyghostΛοιπόν, γράφτηκε στο in.gr ότι βρέθηκε ένα θρυλικό πλοίο του Ερρίκου του Ε’, που λεγόταν «Άγιο Φάντασμα». Δεν ήξεραν ότι Holy Ghost είναι το Άγιο Πνεύμα, λεξικό έχουν κάνει όρκο να μην ανοίγουν, κι έτσι έφτιαξαν το Άγιο Φάντασμα!

Στη Λεξιλογία, που το συζητήσαμε, έγιναν αρκετά πνευματώδη σχόλια (παράδειγμα), ενώ το ανακοίνωσα επίσης και στο Φέισμπουκ, και δεν αποκλείεται από εκεί να το είδαν και οι άνθρωποι του in.gr, διότι τελικά το διόρθωσαν, όπως βλέπετε. Μπορεί βέβαια να το πήραν και μόνοι τους είδηση, και καλά έκαναν και το διόρθωσαν βέβαια -αλλά το μαργαριτάρι παραμένει σε δεκάδες άλλους ιστότοπους (παράδειγμα αλλά και εξ οικείων τα βέλη).

Η πλάκα είναι ότι το google translate μεταφράζει σωστά το Holy Ghost σε Saint Esprit στα γαλλικά, αλλά στα ελληνικά δίνει «ιερό φάντασμα». Όσο για το άρθρο του in.gr έχει κι άλλα λαθάκια, όπως το Χάμπσαϊρ ή την ακλισιά στο «επέτρεψαν τον εντοπισμό του θρυλικού πλοίου θαμμένο κάτω από ένα στρώμα λάσπης»,  λες και ήταν ο εντοπισμός θαμμένος, και τα λαθάκια αυτά, επειδή δεν τα βλέπει η πεθερά, δεν τα διόρθωσαν στο in.gr.

* Κάτι άλλο που έχει ορθογραφικό ενδιαφέρον. Γράφτηκαν πολλά αυτές τις μέρες για τον ναό του Επικουρ*ου Απόλλωνα, που θα έκλεινε λόγω έλλειψης φυλάκων, αν και τελικά (νομίζω) βρέθηκαν οι πόροι. Θυμίζω ότι ο ναός αυτός, ο μοναδικός σε όλο τον κόσμο που έχει τη δυνατότητα να περπατάει και να μετακινείται από την Ηλεία στη Μεσσηνία με υπουργική απόφαση (όταν ο υπουργός Πολιτισμού λέγεται Αντώνης και είναι Μεσσήνιος), συνήθως γράφεται στις εφημερίδες «ναός του Επικουρείου Απόλλωνα».

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Κοτσανολόγιο, Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια, Ορθογραφικά, Τοπωνύμια | Με ετικέτα: , , , | 186 Σχόλια »

Δευτερομαγιάτικα μεζεδάκια

Posted by sarant στο 2 Μαΐου, 2015

Πρωτομαγιάτικα θα ήταν αν δημοσιεύονταν χτες, οπότε δευτερομαγιάτικα σήμερα.

* Και ξεκινάμε με μιαν ακόμα εκδήλωση του νόμου του Μέφρι (προσοχή: όχι Μέρφι), που είναι ο νόμος εκείνος που ορίζει ότι όταν επιχειρει κάποιος να διορθώσει ή να ψέξει έναν άλλον, πολύ συχνά σε εκείνη ακριβώς τη διορθωτικήν επισήμανση κάνει κι ο ίδιος ένα λάθος -το οποίο, ιδανικά, είναι της ίδιας κατηγορίας.

Τελευταίο θύμα του αμείλικτου νόμου, το Ποτάμι, που σε επίσημη ανακοίνωσή του με τον κομψό τίτλο «Κιμ Γιονγκ Μπαλτάς» κατηγορεί την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ότι «κλείνουμε την πόρτα σε ξένους που θέλουν να σπουδάσουν εδώ κι αποκυρήσσουμε την αριστεία». Δεν ξέρω για την αριστεία, αλλά το Ποτάμι ασφαλώς αποκηρύσσει την ορθογραφία!

Όσο για το «νέο ήθος» που υποτίθεται ότι κομίζει στην πολιτική το νέο κόμμα, ο τίτλος του σχολίου τους τα λέει όλα, θαρρώ.

* Μερικά άρθρα του κυπριακού τύπου για γεγονότα στην κατεχόμενη Κύπρο είναι η χαρά του εισαγωγικομανούς, αφού και πολλά εισαγωγικά μπαίνουν, και είναι δικαιολογημένα από «πολιτική» άποψη (να που έβαλα κι εγώ!). Παράδειγμα, σε πρόσφατο ρεπορτάζ για τις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, ή μάλλον «προεδρικές εκλογές», όπου και μια πρωτότυπη μέθοδος εκλογικής (ή «εκλογικής») νοθείας:

Ο Μουσταφά Ακιντζί γεννήθηκε το 1947 στη Λεμεσό και σπούδασε αρχιτεκτονική. Σε ηλικία 29 χρονών το 1976 εκλέγηκε “δήμαρχος” της κατεχόμενης Λευκωσίας και είχε μια επιτυχημένη θητεία. Διατέλεσε “αναπληρωτής πρωθυπουργός” και “βουλευτής”.  (…) Στο μεταξύ όπως μεταδίδεται από τα κατεχόμενα, τέσσερα άτομα σε Κιόνελι, Αμμόχωστο και Κερύνεια συνελλήφθησαν από την «αστυνομία» επειδή έβγαλαν φωτογραφία το ψηφοδέλτιο ενώ ψήφιζαν. Ο ένας από αυτούς αρνήθηκε να δείξει στους «αστυνομικούς» το κινητό του και συνελλήφθη για αντίσταση στις «αρχές».

Αν όμως είναι σε εισαγωγικά ο δήμαρχος, γιατί να μην είναι και η θητεία; Κι αν είναι σε εισαγωγικά οι εκλογές, γιατί όχι και το ψηφοδέλτιο;

* Κλέβουμε εκκλησία, λέει ο φίλος που το στέλνει -αλλά, από την άλλη μεριά, η Νομασλάνδη έχει διαρκώς ανάγκη από νέο αίμα. Ο λόγος για μιαν ακόμα λίστα («10 θησαυροί που χάθηκαν μυστηριωδώς«) και σας αφήνω να βρείτε εσείς τυχόν άλλα λάθη (ιδού και το πρωτότυπο) -εγώ απλώς ενημερώνω τον ληξίαρχο της Νομανσλάνδης να καταγράψει στις δέλτους της ένδοξης Στρατιάς των Ανύπαρχτων τον Schultz Stash (βλ. τον θησαυρό αριθ. 3). Όμως, stash είναι η κρυψώνα, και κατά συνεκδοχή οτιδήποτε βρίσκεται σε κρυψώνα! Ο κακοποιός λεγόταν Dutch Schultz -δηλαδή αλλιώς λεγόταν αλλά αυτό ήταν το όνομα με το οποίο σταδιοδρόμησε.

Διαβάστε τη συνέχεια του άρθρου »

Posted in Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια, Νόμος του Μέφρι, Νομανσλάνδη | Με ετικέτα: , , , , | 303 Σχόλια »