Τον λύκο βλέπεις και τον ντορό γυρεύεις;

Ντορός ή τορός είναι τα ίχνη που αφήνει πίσω του το θήραμα και, ειδικότερα, η οσμή που αφήνει το θήραμα και που τη βρίσκουν τα κυνηγόσκυλα. Αλλά βέβαια, όταν έχεις μπροστά σου το άγριο ζώο, που μάλιστα είναι και απειλητικό, είναι περιττό να αναζητείς τα ίχνη. Ή αλλιώς, όταν βλέπεις τον ίδιο τον λύκο τι νόημα έχει να ψάχνεις τα αχνάρια του; Η παροιμία λέγεται όταν κάποιος αρνείται να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει την (δυσάρεστη) πραγματικότητα, όταν εθελοτυφλεί.

Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε πως σημαίνει, περίπου, ό,τι και η στερεότυπη φράση «τι χρείαν έχομεν άλλων μαρτύρων;»

Ο ντορός είναι λέξη με αμφίβολη ετυμολογία. Το ΛΚΝ δεν δίνει καμία, μόνο ένα σκέτο ερωτηματικό, ενώ το ετυμολογικό του Μπαμπινιώτη αναφέρει με επιφύλαξη ότι ίσως προέρχεται από το αλβανικό toruam που σημαίνει «ίχνος θηράματος» και δίνει και ως λιγότερο πιθανή την  προέλευση από τουρκ. töre «συνήθεια». Σημειώνω εδώ ότι ο Ν. Πολίτης θεωρεί ότι η λέξη «ντορός» ετυμολογείται από το αρχαίο «τορός».

Εκτός από την κυνηγετική χρήση του, μεταφορικά ντορός είναι η πεπατημένη, ο συνήθης και καθιερωμένος τρόπος διαβίωσης. Μπαίνω στον τορό/ντορό σημαίνει ότι αρχίζω να ακολουθώ ζωή λίγο-πολύ τυποποιημένη και τακτοποιημένη, εξού και η φράση «όταν παντρευτείς, θα μπεις στον ντορό».

Η λέξη υπάρχει σε όλα τα λεξικά. Αναρωτιέμαι όμως αν ξέρουν τη σημασία της οι νεότεροι (ας μας πουν στα σχόλια).

Ο ντορός δεν έχει καμιά σχέση, ετυμολογική ή σημασίας, με το σχεδόν ομόγραφό του, τον ντόρο. Ντόρος είναι ο θόρυβος, η φασαρία, αλλά και οι συζητήσεις και τα σχόλια που προκαλεί ένα γεγονός, θετικά ή αρνητικά, π.χ. Η καινούργια ταινία του έκανε μεγάλο ντόρο. Περιέργως, τα λεξικά προτείνουν (με επιφύλαξη) για ετυμολογία της λέξης «ντόρος» το αρχαίο «τορός», που ήταν επίθετο και σήμαινε «διαπεραστικός, διαυγής» (ήχος).

Να επιστρέψουμε στην παροιμία του τίτλου, που νομίζω πως είναι αρκετά ζωντανή και σήμερα -αν μη τι άλλο, την καταγράφει το σλανγκρ, με την εξήγηση «Έκφραση που χρησιμοποιείται για να εκφράσει προφανείς, οφθαλμοφανείς και αυτονόητες καταστάσεις, ειδικά σε κείνους που αναλίσκονται σε αναζήτηση δευτερευόντων και επουσιωδών λεπτομερειών, παραγνωρίζοντας τα κύρια και μείζονα χαρακτηριστικά», όπου θα προσπεράσουμε το «δευτερευόντων λεπτομερειών».

Advertisement

Τρεις χώρες σε τρεις ώρες

Χτες πέρασα από τρεις χώρες μέσα σε τρεις ώρες. Θα μου πείτε, εδώ στο Λουξεμβούργο, που είναι σε μέγεθος λίγο μικρότερο από τον νομό Ηλείας, κάτι τέτοιο δεν είναι και μεγάλο κατόρθωμα -λίγο να αφαιρεθείς ενώ οδηγείς, βγήκες από τα σύνορα που λέει ο λόγος. Ωστόσο, εγώ δεν οδηγούσα, περπατούσα -με τα πόδια πέρασα από τρεις χώρες σε τρεις ώρες.

Για να το καταφέρει κανείς αυτό, βέβαια, πρέπει να βρεθεί κοντά σε τριεθνές σημείο. Τριεθνές είναι το σημείο όπου συναντιούνται τα σύνορα τριών χωρών. Πριν από πέντε χρόνια είχα κάνει σύντομα λογο για τα τριεθνή σημεία, με αφορμή κάποιο μεταφραστικό λάθος σε άρθρο, και είχα υποσχεθεί κάποτε να γράψω άρθρο για τα τριεθνή -ε, ήρθε η ώρα.

Η Ελλάδα έχει τρία τριεθνή σημεία -για τους φαντάρους, βεβαια, το διάσημο είναι το τριεθνές του Έβρου, με Βουλγαρία και Τουρκία, που το λέγαμε παλιά «η πινέζα στον χάρτη» επειδή (υποτίθεται ότι) είναι τόσο ψηλά που να το σκεπάζει η μία από τις πινέζες που συγκρατούν τον χάρτη στον τοίχο και που ήταν και τόπος δυσμενούς μετάθεσης παλιά (και ακόμα θα είναι, ίσως). Το άλλο τριεθνές είναι μεταξύ Ελλάδας, Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας, λίγο πιο πάνω από τα Άνω Πορόια στο νομό Σερρών, και το τρίτο τριεθνές είναι μεταξύ Αλβανίας, Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας, μέσα στη λίμνη Πρέσπα. Όταν είχα πάει στους Ψαράδες, είχαμε πάρει βάρκα και είχαμε πάει κοντά στο τριεθνές -ή, τέλος πάντων, έτσι έλεγε ο βαρκάρης.

Ο αριθμός των τριεθνών σημείων κάθε χώρας είναι συνάρτηση όχι μόνο της έκτασής αλλά και του αριθμού των χωρών με τις οποίες συνορεύει. Η τεράστια Κίνα έχει 16 τριεθνή, τα περισσότερα στον κόσμο, αλλά οι ΗΠΑ δεν έχουν κανενα. Το μικρό Λουξεμβούργο έχει τρία τριεθνή ενώ η Ισπανία έχει δύο όλα κι όλα κι αυτά χάρη στη μικροσκοπική Ανδόρρα. Η Αυστρία δεν είναι πολύ μεγάλη αλλά ως περίκλειστη χώρα και με πολλές όμορες έχει εννιά τριεθνή.

Τετραεθνές σημείο δεν υπάρχει. Κάποιοι θεωρούν τετραεθνές το σημείο ανάμεσα σε Μποτσβάνα-Ναμίμπια-Ζάμπια και Ζιμπάμπουε, όμως δεν είναι γνήσιο τετραεθνές αλλά δύο τριεθνή σε μικρή απόσταση μεταξύ τους. Αν πάλι κατέβουμε σε υποεθνικές οντότητες (άλα τις) ένα τετρασημείο βρίσκουμε στις ΗΠΑ, στο σημείο όπου συναντιούνται τα σύνορα ανάμεσα σε Αριζόνα, Κολοράντο, Νέο Μεξικό και Γιούτα, όπου, άμα δείτε στον χάρτη τα σύνορα είναι σαν να τα έχεις χαράξει με τον χάρακα (διότι, μάλλον, τα χάραξαν με τον χάρακα).

Υπάρχει όμως κι ένα άλλο πρώην τετραεθνές σημείο, που τώρα έχει υποβιβαστεί σε τριεθνές. Κοντά στο Άαχεν βρίσκεται το τριεθνές σημείο Γερμανίας-Ολλανδίας και Βελγίου -και ταυτόχρονα, στην ολλανδική πλευρά, η κορυφή με το μεγαλύτερο υψόμετρο της Ολλανδίας, στο δυσθεώρητο ύψος των 321 μέτρων. Είχα λοιπόν πάει εκεί, έχουν κι ένα μιραδόρ, παρατηρητήριο, που ανεβαίνεις και βλέπεις ολόγυρα τις τρεις χώρες, και είδα ότι μιλούσαν για «τέσσερις χώρες». Και πράγματι, όπως έμαθα, από το 1816 ως το 1920 υπήρχε η Ουδέτερη περιοχή του Moresnet, ένα κομματάκι γης με έκταση 1,4 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 1400 στρέμματα δηλαδή, που ανήκε από κοινού σε Πρωσία και Ολλανδία. Το Μορεσνέτ, ή όπως προφέρεται, είχε σύνορα, οπότε τότε υπήρχε τετραεθνές σε εκείνο το σημείο.

Από τα τριεθνή του Λουξεμβούργου, το πιο διάσημο είναι εκείνο που βρίσκεται κοντά στο Σένγκεν, τη διάσημη κωμόπολη του Λουξεμβούργου όπου υπογράφτηκε το 1985 η φερώνυμη συμφωνία που καταργεί τα εσωτερικά σύνορα ανάμεσα στα συμβαλλόμενα μέρη (περισσότερα εδώ). Το τριεθνές βέβαια είναι μέσα στο νερό του ποταμού Μοζέλα και δεν μπορεί κανείς να το επισκεφθεί.

Το πιο όμορφο τριεθνές, πάλι, είναι στον μακρινό Βορρά του Λουξεμβούργου, ανάμεσα σε Γερμανία και Βέλγιο σε μια περιοχή με εξαιρετικό φυσικό κάλλος (βορείου τύπου: ποτάμια, δάση, τέτοια). Και αυτό βρίσκεται μέσα στο νερό, αλλά είναι πιο προσιτό: ανεβαίνεις στη γέφυρα πάνω από τον ποταμό Ουρ, που είναι το σύνορο Γερμανίας-Λουξεμβούργου, και βλέπεις το ρυάκι (δεν θυμάμαι το όνομά του) που είναι το σύνορο Λουξεμβούργου-Βελγίου. Εκεί που τέμνονται οι δυο γραμμές είναι το τριεθνές -έχω πάει κάμποσες φορές, μου αρέσει πολύ ο απώτατος Βορράς, κι έχω περπατήσει και «τρεις χώρες σε τρεις ώρες» και εκεί.

Το τρίτο τριεθνές, αυτό που πήγα χτες, είναι το πιο περιφρονημένο, διότι βρίσκεται σε (πρώην, έστω) βιομηχανική περιοχή, στην ανθρακοφόρο λεκάνη ανάμεσα σε Βέλγιο-Γαλλία και Λουξεμβούργο. Χτες η μέρα ξημέρωσε με βροχή, αλλά στις 10 το πρωί σταμάτησε και βγήκε κάτι σαν ηλιος, οπότε άρπαξα την ευκαιρία και πήγα για περίπατο, διότι στα μέρη τα δικά μας αν περιμένεις να έχεις απόλυτη ηλιοφάνεια για να ξεμυτίσεις θα βγεις από το σπίτι σου δυο μέρες τον Ιούνιο κι άλλες τρεις τον Αύγουστο. Τη διαδρομή την είχα χαράξει από τα πριν, και ήταν 13,5 χιλιόμετρα αλλά την τροποποίησα στην πορεία και βγήκε σχεδόν 15 (14,960 για την ακρίβεια)

Ο χάρτης:

Ξεκίνησα από την κεντρική πλατεία του Ροντάνζ, στο Λουξεμβούργο. Κατηφόρισα και σε ένα σχεδόν χιλιόμετρο έφτασα στα σύνορα με το Βελγιο.

Βέβαια, τα σύνορα σε αυτά τα μέρη είναι εντελώς ανύπαρκτα.

Εδώ τα καταλαβαίνεις από μια πινακίδα που λέει Βέλγιο κι άλλη μία πιο πίσω που αναφέρει τα όρια ταχύτητας στους διάφορους βελγικούς δρόμους (διαφέρουν: Λουξ και Γαλλία έχουν μέγιστο 130, οι Βέλγοι 120).

Περνάμε λοιπόν στο Βέλγιο και στην κωμόπολη Αthus. Στο σημείο που κάνει ένα δοντάκι η διαδρομή ο δρόμος ήταν κλειστός λόγω έργων και αναγκάστηκα να πάω από αλλού -είναι ένα ποταμάκι εκεί και δεν μπορείς να το περάσεις από οπουδήποτε, πρέπει να έχει γέφυρα.

Πέρασα επάνω από τον μεγάλο αυτοκινητόδρομο Ε411, και έφτασα στην Aubange, και πήρα τον δρόμο για Γαλλία. Όλη τη διαδρομή την έκανα από το πεζοδρόμιο διάφορων δρόμων εκτός από ένα μικρό κομμάτι που πέρασα μέσα από ένα πάρκο. Ο λόγος είναι ότι δεν βρήκα χαραγμένα πεζοπορικά μονοπάτια και δεν ήθελα να αυτοσχεδιάσω. Βέβαια, καθώς ηταν Κυριακή πρωί ελάχιστος κόσμος υπήρχε.

Κάπου στο 7ο χιλιόμετρο φτάνουμε στα γαλλικά σύνορα.

O δρόμος ανηφορίζει λιγάκι εδώ -όχι τυχαία, το πρώτο γαλλικό χωριό λέγεται Mont-Saint-Martin, και βρίσκεται σε ύψωμα. Χωριό ανθρακωρύχων, μεταναστών από την Ιταλία, όπως και το επόμενο χωριό που διέσχισα, που λέγεται Longlaville.

Tώρα βέβαια ο άνθρακας και η χαλυβουργία έχουν εκλείψει και όλες αυτές οι περιοχές έχουν παρακμάσει. Το εργατικό τους παρελθόν φαίνεται από το ότι εξακολουθούν να βγάζουν δήμαρχο κομμουνιστή ή αριστερό, και φαίνεται και στα ονόματα των δρόμων ή των κτιρίων. Η μικρή Λονγκλαβίλ έχει πνευματικό κέντρο Έλσα Τριολέ, βιβλιοθήκη Πωλ Ελυάρ, Σπίτι του Λαού (Maison du Peuple) και έχει και δημοτικό πάρκο με το όνομα του Ζακ Ντυκλό, παλιού Γ.Γ. του ΚΚΓαλλίας (σαν να είχαμε εδώ Πάρκο Νίκου Ζαχαριάδη π.χ. στη Νίκαια) το οποίο πάρκο είχα σχεδιάσει να το περάσω αλλά βρήκα την πόρτα του κλειστή «λόγω πτώσεως δέντρων» -πράγματι, φυσούσε πολύ σε όλη τη διαδρομή και όλες τις προηγούμενες μέρες. (Και στο Λουξεμβούργο τέτοιον καιρό βλέπεις στα δάση παντού δέντρα πεσμένα, κάποια θρυμματισμένα σχεδόν από τον αέρα). Επίσης παρέκκλινα λίγο από τη σχεδιασμένη διαδρομή για να περπατήσω πλάι στο ποταμάκι, που λέγεται Chiers και σχεδόν θα το λέγαμε άξιο του ονόματός του (chier στα γαλλικά δεν είναι καλό πράγμα, σημαίνει χέζω) γιατί ήταν θολό και βρώμικο.

Τα σύνορα του Λουξεμβούργου, κάπου στο 13ο χιλιόμετρο της διαδρομής, ήταν επίσης αόρατα. Πινακίδα με το όνομα της χώρας δεν είδα, μόνο την πινακίδα που ορίζει ότι μπαίνουμε στο (λουξεμβουργιανό) χωριό Ροντάνζ. (Τα λέω χωριά όλα αυτά, αλλά έχουν πάνω από 2000 πληθυσμό το καθένα).

Μετά τα λίγα πρώτα σπίτια του Ροντάνζ, που είναι μαγαζιά που πουλάνε τσιγάρα, μεσολαβεί μια σειρά από τεράστια βενζινάδικα, για κανα χιλιόμετρο, όπως σε όλα τα συνοριακά χωριά του Λουξεμβούργου, διότι η διαφορά της τιμής των καυσίμων είναι κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητη (όπως και των ποτών και τσιγάρων) κι έτσι όλοι έρχονται και φουλάρουν στο Λουξεμβούργο. Βενζινάδικο από τη γαλλική και τη βελγική πλευρά δεν βρίσκεις.

Μετά τα βενζινάδικα μπαίνουμε στο καθεαυτού χωριό (ή κωμόπολη) και εκεί είναι και η δεύτερη κάπως σημαντική ανηφόρα της διαδρομής που με οδηγεί στην αφετηρία.

Ανηφόρες δεν είχε πολλές η διαδρομή -195 μέτρα ανέβασμα για 15 χλμ. δεν είναι τίποτα- γι’ αυτό και βγήκε και με καλό τέμπο, περίπου 2 ώρες και 55, παρά τις διάφορες στάσεις για φωτογραφίες, για να γράψω κάτι στο Φέισμπουκ ή για άλλο λόγο. Ούτε ήταν όμορφη διαδρομή -αν ήθελα να περάσω από δάση κτλ. θα έπρεπε να απλώσω περισσότερο τον κύκλο, αλλά τότε θα ήθελε πολύ περισσότερες ώρες. Στο ίδιο το τριεθνές δεν πλησίασα (μπορείτε να δείτε μια φωτογραφία εδώ) γιατί είναι σε πολύ άβολο μέρος, μέσα στους αυτοκινητόδρομους και στο ποταμάκι.

Θα μπορούσα βέβαια να μικρύνω τη διαδρομή -αν δείτε τον χάρτη παραπάνω υπάρχει τρόπος να περάσεις «από τρεις χώρες» διανύοντας πολύ λιγότερο από 15 χλμ, αλλά μόνο στον χάρτη είναι εύκολο αυτό -διότι για παράδειγμα η Ν804 είναι εθνική οδός χωρίς πεζοδρόμιο. Επίσης, ήθελα να κάνω περίπου τρεις ώρες γιατί μ’ άρεσε ο τίτλος «τρεις χώρες σε τρεις ώρες».

Και βέβαια, δεν μπορείς να πας περπατώντας γυρω από όλα τα τριεθνή διότι δεν μπορείς σε όλες τις χώρες να περνάς τα σύνορα περπατώντας από όπου θέλεις -συνηθως υπάρχουν προκαθορισμένα σημεία διέλευσης κι έτσι δεν νομίζω (αλλά πείτε μου αν κάνω λάθος) να μπορεί κανείς να κάνει με πεζοπορία τον γύρο γύρω από το τριεθνές στα Πορόια ανάμεσα σε Ελλάδα, Β.Μακεδονία και Βουλγαρία ή, πολύ περισσότερο, γύρω από τη θρυλική πινέζα στον Έβρο.

Αλλά κάποτε θα αλλάξει κι αυτό.

 

 

Γύρω γύρω στην Αίγινα

Όπως έχω γράψει κι άλλες φορές, μου αρέσει να περπατάω, έχω κολλήσει ας πούμε το χόμπι της πεζοπορίας, αν και όχι για πολύ απαιτητικά πράγματα διότι έχουμε και μιαν άλφα ηλικία. Τώρα το καλοκαίρι, που παραθερίζω στην Αίγινα, είπα να κάνω τον γύρο του νησιού, όχι μονομιάς βέβαια παρά σε συνέχειες. Έτσι κι έγινε, και προχτές ολοκλήρωσα το εγχείρημα -σε πέντε επιμέρους πεζοπορίες, σε πέντε ετάπ θα λέγαμε αν είχαμε να κάνουμε με ποδηλατικόν αγώνα.

Για του λόγου το αληθές, ο χάρτης της διαδρομής είναι αυτός:

Και τα πέντε ετάπ του Γύρου έχουν ως εξής:

Ετάπ 1: Λιβάδι-Άγιοι, 10,14 χλμ σε 1.52.45, υψομ. διαφορά 90μ.

Ετάπ 2: Λιβάδι-Πέρδικα, 11,53 χλμ σε 2.01.07, υψομ. διαφορά 137μ. (Βιαζόμουν και σχεδόν έτρεχα).

Ετάπ 3: Πόρτες-Πέρδικα, 11.50 χλμ. σε 3.02.29, υψομ.διαφορά 407μ., με μια ανάβαση 3^ης κατηγορίας (κλίση 6.2%) και μια 5^ης (κλίση 2,8%)

Ετάπ 4: Πόρτες-Αγία Μαρίνα, 7.74 χλμ σε 1.49.22, υψομ. διαφορά 240μ.

Ετάπ 5: Αγία Μαρίνα-Άγιοι μέσω Αφαίας, 8.35 χλμ σε 2.00.14, υψομ. διαφορά 205μ. Έχει και μια ανάβαση 4^ης κατηγορίας, με κλίση 5.9%

 

Όπως βλέπετε και στον χάρτη, δεν πήγα κόστα-κόστα, εντελώς παραλιακά, παρά μόνο σε κάποια κομμάτια των δύο πρώτων διαδρομών -άφησα λεπτομέρειες για άλλη φορά. Εξάλλου, το νότιο άκρο του νησιού είναι πολύ δύσκολο να περπατηθεί, ενώ στη βορειοανατολική γωνία έχει κάτι εγκαταστάσεις το Ναυτικό και δεν ξέρω αν υπάρχει δρόμος κι αν επιτρέπεται το πέρασμα.

Όλες οι διαδρομές έγιναν σε ασφαλτόδρομο ή χωματόδρομο ή τσιμεντόδρομο, με εξαίρεση ένα μικρό κομμάτι της διαδρομής Πόρτες-Πέρδικα, λιγότερο από 3 χιλιόμετρα, από τον οικισμό Βλάχηδες έως το νεκροταφείο του Σφεντουριού, όπου πηγαίνεις από μονοπάτι, στενό και όλο κοτρόνες και αγκάθια.

To μονοπάτι είναι πολύ καλά σημαδεμένο στην αρχή, αλλά μετά τα σημάδια αραιώνουν -και παρόλο που είχα και τη χάραξη του μονοπατιού σε αρχείο gpx, κάποια στιγμή, ανάμεσα στο 5ο και στο 6ο χιλιόμετρο, τα κατάφερα να το χάσω για λίγο.

Επίσης, πρόσεξα μιαν ανακολουθία στη σήμανση. Ενώ στην αρχή-αρχή, στους Βλάχηδες, μια πινακίδα δίνει την απόσταση 2,7 χλμ και τη διάρκεια 1 ωρ. 15′, καμιά διακοσαριά μέτρα πιο πέρα μια δεύτερη πινακίδα δίνει την απόσταση μειωμένη (2,5 χλμ) αλλά τη διάρκεια αυξημένη, μιάμιση ώρα!

Μιάμιση ώρα για 2,5 χιλιόμετρα φαίνεται πολύ, αλλά σε ανώμαλο έδαφος, γενικά ανηφορικό, δεν πηγαίνεις με πέντε χιλιόμετρα την ώρα. Εγώ χρειάστηκα μια ώρα περίπου -και ομολογώ ότι σε κάποια σημεία ζορίστηκα, διότι έκαιγε και ο ήλιος. Το κακό με τις καλοκαιρινές πεζοπορίες αυτό είναι, ότι πρέπει να ξεκινάς πολύ νωρίς.

Επειδή όμως εδώ λεξιλογούμε, έβγαλα και μερικές φωτογραφίες με έμμεσο γλωσσικό ενδιαφέρον.

Στον παραλιακό δρόμο που πάει στη Σουβάλα, πινακίδα σε γκρίκλις για την Odos Hrodotou, που αναρωτιέμαι πώς θα τη διαβάσει ο ξένος. Αποδοκιμάζω, απ’ όπου κι αν προέρχεται.

Βέβαια, ο Ηρόδοτος είναι γνωστός συκοφάντης της ελληνικότητας του αλφαβήτου, οπότε μπορεί ο επιγραφοποιός να μην τον έκρινε άξιο να τον γράψει με το ελληνικό αλφάβητο.

Ενδιαφέρουσα παραβίαση της ορθογραφίας για χάρη της αισθητικής: τίτλος εστιατορίου στο δρόμο της Πέρδικας, Το αχοιβαδάκι, όπου ένα ζωγραφισμένο κοχύλι παίρνει τη θέση του όμικρον.

Και λέω για παραβίαση της ορθογραφίας, διότι κανονικά η λέξη «αχιβάδα» (άρα και το αχιβαδάκι) γράφονται χωρίς όμικρον.

Πώς όμως γράφεται η αχιβάδα;

Όλος σχεδόν ο κόσμος τη γράφει «αχιβάδα», αλλά τα λεξικά, και η σχολική ορθογραφία υποθέτω, τη γράφουν «αχηβάδα», μια και προέρχεται από το μεσαιωνικό «χηβάδιον».

Αλλά επειδή το θέμα έχει ενδιαφέρον και δεν έχω γράψει για κοχύλια και αχι(η)βάδες, σταματάω εδώ και ελπίζω την άλλη βδομάδα να γράψω κάτι.

Ρεκλάμα σε όλο το νησί για μια παράσταση Θεάτρου Σκιών.

Μέχρι πέρσι ή πρόπερσι, αν θυμάμαι καλά, οι εκδηλώσεις γίνονταν στην αυλή του δημοτικού σχολείου (ή, άλλες, στην αυλή του Λαογραφικού Μουσείου).

Φαίνεται όμως ότι τώρα μας φαίνεται μπανάλ η αυλή, κι έτσι μόνον ο ένδοξος «αύλειος χώρος» μπορεί να φανεί αντάξιος να φιλοξενήσει εκδηλώσεις, είτε για Καραγκιόζη πρόκειται είτε για Ραχμάνινοφ.

(Ραχμάνινοφ δεν έχουμε, έτσι το έγραψα -ωστόσο αυτή την περίοδο γίνονται στην Αίγινα τρία φεστιβάλ, ένα θεατρικό, με παραστάσεις στην αυλή του Λαογραφικού Μουσείου, όπου πήγα τις προάλλες και είδα τη Φαλακρή τραγουδίστρια, ένα μουσικό με πολύ αξιόλογες εκδηλώσεις στην Παχιαράχη, και το κινηματογραφικό στο χτήμα του Δημήτρη Κολλάτου). (Επίτηδες το γράφω ‘χτήμα’, για να πατσίσω τον αύλειο χώρο).

Και τελειώνω με μια ειδοποίηση έξω από τους Άλωνες, πάνω σε ένα βαρέλι.

Προσοχή μαλακα τα μπόλια.

Επειδή όμως γράφει με κεφαλαία, δεν ξέρουμε αν εννοεί «μαλακά τα μπόλια» ή αν προειδοποιεί κάποιον μαλάκα να προσέξει τα μπόλια.

Μια ακόμα απόδειξη για την αξία του τονισμού, κυρίες και κύριοι!

Ποκεμανιακό υστερόγραφο: Στην πόλη της Αίγινας έχει τουλάχιστον δέκα Ποκεσταθμούς (τρεις στον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας, τρεις στο λιμάνι, τρεις σε εκκλησίες, μία στον Πύργο του Μάρκελλου). Στην Αγιαμαρίνα έχει δύο, κι άλλους δύο στην Αφαία. Στη Βαγία έναν. Στη Σουβάλα δεν έχει, στην Πέρδικα δεν είδα. Στην παραλία έχει έναν στο μουσείο Καπράλου. Πρέπει νάχει καναδυό μεσογειακά, στον Άγιο Νεκτάριο.

Περιέργως, εκεί που πεζοπορούσα στην άκρη του πουθενά, από Πόρτες προς ΑγιαΜαρίνα, εντόπισα έναν Ποκεσταθμό που υποτίθεται ότι ήταν ο Άγιος Νεκτάριος. Μπαγκ της εταιρείας. Αποδοκιμάζω.

 

Πεζοπορία, ένα χόμπι

Σύμφωνα με το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, χόμπι είναι ερασιτεχνική απασχόληση για να περνούμε τις ελεύθερες ώρες μας: H κηπουρική / το ψάρεμα / τα μαστορέματα / τα γραμματόσημα είναι το χόμπι του.

Η λέξη είναι δάνειο από τα αγγλικά (hobby) και στα ελληνικά είναι άκλιτη, παρόλο που προσαρμόζεται καλά στο τυπικό της ελληνικής -αν είχε εισαχθεί νωρίτερα στη γλώσσα, ιδίως αν είχε τριφτεί στη λαϊκή χρήση, μπορεί και να κλινόταν (τα χόμπια, ας πούμε), αλλά με το «αν» δεν θα χτίσουμε ανώγια και κατώγια: είναι λέξη άκλιτη λοιπόν.

Αρκετοί από τους παλιότερους θα τη γράφουν χόμπυ, ενώ οι νεότεροι υποθέτω (ας επιβεβαιώσουν) θα προτιμούν την απλή γραφή, χόμπι, που είναι και σύμφωνη με τον ορθογραφικό κανόνα που ορίζει ότι τις δάνειες λέξεις τις γράφουμε όσο το δυνατόν απλούστερα. Φοβάμαι ότι κάποιοι θα γράφουν και hobby, που το βρίσκω εντελώς άτοπο, τουλάχιστον αν γράφουμε ελληνικά.

Η ετυμολογία της αγγλικής λέξης είναι ενδιαφέρουσα. Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, πρόκειται για σύντμηση της λ. hobbyhorse, που δήλωνε μια φιγούρα αλόγου, από ψάθα φτιαγμένο, που το φορούσε κάποιος στους λαϊκούς χορούς και τα πανηγύρια του Μεσαίωνα στην Αγγλία, όπως εμείς είχαμε τις Απόκριες την γκαμήλα. Στη συνέχεια, hobbyhorse ονομάστηκαν τα παιδικά παιχνίδια που τα λέμε «αλογατάκια», καθώς και τα αλογάκια στα καρουσέλ, οπότε τελικά από τη σημασία «παιχνίδι» η λέξη έφτασε να σημαίνει την ερασιτεχνική ενασχόληση (του ενήλικου) που γίνεται για ψυχαγωγία -το OED δίνει φράση από το 1676: Almost every person hath some hobby horse or other wherein he prides himself, και τελικά το horse εξέπεσε και έμεινε το hobby.

Αυτό το hobby είναι όνομα που δινόταν στα άλογα που έσερναν αμάξια Hobin και Hobby, παραλλαγή του Robbie, δηλαδή του Robert. Αυτά με την ετυμολογία της λέξης.

Ποιες ενασχολήσεις όμως συνιστούν χόμπι; Αν και δεν είναι ευαγγέλιο, να ξαναδούμε τα παραδείγματα του λεξικού: κηπουρική – ψάρεμα – μαστορέματα – γραμματόσημα. Ο Μπαμπινιώτης, στα δικά του παραδείγματα, προσθέτει τη συλλογή νομισμάτων. Το Χρηστικό Λεξικό της Ακαδημίας έχει περισσότερα παραδείγματα, π.χ. μοντελισμό, ορειβασία αλλά και αθλητισμό.

Είναι χόμπι το διάβασμα; Θα έλεγα όχι, αλλά δεν μπορώ να το αιτιολογήσω πειστικά, είναι όμως η αίσθηση που έχω. Παρόλο που διαβάζω πολύ και επί πολλά χρόνια, το διάβασμα δεν το θεωρώ χόμπι, ούτε και το γράψιμο, ούτε την ενασχόληση με τη γλώσσα και με τις γλώσσες -στο κάτω κάτω, μερικοί από αυτά βιοποριζόμαστε. Είναι ο (ερασιτεχνικός) αθλητισμός; Πιθανώς, αλλά για τους τριαντάρηδες και πάνω. Για έναν έφηβο, είναι αθλητισμός. Είναι η μουσική; Θα έλεγα όχι το να ακούς, ναι το να παίζεις ή να κάνεις συλλογή μουσικών οργάνων. Βέβαια, αυτές είναι δικές μου κατηγοριοποιήσεις, ο καθένας αυτά τα πράγματα τα καταλαβαίνει αλλιώς.