Το δισεκατομμύριο, ο Άδωνης και ο αμείλικτος Μέφρι

Τις τελευταίες μέρες κυκλοφόρησε πολύ στη μπλογκόσφαιρα ένα βιντεάκι από τηλεοπτική εκπομπή (μάλλον του Σκάι) στην οποία ένας νεαρός σταματάει διαβάτες στον δρόμο και τους ρωτάει «Πόσα εκατομμύρια είναι το δισεκατομμύριο;» ή «Πόσα δισεκατομμύρια είναι το τρισεκατομμύριο;». Κανείς από τους αιφνιδιασμένους περαστικούς δεν φαίνεται να απαντάει σωστά -άλλοι λένε «δύο» ή «τρία», άλλοι «εκατό», άλλοι άλλα, κανείς δεν φαίνεται να δίνει τη σωστή απάντηση που είναι, βέβαια, «χίλια».

Πολλοί γέλασαν με την εκπομπή, και θα παραδεχτώ ότι έχει αστείες στιγμές το βίντεο. Εγώ δεν γέλασα επειδή δεν μου αρέσουν οι εκπομπές όπου ο πανίσχυρος και παντογνώστης παρουσιαστής προσπαθεί να βγάλει γέλιο από ανυποψίαστους περαστικούς -τις έχω σιχαθεί από τότε που ήμουν μικρό παιδί και έβλεπα τον Μαστοράκη να κάνει το Κάντιντ Κάμερα στη χουντική τηλεόραση. Εξίσου σιχαμερές μου φαίνονται οι εκπομπές όπου κάποιος κάνει τηλεφωνικές φάρσες μπροστά σε κοινό που ακούει τη συνδιάλεξη -ο Τζιμάκος ο Πανούσης έκανε τέτοιες, νομίζω. Δεν έχω πρόβλημα με τις τηλεφωνικές φάρσες καθαυτές, έκανα κι εγώ όταν βρισκόμουν στην ηλικία όπου οι δραστηριότητες αυτές φαίνονται πολύ αστείες (στην τρίτη γυμνασίου) -αλλά το να τηλεφωνείς σε απροστάτευτους πολίτες για να σε ακούει και να ξεκαρδίζεται το νοήμον κοινό, το θεωρώ ξεπεσμό. Θα μου πείτε και η ραδιοφωνική Ελληνοφρένεια το έκανε αυτό -αλλά δεν είναι το ίδιο, είναι αρκετά διαφορετικός ο τρόπος της Ελληνοφρένειας και έχει και αυτοσαρκασμό. Τέλος πάντων, πλατειάζω, το θέμα μας είναι η εκπομπή με τα εκατομμύρια και το δισεκατομμύριο.

Advertisement

Δώδεκα ντουζίνες μεζεδάκια

Λέγοντας «δώδεκα ντουζίνες» μεζεδάκια δεν εννοώ βέβαια ότι στο σημερινό μας άρθρο παραθέτω 144 μεζεδάκια (τόσα είναι οι δώδεκα ντουζίνες). Τόσα πολλά δεν είναι δυνατόν να μαζευτούν σε μια βδομάδα. Απλώς το σημερινό σαββατιάτικο άρθρο είναι το 144ο, όχι από τότε που άρχισα να δημοσιεύω άρθρα με μεζεδάκια, αλλά από τότε που άρχισα να τα μετράω -κι επειδή δεν έβρισκα καλύτερον τίτλο, και αφού ο αριθμός 144 μου ασκεί παιδιόθεν έλξη, καλός τίτλος είναι κι αυτός.

(Μικρός σαν ήμουν, στο δημοτικό, είχε τύχει να αναφέρει ο παππούς μου ότι το 144 είναι το τετράγωνο του 12, και ο αριθμός, ο πρώτος που ήταν έξω από το προπαιδειακό σύστημα ως το 100, σαν το Άλφα του Κενταύρου να λέμε, μού έχει εντυπωθεί).

Πάντως, αυτή η 144η σαββατιάτικη πιατέλα μας δεν είναι εντελώς γεμάτη μεζεδάκια, επειδή η βδομάδα που δεν πέρασε ακόμα ήταν πολύ φορτωμένη -και δεν βοηθήσατε πολύ κι εσείς. 🙂

Χτες το απόγευμα αναφέρθηκε στο ιστολόγιο ο Κ. Μπογδάνος στην εκπομπή του στον Σκάι και ταυτόχρονα απάντησε σε μιαν απορία που είχα. Μιλώντας για τα παρακούσματα (τα ραμόνια σύμφωνα με την ορολογία του ιστολογίου), έκανε αναφορά στο θαυμάσιο άρθρο-παρωδία της Βικιπαίδειας για τον Τζανμπατίστα Ροβιόλι, «που το έχει κατεβάσει ο Σαραντάκος». Πράγματι, το άρθρο κατέβηκε από τη Βικιπαίδεια αφού είναι παρωδία, διότι Ροβιόλι δεν υπήρξε (με βιολί σαντουροβιόλι λέει ο στίχος του Γκάτσου), αλλά μπορείτε να το διαβάσετε σε παλιό μας άρθρο, μια και ευτυχώς είχα την πρόνοια να το αποθηκεύσω πριν διαγραφεί.

Το άρθρο είναι θαυμάσια παρωδία λοιπόν και είχα την απορία ποιος να το έγραψε -και η απορία αυτή λύθηκε, αφού ο Μπογδάνος μάς ενημέρωσε ότι το έχει γράψει ο (φίλος του προφανώς, διότι πώς αλλιώς να το ξέρει) Γιώργος Αρχόντας. Γιώργο, συγχαρητήρια!

* Ωστόσο, στο ίδιο στιγμιότυπο (από το 28.40 ως το 29.20 της εκπομπής) υπάρχει και κάτι άλλο με γλωσσικό ενδιαφέρον. Ξεκινώντας από τη λέξη μούχλα, ο Μπογδάνος (αν κατάλαβα καλά) λέει πως όταν άκουγε παλιά το τραγούδι του Καπετανάκη («δεν ξανακάνω φυλακή«) νόμιζε πως ακούει «ντούκλα» αντί για «μπούκλα» και είχε σχηματίσει την εντύπωση ότι «ντούκλα» είναι η μάκα που πιάνει το μουστάκι. Όχι όμως. Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, όπως έγραψε ο αγαπητός Τιπούκειτος πριν από χρόνια, ο Καπετανάκης (ιστορικό πρόσωπο για τον οποίο έχουν γραφτεί διάφορες ανακρίβειες, αλλά δεν έχω αξιωθεί να γράψω άρθρο) είχε «Ντούγκλας το μουστάκι», δηλ. μουστάκι αλά Douglas Fairbanks. Από το «Ντούγκλας», με τη γαλλική προφορά του ονόματος που ήταν κυρίαρχη στην Ελλάδα στον μεσοπόλεμο, και το μουστάκι Ντούγκλας. Μπορούμε να το γράψουμε «ντούγκλα στο μουστάκι», αλλά όχι μπούκλα ή ό,τι άλλο. Και βέβαια εκκρεμεί το άρθρο για το τραγούδι αυτό, που έχει κι άλλο αγκαθάκι σε σχέση με τα μελιτζανιά ρούχα (για το θέμα όμως αυτό έχουμε γράψει).

* Κατά σύμπτωση, καθώς έψαχνα να βρω το απόσπασμα του Μπογδάνου, έπεσα πάνω στη ζωντανή μετάδοση του Σκάι και στην εκπομπή του Εκατομμυριούχου, που τώρα λέγεται Hot Seat και την παρουσιάζει ο Ζουγανέλης -όχι πολύ καλά, αν κρίνω από τις κριτικές των φίλων μου στη Λεξιλογία, που το γούστο τους το εμπιστεύομαι. Πρόλαβα να ακούσω μόλις την τελευταία ερώτηση, που κι αυτή είχε γλωσσικό ενδιαφέρον, καθώς ο παίχτης κλήθηκε να συμπληρώσει τη φράση του Ξενοφώντα «λίθοι και πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως….»

Οι επιλογές που δίνονταν ήταν: Α. εριμμένοι Β. εριμένα Γ. ερριμμένα Δ. ερριμένα.

Ο παίχτης διάλεξε το Α, και έχασε. Το σωστό είναι το Γ, που είναι και η μόνη σωστά ορθογραφημένη (στα αρχαία) λέξη.

Μεζεδάκια του έτους 2048

Σάββατο σήμερα και το μενού γράφει «μεζεδάκια», οπότε μεζεδάκια πρόκειται να σερβίρω. Ίσως απορήσατε με τον τίτλο, πώς γίνεται δηλαδή να βρεθούμε 35 χρόνια μπροστά από την εποχή μας, αλλά με τη σημερινή τεχνολογία τίποτα δεν είναι δύσκολο. Κι έτσι αμέσως ξεκινάω με το πρώτο μεζεδάκι της πιατέλας, που το ψάρεψε ένας φίλος στα πάντοτε μαργαριτοβριθή νερά του Σκάι. Στο τέλος του κεντρικού δελτίου ειδήσεων, το μετεωρολογικό δελτίο ξεκινάει με φωτογραφίες από διάφορα μέρη της Ελλάδας, που τις στέλνουν θεατές του σταθμού, κι έτσι προχτές παρουσιάστηκε μια φωτογραφία από τη Ρόδο, τη στιγμή που το κανόνι ρίχνει τους εορταστικούς κανονιοβολισμούς για να γιορτάσει την επέτειο της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Το σχετικό στιγμιότυπο είναι στο 1.11.25 του δελτίου που μπορείτε να βρείτε εδώ, και η μετεωρολόγος μάς πληροφορεί ότι φέτος είναι τα «100 χρόνια από την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου» -«Υπέροχα!» επιδοκιμάζει η Σία Κοσιώνη.

Δεδομένου ότι ο Σκάι είναι έγκυρος σταθμός και δεν κάνει λάθη, και εφόσον η ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου έγινε το 1948, αβίαστα προκύπτει ότι έχουμε αισίως φτάσει στο έτος 2048 και δεν το πήραμε χαμπάρι. Κρίμα μόνο που δεν μας είπε η παρουσιάστρια ποιο μνημόνιο εφαρμόζεται 35 χρόνια μετά.

Ένα μικρό κουίζ που θα απαντηθεί στο τέλος του άρθρου. Διαβάζω στην Εφημερίδα των Συντακτών ένα άρθρο για το ενδιαφέρον θέμα της αξιολόγησης των σχολείων: Η τολμηρή πρόταση του Θαλή, σύμφωνα με τον πανεπιστημιακό Μπάμπη Νούτσο, δεν μπορεί να χρησιμεύσει για την κοινωνική μέτρηση της σχολικής πυραμίδας, όσο οι σκιές της σχολικής στατιστικής δε φωτίζονται και με τη θεμελιώδη μεταβλητή της κοινωνικο-επαγγελματικής προέλευσης των μαθητών. Ποια είναι η πρόταση του Θαλή, γιατί είναι τολμηρή, και τι σχέση έχει ο Μπάμπης Νούτσος με το θέμα;

Μια ακόμα ερώτηση, αυτή τη φορά πολιτική : Υπάρχουν αριστεριστές που επιδιώκουν μεταρρυθμίσεις ή είναι σχήμα οξύμωρο; Ρωτάω, επειδή διάβασα στην Καθημερινή πως όχι μόνο υπάρχουν αλλά είναι και το νέο στην πολιτική σκηνή: Ο Γκρίλο είναι τυπικό δείγμα πολιτικού που αναδεικνύεται από τις φλόγες της οικονομικής κρίσης που καίνε την Ευρώπη και από τη δυσαρέσκεια στο πρόσωπο των πολιτικών. Οπως και ο Αλέξης Τσίπρας, ο νέος Ελληνας πολιτικός που αξιοποίησε το κύμα λαϊκής δυσαρέσκειας κατά της λιτότητας και ήρθε δεύτερος στις εκλογές, ή ο Γιάιρ Λαπίντ, ο οποίος ωφελήθηκε από τη λαϊκή δυσαρέσκεια για την κοινωνική ανισότητα στο Ισραήλ, αυτοί οι πολιτικοί δεν είναι εξτρεμιστές αλλά αριστεριστές που επιδιώκουν μεταρρυθμίσεις. Βέβαια, στο αγγλικό απ’ όπου έγινε η (κακή) μετάφραση, γράφει reformist leftists, και leftist δεν σημαίνει «αριστεριστής» αλλά αριστερός. Μεταρρυθμιστές αριστεροί, θα το μετέφραζα, και όχι «ρεφορμιστές» στα συγκεκριμένα συμφραζόμενα.

Το Πορτοκάλι της Εβδομάδας (θεσμός που μόλις θέσπισα, για διάφορες ελληνοκεντρικές μπαρούφες -αλλά ελπίζω να μην απονέμεται κάθε βδομάδα!) στον παλαίμαχο δημοσιογράφο Χρήστο Πασαλάρη, ο οποίος έγραψε στο enikos.gr ένα εντελώς περιττό και άσχετο κινδυνολογικό άρθρο με τίτλο «Όλοι μαζί να σώσουμε τη γλώσσα μας«, όπου μεταξύ άλλων ισχυρίζεται ότι «Χρειάστηκε ένας Μπαμπινιώτης και μερικοί άλλοι γλωσσολόγοι να αποδείξουν με τα λεξικά τους ότι η πολιτισμένη Δύση ΜΙΛΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, αφού ακόμη και το «κομπιούτερ» είναι αρχαία ελληνική λέξη». Φυσικά το κομπιούτερ δεν είναι ελληνικής αρχής λέξη, όπως έχουμε γράψει παλιότερα (προς το τέλος του άρθρου). Εννοείται επίσης ότι ο Μπαμπινιώτης δεν έχει γράψει ποτέ τέτοιες μπαρούφες που του χρεώνει ο κ. Πασαλάρης.

Μεζεδάκια μετά το ναυάγιο

Κατά τις εκτιμήσεις πολλών σχολιαστών, η σύνοδος κορυφής των Βρυξελλών έκλεισε με ναυάγιο, οπότε τα σημερινά μεζεδάκια είναι μεζεδάκια μετά το ναυάγιο. Όμως και τη Δευτέρα θα γίνει νέα συνεδρίαση, της ευρωομάδας, οπότε δεν αποκλείεται τα μεζεδάκια να αποδειχτούν και μεζεδάκια πριν από το ναυάγιο ή εν μέσω δύο ναυαγίων -αλλά ας μην προτρέχουμε, πολύ περισσότερο που βρήκαμε και τίτλο για το άρθρο.

Την ωραία φωτογραφία αριστερά την πήρα από το protagon.gr -και εκτός από εικονογράφηση του άρθρου μού προσφέρει και το πρώτο μεζεδάκι. Αν προσέξετε τη λεζάντα, στη δεύτερη αράδα, γράφει ότι υπήρξαν «διαφωνίες εταιρίων», που ίσως είναι διασταύρωση του εταίρου με την εταιρεία, αλλά δεν νομίζω να ήταν εκούσιο.

Το επόμενο μεζεδάκι μού το έστειλε φίλος και είναι από ρεπορτάζ του in.gr. Σύμφωνα λοιπόν με τον ηγέτη της Χαμάς, «το Ισραήλ απέτυχε να πετύχει τους στόχους της επιχείρησης στη Λωρίδα της Γάζας». Καιρό γράφω για το «απέτυχε να…» που είναι κακή μετάφραση τού failed to… αλλά ως τώρα δεν είχα δει το «απέτυχε να πετύχει» (προφανώς από το failed to accomplish).

Ίσως πρέπει να ανακηρύξουμε το ρήμα «πετυχαίνω» σε Ταλαιπωρημένη Λέξη της βδομάδας, διότι πρωταγωνιστεί και στο επόμενο μεζεδάκι, που το έστειλε καλή φίλη και συνάδελφος. Η αστυνομία έπιασε κάποιους στο Βόλο με εκρηκτικά στο αυτοκίνητό τους και ο οδηγός δήλωσε ότι οι άλλοι δύο δεν γνώριζαν το φορτίο, και αυτό το έκανε «για να πετύχουν καλής μεταχείρισης». Φυσικά, το σωστό είναι «να τύχουν», αν και προσωπικά δεν το πολυσυνηθίζω, μια και βρίσκω άβολη τη σύνταξη με γενική (βέβαια, τώρα που το σκέφτομαι, θα μπορούσαμε εύκολα να το συντάξουμε και με αιτιατική, έτυχε ευνοϊκή μεταχείριση, όπως λέγαμε μικροί ότι «τύχαμε» τον Κολοκοτρώνη ή τον Πελέ στα χαρτάκια).

Επί της ουσίας βέβαια, η είδηση είναι μάλλον ανησυχητική, αφού ο συλληφθέντας (σικ) ομολόγησε ότι είχε σκοπό να κάψει ένα τζαμί, κατ΄εντολή της Χρυσής Αυγής, που του έδιναν να κάνει μερικά μεροκάματα, προφανώς για να τους προσφέρει παρόμοιες υπηρεσίες. Είναι όμως επαγγελματική διαστροφή των γραφιάδων να μην προσέχουν μόνο το περιεχόμενο της είδησης αλλά και τον τρόπο που είναι γραμμένη. Η οποία είδηση έχει και δεύτερο μαργαριταράκι, μια και το τζαμί που θα έκαιγε ο 22χρονος βρισκόταν στην οδό Αδμηττού στο Βόλο. Δεν ξέρετε πού είναι η οδός Αδμηττού; Είναι στη διασταύρωση της Αδμήτου με την Αρδηττού! (Αδμήτου βέβαια είναι το σωστό, ο Άδμητος ήταν βασιλιάς στις Φερές, δηλαδή εκεί κοντά -αλλά τον έχει επισκιάσει η γυναίκα του, η Άλκηστη).

Η αρχή της βεβηλωμένης και άλλα μεζεδάκια

Ξαναπιάνουμε την βδομαδιάτικη ρουτίνα μας, δηλαδή τα σαββατιάτικα μεζεδάκια, πολλά μικρά σχόλια για διάφορα τερπνά που γράφονται στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.

Ξεκινάω χωρίς πολλά προκαταρκτικά, από το μεζεδάκι που έδωσε αφορμή για τον τίτλο. Με αφορμή τις πρόσφατες διαγραφές βουλευτών και την απώλεια της δεδηλωμένης από το ΠΑΣΟΚ, σε μια συζήτηση ένας φίλος ανέφερε ότι κάποιος φίλος του, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, του εκμυστηρεύτηκε ότι σε πρόσφατο διαγώνισμα που έβαλε στους φοιτητές του βρήκε σε κάμποσα γραφτά να αναλύεται η «αρχή της βεβηλωμένης», είτε επειδή έτσι το έπιασε το αυτί τους από το ψιθύρισμα του διπλανού τους είτε επειδή δεν καταλάβαιναν το «δεδηλωμένη» που διάβασαν στο βιβλίο. Δεν ξέρω αν σηκώνει να βγουν συμπεράσματα από το φοιτητικό μαργαριτάρι (πάντως, τέτοια και χειρότερα γράφονταν ανέκαθεν και έχω κάμποσες αποδείξεις), αλλά το θεωρώ πολύ γουστόζικο -και σημαδιακό θα έλεγα. Διότι προβλέπω σε μερικές δεκαετίες τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια να λένε ότι στην Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα καθιερώθηκε η αρχή της δεδηλωμένης (πλειοψηφίας) και στις αρχές του 21ου αιώνα η αρχή της βεβηλωμένης, δημοκρατίας βεβαίως.

Μερικά μεταπασχαλινά μεζεδάκια

Πολύ καιρό έχω να παρουσιάσω μεζεδάκια, δηλαδή ανάμικτα μαργαριτάρια, κοτσάνες και ό,τι άλλο έχω μαζέψει από τα έντυπα και το Διαδίκτυο των τελευταίων ημερών –ίσως επειδή ήταν Σαρακοστή (και τα μεζεδάκια σπανίως είναι νηστήσιμα). Τέλος πάντων, το πιάτο γέμισε με μεταπασχαλινά δείγματα και σας το σερβίρω.

* Ξεκινάω με ένα ολόφρεσκο, που δεν είναι δα και σοβαρό λάθος, λαθάκι ίσως, ασήμαντο, αλλά έχει κάποιο ενδιαφέρον. Διαβάζω στο Βήμα τη Λώρη Κέζα που γράφει για την παραίτηση του συγγραφέα Γιάννη Ξανθούλη από την Εταιρεία Συγγραφέων:

Ο Ξανθούλης με την ανακοίνωσή του παραιτείται από την Εταιρεία Συγγραφέων: δεν θέλει να συναγελάζεται μετριότητες που έχουν πιάσει τα πόστα, σε επιτροπές, σε έντυπα, σε δημόσιους οργανισμούς και παριστάνουν τους λογοτέχνες χωρίς ποτέ να έχουν παράξει λογοτεχνία.

Ποιο είναι το λαθάκι; Όχι πάντως το «παράξει λογοτεχνία» που εγώ το επιδοκιμάζω αν και δεν το χρησιμοποιώ (και εδώ ίσως θα έβαζα άλλο ρήμα). Όμως, το συναγελάζομαι την θέλει την πρόθεσή του, δεν είναι όπως το συναναστρέφομαι. Συναναστρέφομαι διάσημους, συγχρωτίζομαι με κάθε λογής ανθρώπους, συναγελάζομαι με μετριότητες. Τέλος πάντων, ίσως είμαι ψείρας.

* Πάμε παρακάτω, πάλι στο Βήμα, αλλά και στο in.gr, και σε ένα σωρό ιστολόγια (διότι, το έχω ξαναπεί, ο ένας αντιγράφει τον άλλο ανεξέταστα, όπως οι στραβοί στον Άδη). Ήρθαν στα χέρια δυο αστυνομικοί για ένα διαδικαστικό θέμα, και: Αξιωματικοί της Αστυνομίας απέδιδαν το περιστατικό σε «υπερβάλλων ζήλο» και στο «νεαρό της ηλικίας» των δυο εμπλεκομένων αστυνομικών. Ο Μποστ τα έγραφε αυτά, αλλά για να γελάμε.
* Το σύννεφο ηφαιστειακής στάχτης που σκέπασε όλη την Ευρώπη φαίνεται πως σκορπίστηκε, αλλά για όσο διάστημα απασχολούσε την επικαιρότητα, οι δημοσιογράφοι, μου λέει ο φίλος μου ο Κωστής που ακούει πολύ ραδιόφωνο, την αποκαλούσαν «τέφρα» ή και, ακόμα πιο επίσημα «σποδό». Μάλιστα, στις 19 Απριλίου γύρω στις 8:30 το πρωί, ένας φιλοξενούμενος του ραδιοφωνικού Σκάι, καθηγητής γεωλογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κατέθεσε την επιστημονική του άποψη για την «σπονδό» από το ηφαίστειο της Ιρλανδίας. Προφανώς εννοούσε τη σποδό από ηφαίστειο της Ισλανδίας, σημειώνει… άσπονδος ο φίλος μου.

* Η γνωστή έρευνα για τα γκρίκλις που είχε γίνει σε γυμνάσια της Δυτικής Μακεδονίας πέρυσι, κάνει το γύρο των εντύπων και κάθε φορά δημοσιεύεται με ολοένα και πιο κινδυνολογικά σχόλια. Τελευταία εμφάνιση στα Νέα, όπου κινδυνολογούν διάφοροι, μεταξύ των οποίων και κάποιος ερευνητής της Ακαδημίας, που μπερδεύει τα γκρίκλις με τις ξενόγλωσσες επιγραφές. Κι έτσι, με αφορμή το κατάστημα Attica, λέει:

«Είναι σπάνιο σε ευρωπαϊκή χώρα το όνομα καταστήματος και πόσω μάλλον του μεγαλύτερου εμπορικού της χώρας να είναι γραμμένο με λατινικούς χαρακτήρες. Κάτι τέτοιο αποτελεί ελληνική ιδιαιτερότητα».

Σοβαρά; Μα, ωγαθέ, σε όλες τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες τα ονόματα των καταστημάτων είναι γραμμένα, φυσικά, με λατινικούς χαρακτήρες. Στο κυριλλικό ήθελες να γράφονται οι πινακίδες του Λονδίνου και της Ρώμης ή στα ελληνικά; Κάτι άλλο ήθελες να πεις, τι ακριβώς κανείς δεν ξέρει, αλλά δεν σου βγήκε. Κατά τα άλλα, μας πειράζουν τα γκρίκλις, ίσως επειδή στα γκρίκλις δεν μπορούμε να βάλουμε το αριστοκρατικό ωμέγα στο «πόσο μάλλον» και να το κάνουμε «πόσω»!

* Μεζεδάκια χωρίς Χρίστο Μιχαηλίδη είναι σκορδαλιά χωρίς σκόρδο. Από το χτεσινό φύλλο, μιλάει για τη δολοφονία του ρατσιστή νοτιοαφρικανού πολιτικού Eugene Terre’Blanche. Ο Μιχαηλίδης τον γράφει Γιουτζίν Τέρε Μπλανς· εγώ νομίζω πως Τερμπλάνς προφέρεται, αλά γαλλικά (άλλωστε το σόι του καταγόταν από Γάλλο ουγενότο μετανάστη), αλλά μπορεί να κάνω εγώ λάθος, άλλωστε ο Μιχαηλίδης είναι από εκείνα τα μέρη, κάτι παραπάνω θα ξέρει. Δεν επιμένω, όμως πιο κάτω διαβάζω, για τη διαδικασία μεταβίβασης της εξουσίας στους μαύρους:

ΕΥΤΥΧΩΣ, υπήρχε τότε, μαζί με τον ρεαλιστή και σώφρονα Ντε Κλερκ και ένας πιο νέος σε ηλικία, πιο σοφός μετά τα τόσα χρόνια στη φυλακή και πιο οραματιστής ο Νέλσον Μαντέλα, που δεν άφησε τη χώρα του να γλιστρήσει στον εμφύλιο σπαραγμό και έπεισε τους δικαίως εξοργισμένους μαύρους συμπολίτες του να προτιμήσουν τη συμφιλίωση και τη συγχώρεση παρά την εκδίκηση και το μίσος.

Ώστε ο Μαντέλα ήταν «πιο νέος σε ηλικία» από τον Ντε Κλερκ; Κι όμως, στη Βικιπαίδεια βρίσκω ότι ο Μαντέλα είναι γεννημένος το 1918 και ο Ντε Κλερκ το 1936. Δεκαοχτώ χρόνια είναι αυτά, κυρ Χρίστο μας, δεν είναι παίξε γέλασε!

* Ο ορθογράφος του Word κάνει περίεργα πράγματα μερικές φορές. Αν γράψετε «κυανίδια» θα το θεωρήσει λάθος, μια και δεν «ξέρει» αυτή τη λέξη, αν όμως του ζητήσετε να σας υποδείξει διόρθωση θα σας προτείνει «κουνάδια». Και ρωτάω, τι είναι τα κουνάδια; Εσείς τα ξέρετε;

Ύστερα από αναζήτηση σε διάφορα λεξικά, βρίσκω ότι κουνάδι είναι αφενός άλλη λέξη για το κουνάβι και αφετέρου άλλη λέξη για το κουνέλι. Μια φίλη μού είπε ότι στην Αντίπαρο κάποιος εστιάτορας λέει πράγματι κουνάδι (ακριβέστερα, κναδ) το κουνέλι που σερβίρει. Τι να πω, φταίει που ζω μακριά από τη φύση και τα κυανίδια μου είναι  πιο οικεία από τα κουνάδια.

* Και μια και το έφερε η κουβέντα: έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος και ακόμα είκοσι μέρες, από τότε που έδωσε ο ακαδημαϊκός κ. Κουνάδης εκείνη την περίφημη διάλεξη στην οποία ισχυρίστηκε ψευδώς ότι το βιβλίο Γκίνες θεωρεί πλουσιότερη γλώσσα την ελληνική με 5 εκατομμύρια λέξεις, και ακόμα να δημοσιοποιηθεί το κείμενο της διάλεξης.

Ακόμα και με την… ιλιγγιώδη ταχύτητα με την οποία λειτουργεί η Ακαδημία, σαν πολύ δεν καθυστέρησε; Λέτε να οφείλεται η καθυστέρηση στην αγωνιώδη (και άκαρπη) προσπάθεια να βρεθεί κάποια τεκμηρίωση για τα λεγόμενα του κ. Κ. και να συμμαζευτούν κάπως τα ασυμμάζευτα;

Πάντως, την Κυριακή που μας έρχεται, στις 25 του μήνα, γίνεται στον Παρνασσό μεγάλη εκδήλωση, ημερίδα θαρρώ, του συλλόγου Ελληνική Γλωσσική Κληρονομία (προσοχή: όχι κληρονομιά), με θέμα «Η διαχρονικότητα της ελληνικής γλώσσας». Αν ήμουν στην Αθήνα, θα πήγαινα (φορώντας μάσκα ή μπούρκα) για να δω αν θα συνεχίσουν να εκτοξεύουν λερναίους μύθους ή αν επιτέλους θα πουν σοβαρά πράγματα. Επειδή όμως είμαι εκτός Αθηνών, αν τυχόν και περάσετε από εκεί, ζητήστε από τον κ. Κουνάδη, που είναι ένας από τους ομιλητές, να σας δώσει το αντίτυπο του Γκίνες που λέει για τα 5 εκατομμύρια λέξεις.

Αι δυσκολίαι της δενδροφυτεύσεως (Μποστ)

Στις μέρες μας, δενδροφυτεύσεις κάνει ο σταθμός Σκάι, αλλά πριν από 45 χρόνια την πρωτοβουλία αυτή την είχε ξεκινήσει η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, η νεολαία της αριστεράς, που συχνά έπαιρνε τέτοιες κοινωφελείς πρωτοβουλίες την περίοδο εκείνη.

Οι δενδροφυτεύσεις είχαν και δυσκολίες, όπως σκιτσάρει εδώ ο Μποστ (πατήστε να μεγαλώσει λίγο και ευχαριστώ τον Κώστα Β. που το λεύκανε!). Το σκίτσο προέρχεται από την Αυγή και δημοσιεύτηκε στις 21.3.1965, πριν από ακριβώς 45 χρόνια (παρά μία μέρα).

Ποδαρικό στις ελληνικούρες

Όπως λένε κι οι ταξιτζήδες, με το που ανοίγουν τα σχολεία (τον Σεπτέμβρη, μετά το Πάσχα, τον Γενάρη μετά τις χριστουγεννιάτικες διακοπές) αρχίζει πάλι η κανονική κίνηση στους δρόμους της πόλης· ως τότε, κι ας είναι οι μέρες εργάσιμες, η κίνηση είναι σπασμένη. Δεδομένου ότι τα σχολεία άνοιξαν προχτές, από αύριο Δευτέρα θα επανέλθει κι η ζωή στην πόλη σε πλήρη κίνηση –για τη μπλογκόσφαιρα δεν ξέρω αν ισχύει το ίδιο ή αν η ιστολογική κίνηση επηρεάζεται λιγότερο από το σχολικό ημερολόγιο. Και δεν το ξέρω επειδή, όπως μάλλον έχετε βαρεθεί ν’ ακούτε, τις μέρες αυτές έχω πρόβλημα συνδεσιμότητας (5 εκατομμύρια συν μία!) κι έτσι συνδέομαι στο Διαδίκτυο στη χάση και στη φέξη, όποτε βρω ξέφραγο γουήφι (συν δύο).

Καθώς λοιπόν οι βόλτες μου στο Διαδίκτυο έχουν διακοπεί, ούτε πληροφορούμαι την ιστολογική κίνηση –πέρα από την εξαιρετική ανασκευή της «λαοσπολογίας» ενάντια στη Θ. Δραγώνα από τους φίλους του jungle report– ούτε διαβάζω ενημερωτικούς ιστοτόπους. Παράπλευρη συνέπεια είναι ότι ήδη πέρασε η πρώτη εβδομάδα από το 2010 και δεν ψάρεψα καμιάν ελληνικούρα ή κοτσάνα. Χτες όμως, στην έντυπη έκδοση της Ελευθεροτυπίας, έγινε το ποδαρικό στις ελληνικούρες και μάλιστα διπλό.

Λερναίος Σκάι

Η τηλεόραση έπαιζε απόψε, κάτι έγραφα πιο πέρα και την παρακολουθούσα με το ένα αφτί, χωρίς να έχω οπτική επαφή. Ήταν ένα ντοκιμαντέρ του Σκάι, από εκείνα τα μεταγλωττισμένα του BBC, και είχε για θέμα, αν κατάλαβα καλά, το «αποτύπωμά» μας στον πλανήτη. Παναπεί, από τη στιγμή που γεννιόμαστε ως τότε που θα πεθάνουμε, θα καταναλώσουμε τόσα μπουκάλια γάλα, τόσα κιλά κρέας (τέσσερα βόδια και κάμποσα γουρούνια, αν άκουσα καλά, και πολύ περισσότερα κοτόπουλα) και ούτω καθεξής.

Πρόσεξα ότι μας αναλογούν 1694 μπουκάλια κρασί (κατά μέσον όρο) και 530 βιβλία. Ήδη την ποσόστωσή μου σε κρασί την έχω εξαντλήσει, ενώ από βιβλία χρωστάω μέχρι και τρισέγγονα. Όμως δεν είναι αυτό το θέμα μου. Σε κάποιο σημείο, στις 9.20 η ώρα (το πρόσεξα), ενώ είχε φτάσει να λέει για την επικοινωνία μας με άλλους ανθρώπους που γίνεται μέσω της γλώσσας, το ντοκιμαντέρ είπε ότι ο μέσος άνθρωπος έχει 25.000 λέξεις στο λεξιλόγιό του, αριθμός πολύ μικρός αν σκεφτούμε ότι η αγγλική γλώσσα έχει μισό εκατομμύριο λέξεις, ενώ η ελληνική έχει 6 εκατομμύρια λέξεις!

Ωπ! Λερναίοι στο BBC; Δεν το θεωρώ πολύ πιθανό. Είμαι κατά 99,9999% πεπεισμένος ότι το αγγλικό κείμενο είχε απλώς την πληροφορία για το πλήθος των λέξεων της αγγλικής γλώσσας και ότι η φράση για τα 6 εκατ. λέξεις της ελληνικής είναι προσθήκη της μεταγλώττισης. Προφανώς, κάποιος (ο μεταγλωττιστής; η εταιρεία; ο Σκάι;) θεώρησε πατριωτικό καθήκον να αποκαταστήσει την κατ’ αυτόν αλήθεια και πρόσθεσε το Λερναίο ψέμα.

Σαν μεταφραστής που είμαι, θεωρώ το ατόπημα βαρύτατο, πολύ περισσότερο που η εγκυρότητα του BBC προσδίδει επιπρόσθετο κύρος στον μύθο. Δεν ξέρω αν η χάλκευση έγινε από τον Σκάι ή από την εταιρεία της μεταγλώττισης ή από τον μεταγλωττιστή με προσωπική πρωτοβουλία.

Δυστυχώς, ο νόμος του Μέρφι επιβεβαιώθηκε για μιαν ακόμα φορά’ ενώ περίμενα υπομονετικά για να ακούσω στο τέλος της εκπομπής τους συντελεστές της μεταγλώττισης, εκείνην ακριβώς την ώρα έτυχε να έρθουν να μας πάρουν για βραδινή έξοδο, με φωνές και γέλια, κι έτσι δεν άκουσα παρά ένα «Ευάγγελος τάδε» κι ένα στούντιο «Σιέρα ποστ», που μπορεί κιόλας να μην τα άκουσα καλά. Επιπλέον, επειδή (ως γνωστόν) είμαι με αργή ιντερνετική σύνδεση, δεν μπορώ να αναζητήσω βιντεάκι της εκπομπής, αν υποθέσουμε κιόλας πως θα το έχει ανεβάσει κανείς καλοκαιριάτικα. Ούτε ξέρω τον τίτλο της, πάντως παίχτηκε Δευτέρα 24/8, ώρα 21.00-22.00.

Επειδή έχω σκοπό να διαμαρτυρηθώ στον διευθυντή της τηλεόρασης του Σκάι, αν κάποιος μπορεί να με βοηθήσει με τον τίτλο της εκπομπής ή με άλλα στοιχεία, θα του χρωστώ χάρη. Επίσης, αν ξέρει κανείς πώς βα βρούμε το πρωτότυπο ντοκιμαντέρ, ώστε να βεβαιωθούμε ότι έγινε χάλκευση στη μετάφραση. Εννοείται ότι θα ζητήσω συγνώμη δημόσια στην (απίθανη πάντως) περίπτωση που το πρωτότυπο μιλάει για 6 εκατ. ελληνικές λέξεις!

ΥΓ Πάντως πρόκειται για εξαιρετική σύμπτωση, τη στιγμή που έχουμε τον διάλογο με τον λεβέντη κ. Θ.Α. για το ίδιο θέμα!

Προσθήκη: Τελικά, χάρη στην πολύτιμη βοήθεια ενός «αφανούς θαμώνα» του ιστολογίου από Αγγλία, επιβεβαιώθηκε αυτό που υποψιαζόμουν. Όπως θα δείτε στο σχόλιο αριθ. 4, το αγγλικό κείμενο έλεγε άλλα, διαφορετικά και περισσότερα: “The language we have at our disposal is pretty vast. The average vocabulary is around 25,000 words. Impressive as that sounds, it pales into insignificance when you learn that it is a mere 4% of the full 616,500 word Oxford English dictionary.” Και ο μεταγλωττιστής (ή κάποιος άλλος συντελεστής της εκπομπής) φρόντισε να δώσει την εθνικώς συμφέρουσα εκδοχή, προσθέτοντας την λεβέντικη και ακαδημαϊκή αρλούμπα για τα 6 εκατ. λέξεις της ελληνικής.