Είχα δυο μεζεδάκια που κόντευαν να μπαγιατέψουν, ήρθε και ένα τρίτο και σπεύδω να τα σερβίρω. Ξεκινάω λοιπόν χωρίς προεισαγωγικά.
Το ένα θα το διαβάσατε ίσως στα σχόλια προηγούμενου άρθρου, αλλά το βρίσκω πολύ ωραίο για να μένει θαμμένο στα σχόλια. Ο κ. Ράσμουσεν, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, δήλωσε, σύμφωνα με το ΑΠΕ και όλους όσους (σικ, ρε!) τον αντέγραψαν:
«Δεν είναι πάντα εύκολο να βρίσκεις κάποιον υπεύθυνο σε μία τέτοια κρίση αλλά αυτό που είναι σαφές όπως το κρύσταλλο είναι ότι η Άγγελα Μέρκελ πρέπει να μάθει ότι οι πολιτικοί ηγέτες πρέπει μερικές φορές να κλείνουν το στόμα τους», ανέφερε ο Δανός πρόεδρος, σε ανακοίνωσή του.
Εγώ το βρήκα στην Καθημερινή, αλλά η αρχή του κακού βρίσκεται στο ΑΠΕ. Διότι βέβαια το κρύσταλλο δεν είναι… σαφές! Εδώ έχουμε κακή και κατά λέξη μετάφραση του αγγλικού ιδιωματισμού it is crystal clear, που σημαίνει, φυσικά, ότι κάτι είναι προφανές, οφθαλμοφανές, αυταπόδεικτο, ολοφάνερο, φως φανάρι, φωνάζει από ένα χιλιόμετρο μακριά, βγάζει μάτι. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αν βάλετε στο γκουγκλ «σαφές κρύσταλλο» (χωρίς τα εισαγωγικά) θα πάρετε κάμποσες σελίδες από μεταφραστήρια όπου, πράγματι, το crystal clear έχει αποδοθεί σαφές κρύσταλλο. Παναπεί, ο δημοσιογράφος (δεν φαντάζομαι να είναι μεταφραστής) του ΑΠΕ μεταφράζει τόσο άσχημα όσο και τα μηχανάκια.
Πάμε στον Άδωνη, που βέβαια δεν τον παρακολουθώ, αλλά τον είδα στην Ελληνοφρένεια, σε ένα απόσπασμα από την εκπομπή του, καναδυό μέρες μετά τον δεύτερο γύρο των εκλογών, να παραθέτει αριθμητικά στοιχεία για να αποδείξει ότι χωρίς τις ψήφους του ΛΑΟΣ η ΝΔ δεν θα εξέλεγε περιφερειάρχες εκεί όπου επικράτησε, και καταλήγει: Χάριν ημών έμεινε ένα τμήμα της Ελλάδος μπλε.
Όμως το «χάριν» σημαίνει ‘για, υπέρ’, π.χ. η συζήτηση γίνεται χάριν παιδιάς, παραδείγματος χάριν, πολέμησε χάριν της ελευθερίας. «Χάρη σε» ήθελε να πει, ή έστω «Χάρις», αλλά τότε δεν θα μπορούσε να βολέψει το τρισχιλιετές «ημών». Παναπεί, τζάμπα πάνε τα μεταξωτά βρακιά.
Και κλείνω με την τρόικα, για την οποία βέβαια έχουμε ήδη συζητήσει εδώ. Να πω, με την ευκαιρία, ότι το παλιό αυτό άρθρο έχει (δυστυχώς…) γίνει ένα από τα δημοφιλέστερα του ιστολογίου διότι καθημερινά το επισκέπτονται, ύστερα από τόσους μήνες, δεκάδες αναγνώστες, που βάζουν στο γκουγκλ και στα άλλα ψαχτήρια τη λέξη «τρόικα» ή κάποια φράση που να την περιέχει. Για παράδειγμα, χτες το άρθρο είχε 206 επισκέπτες, από τους οποίους οι 73 ήρθαν βάζοντας στο γκουγκλ το ‘τροικα’, άλλοι 27 με το τροικα τι ειναι, 18 το τι ειναι η τροικα και άλλοι 18 το κεφαλαιογράμματο ΤΡΟΙΚΑ.
Εμείς έχουμε πέσει θύματα της τρόικας αλλά η λέξη «τρόικα» έπεσε θύμα της ακλισιάς που έχει γίνει της μόδας, ενώ οι μπαμπάδες κι οι παππούδες μας την κλίνανε κανονικότατα -της ίδιας ακλισιάς που είχε εμφανιστεί και πριν από λίγο καιρό με τη ‘σέχτα’. Ίσως όχι υπερβολικά, κάποιος σχολιαστής παρατήρησε ότι «σε λίγο θα πούνε και ‘της χούντα'». Για το θέμα της ακλισιάς της τρόικας έγραψε χτες και ο Στάθης (Σταυρόπουλος) στην Ελευθεροτυπία τα εξής:
Νέο κρούσμα ευρωλιγουροβλαχιάς! πολλοί δημοσιογράφοι και πολιτικοί δεν κλίνουν τη λέξη τρόικα, λένε «της τρόικα» κι όχι της τρόικας.
Παρ’ ότι τη λέξη αυτήν την έχει ενσωματώσει η ελληνική εδώ και πάρα πολλά χρόνια, ορισμένοι κολακεύονται να την κρατούν άκλιτη. Η λέξη δεν είναι ακριβώς αντιδάνειο (τριάδα, τρόικα), αλλά το ελληνικό της έτυμο βγάζει μάτι. Για μια γλώσσα όπως η ελληνική που εξελληνίζει και ενσωματώνει τελείως ξένες ρίζες, τουρκικές, αραβικές κι άλλες, για μια λέξη όπως «η τρόικα – της τρόικας» με καταγωγή από τα ίδια τα ελληνικά, το άκλιτον είναι τελείως αστείο.
Θα ‘ταν σαν να λέγαμε η ανάλυσις (analysis) της ανάλυσις. Και τέλος τις πολλές τρόικες πώς θα τις έλεγαν αυτοί που λένε «της τρόικα»; οι τρόικα – των τρόικα;
Ψιλά γράμματα θα μου πείτε! Ψιλό το ένα ψιλό το άλλο, η γλώσσα αποψιλώνεται (και κατ’ ακολουθίαν η σκέψη αμβλύνεται).
Και ενώ συμφωνώ απόλυτα με τον Στάθη ως προς την ακλισιά και την ενσωμάτωση της λέξης στην ελληνική γλώσσα, βρίσκω εντελώς λαθεμένο αυτό που γράφει, ότι «το ελληνικό της έτυμο βγάζει μάτι» και ότι η λέξη τρόικα έχει «καταγωγή από τα ίδια τα ελληνικά», όπως η λέξη analysis. Φοβάμαι ότι ο Στάθης θεωρεί ότι το ρωσικό τρι (= τρία), αν το λέω σωστά, από το οποίο παράγεται η τρόικα, είναι δάνειο από το ελληνικό «τρία».
Φυσικά, εδώ έχουμε ινδοευρωπαϊκή ρίζα. Ο αριθμός 3 σε όλες τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες λέγεται με παρεμφερείς λέξεις, three, trois, tre, tres, drei, τρία κτλ. Αυτά είναι στοιχειώδη, αλλά επειδή στην πατρίδα μας υπάρχουν αρκετοί που πιστεύουν ότι η ινδοευρωπαϊκή θεωρία… «έχει καταργηθεί» ή ότι είναι ανθελληνική συνωμοσία, δεν είναι ίσως περιττό να τα λέμε και να τα ξαναλέμε.
Ελπίζω να είναι ατυχής διατύπωση αυτό που έγραψε ο Στάθης, ότι το ελληνικό έτυμο της τρόικας βγάζει μάτι, να εννοούσε δηλαδή ότι πρόκειται για ρίζα που υπάρχει και στα ελληνικά. Ελπίζω δηλαδή να μην έχει προσχωρήσει ο Στάθης στο στρατόπεδο των αρνητών της ινδοευρωπαϊκής θεωρίας.