Παρουσιάστηκε πριν από μερικές μέρες στη Λευκωσία ένα «Γλωσσάρι για τη δημοσιογραφία», με τίτλο Words that matter / Λέξεις που έχουν σημασία / Önem taşıyan kelimeler, ένα γλωσσάρι που απευθύνεται σε ελληνοκυπρίους και τουρκοκυπρίους δημοσιογράφους που καλύπτουν τα ενδοκοινοτικά θέματα, και έχει σκοπό να προωθήσει ορολογία που να μην προσβάλλει την αντίθετη πλευρά.
Ποια ορολογία, θα ρωτήσετε. Πρόκειται, για να δώσω μερικά παραδείγματα αντλημένα από την ελληνοκυπριακή ορολογία, για όρους όπως Τούρκος εισβολέας (αντιπροτείνονται οι όροι Τουρκία / τουρκικός στρατός / τουρκική κυβέρνηση), εγκάθετος ηγέτης (αντιπροτείνεται ο όρος Τουρκοκύπριος ηγέτης), ψευδοκυβέρνηση (προτείνεται ο όρος τουρκοκυπριακή διοίκηση).
Οι εναλλακτικές αντιπροτάσεις έχουν προκύψει από συνεργασία ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων. Ωστόσο, δεν έχει επιτευχθεί συναίνεση για όλους τους «προσβλητικούς» όρους. Για παράδειγμα, για όρους όπως εισβολή, κατοχή και ψευδοκράτος δεν έχει βρεθεί κάποιος όρος που να τον δέχονται και τα δύο μέρη.
Η πρωτοβουλία της σύνταξης του γλωσσαριού ανήκει, αν κατάλαβα καλά, στο Γραφείο Ελευθερίας του Τύπου του ΟΑΣΕ. Παράλληλα πραγματοποιούνται και άλλες πρωτοβουλίες, όπως η απόσπαση δημοσιογράφων που θα δουλέψουν για μία εβδομάδα σε εφημερίδες της άλλης πλευράς (ελληνοκύπριοι σε τουρκοκυπριακές και τουρκοκύπριοι σε ελληνοκυπριακές).
Οι προτάσεις του γλωσσαρίου φυσικά είναι προαιρετικές, έχουν τον χαρακτήρα προτάσεων που εθελοντικά καλούνται να υιοθετήσουν οι δημοσιογράφοι ώστε να διευκολυνθεί η συνεννόηση.
Στην Κύπρο έχει προκληθεί σάλος από το γλωσσάρι, περισσότεροι από 170 δημοσιογράφοι υπέγραψαν κείμενο στο οποίο διαμαρτύρονται «για οποιεσδήποτε ενέργειες, πρωτοβουλίες, ακόμη και σκέψεις έχουν αναπτυχθεί τον τελευταίο καιρό γύρω από τον περιορισμό της ελευθερίας έκφρασης και κατ’ επέκταση της αυτονομίας της σκέψης» και θεωρούν ότι οι υποδείξεις για αποφυγή ορισμένων όρων υπηρετούν μια λογική που «μετατρέπει τους δημοσιογράφους σε άβουλα όργανα μετάδοσης πληροφοριών».
Εξίσου αρνητικές ήταν οι αντιδράσεις αρκετών φίλων και γνωστών σε συζητήσεις που έγιναν στο Φέισμπουκ.
Ολόκληρο το γλωσσάρι, που πιάνει περίπου 90 σελίδες, μπορείτε να το διαβάσετε εδώ. Πιο κάτω θα παραθέσω ορισμένα δείγματα, όπως τα βρήκα σε κυπριακή εφημερίδα.
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 