Μεζεδάκια μετά το τσίκνισμα

Τσικνοπέμπτη προχτές, οπότε θα ονομάσω έτσι τα σημερινά μεζεδάκια μας, παρόλο που δεν έχουν σχέση με το τσίκνισμα. Οπότε, για να επανορθώσω την έλλειψη θα αναφέρω ένα μιμίδιο που κυκλοφόρησε στα σόσιαλ, όπου κάτω από το πορτρέτο του Ιουλίου Βερν υπήρχε το εξής κείμενο:

Ιούλιος Χασαποταβέρν: ιδιοκτήτης εστιατορίου με ειδίκευση στα ψητά κρεατικά, ο οποίος έχει ως χόμπυ τη συγγραφή μυθιστορημάτων. Μεταξύ των βιβλίων του περίοπτη θέση κατέχουν τα εξής:

-Το ξυγκι στο Κέντρο της συνταγής

-Από τη Γη στο κοψίδι

-Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 λαδωμένες πίτες

-20.000 αντικριστές βέργες δίπλα στη θάλασσα

-Ροβήρος ο Καταψυκτής

-Μοσχαρήλ Στρογγρανώφ

-Η μυστηριώδης σος

-Πέντε εβδομάδες με δυσπεψία

-Ο δεκαπενταετής ψήστης

-Η ξα-πλωτή προβατίνα

-Η Σφίγγα των πάγκων

-Πάνω σ’ έναν κο-meat-η

-Περιπέτειες τριών Ρώσων και τριών Άγγλων στη Νότια Κρήτη,

-Ο πύργος των Κοψιδίων

Κρυάδες, θα πείτε, αλλά μερικά τα βρίσκω πετυχημένα. Και επειδή, παροιμιωδώς, η Τσικνοπέμπτη έρχεται σε αντιπαράθεση με τον Άγιο Βαλεντίνο, να σας ενημερώσω ότι κατόπιν ερευνών που έγιναν, η Τσικνοπέμπτη θα πέσει 14 Φεβρουαρίου το 2058. Πάρτε τα μέτρα σας.

Και ξεκινάω με μια ανταπόκριση από Ελβετία, συγκεκριμένα από τη Λουκέρνη.

Ο καταστηματάρχης σε μια μπουτίκ γυναικείων ρούχων είχε την έμπνευση να γράψει το ΓΥΝΑΙΚΑ σε διάφορες γλώσσες. Ωστόσο, ή το μηχανάκι τα μπέρδεψε ή ο πληροφορητής του είχε διάθεση για αστεία, κι έτσι εμφανίστηκε απάτη, ίνα πληρωθεί το ρηθέν από τον Γιώργο Μαργαρίτη:

Πεθαίνω για σένα και ας είσαι απάτη
δε πα να’σαι ψέμα εγώ σε λέω αγάπη

Και αυτό που είναι γραμμένο με το κυριλλικό δεν μου μοιάζει πολύ σόι, αφού είναι απλώς μεταγραφή του γερμανικού Frau -στα ρώσικα τουλάχιστον η γυναίκα είναι женщина.

Για τις λέξεις σε άλλα αλφάβητα, σηκώνω τα χέρια ψηλά -ας μας πουν όσοι ξέρουν.

* Το επόμενο ήρθε το περασμένο Σάββατο ενώ είχα κλείσει το άρθρο, οπότε το κράτησα για σήμερα. Δεν νομίζω ότι έχει μπαγιατέψει.

Σε βιντεάκι από συνέντευξη της υπουργού Παιδείας κ. Νίκης Κεραμέως ακούμε στο 35ο δευτερόλεπτο την υπουργό να λέει: «στα εργαστήρια των δεξιοτήτων που έχουμε εισάγει, όλη η προσέγγιση είναι παιχνιώδης». Και το μεν «παιχνιώδης» το προσπερνάμε σαν ιδιοτροπία, αλλά το «έχουμε εισάγει» είναι απαράδεκτο λάθος για Υπουργό Παιδείας.

Advertisement

Η πληθυσμιακή έκρηξη των συνοριοφυλάκων -ή, οι «προσεκτικοί ομιλητές» σε νέες περιπέτειες

Τον τελευταίο καιρό είχαμε αρκετούς σύντομους ή ακόμα και μονολεκτικούς τίτλους, αλλά με το σημερινό μακρινάρι ξεφεύγουμε από τη λακωνική τάση. Φυσικά, το πρώτο μισό του τίτλου κάνει λογοπαίγνιο με τον τίτλο της γνωστής ταινίας του Δήμου Αβδελιώδη, την Εαρινή σύναξη των αγροφυλάκων, μόνο που εδώ έχουμε συνοριοφύλακες, έναν τύπο που ο καθηγητής Μπαμπινιώτης πρόσφατα αποδοκίμασε, μαζί με ορισμένους άλλους.

Μ’ άλλα λόγια, θα σχολιάσουμε ένα πρόσφατο σημείωμα του Γ. Μπαμπινιώτη στο Φέισμπουκ, που το βλέπετε αριστερά, καταρχάς την εισαγωγή του κ. καθηγητή και μετά το ορθογώνιο πλαίσιο στο οποίο αναλύει εκτενέστερα τα επιχειρήματά του.

Λέει λοιπόν ο κ. Μπαμπινιώτης:

συνορο-φύλακας ΟΧΙ συνορΙο-φύλακας
εποχ-ικός ΟΧΙ εποχ-Ιακός
πληθυσμ-ικός ΟΧΙ πληθυσμ-Ιακός
ερασμ-ική (προφορά) ΟΧΙ ερασμ-Ιακή

Οι λέξεις αυτές, παρά την περισσότερο ή λιγότερο ευρεία χρήση τους, παραβαίνουν τους κανόνες τής παραγωγής και τής σύνθεσης τής Ελληνικής. Οι «προσεκτικοί ομιλητές» είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούν τους τύπους που σχηματίζονται κατά τους κανόνες τής γλώσσας μας.

Kαι εξηγεί παρακάτω με ποιο τρόπο ο κάθε ένας τύπος από αυτούς «παραβαίνει τους κανόνες» παραγωγής και σύνθεσης της ελληνικής.

Εγώ από την πλευρα μου υποστηρίζω ότι δεν είναι η γενετική μορφολογία το αποκλειστικό κριτήριο για να δεχτούμε έναν τύπο, πρέπει επίσης να πάρουμε υπόψη τον νόμο της αναλογίας, την αποδοχή του τύπου από τους φυσικούς ομιλητές και από τη λεξικογραφική κοινότητα, και, βέβαια, την παρουσία των σχετικών τύπων στα σώματα κειμένων, τόσο αυτών που αποδοκιμάζονται όσο και εκείνων που αντιπροτείνονται, με άλλα λόγια τη χρήση τους, διότι η χρήση φτιάχνει τους κανόνες, όσο κι αν ο κ. Μπαμπινιώτης θεωρεί ότι υπάρχει «παράβαση των κανόνων» ανεξάρτητα από «την περισσότερο ή λιγότερο ευρεία χρήση» ενός τύπου.

Με την απλή προσφυγή στο γκουγκλ, που είναι ικανοποιητικός τρόπος για αδρομερείς εκτιμήσεις, βλέπουμε ότι οι τύποι που αποδοκιμάζονται από τον κ. καθηγητή είναι εξίσου, περισσότερο ή πολύ περισσότερο διαδεδομένοι από αυτούς που επιδοκιμάζονται ως «σωστοί».