Μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα

Στις εκλογές της Κυριακής επιβραβεύθηκε η επιμονή της Νέας Δημοκρατίας στην αυτοδυναμία κι έτσι οδηγούμαστε σε δεύτερες εκλογές, στις 25 Ιουνίου, χωρίς ο πρωθυπουργός να αξιοποιήσει τη διερευνητική εντολή  -όπως είχε άλλωστε εξαγγείλει. Δεδομένου ότι στις νέες εκλογές θα ισχύσει ο νέος εκλογικός νόμος, με το μπόνους,  το πιθανότερο είναι, αν το κυβερνών κόμμα πιάσει παρόμοιες επιδόσεις,  να έχει άνετη αυτοδυναμία. Αυτό θα εξαρτηθεί βέβαια και από τα ποσοστά των  εκτός Βουλής κομμάτων -πάντως, κάποιοι έχουν ήδη βάλει στόχο όχι απλώς την αυτοδυναμία, αλλά τις 180 έδρες,  όπως το διατύπωσε πιο καθαρά ο Άδωνης Γεωργιάδης («να πάρουμε 180 έδρες μόνοι μας και να πάμε να αλλάξουμε το Σύνταγμα»).

Για μια ακόμα φορά ο κ. αντιπρόεδρος λέει ανακρίβειες ή υπεραπλουστεύει. Δεν αρκούν 180 έδρες για να αναθεωρηθεί το Σύνταγμα, δεν αρκεί μία Βουλή και τίποτα δεν μπορεί να γίνει αμέσως. Για να γίνει συνταγματική αναθεώρηση,  πρέπει να έχει παρέλθει  πενταετία από την προηγούμενη -αυτή συμπληρώνεται το 2024. Ακόμη, δεν γίνεται σε μία αλλά σε δύο συνεχόμενες κοινοβουλευτικές περιόδους. Η πρώτη Βουλή αποφασίζει ότι η επόμενη θα είναι αναθεωρητική και ψηφίζει ποιες διατάξεις του Συντάγματος είναι αναθεωρητέες. Αν αυτές ψηφιστούν από 180 βουλευτές, τότε αρκεί απλή πλειοψηφία  στην επόμενη Βουλή για να εγκριθεί η αναθεώρηση. Αν ψηφιστούν από απλή πλειοψηφία, τότε χρειάζεται η ειδική πλειοψηφία των 180 στην επόμενη Βουλή. Ακολουθούν εκλογές και η δεύτερη Βουλή, με απλή ή με ειδική πλειοψηφία, αναθεωρεί το Σύνταγμα. Αυτά τα λέει το άρθρο 110 του Συντάγματος. Άρα, το να έχει ένα κόμμα 180 ψήφους σε μία Βουλή δεν είναι ούτε αναγκαία ούτε ικανή συνθήκη για την αναθεώρηση.

Όπως έγραψα, όμως, το εκλογικό σώμα επιβράβευσε προχτές την μονοκομματική λογική της ΝΔ και αποδοκίμασε ηχηρά το ενδεχόμενο κυβερνήσεων συνεργασίας. Εδώ έρχεται και η παροιμία του τίτλου, που την είδα καναδυό φορές να μνημονεύεται σε προεκλογικά άρθρα.

Οι παροιμίες υποτίθεται ότι αποτελούν το απόσταγμα της λαϊκής σοφίας. Δεν ξέρω αν μπορούμε να το δεχτούμε αυτό έτσι άκριτα. Πέρα από τον βαθύ συντηρητισμό που τις χαρακτηρίζει, σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν διαμετρικά αντίθετες παροιμίες  -με τρανό παράδειγμα το ζευγάρι «Από Μάρτη καλοκαίρι κι από Αύγουστο χειμώνα» και «Μήτε ο Μάρτης καλοκαίρι, μήτε ο Αύγουστος χειμώνας»- κάτι που δείχνει πως δεν μπορούμε να τις πάρουμε για απόλυτον οδηγό. Ας πούμε ότι εκφράζουν μία πτυχή της αλήθειας, συχνά με τρόπο τερπνό.

Η παροιμία του τίτλου, Μοναχός σου χόρευε κι όσο θέλεις πήδα, μπορεί να έχει την αφετηρία της σε ομαδικούς χορούς, σε κάποιο πανηγύρι ας πούμε, όπου όποιος χορεύει μαζί με τους άλλους δεν μπορεί βέβαια να κάνει όσα σάλτα και τσαλίμια τραβάει η όρεξή του αλλά πρέπει να  συμμορφώνεται στον ρυθμό και στις ανάγκες του συνόλου.

Αν θέλεις να χορεύεις με τον δικό σου τρόπο, λέει η παροιμία, χόρεψε μονάχος σου. Αν θέλεις να εφαρμόσεις το δικό σου πρόγραμμα ανόθευτο και χωρίς εκπτώσεις, επιδίωξε την αυτοδυναμία. Συχνά, η παροιμία αυτή συνοδεύεται από μιαν άλλη, δίδυμή της: Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι, αργεί να ξημερώσει -που σημαίνει πως  όπου υπάρχουν πολλοί που έχουν λόγο, αργεί να παρθεί απόφαση και να γίνει κάποιο έργο.

Σε μια παλιά συζήτηση  στη Λεξιλογία, ο Δρ. Ζίμπενμαλ είχε μεταφέρει την τοποθέτηση κάποιου, ο οποίος «για να αναδείξει την απροθυμία των Ελλήνων να συνεργαστούν (πολιτικά, επιχειρηματικά κ.λπ.) χρησιμοποίησε το επιχείρημα: Σε ποια άλλη γλώσσα υπάρχει παροιμία ανάλογη με το «Μοναχός σου χόρευε και όσο θέλεις πήδα»;»

Είναι άραγε χαρακτηριστικό της φυλής μας η απροθυμία για συνεργασία και για ομαδικότητα; Παρακινδυνευμένο να το πει κανείς. Άλλωστε, στη συζήτηση εισφέρανε κάποιοι αντίστοιχες φράσεις από άλλες γλώσσες, όπως το αγγλικό If you want a thing done well, do it yourself ή του Κίπλινγκ το He travels the fastest who travels alone, που και οι δυο παινεύουν την αποτελεσματικότητα του να αποφασίζεις και να εκτελείς μονάχος.

Advertisement

Κείμενα του Εικοσιένα (18) – Ο Γ. Βλαχογιάννης γράφει για το Σύνταγμα

Καθώς διανύουμε τη χρονιά που σημαδεύει τη 200ή επέτειο του ξεσηκωμού του Εικοσιένα, σκέφτηκα να καθιερώσω μια νέα στήλη στο ιστολόγιο, που κανονικά θα τη δημοσιεύω κάθε δεύτερη Τρίτη, εναλλάξ δηλαδή με το βιβλίο του πατέρα μου, και που θα παρουσιάζει κείμενα της εποχής του 1821. Δεν αποκλείεται να διατηρήσω τις δημοσιεύσεις ως το τέλος της χρονιάς, αν βέβαια υπάρχει ως τότε αρκετό υλικό από μεριάς μου και αρκετό ενδιαφέρον από δικής σας πλευράς. Θα δώσω προτεραιότητα σε κείμενα που δεν είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο.

Από την προηγούμενή μου τριβή με κείμενα της εποχής, που βέβαια ήταν πολύ έντονη όσο συγκέντρωνα υλικό για το βιβλίο μου Το ζορμπαλίκι των ραγιάδων, έχω υπόψη μου κάμποσα τέτοια κείμενα, αλλά όποιος έχει υπόψη του κείμενο που το θεωρεί αξιόλογο προς δημοσίευση μπορεί να μου το στείλει στο γνωστό μέιλ, sarantπαπάκιpt.lu.

Το σημερινό άρθρο είναι το δέκατο όγδοο της σειράς – το προηγούμενο βρίσκεται εδώ.

Πριν από μερικές μέρες είχαμε την επέτειο της 3ης Σεπτεμβρίου, που είναι γνωστή από την επανάσταση του 1843 με την οποία πείσθηκε ο έως τότε απόλυτος μονάρχης Όθων να δώσει Σύνταγμα κι έτσι το πολίτευμα μετατράπηκε από απόλυτη μοναρχία σε συνταγματική μοναρχία. Αλλά η διεκδίκηση Συντάγματος είχε ξεκινήσει ήδη από τα χρόνια της Επανάστασης και επί Καποδίστρια, οπότε το σημερινό θέμα αν και αφορά γεγονότα που συνέβησαν μετά την καταληκτική μάχη της Πέτρας, ασφαλώς έχει συνάφεια με το Εικοσιένα.

Θα δούμε σήμερα ένα σύντομο κείμενο του Γιάννη Βλαχογιάννη, τον κορυφαίο ιστορικό ερευνητή του Εικοσιένα, στον οποίο οφείλουμε ανάμεσα σε πολλά άλλα την ανακάλυψη του χειρόγραφου του Μακρυγιάννη, στο οποίο εξετάζεται το πώς προσέλαβε ο λαός τη διεκδίκηση για το Σύνταγμα, δίνοντάς του μαγικές διαστάσεις και υπερφυσικές δυνάμεις, ακόμα και προσωποποιώντας το, ο Σύνταμας.

Το κείμενο αποτελεί τις καταληκτικές παρατηρήσεις του Βλαχογιάννη στο τέλος του τρίτου τόμου των Στρατιωτικών Ενθυμημάτων του Νικ. Κασομούλη, που είναι ο δεύτερος απομνημονευματογραφικός ογκόλιθος που οφείλουμε στον συγγραφέα από τον Έπαχτο. Το βρίσκω πολύ καλογραμμένο, πέρα από τα στοιχεία που δίνει για το θέμα -και ανεξάρτητα από τη θέση του συγγραφέα ως προς το αν ήταν άκαιρη ή πρόωρη η διεκδίκηση Συντάγματος.

Επί του γλωσσικού, βλέπουμε ότι ο λαϊκός τύπος είναι Σύνταμα. Τον ίδιο τύπο χρησιμοποιεί και ο Μακρυγιάννης, που κάνει λόγο για «Σύνταμα κι Εθνική Συνέλεψη».

Ο λόγος στον Βλαχογιάννη:

Γίνεται επίταξη σε ανθρώπους;

Από χτες, που ο αρμόδιος υπουργός κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε μπροστά στις κάμερες ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει στο μέτρο της επίταξης σε σχέση με την απεργία των εργαζομένων στο Μετρό, τόσο εδώ στο ιστολόγιο, όσο και σε άλλα σημεία της μπλογκόσφαιρας και γενικά στο ελληνικό Διαδίκτυο, εκφράστηκε η απορία αν είναι δόκιμο να μιλάμε για «επίταξη» όταν έχουμε φυσικά πρόσωπα, εργαζομένους, και όχι, ας πούμε, κτίρια ή αυτοκίνητα. Έγιναν και τα αναπόφευκτα ευφυολογήματα, ότι η ορολογία αυτή δείχνει πως η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τους απεργούς σαν πράγματα.

Είχα ετοιμάσει άλλο άρθρο για σήμερα, επειδή όμως ένας αγαπητός φίλος σχολιαστής με κάλεσε να αναλάβω τις ευθύνες μου από λεξιλογική άποψη, σκέφτηκα να πω δυο λόγια για το θέμα (το γλωσσικό εννοώ) και μάλιστα να επεκταθώ λίγο και σε νομικά, παρόλο που δεν είναι τα χωράφια μου (έχουμε όμως σχολιαστές που είναι εκλεκτοί νομικοί, οπότε ίσως τους δελεάσω να πουν κι εκείνοι τη γνώμη τους). Βέβαια, η επικαιρότητα τρέχει σήμερα ολοταχώς, κι έτσι το νέο της επίταξης/επιστράτευσης σκεπάστηκε προς στιγμήν από την ανακοίνωση των συστεγαζόμενων φαρμ… αναρχικών οργανώσεων για την έκρηξη στο Mall, αλλά δεν μπορούμε να αλλάζουμε θέμα κάθε μισή ώρα. Την ανακοίνωση δεν την έχω διαβάσει, ομολογώ, πάντως πρόσεξα ότι ο ιστότοπος skai.gr αρχικά απέδωσε την προκήρυξη σε «πρωτοεμφανιζόμενη Αριστερή οργάνωση». Το διόρθωσαν σχετικά γρήγορα, πάντως πήρα μια φωτογραφία της οθόνης.

Αλλά ας γυρίσουμε στα λεξιλογικά μας. Ο όρος επίταξη πράγματι ξενίζει προκειμένου για πρόσωπα. Έχουμε συνηθίσει, όταν ακούμε επίταξη, να σκεφτόμαστε είτε τις επιτάξεις μεταφορικών μέσων στην επιστράτευση του 1974 είτε τις επιτάξεις οικιών από τις Αρχές Κατοχής. Ωστόσο, ο όρος δεν είναι εντελώς αβάσιμος και για πρόσωπα, αφού προβλέπεται στο Σύνταγμα. Όμως, δεν γίνεται επίταξη προσώπων αλλά, φυσικά, των υπηρεσιών που προσφέρουν.

Συγκεκριμένα, το Σύνταγμα κάνει λόγο για επίταξη προσωπικών υπηρεσιών στο άρθρο 22 παράγραφος 4:
4.Οποιαδήποτε μορφή αναγκαστικής εργασίας απαγορεύεται. Ειδικοί νόμοι ρυθμίζουν τα σχετικά με την επίταξη προσωπικών υπηρεσιών σε περίπτωση πολέμου ή επιστράτευσης ή για την αντιμετώπιση αναγκών της άμυνας της Χώρας ή επείγουσας κοινωνικής ανάγκης από θεομηνία ή ανάγκης που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, καθώς και τα σχετικά με την προσφορά προσωπικής εργασίας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης για την ικανοποίηση τοπικών αναγκών.
(Οι επιτάξεις πραγμάτων καλύπτονται από το άρθρο 18 παράγρ. 3)

Ραμαζάνι και κασιδιάρηδες

Αυτόν τον καιρό, οι μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο έχουν ραμαζάνι, τον μήνα της νηστείας, που διαφέρει κάπως από τη δική μας Σαρακοστή αφού η δική τους νηστεία ισχύει μόνο την ημέρα, από την ανατολή ως τη δύση του ήλιου δηλαδή, αλλά είναι απόλυτη: δεν τρώνε και δεν πίνουν τίποτε. Εξαιρούνται ασθενείς, οδοιπόροι, έγκυες και θηλάζουσες, καθώς και όσοι θα μπορούσε να κινδυνέψει η υγεία τους από τη νηστεία. Το τέλος του ραμαζανιού, του μήνα της νηστείας, είναι το Εΐντ-ουλ-Φιτρ, μεγάλη γιορτή, η πρώτη από τις δίδυμες μουσουλμανικές γιορτές της χρονιάς. Η δεύτερη, εβδομήντα μέρες αργότερα, είναι το Εΐντ-αλ-αντά, περίπου το ανάλογο του δικού μας Πάσχα. Οι γιορτές αυτές στα τούρκικα λέγονται bayram, που έχει περάσει και στα ελληνικά, μπαϊράμι. Την Κυριακή, στις 19 του μήνα, τελειώνει το ραμαζάνι και οι μουσουλμάνοι γιορτάζουν -στα τούρκικα θα λέγαμε σεκέρ μπαϊράμ, που λέγεται έτσι επειδή μοιράζουν γλυκά.

Επειδή το μουσουλμανικό ημερολόγιο είναι σεληνιακό, δηλαδή έχει 12 μήνες των 29-30 ημερών, και επειδή δεν υπάρχει εμβόλιμος μήνας να παίρνει τα μπόσικα, το σεληνιακό έτος κρατάει γύρω στις 11 ημέρες λιγότερο από το δικό μας με αποτέλεσμα κάθε χρόνο το τέλος του ραμαζανιού, όπως και όλες οι άλλες γιορτές, να πέφτει περίπου 11 μέρες νωρίτερα από την προηγούμενη χρονιά. Έτσι, φέτος το ραμαζάνι τελειώνει στις 19 Αυγούστου ενώ του χρόνου στις 9 Αυγούστου, και μέσα σε 33 χρόνια θα έχει κάνει τον κύκλο της χρονιάς. Δηλαδή, το ραμαζάνι πότε πέφτει καλοκαίρι, πότε άνοιξη, πότε χειμώνα ή φθινόπωρο. Και το εβραϊκό ημερολόγιο είναι σεληνιακό, όμως έχει εμβόλιμο μήνα.

Εμείς λέμε ραμαζάνι, αλλά στα αραβικά είναι ramadan -εμείς το πήραμε από τα τούρκικα, όπου είναι ramazan, όπως και στα περσικά. Ramadan είναι στα αραβικά ο ένατος μήνας του ημερολογίου, από ρίζα r-m-d π.χ. ramida (καμένος), δηλαδή «ο καυτός μήνας». Παλιότερα υπήρχαν εμβόλιμες ημέρες και στο μουσουλμανικό ημερολόγιο και ο μήνας αυτός έπεφτε πάντοτε καλοκαίρι.

Κάστρα που πέφτουν και κάστρα που κρατάνε

Το άρθρο αυτό του πατέρα μου, Δημήτρη Σαραντάκου, δημοσιεύτηκε χτες, 5 Ιουλίου 2011, στην εφημερίδα Εμπρός της Μυτιλήνης.

Τον τελευταίο μήνα γίναμε μάρτυρες σημαντικών μεταβολών στην πολιτική ατμόσφαιρα. Βέβαια για την ώρα απουσιάζουν θεαματικές αλλαγές, αφού κανείς κλέφτης του δημοσίου χρήματος δεν πιάστηκε, κανένας μεγαλοπαράγων της πολιτικής δεν είχε το φιλότιμο να παραιτηθεί και όλο το θεσμικό πλαίσιο, με το οποίο υποτίθεται πως θα μπει μια τάξη στο Δημόσιο, βρίσκεται ακόμα στο στάδιο των εξαγγελιών και των προθέσεων.
Παρ’ όλα αυτά, είναι αντιληπτό πως κάτι έχει αλλάξει και μάλιστα η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού είναι καθοριστικής σημασίας. Σαν καταλύτης δε της αλλαγής αυτής πιστεύω πως λειτούργησε η συνεχής, επί τόσες μέρες παρουσία των αγανακτισμένων πολιτών στο Σύνταγμα και άλλες πλατείες των πόλεων της πατρίδας μας. Δεν είναι μόνο ο μεγάλος αριθμός τους, είναι και η αξιοθαύμαστη ωριμότητα που δείχνουν οι αγανακτισμένοι πολίτες, αλλά είναι και η αναβίωση ξεχασμένων ή μη εφαρμοσμένων θεσμών, όπως οι λαϊκές συνελεύσεις του τύπου της «Εκκλησίας του Δήμου» και οι αποφάσεις που λαμβάνονται από αυτές.
Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού φαίνεται επίσης αν εξετάσουμε την κατάσταση και από μιαν άλλη σκοπιά. Από την αμηχανία, τις σπασμωδικές κινήσεις και τον δύσκολα αποκρυπτόμενο πανικό των προσώπων που αποτελούν την κυβέρνηση, αλλά και των βουλευτών του κυβερνητικού κόμματος. Έχοντας πάρει απόφαση πως δεν αποτελούν πια κυβέρνηση ανεξάρτητου κράτους, αποφάσισαν να λειτουργούν σαν υπάκουα όργανα των ξένων τραπεζών και των ξένων οικονομικών συμφερόντων. Έγιναν πειθήνιοι εκτελεστές των εντολών των ξένων. Για το καλό της Ελλάδας και του λαού φυσικά. Μόνο που δεν μπορώ να αντισταθώ στον πειρασμό να μην ανατρέξω σε κάποια κείμενα που είχαν δει το φως της δημοσιότητας και καλούσαν τον ελληνικό λαό να συνεργαστεί με τους κατακτητές, για το… καλό της Ελλάδας!

Η πλατεία σχεδιάζει (κατά κάποιο τρόπο)

Φίλος του ιστολογίου μού έστειλε δύο σκίτσα, που απεικονίζουν και τα δυο τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, τον κ. Πάγκαλο. Όπως μού έγραψε, ο δημιουργός τους είναι η Πλατεία Συντάγματος.

Απόρησα και του ζήτησα διευκρινίσεις. Μου απάντησε:
Δηλαδή, ο δημιουργός αποποιείται το δικαίωμα της ονομαστικής του αναγνώρισης και χαρίζει την αναφορά στην «Πλατεία Συντάγματος». Κι επειδή η αναφορά υπάρχει ήδη ενσωματωμένη στην εικόνα δεν χρειάζεται κι άλλη ιδιαίτερη. Βέβαια η Πλατεία δεν έχει χέρια για να σχεδιάσει, ή μάλλον έχει πολλά χέρια, ένα από τα οποία, σ’ αυτήν την περίπτωση, είναι και το δικό μου.

Ελπίζω η εξήγησή μου να βγάζει νόημα. Ούτως ή άλλως δεν είμαι σκιτσογράφος και δεν σκοπεύω να κάνω τέτοια καριέρα, μηχανικός είμαι. 

Μια καινούργια μορφή πάλης

Το άρθρο αυτό του πατέρα μου, Δημήτρη Σαραντάκου,  δημοσιεύτηκε σήμερα, 21.6.2011, στην εφημερίδα Εμπρός της Μυτιλήνης, με τον υπότιτλο: Απόπειρα να αξιολογηθούν οι συγκεντρώσεις των Αγανακτισμένων.

Σχεδόν πριν από ένα μήνα ξεκίνησαν οι τεράστιες συγκεντρώσεις των αγανακτισμένων, που μπορεί να γίνονται με κέντρο την Πλατεία Συντάγματος, αλλά έχουν επεκταθεί και σε αρκετές γειτονιές της πρωτεύουσας, στη Θεσσαλονίκη και σε πολλές επαρχιακές πόλεις. Και το σπουδαιότερο: το κυριολεκτικά πρωτόγνωρο αυτό κίνημα όχι μόνο δε λέει να ξεθυμάνει, αλλά δυναμώνει και αυτοοργανώνεται.
Πρώτα-πρώτα, άρχισαν να λειτουργούν, κατά τη διάρκεια των συγκεντρώσεων και στο πλαίσιό τους, λαϊκές συνελεύσεις, στις οποίες οι αγανακτισμένοι πολίτες παίρνουν αποφάσεις ή υιοθετούν προτάσεις, όπως για παράδειγμα η πολύ σημαντική πρόταση να συγκροτηθεί «Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου», η οποία να προωθήσει τη διαχρονική πρόσβαση των πολιτών στις συμβάσεις με τις οποίες διαμορφώθηκε το δημόσιο χρέος, καθώς και τον έλεγχο της νομιμότητας του χρέους. Σε άλλη συγκέντρωση, στις 8 Ιουνίου, αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί στις 17 του μήνα «Ημέρα Λαϊκής Ενημέρωσης και Διαβούλευσης σχετικά με την Άμεση Δημοκρατία και το Σύνταγμα».
Η εκδήλωση πράγματι έγινε και σ’ αυτή μίλησαν ο ακατάβλητος Μανώλης Γλέζος, το ζωντανό ακόμα σύμβολο της Αντίστασης του λαού μας, ο Γιώργος Αναστασόπουλος, ο Κώστας Δουζίνας, ο Γιώργος Οικονόμου και ο Σταύρος Σταυρίδης, και ακολούθησε ζωηρή συζήτηση.

Και άλλα για τη συγκέντρωση στο Σύνταγμα

Το άρθρο αυτό του πατέρα μου, Δημήτρη Σαραντάκου, δημοσιεύτηκε σήμερα στην εφημερίδα Εμπρός της Μυτιλήνης, και είναι συνέχεια του προηγούμενου άρθρου, που είχαμε δει την περασμένη εβδομάδα.

Το προηγούμενο σημείωμά μου, παρά το ότι το απάρτιζαν 800 λέξεις (ενώ συνήθως φροντίζω να μην ξεπερνώ τις 600 – 700), δεν εξάντλησε το θέμα της συγκέντρωσης και των μηνυμάτων που μας έστειλε. Άλλωστε οι συγκεντρώσεις συνεχίζονται σε καθημερινή πλέον βάση και έχουν ανακύψει καινούργια στοιχεία, που απαιτούν ερμηνεία ή τουλάχιστον σχολιασμό.
Εν πρώτοις, καταλαβαίνει κανείς με το που θα διασχίσει τον χώρο από την αρχή της Βασιλίσσης Σοφίας ως την αρχή της Ερμού πως έχουν διαμορφωθεί δυο διαφορετικές συγκεντρώσεις. Οι συγκεντρωμένοι στο τμήμα της λεωφόρου Αμαλίας μεταξύ πλατείας Συντάγματος και Βουλής – Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, είναι τελείως διαφορετικοί στη συμπεριφορά και στην όψη από τους συγκεντρωμένους στο κάτω τμήμα της πλατείας. Εκεί, στο κάτω μέρος, οι συγκεντρωμένοι συμπεριφέρονται όπως και την προηγούμενη βδομάδα. Περιφρουρούν τη συγκέντρωση, φροντίζουν, στο μέτρο του δυνατού, για την καθαριότητα και την ησυχία και η ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί ανάμεσά τους είναι η γνωστή φιλική και πολιτισμένη ατμόσφαιρα. Αντίθετα οι πρώτοι (του επάνω τμήματος) θυμίζουν περισσότερο οπαδούς αθλητικών ομάδων, παρά αγανακτισμένους πολίτες. Η συμπεριφορά τους, οι αποδοκιμασίες των βουλευτών, οι μούντζες προς το κτήριο της Βουλής, η χρησιμοποίηση της ελληνικής σημαίας σαν μανδύα ή κάλυμμα, όλα αυτά ταιριάζουν σε χουλιγκάνους παρά σε διαδηλωτές.

Η συναίνεση και οι αγανακτισμένοι

Το άρθρο μου αυτό δημοσιεύτηκε χτες, 5 Ιουνίου 2011, στην κυριακάτικη Αυγή, στη στήλη «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» που δημοσιεύεται την πρώτη Κυριακή κάθε μήνα.

Δυο λέξεις κονταροχτυπιούνται για τον τίτλο της λέξης του μήνα που μας πέρασε, οπότε για να μην αδικήσω καμιά τους θα ασχοληθώ σήμερα και με τις δύο. Καταρχάς έχουμε τη συναίνεση, που ακούστηκε πάρα πολύ επειδή οι δανειστές μας, που μας έβαλαν, όχι και πολύ συναινετικά είναι η αλήθεια, το μαχαίρι στο λαιμό, ζητούν να συναινέσει και η αντιπολίτευση στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ειδάλλως, λένε, δεν θα εκταμιευθεί η περίφημη πέμπτη δόση του δανείου και από τον Ιούλιο μας απειλούν ότι το ταμείον θα είναι μείον.

Συναίνεση λοιπόν, λέξη αρχαία, από το ρήμα συναινώ, που είναι βέβαια σύνθετο, από το συνκαι το αινώ, το οποίο παράγεται από το ουσιαστικό αίνος, που είναι ομηρικό. Και επειδή αινώθα πει υμνώ, αν η σημασία υπαγορευόταν πάντοτε από την ετυμολογία (φυσικά αυτό δεν ισχύει) θα μπορούσαμε να πούμε ότι όσοι συναινούν υμνούν όλοι μαζί κάτι· τι άραγε; τις αγορές προφανώς. Βέβαια, στην πραγματικότητα συναινώ σημαίνει «συγκατατίθεμαι, συμφωνώ», αν και στην αρχαιότητα υπήρχε επίσης η σημασία «παραχωρώ» — μερικοί θα έλεγαν ότι υπάρχει ακόμα.

Σκέψεις αναφορικά με τη συγκέντρωση στο Σύνταγμα

Το άρθρο αυτό του πατέρα μου δημοσιεύτηκε χτες, 31 Μαΐου, στην εφημερίδα Εμπρός της Μυτιλήνης. Αναφέρεται στη συγκέντρωση που έγινε στο Σύνταγμα την Τετάρτη 25 Μαΐου, και που επαναλαμβάνεται από τότε κάθε μέρα, ένα θέμα που και εμείς είχαμε συζητήσει. 

Παρά το γεγονός πως έχουμε τα χρονάκια μας, η γυναίκα μου κι εγώ, αποφασίσαμε να ανεβούμε το απόγεμα της 25 Μαΐου στο Σύνταγμα, έστω για ένα απλό πέρασμα από τη συγκέντρωση. Και δεν το μετανιώσαμε. Βέβαια δε μείναμε εκεί όσο κράτησε η συγκέντρωση. Μπήκαμε σε γειτονικό φιλικό σπίτι, όπου γινόταν κάποια φιλολογική εκδήλωση και παρακολουθήσαμε το πλήθος και τον παλμό του κόσμου από το μπαλκόνι του σπιτιού, σχεδόν ως τις 12 τη νύχτα.
Η πρώτη μας εντύπωση είναι πως πρόκειται για κάτι το τελείως διαφορετικό, από όσα ξέραμε. Κι η εμπειρία μας από συγκεντρώσεις, πορείες και διαδηλώσεις είναι πλουσιότατη. Από τις πορείες για το 15% για την Παιδεία, για το «114», για τη δολοφονία του Λαμπράκη, για τον φόνο του Σωτήρη Πέτρουλα, ως τις σχετικά πρόσφατες συγκεντρώσεις για τις φωτιές στην Πάρνηθα και στην Δυτική Πελοπόννησο.
Οι διαφορές που επισημάναμε είναι:
Ήταν πολύ μεγάλη. Μια από τις μεγαλύτερες των τελευταίων χρόνων.
Πλειοψηφούσαν τα νέα παιδιά.
Ήταν απολύτως ειρηνική. Δεν υπήρξαν ούτε κουκουλοφόροι, ούτε πράξεις βίας.
Δεν υπήρξαν ομιλίες από μπαλκόνια, ούτε κεντρικά συνθήματα που τα εκφωνούσαν κάποιοι και τα επαναλάμβανε το πλήθος.
Στην κινητοποίηση των συγκεντρωμένων έπαιξε μεγάλο ρόλο η Πληροφορική.
Όπως ήταν επόμενο, τις επόμενες μέρες και ως τη στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές, είχαμε πολλές συζητήσεις, τόσο προφορικές με φίλους και γνωστούς, όσο και ηλεκτρονικές σε διάφορους ιστότοπους, σχολιάζοντας τη συγκέντρωση. Πολύ περισσότερο που οι συγκεντρώσεις συνεχίζονται καθημερινά.

Επειδή πήγα κι εγώ στο Σύνταγμα…

… χτες το απόγεμα, δεν πρόφτασα να γράψω το  άρθρο που λογάριαζα για σήμερα -λυπάμαι! Μπορούμε όμως να συζητήσουμε για τη συγκέντρωση ή γενικά για την κατάσταση.

Η συγκέντρωση, κατά γενική ομολογία, ήταν πετυχημένη. Δεν ξέρω να υπολογίζω αριθμούς, πάντως είχε πολύ κόσμο. Πολύ κόσμο και κυρίως νέους, πολλές κοριτσοπαρέες, πολλά παιδιά με ποδήλατα, όμως είχε και μεγαλύτερους. Σημαίες (ελληνικές βέβαια) δεν είδα πολλές, ενώ τα δελτία ειδήσεων διέκριναν πλήθος, ίσως ήταν σε άλλη συγκέντρωση.

Η φωτογραφία που βλέπετε αριστερά δεν είναι δική μου -είχα μια δουλειά και νόμιζα ότι δεν θα μπορέσω να πάω στη συγκέντρωση, τελικά όμως η δουλειά αναβλήθηκε και πήγα, αλλά χωρίς εξοπλισμό. Το ισπανικό πανό της φωτογραφίας είναι απάντηση στην είδηση-αρβύλα ότι στη Μαδρίτη σηκώθηκε πανό που έγραφε «Σιγά, οι Έλληνες κοιμούνται» ή κάτι ανάλογο. Για τους μη ισπανομαθείς, γράφει: «Ξυπνήσαμε! Τι ώρα είναι; Τώρα είναι ώρα να φύγουνε!» Αυτό το πανό δεν είχε υπογραφή, αλλά νομίζω ότι το έφεραν (αόριστος) μέλη του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής.

Υπήρχε άλλο ένα πανό που έδειχνε ένα ελικόπτερο, που ο έλικάς του είχε (νομίζω) σχήμα ανοιχτής παλάμης, και έγραφε Ουστ! Μετά ήρθε και ένα τρίτο πανό που το υπέγραφε ο Σύλλογος Επισφαλών και Ανέργων και που ήταν ελληνοϊσπανικό: Para todos todo – Για όλους όλα. Αυτά τα τρία πανό ήταν ακίνητα, τοποθετημένα μπροστά στον Άγνωστο. Υπήρχε κι ένα περιφερόμενο, που έλεγε «Ξυπνήσαμε». Άλλοι κρατούσαν αυτοσχέδια αφισάκια τυπωμένα στον εκτυπωτή όπως ERROR 404 – DEMOCRACY NOT FOUND. Και ένας μοναχικός σήκωνε δύο «πικέτες» -μία για τη διαφθορά και μία για τη σύνταξή του, 380,60 ευρώ.