Το τέμενος και οι τεμενάδες

Μπήκαμε στην τελική ευθεία πριν από τις αυτοδιοικητικές και τις ευρωπαϊκές εκλογές οπότε δεν είναι άτοπο να αφιερώσουμε το σημερινό άρθρο σε μια λέξη που ακούστηκε αρκετά κατά την προεκλογική περίοδο -θα έλεγα μάλιστα μια λέξη που δεν θα έπρεπε να ακούγεται και τόσο σε προεκλογική περίοδο: πρόκειται για τη λέξη τέμενος.

Το τέμενος είναι αρχαία λέξη, που σήμαινε τον ιερό χώρο που ήταν αφιερωμένος σε αρχαίο θεό ή ήρωα, ωστόσο στα νεότερα χρόνια η λέξη πήρε μια δεύτερη σημασία, αφού σημαίνει ειδικά τον μουσουλμανικό χώρο λατρείας, κοινώς το τζαμί, ενώ σπανιότερα έχει χρησιμοποιηθεί και για χώρους λατρείας άλλων θρησκειών εκτός της χριστιανικής. Έχει βέβαια το τέμενος και τη μεταφορική του σημασία, αφού χρησιμοποιείται επίσης για κάποιο ίδρυμα αφιερωμένο στις τέχνες και τα γράμματα (τέμενος των Μουσών, ας πούμε) -αλλά βέβαια στις δημοτικές και περιφερειακές μας εκλογές η λέξη δεν χρησιμοποιήθηκε με τη σημασία αυτή, τη μεταφορική, αλλά με την πολύ συγκεκριμένη σημασία του τζαμιού.

Και ειδικότερα, καταρχάς, του τζαμιού της Αθήνας -του μελλοντικού δηλαδή, αφού η Αθήνα, προς μεγάλη ντροπή όλων μας, παρόλο που υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες μουσουλμάνοι (από τους οποίους αρκετές χιλιάδες κατοικούν στο Λεκανοπέδιο) και πάρα πολλοί αλλοδαποί, είναι ίσως η μοναδική πρωτεύουσα που δεν διαθέτει επίσημο χώρο λατρείας, επίσημο τζαμί -απλώς έχει εξαγγελθεί η ανέγερσή του, εδώ και πολλά χρόνια, αλλά οι διαδικασίες προχωράνε με ρυθμούς χελώνας, διότι δεν πρόκειται για απολύσεις και διαθεσιμότητες να εφαρμοστεί το φαστ τρακ.

Εδώ και αρκετό καιρό, ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων κ. Σπηλιωτόπουλος, επίσημος υποψήφιος της ΝΔ, βλέποντας τα δημοσκοπικά ποσοστά του να κατρακυλάνε, αποφάσισε να παίξει το χαρτί της ακροδεξιάς, παρόλο που λογαριάζεται για φιλελεύθερος, κι έτσι έκανε λόγο για «δημοψήφισμα» με το ερώτημα αν θα χτιστεί το τζαμί στα όρια του Δήμου Αθηναίων. Αλλά και μόλις χτες, ο άλλος επίσημος υποψήφιος της ΝΔ για την περιφέρεια Αττικής αυτή τη φορά, ο κ. Κουμουτσάκος, ανέλαβε, λέει, πρωτοβουλία για να μη γίνει τέμενος (τζαμί δηλαδή) η Αγιασοφιά στην Πόλη.

Και με αυτόν τον στόχο δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει -αλλά δεν μπορεί και να μην παρατηρήσει πόσο υποκριτικό είναι να εγείρεται το θέμα αυτό στην προεκλογική περίοδο. Θα μπορούσε επίσης να παρατηρήσει κανείς ότι οι νεοδημοκράτες υποψήφιοι εμφανίζονται ανακόλουθοι: ο μεν κ. Σπηλιωτόπουλος ζητάει να αποφασίσουν οι κάτοικοι της πόλης, με την ψήφο τους, για τον χώρο λατρείας κάποιων συμπολιτών μας, αλλά ο κ. Κουμουτσάκος δεν φαίνεται να αναγνωρίζει ανάλογο δικαίωμα στους κατοίκους της Πόλης. Και βέβαια, πολύ περισσότερο ηθικό κύρος θα είχε το ελληνικό αίτημα για την Αγιασοφιά και για τη Χάλκη αν υπήρχε ήδη το αθηναϊκό τζαμί.

Advertisement

Το τζαμί και τα ψέματα του Άδωνη για τους αρχαίους

Στο γράψιμο του άρθρου αυτού καθοριστική βοήθεια είχα από τον εκλεκτό φίλο π2, σε σχέση με την τεκμηρίωση για τις λατρείες ξένων θεοτήτων.

Ψηφίστηκε προχτές στη Βουλή η τροπολογία για την ίδρυση μουσουλμανικού τεμένους στον Βοτανικό, κάτι που δημιουργεί την ελπίδα (αλλά μη βιαστείτε να χαρείτε) ότι θα πάψει κάποτε αυτό το όνειδος, να μην έχει δηλαδή η Αθήνα έναν αξιοπρεπή ναό για τις εκατοντάδες χιλιάδες μουσουλμάνους κατοίκους της. Πολλοί επικριτές της ανέγερσης συνέδεσαν το τζαμί με τους μετανάστες, μάλιστα ο Άδωνης Γεωργιάδης του ΛΑΟΣ επιστράτευσε το αφοπλιστικής ευήθειας επιχείρημα ότι αν αποκτήσει η Αθήνα τζαμί τότε θα γεμίσει μουσουλμάνους μετανάστες, διότι ο άλλος, ο Αφγανός ή ο Πακιστανός έστω, μόλις πληροφορηθεί ότι μπήκε ο θεμέλιος λίθος του τεμένους, θα σπεύσει να πουλήσει τα υπάρχοντά του για να εξοικονομήσει τα ναύλα, λες και αυτό τον εμπόδιζε ως τώρα. Ωστόσο, το επιχείρημα του Άδωνη καταρρέει αν σκεφτούμε ότι ο ίδιος καταγγέλλει εδώ και τόσα χρόνια την πλημμυρίδα των μεταναστών –χωρίς να υπάρχει το τζαμί. Οπότε, όπως η ανυπαρξία τζαμιού δεν εμπόδισε τους προηγούμενους έτσι και η ύπαρξή του δεν θα τραβήξει επόμενους –άλλοι είναι οι παράγοντες που αναγκάζουν κάποιον να ξενιτευτεί. Και θυμίζω ότι οι παππούδες μας πήραν τις στράτες και τα πέλαγα κι έφυγαν μετανάστες, νόμιμοι ή παράνομοι, στη Γερμανία και στην Αμερική χωρίς να υπάρχει ελληνορθόδοξος ναός εκεί που θα πήγαιναν. Μόλις πήγαν και αποκαταστάθηκαν και ρίζωσαν, τότε έχτισαν και ναούς –επειδή ευτυχώς στις καινούργιες τους πατρίδες δεν βρήκαν ρατσιστές σαν τον Άδωνη.

Αλλά ξεφεύγω από το θέμα μου –διότι αυτό που ήθελα να πω είναι ότι τζαμί έπρεπε να υπάρχει στην Αθήνα εντελώς άσχετα από τους μετανάστες, πολλοί από τους οποίους πράγματι είναι μωαμεθανοί μουσουλμάνοι. Ξεχνάει ο Άδωνης ότι υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες πολίτες που κατοικούν στο Λεκανοπέδιο, είτε Πομάκοι του Γκαζιού και των Σφαγείων, είτε Άραβες που ήρθαν για φοιτητές και έμειναν και έχουν κάνει οικογένειες εδώ,  είτε Έλληνες που έχουν ασπαστεί το Ισλάμ. Αυτοί τάχα είναι βήτα κατηγορίας πολίτες; Δεν δικαιούνται έναν αξιοπρεπή ναό; Όμως, για το τζαμί δεν θα γράψω περσότερα, επειδή υπάρχουν άλλοι απείρως αρμοδιότεροι από εμένα –εγώ περιορίζομαι να ευχηθώ (αν και πάντα κρατάω μικρό καλάθι) να λείψει το άγος της μισαλλοδοξίας που βαραίνει σήμερα πάνω από την Αθήνα. Αν θέλετε μπορείτε στα σχόλια να πείτε την άποψή σας για το τζαμί (ένα παράπλευρο ερώτημα είναι αν πρόκειται για κίνηση αντιπερισπασμού εκ μέρους της κυβέρνησης· ένα άλλο είναι αν θα έπρεπε οι ίδιοι οι πιστοί να πληρώσουν την ανέγερση)· εγώ όμως στη συνέχεια του άρθρου μου θα ασχοληθώ με ένα (ακόμα) μεγάλο ψέμα που ξεστόμισε ο Άδωνης Γεωργιάδης στη Βουλή κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το τέμενος.