Πριν από πενήντα χρόνια: η δολοφονία του Κένεντι όπως τη σχολίασε ο Μποστ

Ο Μποστ αρέσει στο ιστολόγιο και, ελπίζω, σε αρκετούς αναγνώστες και φίλους. Εδώ και δυο βδομάδες σκέφτηκα να ανεβάζω, πότε-πότε, σκίτσα του Μποστ που να σχολιάζουν σημαντικά γεγονότα που συνέβηκαν πριν από 50 χρόνια.

Το πρώτο σκίτσο της σειράς αυτής ήταν ο σχολιασμός της ήττας της ΕΡΕ στις εκλογές της 3.11.1963. Είχα γράψει ότι το γεγονός εκείνο ήταν ένας πολιτικός σεισμός για την Ελλάδα, αλλά το γεγονός που θα δούμε σήμερα έκανε όχι εγχώριο αλλά παγκόσμιο πάταγο. Πρόκειται για τη δολοφονία του Προέδρου των ΗΠΑ Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, στο Ντάλας του Τέξας, ακριβώς πριν από 50 χρόνια, στις 22 Νοεμβρίου 1963.

Τόσα έχουν γραφτεί για το γεγονός, που περιττεύει να γράψω κι εγώ πολλά. Θυμάμαι που είχα διαβάσει κάπου ότι οι Αμερικανοί της ανάλογης ηλικίας συνήθιζαν, δεκαετίες μετά, να θυμούνται και να διηγούνται πού βρίσκονταν και τι έκαναν εκείνο το φθινοπωρινό μεσημέρι -τώρα βέβαια, η αντίστοιχη διήγηση έχει να κάνει με την 11η Σεπτεμβρίου.

Όσο για την Ελλάδα, που μόλις πριν από λίγους μήνες είχε συνταραχτεί από μιαν άλλη πολιτική δολοφονία, του Λαμπράκη, οι συσχετίσεις ήταν αναπόφευκτες.

Αλλά ας δούμε το σκίτσο του Μποστ:

Στην Καραϊβική με τον Μποστ

Καιρό έχουμε να βάλουμε Μποστ, οπότε το σημερινό άρθρο θα είναι αφιερωμένο σε αυτή τη μεγάλη αγάπη μου. Το σκίτσο που θα σας παρουσιάσω σήμερα το είχα ξεχωρίσει να το δημοσιεύσω στα τέλη Οκτωβρίου, επειδή τότε συμπληρώνονταν τα πενήντα χρόνια από το σημαντικό διεθνές γεγονός που ενέπνευσε τη γελοιογραφία, αλλά με το ένα και με το άλλο το ξέχασα και το ξαναθυμήθηκα πρόσφατα. Οπότε, πρέπει ή να περιμένω άλλα 50 χρόνια για να το παρουσιάσω στην εκατοστή επέτειο ή να το δημοσιεύσω τώρα, ελπίζοντας ότι μεταξύ φίλων ο ενάμισης μήνας δεν θα χαλάσει τη στρογγυλάδα των πενήντα χρόνων. Και διάλεξα το δεύτερο, επειδή φοβήθηκα μήπως, αν το αναβάλω για το 2062 το ξεχάσω και πάλι.

Το γεγονός που συγκλόνισε τον κόσμο πριν από πενήντα χρόνια (και ενάμιση μήνα), και που έδωσε στον Μποστ την έμπνευση για το σκίτσο που θα δούμε, ήταν η κουβανική κρίση ή η κρίση των πυραύλων του 1962. Σε αντίδραση στην πρόθεση των σοβιετικών να εγκαταστήσουν πυραύλους στην Κούβα (ως αντίδραση στην εγκατάσταση αμερικανικών πυραύλων στην Τουρκία), ο πρόεδρος Κένεντι των ΗΠΑ προχώρησε στις 22 Οκτωβρίου σε ναυτικό αποκλεισμό του νησιού και ανάγγειλε ότι θα πραγματοποιούσε νηοψίες σε όλα τα πλοία που προσέγγιζαν την Κούβα. Ο Νικήτας Χρουστσόφ, γραμματέας του ΚΚ της ΕΣΣΔ απάντησε ότι αυτό ήταν παραβίαση του διεθνούς δικαίου που φέρνει την ανθρωπότητα στο χείλος της θερμοπυρηνικής σύρραξης. Ωστόσο, ύστερα από μερικά τεταμένα εικοστετράωρα βρέθηκε συμβιβαστική λύση, με τη βοήθεια του Ου Θαντ, του ΓΓ του ΟΗΕ. Οι σοβιετικοί απέσυραν τους πυραύλους τους από την Κούβα και οι Αμερικανοί υποσχέθηκαν ότι δεν θα έκαναν ποτέ εισβολή στην Κούβα. Υπήρχε ωστόσο κι ένας μυστικός όρος στη συμφωνία, που δεν ανακοινώθηκε: οι Αμερικανοί απέσυραν τους πυραύλους τους από την Τουρκία. Ο συμβιβασμός αυτός χαιρετίστηκε σε όλο τον κόσμο σαν νίκη της ειρήνης. Μια περαιτέρω χειρονομία καλής θέλησης ήταν η εγκατάσταση του «κόκκινου τηλεφώνου» για απευθείας επικοινωνία ανάμεσα σε Ουάσινγκτον και Κρεμλίνο.

Το σκίτσο του Μποστ δημοσιεύτηκε στις 28 Οκτωβρίου 1962 στην Ελευθερία, δηλαδή τη μέρα που ανακοινώθηκε η συμφωνία των δυο υπερδυνάμεων, αλλά φυσικά αναφέρεται στα προηγούμενα γεγονότα:

Ο Μποστ στις αμερικάνικες εκλογές (σκίτσο του 1960)

Την Τρίτη που μας έρχεται ψηφίζουν στην Αμερική για ανάδειξη Προέδρου, και οι εκλογές προβλέπονται αμφίρροπες, αφού από τις δημοσκοπήσεις οι δυο διεκδικητές παρουσιάζονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλον, ενώ το καταστροφικό πέρασμα του τυφώνα Σάντι είναι παράγοντας αστάθμητος που δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί πώς και αν θα επηρεάσει το αποτέλεσμα. Τις αμερικάνικες εκλογές τις παρακολουθεί κάθε φορά με ενδιαφέρον όλος ο πλανήτης εδώ και πολλές δεκαετίες, και τούτη η φορά δεν αποτελεί εξαίρεση. Πολλές φορές οι αμερικανικές εκλογές έχουν (ή: θεωρείται στην Ελλάδα ότι έχουν) ειδικό ελληνικό ενδιαφέρον, και πάλι και τούτη η φορά δεν αποτελεί εξαίρεση αφού έχει γραφτεί επανειλημμένα ότι η λήψη της όποιας απόφασης για το μέλλον της χώρας εσκεμμένα αναβλήθηκε για μετά τις αμερικανικές εκλογές.

Αν έχετε άποψη για τις επικείμενες εκλογές, μπορείτε να τις εκφράσετε στα σχόλια. Πάντως, παραδοσιακά η ελληνική κοινή γνώμη νομίζω ότι τάσσεται κατά πλειοψηφία με τους Δημοκρατικούς, είτε επειδή στηρίζει ελπίδες στην εκλογή του Δημοκρατικού προέδρου είτε επειδή φοβάται τον Ρεπουμπλικάνο. Κάτι τέτοιο ισχύει και τούτη τη φορά, αν και, με τα ντράβαλα που έχουμε αυτή την περίοδο, οι αμερικάνικες εκλογές δεν τραβάνε και τόσο πολύ την προσοχή. Ένας πρόεδρος που βγήκε από αμφίρροπες εκλογές, ήταν ο Τζον Κένεντι, που η εκλογή του χαιρετίστηκε ίσως σε ολόκληρο τον κόσμο, μια και σ’ αυτόν στηρίχτηκαν πάρα πολλές ελπίδες -η δολοφονία του τρία χρόνια αργότερα τού εξασφάλισε υστεροφημία απαράμιλλη.

Θα παρουσιάσω σήμερα ένα σκίτσο του Μποστ για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 1960, το μοναδικό (εκτός λάθους) που έχει παρουσιάσει ο Μποστ σχετικά με αμερικανικές εκλογές.