Ο Όμηρος, τα μαθηματικά και η αγυρτεία, ξανά

Το σημερινό άρθρο αποτελεί συνέχεια ενός άρθρου που είχα δημοσιεύσει, σχεδόν με τον ίδιο τίτλο, πριν από οχτώ μήνες. Τότε, είχαν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και ιστοτόπους, άρθρα με τίτλους όπως «Με μαθηματικό κώδικα έγραψε ο Όμηρος τα έπη», που βασίζονταν σε μια ανακοίνωση που έκανε η φιλόλογος Αναστασία Τσώνη, δ.φ., στην 8η Μαθηματική Εβδομάδα που διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία-Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας από τις 30 Μαρτίου έως τις 3 Απριλίου.

Πηγή των άρθρων εκείνων ήταν μια συνομιλία της κ. Τσώνη σε συντάκτη του ΑΠΕ/ΜΠΕ. Είχα σφοδρές αντιρρήσεις για το περιεχόμενο των άρθρων και ιδίως για τις αναφορές στη θεωρία των λεξαρίθμων που κατά τη γνώμη μου είναι αγυρτεία που ασφαλώς δεν έχει θέση σε μια επιστημονική εκδήλωση όπως η Μαθηματική Εβδομάδα. Ωστόσο, διατηρούσα επιφυλάξεις διότι δεν είχα μπορέσει να βρω την ανακοίνωση της κυρίας Τσώνη, και είχα την ελπίδα ότι το  περιεχόμενο του άρθρου θα την αδικούσε.

Παρά τον αρχικό προγραμματισμό, τα Πρακτικά της εβδομάδας άργησαν να γίνουν διαθέσιμα. Είχα αγγαρέψει φίλο του ιστολογίου, εκπαιδευτικό, να τα αναζητάει σε τακτά διαστήματα -και τελικά πριν από λίγες μέρες ο φίλος μου προμηθεύτηκε το CD με τα πρακτικά κι έτσι μπόρεσα να διαβάσω το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης της κ. Τσώνη.

Δυστυχώς, η ανάγνωση της πλήρους ανακοίνωσης επιβεβαιώνει τους φόβους μου. Μπορεί η συντάκτρια της ανακοίνωσης να κρατάει κάποιες αποστάσεις από την αντιεπιστημονική και αναξιόπιστη θεωρία των λεξαρίθμων, αλλά την αναπτύσσει διά μακρών στο κείμενό της, ενώ ταυτόχρονα διατυπώνει εξίσου ανυπόστατες απόψεις σε θέματα ετυμολογίας. Θα επισημάνω στο σημερινό άρθρο μερικά από τα τρωτά της ανακοίνωσης.

Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης είναι πολύ εκτενές και θα κατέστρεφε την ισορροπία του άρθρου αν το παρέθετα, οπότε το ανέβασα σε χωριστή σελίδα. Θα δημοσιεύσω εδώ την περίληψη της ανακοινωσης και κάποια αποσπάσματα.

Advertisements

Ο Όμηρος, τα μαθηματικά και η αγυρτεία

Στην αρχή είπα πως θα είναι πρωταπριλιάτικο, διότι στα περισσότερα ηλεκτρονικά μέσα δημοσιεύτηκε ανήμερα την πρωταπριλιά, ωστόσο αυτό ήταν μάλλον ευσεβής πόθος μου -άλλωστε, τα πρώτα σχετικά άρθρα άρχισαν να δημοσιεύονται από τις 31 Μαρτίου (παράδειγμα). Εννοώ την είδηση ότι «Με μαθηματικό κώδικα έγραψε ο Όμηρος τα έπη» όπως διάλεξαν να την τιτλοφορήσουν τα Νέα, που είναι μια περίληψη της ανακοίνωσης που έκανε η φιλόλογος Αναστασία Τσώνη, δ.φ., στην 8η Μαθηματική Εβδομάδα που διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία-Παράρτημα Κεντρικής Μακεδονίας από τις 30 Μαρτίου έως τις 3 Απριλίου.

Τα άρθρα που κατέκλυσαν τον ηλεκτρονικό τύπο (ίσως και τον έντυπο) έχουν όλα μία πηγή, και σχεδόν ταυτόσημο περιεχόμενο, αφού προέρχονται από συνομιλία της κ. Τσώνη σε συντάκτη του ΑΠΕ/ΜΠΕ. Δεν έχω ακόμη δει την ανακοίνωση της κυρίας Τσώνη, οπότε θα βασιστώ στο άρθρο που μεταφέρει τη συνέντευξη/συνομιλία μαζί της. Σε περίπτωση που το περιεχόμενο του άρθρου την αδικεί, ζητώ προκαταβολικά συγνώμη -και αν κάποιος φίλος έχει λινκ προς την ανακοίνωση, πολύ ευχαρίστως να το προσθέσει στα σχόλια. (Τα πρακτικά της Εβδομάδας, παρά τον αρχικό προγραμματισμό, δεν είναι ακόμα διαθέσιμα, όπως έμαθα).

Η ανακοίνωση πάντως έγινε, ή τουλάχιστον περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα της Εβδομάδας, όπου το Σάββατο 2 Απριλίου και ώρα 16.00-16.20 ήταν προγραμματισμένη η ανακοίνωση της Αναστασίας Τσώνη: «Μια ανατρεπτική σπουδή για τα ομηρικά έπη. Ο ποιητής της Ιλιάδας και της Οδύσσειας διδάσκει Μαθηματικά και προσδιορίζει τη χρήση των αριθμών» (Πρόκειται για τον τίτλο, όχι για την περίληψη της ανακοίνωσης).

Σύμφωνα με το άρθρο που δημοσιεύτηκε σε πάμπολλα διαδικτυακά μέσα, άριστος γνώστης των μαθηματικών, με ιδιαίτερη προτίμηση στον αριθμό 3 φαίνεται πως ήταν ο Όμηρος.

Για να δώσει μαθηματικές προεκτάσεις στους στίχους του, ο ‘Ομηρος χρησιμοποιεί, σύμφωνα με την κ. Τσώνη, τους λεξάριθμους, στους οποίους το γράμμα «άλφα» αντιστοιχεί στον αριθμό «ένα», το «Β» στο δύο και ούτω καθεξής (μετά το «κάππα» οι αριθμοί ανεβαίνουν ανά γράμμα σε δεκάδες και μετά το «ρο» σε εκατοντάδες). Ενδεικτικά αναφέρει, ότι αν οι πρώτες τέσσερις λέξεις της Α’ Ραψωδίας της Οδύσσειας («άνδρα μοι έννεπε, μούσα») «αποκωδικοποιηθούν» με λεξάριθμους προκύπτει ο αριθμός 1182, που αν αθροιστεί ανά ψηφίο, προκύπτει και πάλι ο αριθμός τρία.

«Ολόκληρες αριθμητικές παραστάσεις καταλήγουν στον αριθμό τρία και τα πολλαπλάσιά του» υποστηρίζει η κ. Τσώνη και προσθέτει ότι στην Ιλιάδα, ολόκληρο το κείμενο οργανώνεται μαθηματικά σε τρία επίπεδα.

Δεν χρειάζεται να παραθέσω άλλο -μπορείτε να διαβάσετε τη συνέχεια στο λινκ. Υποστηρίζω ότι όσα λέει η ανακοίνωση (αν όντως τα λέει) για λεξάριθμους είναι ανοησίες και ότι κάκιστα έπραξαν οι διοργανωτές της Μαθηματικής Εβδομάδας που, πλάι σε σοβαρές και χρήσιμες ανακοινώσεις επέτρεψαν να παρουσιαστεί μια ανακοίνωση που προάγει την αγυρτεία.

Οι λεξάριθμοι είναι απάτη μεταξύ άλλων διότι από άπειρες σχέσεις διαλέγουν εκείνες που υποτίθεται ότι δείχνουν κάτι σημαδιακό, αγνοώντας όλες τις άλλες. Ο Αργυρόπουλος και άλλοι προπαγανδιστές της λεξαριθμικής θεωρίας, όπως έχουμε ξαναγράψει, επισημαίνουν, ας πούμε, ότι  τα γράμματα της λέξης ΘΕΟΣ βγάζουν λεξάριθμο 284 (9+5+70+200), όπως και της λέξης ΑΓΙΟΣ (1+3+10+70+200), όπως και της λέξης ΑΓΑΘΟΣ, άρα, λένε οι υποστηριχτές της λεξαριθμικής θεωρίας, αυτό δεν μπορεί να είναι τυχαίο: η ελληνικη γλώσσα έχει την ιδιότητα να μας δείχνει ότι ΘΕΟΣ = ΑΓΙΟΣ = ΑΓΑΘΟΣ. Βέβαια, τον ίδιο λεξάριθμο 284 βγάζουν και άλλες χιλιάδες λέξεις της ελληνικής, όπως ΑΓΡΟΙΚΟΙ, ΒΑΠΟΡΑΚΙ, ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ, ΠΑΓΟΠΕΔΙΛΑ -περιέργως κανείς λεξαριθμιστής δεν μας είπε ότι η ελληνική γλώσσα δείχνει τη μυστική σχέση του Θεού με τα παγοπέδιλα.