Μια περιήγηση στις λέξεις του 2017

Το άρθρο που θα διαβάσετε σήμερα δημοσιεύτηκε χτες Κυριακή, στο ένθετο «Ενθέματα» της κυριακάτικης «Αυγής», στην τακτική μηνιαία στήλη μου «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία». Πρόκειται για μια λεξιλογική ανασκόπηση του 2017 και από αυτή την άποψη έχει κοινά στοιχεία με άλλα άρθρα του ιστολογίου, αφού στο τέλος του χρόνου ψηφίσαμε κι εμείς εδώ τη Λέξη του 2017, όπως κάνουμε κάθε χρόνο από το 2010.

Με το σημερινό άρθρο μπορούμε να πούμε ότι ολοκληρώνεται η ανασκόπηση του λεξιλογικού 2017, και ξεκινάει το λεξιλογικό 2018. Καλή λεξιλογική χρονιά λοιπόν!

(Και μια παρατήρηση που δεν χώρεσε στο άρθρο, σχετική με τη λέξη της χρονιάς που βγάλαμε εδώ, το φέικ νιουζ -εδώ και καιρό έχει μπει στη γλώσσα των νέων και το σκέτο «φέικ». Προχτές στον δρόμο άκουσα δυο έφηβους να λένε για κάποιον ότι «είναι εντελώς φέικ».)

Για έβδομη χρονιά φέτος, η στήλη θα ενδώσει στο έθιμο των ημερών, κι έτσι το σημερινό άρθρο θα έχει χαρακτήρα ανασκόπησης. Θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τις λέξεις της χρονιάς, μ’ άλλα λόγια τις λέξεις που σημάδεψαν το 2017, που συζητήθηκαν και ακούστηκαν πολύ, ή και που γεννήθηκαν μέσα στη χρονιά που πέρασε.

Οι επισκέπτες του ιστολογίου «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία», που έχει τον ίδιο τίτλο με τη στήλη μας, και που τους κάλεσα να διαλέξουν τη Λέξη του 2017, ανέδειξαν στην πρώτη θέση, και μάλιστα με μεγάλη διαφορά, τη λέξη φέικ νιουζ, fake news αν προτιμάτε στα αγγλικά, μια διεθνή λέξη που επίσης επιλέχτηκε και από αρκετούς λεξικογραφικούς ιστοτόπους ως η λέξη της χρονιάς για την αγγλική γλώσσα. Όπως ίσως θα ταίριαζε σε μια λέξη που δηλώνει την εξαπάτηση, η αγγλική λέξη fake είναι άγνωστης ή τέλος πάντων αμφισβητούμενης ετυμολογίας.

Advertisements

Φέικ νιουζ, η λέξη του 2017!

Όπως ξέρουν οι φίλοι του ιστολογίου, χτες το βράδι έληξε η ψηφοφορία για τη λέξη της χρονιάς, που είχε αρχίσει από τις 18 Δεκεμβρίου πάνω σε λέξεις που εσείς είχατε προτείνει με τα σχόλιά σας σε προηγούμενο άρθρο. Δεν μας χρειάζεται σασπένς, γι’ αυτό και ο τίτλος φανερώνει αμέσως την ετυμηγορία σας: λέξη της χρονιάς, λέξη του 2017 είναι το φέικ νιουζ. Τη βλέπετε άλλωστε στο κέντρο του υπέροχου λεξοσύννεφου που έφτιαξε ο φίλος μας ο Στάζιμπος, που είναι άλλωστε κάθε χρόνο ο μάγος που στήνει όλον τον μηχανισμό της Λέξης της χρονιάς και που χωρίς τη δική του υλικοτεχνική υποστήριξη δεν θα γινόταν τίποτα.

Θα μου πείτε, είναι λέξη το φέικ νιουζ; Κάποιοι θα είχαν αντίρρηση επειδή είναι σύμπλοκος όρος, άλλοι επειδή είναι ασυμμόρφωτο δάνειο. Και οι δυο ενστάσεις έχουν κάποια βάση, αλλά στην ψηφοφορία για τη Λέξη της χρονιάς έχουμε κατ’ επανάληψη δεχτεί (κι έχετε με την ψήφο σας υπερψηφίσει) και σύμπλοκους όρους και ασυμμόρφωτα δάνεια -για παράδειγμα, Λέξη του 2015 είχε ψηφιστεί ένας σύμπλοκος όρος που ήταν και ασυμμόρφωτο δάνειο, τα κάπιταλ κοντρόλς.

Συνήθως στον γραπτό και ηλεκτρονικό Τύπο τον όρο φέικ νιουζ τον βρίσκουμε γραμμένο με το λατινικό αλφάβητο, fake news. Ωστόσο, εγώ προσωπικά όταν γράφω ελληνικά και μιλώ ελληνικά, προτιμώ να γράφω τέτοιους όρους με ελληνικούς χαρακτήρες. Μπορούμε βέβαια να χρησιμοποιούμε και τον μεταφρασμένο αντίστοιχο όρο, αν και για την απόδοσή του έχουν υποστηριχτεί, με βάσιμα επιχειρήματα, δύο αποδόσεις: ψευδείς ειδήσεις και πλαστές ειδήσεις. Ωστόσο, νομίζω πως χρειάζεται χωριστό άρθρο για το θέμα αυτό.