Τα Ρίχτερ της δίκης

Για τη δίκη του Γερμανού καθηγητή Χάιντς Ρίχτερ που γίνεται αυτές τις μέρες στο Ρέθυμνο δεν έχω γράψει. Και ο λόγος που δεν έχω γράψει δεν είναι ότι δεν έχω διαβάσει το επίμαχο βιβλίο, στο οποίο ο καθηγητής Ρίχτερ κατηγορείται ότι «επιδοκίμασε, ευτέλισε και κακόβουλα αρνήθηκε την ύπαρξη και τη σοβαρότητα αναγνωρισμένων από τη Βουλή των Ελλήνων εγκλημάτων του ναζισμού (…) και η αξιόποινη αυτή συμπεριφορά του στρέφεται κατά του συνόλου των ανθρώπων που προσδιορίζεται με βάση τη φυλή, τη γενεαλογική καταβολή (…) πράττοντας τούτο με τρόπο που στρέφεται κατά του κρητικού λαού και που ενέχει εξυβριστικό χαρακτήρα εις βάρος του» όπως λέει το Κλητήριο θέσπισμα, το οποίο πέρα από όλα τα άλλα αναγνωρίζει «κρητικόν λαό», μια επικίνδυνη ανοησία αφού υπονοεί ότι οι Κρητικοί είναι κάτι άλλο από τον ελληνικό λαό.

Το ότι δεν έχω διαβάσει το επίμαχο βιβλίο του καθηγητή Ρίχτερ δεν το θεωρώ εμπόδιο για να αποφανθώ για τη δίωξή του, διότι τη δίωξη τη θεωρώ απαράδεκτη ανεξάρτητα από το περιεχόμενο του βιβλίου. Θα μου πείτε: θα έλεγες το ίδιο αν στη θέση του Ρίχτερ ήταν, έστω, ο Κ. Πλεύρης; Θα σας απαντήσω ότι δεν είναι το ίδιο. Ο ένας είναι καθηγητής σε αναγνωρισμένο πανεπιστήμιο, παρασημοφορημένος από την ελληνική πολιτεία΄ο άλλος είναι ένας αξιοθρήνητος ακροδεξιός αναθεωρητής. Πάντως, αν τα βάλουμε στη ζυγαριά, προτιμώ να μη δικαστεί ο Πλεύρης με το αντιρατσιστικό (θυμίζω ότι δικάστηκε και αθωώθηκε σχεδόν πανηγυρικά με τον προηγούμενο νόμο) παρά να δικάζεται ο Ρίχτερ, η Ρεπούση, ο Φίλης, εγώ κι εσείς με τον άθλιο αυτόν νόμο.

Ο λόγος που δεν έχω ακόμα γράψει για τη δίκη του Ρίχτερ είναι, πολύ πεζά και ανόητα, συνδυασμός φόρτου εργασίας και «τεχνικών» περιορισμών. Καθώς πλησιάζουμε στο τέλος της χρονιάς, έχουμε διάφορα άρθρα επετειακού και απολογιστικού χαρακτήρα: προχτές είχαμε τη Λέξη της χρονιάς, που ακόμα μπορείτε να διατυπώσετε δικές σας προτάσεις για να τεθούν σε ψηφοφορία, το πρωί είχαμε προτάσεις για βιβλία στις γιορτές, την Τρίτη θα έχουμε τις τελικές προτάσεις για να ψηφίσετε Λέξη της χρονιάς, έχω και καναδυό ακόμα άρθρα που τα χρωστάω, οπότε οι ελεύθερες μέρες είναι λιγοστές. Αυτό εξηγεί το ανήκουστο, ότι δημοσιεύω δεύτερο άρθρο την ίδια μέρα, και μάλιστα Παρασκευιάτικα.

Επίσης, δεν έχω να πω πολλά για την υπόθεση, επειδή τη γνώμη μου για το άθλιο αντιρατσιστικό νομοσχέδιο την έχω ήδη διατυπώσει, και για την υπόθεση Ρίχτερ είχα γράψει τα δικά μου και είχα αναδημοσιεύσει άρθρο του ιστορικού Βαγγέλη Καραμανωλάκη τον Μάρτιο, τότε δηλαδή που ασκήθηκε η δίωξη στον Γερμανό καθηγητή.

Μια δυσάρεστη «δικαίωση» (άρθρο του Βαγγέλη Καραμανωλάκη)

Την εποχή που συζητιόταν το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, είχα εκφράσει την αντίθεσή μου με αρκετές διατάξεις του, εκτιμώντας ότι θα αποβούν σε βάρος της ελευθερίας του λόγου και της ελευθερίας της έρευνας. Για παράδειγμα, είχα γράψει: «Ποινικοποιείται ολοφάνερα η ιστορική γνώμη, και το κακό δεν διορθώνεται επειδή η δίωξη περιορίζεται στις περιπτώσεις «κακόβουλης» άρνησης. Με λίγη κακή θέληση είναι εύκολο να χαρακτηριστεί κακόβουλη ακόμα και μια επιστημονική αντιπαράθεση, και η προοπτική να ξεκινήσει βιομηχανία μηνύσεων από «εργολάβους της μνήμης» δεν μπορεί να αποκλειστεί. Άλλωστε, η νεόκοπη βουλευτίνα της ΝΔ κ. Ιακωβίδου (αυτοαποκαλείται πολιτισμΙολόγος) δήλωσε ότι θα ψηφίσει το αντιρατσιστικό για να στείλει στη φυλακή την κ. Ρεπούση, η οποία υποτίθεται ότι αρνείται τη γενοκτονία των Ελλήνων. Και πράγματι, δεν δυσκολεύομαι να φανταστώ Έλληνα δικαστή να θεωρεί ότι η αναφορά σε «συνωστισμό στη Σμύρνη» συνιστά κακόβουλη άρνηση γενοκτονίας -εδώ βρέθηκαν άλλοι που αποφάνθηκαν ότι η φράση «οι Εβραίοι θέλουν εκτελεστικό απόσπασμα» (παραθέτω από μνήμης, δεν εγγυώμαι για την ακρίβεια) αφορά μόνο τους σιωνιστές και όχι όλους τους Εβραίους.»

Ομολογώ ότι δεν περίμενα να αληθέψει τόσο γρήγορα αυτή η απαισιόδοξη πρόβλεψη, αν και ο πρώτος ιστορικός που διώκεται με το νέο νομοσχέδιο δεν είναι η κυρία Ρεπούση (ούτε ο κ. Νακρατζάς, όπως είχα γράψει με άλλη ευκαιρία) αλλά κάποιος αλλοδαπός, ο γνωστός Γερμανός ιστορικός Χάιντς Ρίχτερ.

Ο κ. Ρίχτερ, ειδικός σε θέματα Ελλάδας και Κύπρου, εξέδωσε το 2011 το βιβλίο του Operation Merkur: Die Eroberung der Insel Kreta im Mai 1941, [Επιχείρηση Ερμής: Η κατάκτηση της νήσου Κρήτης τον Μάιο του 1941] το οποίο μέσα στον ίδιο χρόνο μεταφράστηκε και εκδόθηκε στα ελληνικά από τον Γκοβόστη με τον συντομότερο και πιο ευπρεπισμένο τίτλο Η μάχη της Κρήτης. Δεν είναι το πρώτο έργο του κ. Ρίχτερ για την Ελλάδα, ούτε το πρώτο του που μεταφράζεται στα ελληνικά (δείτε εδώ εργογραφία του).

Το βιβλίο του κ. Ρίχτερ δεν έγινε δεκτό με ανεπιφύλακτη επιδοκιμασία -αρκετοί ιστορικοί τού άσκησαν κριτική σε επιμέρους σημεία, κάποτε αυστηρή (όποιος μπορεί να δώσει λινκ εδώ, ευπρόσδεκτος). Περισσότερα δεν μπορώ να πω για το βιβλίο, διότι δεν το έχω διαβάσει. Ωστόσο, δεν προκάλεσε θόρυβο έξω από τον στενό κύκλο των ιστορικών, ούτε καν ψιθύρους. Και έτσι είναι το αναμενόμενο, τα ιστορικά βιβλία δεν προκαλούν ούτε πάταγο ούτε πανικό στην κοινή γνώμη.

Και τα πράγματα θα έμεναν έτσι, αν το Πανεπιστήμιο Κρήτης δεν είχε πέρυσι την κακή, όπως αποδείχτηκε, ιδέα να αναγορεύσει επίτιμο διδάκτορα τον Γερμανό ιστορικό. Ξέσπασε τότε στα τοπικά μέσα μεγάλος θόρυβος για την τιμή που θα γινόταν στον συκοφάντη του κρητικού λαού (εδώ βέβαια πρέπει να μπουν εισαγωγικά, διότι δεν συμμερίζομαι την άποψη). Κατηγορήθηκε το πανεπιστήμιο για την επιλογή του και, αν δεν κάνω λάθος, τελικά η αναγόρευση ματαιώθηκε.