Αύριο Κυριακή θα γίνει ο Μαραθώνιος της Αθήνας -οπότε βρήκα τίτλο για τα μεζεδάκια της εβδομάδας. Σπεύδω να διευκρινίσω ότι δεν θα πάρω μέρος στη διοργάνωση -μου αρέσει να διανύω αποστάσεις, αλλά με το πάσο μου ή τέλος πάντων σε ρυθμό πεζοπορίας, όχι τρέχοντας. Έχω ωστόσο καναδυό φίλους που θα συμμετάσχουν -ρισπέκτ, που λέμε.
Ξέρουμε ότι η απόσταση που θα διανύσουν αύριο οι δρομείς είναι κάτι παραπάνω από 42 χιλιόμετρα. Και πολλοί ξέρουμε και με μεγαλύτερη ακρίβεια την απόσταση, 42 χιλιόμετρα και 195 μέτρα. Θα μου πείτε, δεν έχουν μεγάλη σημασία τα 195 μέτρα, είναι κάτω από το μισό τοις εκατό του συνόλου, αλλά η ακρίβεια έχει σημασία στον προσδιορισμό της διαδρομής.
Σχολιάστηκε πολύ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η αφίσα της διοργάνωσης, που αναφέρει την απόσταση ως «42.195 χλμ.» που σημαίνει, στα ελληνικά, 42 χιλιάδες και 195 χιλιόμετρα. Στα ελληνικά, το κανονικό είναι να γράψουμε «42,195 χιλιόμετρα», χρησιμοποιώντας την υποδιαστολή για να χωρίσουμε το ακέραιο μέρος από το δεκαδικό.
Ζούμε όμως σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο -και στα αγγλικά, που κυριαρχούν παντού, ειδικά στο Διαδίκτυο, αντί της υποδιαστολής χρησιμοποιείται η τελεία, οπότε το 42.195 στα αγγλικά δηλώνει 42 και κάτι και όχι 42 χιλιάδες και κάτι. (Και το πιο αστείο είναι ότι στα αγγλικά συχνά χωρίζουν με κόμματα τις χιλιάδες, δηλαδή θα έγραφαν 42,195 μέτρα, αν και αυτή η σύμβαση δεν έχει καθολική εφαρμογή νομίζω).
Η αγγλική σημειογραφία μάς επηρεάζει. Δεν ξέρω μάλιστα αν οι νεότεροι επηρεάζονται περισσότερο. Θα μου πείτε, το κόμμα είναι ζωντανό, αφού και όταν διαβάζουμε ένα δεδκαδικό μέγεθος λέμε (ή τουλάχιστον εγώ λέω, αν και νομίζω ότι έτσι γίνεται κατά κανόνα) π.χ. «εφτά κόμμα πέντε». (Δεν θα με εξέπληττε αν κάποιος πει «εφτά κόμμα πέντε» και γράψει «7.5» όμως).
Οπότε, κανονικά το «42.195» της αφίσας είναι βεβαίως αντικανονικό στα ελληνικά -έστω κι αν κανείς απ’ όσους το διαβάζουν δεν θα σκεφτεί πως θα τρέξουν αύριο οι δρομείς 42 χιλιάδες χιλιόμετρα.
Παρεμπιπτόντως, η ακτίνα της Γης είναι 6371 χιλιόμετρα οπότε δεν ευσταθεί ότι τα υποτιθέμενα 42195 χιλιόμετρα είναι οχτώ φορές η ακτίνα της Γης -ούτε 7 δεν είναι, το λέω σε περίπτωση που είχατε βάλει σκοπό να τα τρέξετε.
Και επίσης παρεμπιπτόντως, στην αγγλική Βικιπαίδεια η ακτίνα της Γης δίνεται «6 371.0» ενώ στην ελληνική «6.371,0». Στη γαλλική «6 371,008».
* Σε κάποια πρόσφατα σχόλια είχαμε ασχοληθεί με τη γραφή «ψέμμα / ψέμματα» και είχαμε παρατηρήσει ότι στον πληθυντικό τα δύο μ είναι συχνότερα.
Πριν από εκατό χρόνια, η γραφή «ψέμμα, ψέμματα» συνηθιζόταν. Για το κύμα δεν είχα δει ποτέ μου να γράφεται με δύο μ αλλά το είδα σε οθονιά από το Mega, που μου έστειλε φίλος.
Βέβαια, το συγκεκριμένο σουπεράκι έχει μια γενικότερη κλίση στα Μ (μυμανία;) αν κρίνω και από το «αμεμβολίαστοι».
* Κι ένα καυτερό μεζεδάκι από το Διάστημα.
Διαβάζουμε σε άρθρο για τις πιπεριές που καλλιέργησαν οι αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό:
Οι αστροναύτες καλλιέργησαν τις πρώτες πιπεριές τσίλι στο διάστημα – «μια ωραία ηθική ώθηση», σύμφωνα με την ΜακΆρθουρ. «Έχουν μια ωραία πικάντικη γεύση, λίγο παρατεταμένο κάψιμο».
Τι θα πει όμως «ηθική ώθηση»;
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 