Ένα μικρό άρθρο σήμερα, όχι για τις κουκουβάγιες γενικώς αλλά για μια παροιμιακή φράση με κουκουβάγιες -ή έστω με γλαύκα, όπως λεγόταν στα αρχαία.
Εννοώ βέβαια την παροιμιακή φράση «γλαύκα ες Αθήνας» ή τις διάφορες νεότερες παραλλαγές της που συμμορφώνονται περισσότερο με τη σημερινή γλώσσα.
Συμφωνα με το ΛΚΝ, «κομίζω γλαύκα εις Αθήνας» σημαίνει «παρουσιάζω ως καινούργιο κάτι πασίγνωστο». Παρόμοιον ορισμό δίνουν και τα άλλα λεξικά.
Στο λεξικό Μπαμπινιώτη διαβάζω ότι η φράση, που είναι ήδη αρχαία, «οφείλεται στο γεγονός ότι τα νομίσματα της αρχαίας Αθήνας ονομάζονταν γλαύκες, επειδή έφεραν παραστάσεις γλαύκας, συμβόλου της θεάς Αθηνάς, και επομένως το να τα φέρνει κανείς στην Αθήνα ήταν εντελώς άσκοπο».
Δεν είμαι βέβαιος ότι είναι σωστή αυτή η εξήγηση -τα νομίσματα ποτέ δεν είναι άσκοπο να τα φέρνει κανείς. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Η παροιμιακή φράση εμφανίζεται πρώτη φορά στους Όρνιθες του Αριστοφάνη, στον στίχο 301. Όρνιθες είναι τα πουλιά, όχι οι σημερινές όρνιθες, και στην κωμωδία του Αριστοφάνη εμφανίζονται πολλά και διάφορα είδη πουλιών και σχολιάζονται αναλόγως.
Και «χαὐτηί γε γλαῦξ», λέει ο Έποπας, «τούτη εδώ είναι κουκουβάγια», κι ο Ευελπίδης του λέει: τί φῄς; τίς γλαῦκ᾽ Ἀθήναζ᾽ ἤγαγεν; -αναφερει απλώς, χαριτολογώντας, την παροιμιακή φράση που ήταν ήδη γνωστή και σε χρήση.
