Και πάλι Λαπαθιώτης

Συμπληρώνονται σήμερα 73 χρόνια από την αυτοκτονία του αγαπημένου μου ποιητή Ναπολέοντα Λαπαθιώτη στις 8 Ιανουαρίου 1944. Κάθε χρόνο, τέτοια (περίπου) μέρα ανεβάζω στο Διαδίκτυο ένα άρθρο για τον ποιητή, συνήθως με κάποιο δυσεύρετο ή αθησαύριστο κείμενό του. Αυτό σκοπεύω να κάνω και σήμερα, οπότε ο τίτλος «Και πάλι Λαπαθιώτης» ταιριάζει. Είναι ακριβώς ο τίτλος ενός άρθρου για τον Λαπαθιώτη, που δημοσιεύτηκε πριν από 20 χρόνια στο Αθηναϊκό Ημερολόγιο 1997 των εκδόσεων Φιλιππότη.

Το άρθρο αυτό το αγνοούσα μέχρι πρόσφατα που μου το έστειλε φίλος -και, εκτός λάθους, και κανείς άλλος μελετητής του Λαπαθιώτη δεν το είχε προσέξει. Είναι σημαντικό διότι περιέχει δύο άγνωστα πρωτόλεια του Λαπαθιώτη, που δεν έχουν συμπεριληφθεί σε καμιά έκδοση ποιημάτων του, καθώς και κάποιες σημαντικές βιογραφικές του πληροφορίες. Το άρθρο το υπογράφει η κυρία Ιουλία Βαγενά, συγγενής του ποιητή από τη μεριά της μητέρας του. Τα ποιήματα καθαυτά δεν έχουν ίσως μεγάλη αξία, αλλά καλό είναι να καταγραφούν κι εδώ ώστε να συμπεριληφθούν σε μελλοντική έκδοση των Απάντων του Λαπαθιώτη. Είναι, όπως είπαμε, πρωτόλεια: το πρώτο το έγραψε ο Λαπαθιώτης στα 13 χρόνια του, ή ίσως 2-3 χρόνια αργότερα, ενώ το δεύτερο, αν κρίνω από τον γραφικό χαρακτήρα, πρέπει να έχει γραφτεί την περίοδο 1905-1907, όταν ο ποιητής (γενν. 1888) ήταν περίπου 18 χρονών.

Παραθέτω το άρθρο της Ιουλίας Βαγενά, με κάποια δικά μου σχόλια μέσα σε αγκύλες [,]

ΙΟΥΛΙΑ ΒΑΓΕΝΑ

ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ

Αγαπητέ κ. Καιροφύλα, στο τελευταίο Ημερολόγιό σας του 1996, το οποίο διάβασα με πολύ ενδιαφέρον λόγω της εξαιρετικής όντως ύλης του και των περιόπτων επωνύμων τα οποία περικλείει, είδα κι ένα κομμάτι του Καθηγητού του Πανεπιστημίου κ. Καρόλου Μητσάκη «Μικρή Συμβολή στην ζωή και το έργο του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη». [Tο άρθρο αυτό είναι γνωστό]

Το διάβασα με κομμένη ανάσα, διότι μ’ ενδιαφέρει αφάνταστα ό,τι γράφεται και λέγεται δι’ Αυτόν.

Είμαι στενή συγγενής του, δηλαδή η Μητέρα του Βασιλική Παπαδοπούλου (κόρη Αντωνίου Παπαδοπούλου και Καλλιρόης Ραζηκώτσικα) και μετέπειτα Λαπαθιώτη, ήτο αδελφή του πάππου μου Νικολάου Παπαδοπούλου, ανωτάτου αξιωματικού του Πυροβολικού, ως εκ τούτου έχω κι εγώ ορισμένας αναμνήσεις από τον θείο μου Ναπολέοντα.

Σχετικά με την αυτοκτονία του και το ερωτηματικό δια το όργανο που προκάλεσε την βαθιά πληγή στο στήθος, έχω ν’ αναφέρω το εξής: Πρώτον ότι στο συγγενικό του περιβάλλον τότε κυκλοφόρησε η εκδοχή της δια περιστρόφου αυτοκτονίας του. Δεύτερον επειδή έχω την τιμή να τον φιλοξενώ στον Οικογενεικό μας Τάφο στο Α’Νεκροταφείο, τμήμα Α’, τάφο της οικογένειας του πάππου μου ως αναφέρω ανωτέρω Νικολάου Παπαδοπούλου, όπου είναι χαραγμένο και το όνομα του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη, μπορώ να επιβεβαιώσω απόλυτα την εκδοχή της διά περιστρόφου αυτοκτονίας από το εξής περιστατικό: Όταν εχρειάσθη στον ως άνω τάφο να γίνη εκταφή του ποιητού για να ταφεί ο άλλος θείος μου Ναύαρχος Ιωάννης Ραζηκώτσικας κι έγινε ανακομιδή των οστών του Ναπολέοντος, ο επιστατήσας εις την θλιβεράν αυτή διαδικασία αδελφός της μητέρας μου αξιωματικός Πυροβολικού Κωνσταντίνος Ν. Παπαδόπουλος (πρώτος εξάδελφος το Ναπολέοντος), διεπίστωσε ότι μεταξύ των οστών ευρέθη και η σφαίρα με την οποία είχε τελευτήσει ο αυτόχειρ. [Η εκδοχή της αυτοκτονίας με περίστροφο είναι και η επίσημη, αλλά ο Μάριος Βαϊάνος έχει προβάλει την εκδοχή ότι ο Λαπαθιώτης είχε χρησιμοποιήσει μαχαίρι]