Η πυρκαγιά της Σμύρνης (απόσπασμα από το Στου Χατζηφράγκου, του Κοσμά Πολίτη)

Συνεχίζω και τούτη την Κυριακή με λογοτεχνήματα σχετικά με τη Σμύρνη και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ο Κοσμάς Πολίτης, κατά κόσμον Πάρις Ταβελούδης (1888-1974), αφού είχε δώσει σημαντικό και πρωτοποριακό λογοτεχνικό έργο ήδη από τη δεκαετία του 30, όπως και πολύ αξιόλογο μεταφραστικό έργο στη συνέχεια (έχουμε δημοσιεύσει δείγμα δικής του μετάφρασης στον Δρόμο με τις φάμπρικες του Στάινμπεκ), μας χάρισε σε προχωρημένη πια ηλικία, το 1962, το μυθιστόρημα «Στου Χατζηφράγκου», ένα αριστούργημα με αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία στη χαμένη πια Σμύρνη πριν από την Καταστροφή. Εύγλωττος είναι άλλωστε ο υπότιτλος, Τα σαραντάχρονα μιας χαμένης πολιτείας.

Αξίζει να διαβάσετε αλλά και να ξαναδιαβάσετε το μυθιστόρημα αυτό του Πολίτη (απορώ που δεν έχει γίνει ταινία). Στη μέση του, υπάρχει ένα κεφάλαιο είκοσι σελίδων με τον τίτλο Πάροδος, όπως στις αρχαίες τραγωδίες, που δεν ακολουθεί την πλοκή αλλά είναι ο μονόλογος ενός γέρου Σμυρνιού πρόσφυγα, περιβολάρη, του Γιακουμή, ο οποίος ύστερα από τις έντονες παρακλήσεις του συγγραφέα, του αφηγείται τις αναμνήσεις του από τη χαμένη πριν από σαράντα χρόνια πολιτεία. (Ο Γιακουμής εμφανίζεται στο μυθιστόρημα και πρωτύτερα, ως έφηβος).

Ένα σχετικά μικρό απόσπασμα από την Πάροδο δημοσιέψαμε πέρυσι, εκεί που ο αφηγητής περιγράφει τα τσερκένια, τους χαρταετούς της Σμύρνης -τώρα θα βάλω το υπόλοιπο, από το σημείο όπου αρχίζει η αφηγηση για την καταστροφή ως το τέλος του κεφαλαίου.

Μια σύμπτωση περίεργη είναι ότι και σε τούτη την αφήγηση, όπως και στα Ματωμένα χώματα της Διδώς Σωτηρίου, που είδαμε την περασμένη Κυριακή, ο αφηγητής μέσα στον χαμό πηγαίνει να ξυριστεί σ’ ένα μπαρμπέρικο. Και τα δυο βιβλία άλλωστε κυκλοφόρησαν την ίδια εποχή. (Το μυθιστόρημα του Πολίτη δημοσιεύτηκε πρώτα στον Ταχυδρόμο σε συνέχειες, το 1962, κι έπειτα το 1963 σε βιβλίο). 

Στο τέλος εξηγώ μερικές λέξεις. Η έκδοση που έχω στα χέρια μου (εκδόσεις Α. Καραβία, 1963) δεν έχει γλωσσάρι, αλλά η εκδοση της Εστίας, σε επιμέλεια του Πίτερ Μάκριτζ, σίγουρα θα έχει. Όμως δεν την έχω, οπότε όσες εξηγήσεις δώσω είναι δικές μου -και ίσως λαθεύουν κάπου.

Λοιπόν, αν θυμάμαι καλά, ήτανε η τρίτη καν η τέ­ταρτη μέρα πού είχε μπει ο τούρκικος στρατός. Η πολι­τεία λούφαζε. Είχανε γίνει κάμποσα παρατράγουδα στο αναμεταξύ, σκοτωμοί, ξεπαρθενέματα και πλιάτσικο, πολλοί χάσανε τη ζωή τους, πολλοί θα τη χάνανε ακόμα, πλιά­τσικο, τσέτες, κακάριζε το πολυβόλο, πόλεμος ήτανε, έχθρητα και άχτι —κι οι δικοί μας είχανε κάψει τούρκικα χωριά στην υποχώρηση, πόλεμος ήτανε, ο άνθρωπος γίνεται ανήμερο θερίο. Γινήκανε κι άλλοι σκοτωμοί, κι εδώ και στους ντερέδες της ’Ανατολής, χαθήκανε χιλιάδες δικοί μας, δεκαριές, κατοσταριές χιλιάδες, και πλάκωσε μεγάλη ορφάνια. Βλέπεις, ο Τούρκος μάς λογάριαζε προδότες, εί­χαμε σηκώσει τ’ άρματα ενάντια στην πατρίδα —ενάντια στην Τουρκία, δηλαδή. Μιλάω δίχως πάθος, σα να μην υπάρχει πια οργή και αμάχη στο ντουνιά… και τώρα, τρίτη καν τέταρτη μέρα που είχε μπει ο τούρκικος στρα­τός, η πολιτεία λούφαζε μες στο κακό της όνειρο, μέσα στη θλίψη και την απαντοχή. Μα οι φούρνοι βγάζανε ψωμί. Λες κι είχε γίνει κάποια ρέγουλα. Πού και πού μια τουφεκιά. Φαινότανε απείραχτη κι αθώα, υστερ’ από το μεγάλο πατιρντί. Δεν την έκανες κάζο. Δε μπορούσε να ’τανε για σένα. Και πέρα, πολύ μακριά, ένα πνιχτό μπουμπουνητό, κάτι σα μπασαβιόλα —α[ν] με καταλαβαίνεις. Οι δικοί μας είχανε πιάσει μετερίζι στον Τσεσμέ, και με τα κανόνια κρατάγανε μα­κριά το τούρκικο ασκέρι, ώσπου να μπαρκάρει στα βαπόρια ο στρατός.

Εκείνο το πρωί, λοιπόν, πρωτοβγήκε ξανά και μια δί­κιά μας εφημερίδα. Πρώτη και τελευταία φορά. Έγραφε πως μας πλανέψανε οι Έλληνοι, πως οι Τούρκοι είναι κα­λοί άνθρωποι, πως πρέπει ν’ ανανήψομε, τη θυμάμαι αυτή τη λέξη αν και δεν ξέρω τί θα πει —άκου, άκου! αυτές πού τρία χρόνια μάς πιπιλίζανε το μυαλό για λευτεριά και δόξα, για περιούσιο λαό, για Πόλη και Άγια Σοφιά, και στέλ­νανε τον Τούρκο στην Κόκκινη Μηλιά — να καταγίνομε στα ειρηνικά μας έργα, γράφανε, κάτω από την προστασία και τη δικαιοσύνη τής τούρκικιας πατρίδας —άκου, άκου! τα διάβαζε ο κοσμάκης, ανοίγανε παράθυρα, χαμογελού­σανε γυναίκες —φαρμακωμένα, βέβαια, μα ωστόσο χαμογε­λούσανε— ξεπορτίζανε παιδιά. Κάποια ονείρατα είχανε χα­θεί, μα ονείρατα είν’ εύκολο να ξαναφτιάξεις. Κι ακόμα τότε ξαναφτιάχναμε δειλά δειλά, μπορεί και δίχως να το μολογάμε στον εαυτό μας. Δεν πέθανε ο βασιλιάς Αλέξαντρος, λέω της γυναίκας μου κάποια στιγμή. Μα η Κατερίνα κούνησε μονάχα το κεφάλι της. Πάω μια βόλτα, της λέω σέ λιγάκι, φοβάσαι να μείνεις μονάχη ; Να πας μου λέει. Γυναίκα με κουράγιο.

Πριν από 60 χρόνια: Ο Μποστ για την υπόθεση Κεφαλογιάννη (μια συνεργασία του ΜΙΚ_ΙΟΥ)

Tο ιστολόγιο αγαπάει τον Μποστ και του έχει αφιερώσει αμέτρητα άρθρα, σε πολλά από τα οποία θυμόμαστε (οι παλιότεροι) ή γνωρίζουμε (οι νεότεροι) γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας μέσα απο γελοιογραφίες του Μποστ. Στην αρχή, τα άρθρα αυτά είχαν γενικό τίτλο «Πριν από 50 χρόνια…», μετά «Πριν από 55 χρόνια…», αλλά τα χρόνια περνάνε και το ιστολόγιο συνεχίζει να εκπέμπει, οπότε πέρσι εγκαινιάσαμε μια νέα χρονολόγηση, τη σειρά «Πριν από 60 χρόνια». Tο προηγούμενο, δωδέκατο σκίτσο της σειράς το είχαμε δημοσιεύσει πριν από 3 μήνες περίπου -εδώ, κι έτσι το σημερινό είναι το πρώτο με σκίτσα του 1962.

Το σημερινό άρθρο είναι μια συνεργασία του φίλου μας του ΜΙΚ_ΙΟΥ, και έχει θέμα κρητικό, ένα επεισόδιο που έγινε στην Κρήτη το 1962. Μάλιστα, είναι δίκροκο, αφού ο Μποστ είχε αφιερώσει δύο συνεχόμενα σκίτσα στο επεισόδιο. Θα αφήσω τον Μικ_ιο να τα πει, εγώ απλώς κάνω ορισμένες δευτερεύουσες επεμβάσεις.

Θα δούμε σήμερα δύο σκίτσα του Μποστ, αφού το δεύτερο από αυτά, που δημοσιεύτηκε πριν ακριβώς 60 χρόνια, στις 4-2-1962 στην Ελευθερία, είναι ουσιαστικά συνέχεια του πρώτου, που είχε δημοσιευτεί την αμέσως προηγούμενη Κυριακή 28-1-1962.

Αναφέρονται και τα δύο σε ένα σοβαρό επεισόδιο που είχε συμβεί στις 25-1-1962 στο Ηράκλειο, όταν ο Βαγγέλης Κεφαλογιάννης, αδελφός του βουλευτή της ΕΡΕ (και πρώην υφυπουργού οικισμού, 1958-61) Μανώλη Κεφαλογιάννη, είχε επιτεθεί μέσα στα γραφεία της εφημερίδας «Αλλαγή» στον διευθυντή της δημοσιογράφο Μανώλη Καρέλλη –μετέπειτα Δήμαρχο Ηρακλείου και αργότερα ευρωβουλευτή. Το γεγονός είχε, φυσικά, πολιτικό αντίκτυπο και τα όσα ακολούθησαν έδειξαν ότι επηρέασε σημαντικά τις πολιτικές εξελίξεις.

Ο Μαν. Καρέλλης (Μ.Καρ. στα επόμενα), με την αρθρογραφία του στην «Αλλαγή», είχε ανοίξει μέτωπο με την οικογένεια Κεφαλογιάννη –και ειδικότερα τον Βαγγέλη (Β.Κεφ.)- με κατηγορίες για παραβιάσεις του νόμου σε διάφορα πεδία, όπως: χασισοκαλλιέργειες, παρανομίες στα χοιροστάσιά τους, παράνομες ρουλέτες, μέχρι και αυθαίρετες κατασκευές εγκαταστάσεων ηλεκτροδότησης σε χωριά! (εξηλεκτρισμός, τότε)

Σύμφωνα με όσα κατέθεσε ο παθών αλλά και οι μάρτυρες, ο Β.Κεφ. ‘μπούκαρε’ στο γραφείο του δημοσιογράφου το απομεσήμερο της 25-1-1962, φωνάζοντας κάτι περί «ενταφιασμού» και του επιτέθηκε, τραυματίζοντάς τον στον μηρό, «ανασπάσας μάχαιραν» μήκους 24 εκ. Ακούγοντας τη φασαρία έτρεξαν από το υπόγειο εργαζόμενοι και συγκράτησαν τον δράστη. Το μαχαίρι τού είχε φύγει από το χέρι (ύστερα από κλοτσιά του Μ.Καρ.;), ο Β.Κεφ. τράβηξε και πιστόλι, αλλά οι εργαζόμενοι τον απέτρεψαν από το να το χρησιμοποιήσει (ή δεν πρόλαβε) και τον άφησαν να φύγει (ή τους ξέφυγε).

Ο Μ.Καρ. μεταφέρθηκε σε κλινική, όπου του έραψαν το τραύμα και βγήκε μετά από 4-5 μέρες.

Στο 1^ο σκίτσο (ΝΟΜΙΚΑΙ ΣΥΜΒΟΥΛΑΙ) ο Β. Κεφ., με αμφίεση μεταξύ χωροφύλακα, καουμπόι και (ψευτό-)μάγκα και ύφος «καπετάνιου», ζητά καταφύγιο και νομική προστασία από τον αδελφό του. Στο πηλήκιο γράφει ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, όπως ήταν προσωνύμιο του συγκεκριμένου παράγοντα της πόλης, για ευνόητους λόγους. Τα παράσημα τού είχαν απονεμηθεί –υποθέτω- για την αντιστασιακή του δράση κατά την κατοχή.

Ο Β.Κεφ. μάλλον δεν κρυβόταν στο σπίτι τού και δικηγόρου Μ.Κεφ. (του οποίου, ωστόσο, το δίπλωμα υπογράφει ο Μποστ!). Το κρησφύγετο βρισκόταν –απ’ όσα αργότερα λέχθηκαν- σε συγγενικό του σπίτι στη βορειοδυτική πλευρά του Ηρακλείου (Αγία Τριάδα, ίσως)

Το κείμενο στο ανοικτό σύγγραμμα που συμβουλεύεται ο Μ.Κεφ. (για να μην κουράζεστε), επαναλαμβάνει τον ‘κώδιξ της ΕΡΕ’:

’’ΑΝΑΞΙΟΙ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ ΚΑΙ ΑΞΙΟΙ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΙ ΝΟΜΙΚΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΘΩΟΙ’’.

Μπορεί εύκολα να διακρίνει κανείς το ταλέντο του Μποστ να θίγει, με το γνωστό ύφος και τα λογοπαίγνιά του, θέματα της επικαιρότητας.

Στις ράχες των βιβλίων λογοπαίζει με:

– ΝΕΟΝ ΕΝΟΙΚΙΟΣΤΑΣΙΟΝ-ΧΟΙΡΟΣΤΑΣΙΟΝ: Ως γνωστόν, η οικογένεια Κεφαλογιάννηδων είχε μεγάλα χοιραστάσια, γι’ αυτό και ο Μ.Κεφ. αποκαλούνταν χλευαστικά ‘χοιροβοσκός’.

– Ο ΠΡΑΚΤΙΚΟΣ ΓΕΩΠΟΝΟΣ-ΦΥΤΟΛΟΓΙΑ , αλλά και ΓΕΟΠΟΝΙΚΑΙ ΣΥΝΒΟΥΛΑΙ (στο γραφείο): Μπηχτές,

για την ανάπτυξη χασισοκαλλιεργειών, στην οποία επιδίδονταν ο Β. Κεφ.– σύμφωνα με τον Μ. Καρ. αλλά και τον βουλευτή της Ε.Κ. Μαρή Κων. Είχε γίνει και σχετικό δικαστήριο στα Χανιά 9-8-1961, όπου μάλιστα ο Β.Κεφ. είχε απειλήσει τον Μ.Καρ.

– ΣΤΑΝΤΑΛ / ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΚΙΝΟ: Προφανής υπαινιγμός για τις ρουλέτες, που ήταν μια ακόμη δραστηριότητα του Β.Κεφ., σύμφωνα με τους κατηγόρους του (στο επόμενο σκίτσο αναφέρεται ξεκάθαρα).

– Στο γραφείο μπροστά επίσης –εκτός από τα προφανή «ΔΙΚΑΙΑ» που υπηρετεί ο Μ.Κεφ.- βλέπουμε ότι ασχολείται και με ΛΕΞΙΚΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ. Πρόκειται για ειρωνικό σχόλιο στην υπόσχεση του Υπ. Εσωτερικών στη Βουλή, ότι θα προβεί σε λεξικογράφηση των εκλογικών καταλόγων, για να εκκαθαριστούν από πεθαμένους, διπλοεγγεγραμμένους κλπ, που «χρησίμευσαν» στις εκλογές βίας και νοθείας της 29-10-1961.

Στα συννεφάκια:

• Ρεβόλβερον: Καθαρευουσιάνικη απόδοση, κι όμως ρεβόρ(λ)βορο, πράγματι λέγανε οι παλιοί το μικρό πιστόλι γενικά-στα ηρακλειώτικα, τουλάχιστον. Το οποίον, τελικά, δεν «ήναψεν αυτοφυώς» (καταπληκτική έκφραση!-κτγμ), όπως είπαμε και πιο πάνω.
• Ευδιάκριτο το λογοπαίγνιο χήρους -> χήρας.
• … ν’ αποδράς με «Μιγκ» στην Ιταλίαν. Βούλγαρος πιλότος είχε κάνει αναγκαστική προσγείωση ενός (κατασκοπευτικού 😉 Μιγκ-17 κοντά στο Μπάρι πριν λίγες μέρες.
• Λεξικογράφησις… Καταλάνοι: Για την λεξικογράφηση είπαμε, οι δε Καταλάνοι είναι οι διαβόητοι αδελφοί Κατελάνοι, μπράβοι που μεσουρανούσαν στη νυχτερινή πιάτσα της Αθήνας την εποχή εκείνη.

Στη μπορντούρα διαβάζουμε:

ΔΟΥΛΕΒΟΥΜΕ ΔΙΑ Ν’ ΑΠΟΚΤΑ ΑΞΙΑΝ ΤΟ ΧΟΡΤΑΡΙ
ΚΕ ΤΟ ΦΑΣΚΟΜΥΛΟΝ ΒΟΥΝΟΥ, Τ’ ΑΥΤΟΦΥΗ ΚΑΛΑΜΙΑ
ΚΑΘ’ ΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΟΙ ΙΝΟΝΟΥ ΚΙ’ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΒΟΥΛΓΆΡΟΙ
ΖΗΤΟΥΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΙΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ.

ΚΙ’ ΑΝΤΙ Ο ΤΥΠΟΣ ΝΑ ΣΤΑΘΗ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΕΠΑΙΝΕΣΗ
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΟΙ ΚΑΡΕΛΛΗΔΕΣ ΟΙΤΙΝΕΣ ΜΑΣ ΜΟΧΘΟΥΝ
ΛΟΙΠΟΝ ΤΣΕΚΟΥΡΙ ΚΕ ΦΟΤΙΑ ΑΠΑΝΩ ΤΟΥΣ ΘΑ ΠΕΣΗ
ΚΑΙ ΤΑ ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΑ ΗΜΩΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΒΡΟΧΘΟΎΝ.

• … ΧΟΡΤΑΡΙ… ΑΥΤΟΦΥΗ ΚΑΛΑΜΙΑ (!): Πάλι υπαινιγμοί για χασισοφυτείες στα όρη…
• … ΟΙ ΙΝΟΝΟΥ ΚΙ’ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΟΙ ΒΟΥΛΓΆΡΟΙ ΖΗΤΟΥΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΙΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ.

Αναφορά σε δημοσίευμα βουλγαρικής εφημερίδας περί της ανάγκης να συνεργαστούν Βουλγαρία, Ελλάδα και Τουρκία για την αξιοποίηση των ποταμών Νέστου-Στρυμόνα-Έβρου.

• Υπάρχει και η ωραιότατη ομοιοκαταληξία ΜΟΧΘΟΥΝ – ΚΑΤΑΒΡΟΧΘΟΎΝ, όπου το ‘μας μοχθούν’ προκύπτει ως υβρίδιο από «μας φθονούν μοχθηρά» (νομίζω).

Και πάμε στο 2^ο σκίτσο

Ο δράστης Β.Κεφ. δεν παραδόθηκε παρά μετά από μιαν εβδομάδα, την επόμενη Πέμπτη 1-2-1962. Είχαν προηγηθεί διάφορες διαβουλεύσεις και …όροι – μέχρι και προτάσεις «σασμού» ακούστηκαν.

• Παρά το ότι ‘μποστική αδεία’ ο Β.Κεφ. δείχνεται να συνοδεύεται από τον Μ.Κεφ., στην πραγματικότητα εμφανίστηκε συνοδευόμενος από τον άλλο του αδελφό Κώστα και τον δικηγόρο του. (Αλλά, πάντως, οι χωροφύλακες αποδίδουν τιμές …«φρουράρχου»!)

Τον σκιτσάρει κάπως πιο περιποιημένο (αφού θα επαρουσιάζετο εις τας Αρχάς…), αλλά και πάλι με πλήρη …εξάρτυση.

Εδώ στα συννεφάκια, έχουμε:

– ’’… όπως γάμον της Σοφίας με πολάς ταβρομαχίας’’: Εκείνην την περίοδο γίνονταν οι προετοιμασίες για τους γάμους Σοφίας-Χουάν Κάρλος, με μέγα ζήτημα  -και πολιτικό- το ύψος της προίκας και τον τρόπο εξεύρεσης της.

– ’’…εις τα ίχνη μιας θυσίας ιεράρχου’’: Είχε υποβληθεί στις 25-1 παραίτηση του μόλις προ 12ημέρου νεοεκλεγμένου Αρχιεπισκόπου Ιακώβου. Στο κείμενο παραίτησης αναφέρεται και η έκφραση: «Θυσιάζω και σφαγιάζω εμαυτόν και ρίπτομαι ως ο Ιωνάς εις την θάλασσαν… κλπ». Η κυβέρνηση τον πίεζε να παραιτηθεί, ύστερα από εκρηκτική κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Εκκλησία (κατηγορίες και μήνυση εναντίον του για «ακατονόμαστες πράξεις», διενέργεια ανακρίσεων κ.λπ)

– ’’…ούτε χοίρους κε φητείας κε ρουλέτας να γυρίζουν’’, με προφανέστατες σπόντες.

– …κε μίαν αμνηστείαν: Τελικά ο Β.Κεφ. έπεσε στα μαλακά (αναμενόμενον γαρ…). Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 2,5 μηνών, εξαγοράσιμη προς 120 μεταλλικές δραχμές/ημέρα.

– Και όλο το τελευταίο τετράστιχο με …ισπανικές αναφορές στους πολυδάπανους πριγκιπικούς γάμους.

Η μπορντούρα λέει:

Η ΣΚΕΨΙΣ ΜΑΣ ΕΒΑΝΓΚΕΛΕ, ΚΟΝΤΑ ΣΟΥ ΠΤΕΡΟΥΓΙΖΕΙ
ΣΕ ΠΑΡΑΣΤΕΚΕΙ ΣΙΌΠΗΛΟΝ ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΣΥΜΠΑΓΕΣ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΑΦΝΗΣ ΕΚ ΜΥΡΤΙΑΣ ΤΟ ΜΕΤΟΠΟΝ ΣΤΟΛΙΖΕΙ
ΚΑΘ’ ΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ ΕΙΣ ΙΔΡΗΜΑ ΕΜΒΑΙΝΕΙΣ ΕΥΑΓΕΣ.

Η ΤΟΛΜΗ ΣΟΥ ΕΒΑΝΓΚΕΛΕ ΑΛΑ Κ’ Η ΨΗΧΡΕΜΙΑ
ΝΑ ΑΝΑΣΠΑΣΗΣ ΤΟΝ ΣΟΥΓΙΑ ΕΙΣ ΚΡΙΣΙΜΟΝ ΣΤΙΓΜΗΝ
ΤΗΝ ΟΡΑΝ ΠΟΥ ΤΟ ΟΠΛΟΝ ΣΟΥ ΕΠΑΝΘΑΝΕ ΖΗΜΙΑ –
ΜΟΝΟΝ ΑΦΤΟ ΣΕ ΚΑΘΙΣΤΑ ΔΙ’ ΑΝΔΡΑ ΜΕ ΠΥΓΜΗΝ.

ΕΧΕ ΨΗΛΑ ΤΟ ΜΕΤΟΠΟΝ ΔΙΟΤΙ ΕΙΣ ΤΑΣ ΛΑΡΊΣΑΣ –
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΑ ΙΧΝΗ ΣΟΥ ΚΕ ΑΝΔΡΕΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ –
ΣΚΟΡΠΙΖΩΝ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΝ, ΤΗΝ ΥΠΕΘΡΟΝ ΦΟΤΙΣΑΣ –
ΩΣ ΝΕΟΣ ΓΟΥΤΕΜΒΕΡΓΙΟΣ ΚΕ ΙΔΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ.

ΤΑΣ ΑΡΕΤΑΣ ΣΟΥ ΕΞ ΗΜΩΝ ΟΥΔΕΙΣ ΘΑ ΤΑΣ ΞΕΧΑΣΗ –
ΘΑ ΖΗΣ ΣΤΑΣ ΦΛΕΒΑΣ ΟΛΟΝΩΝ, ΩΣ ΛΕΓΕΙ Ο ΠΟΙΗΤΗΣ –
ΚΕ ΟΡΚΙΖΟΜΕΘΑ ΣΚΛΗΡΩΣ Σ’ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ Σ’ ΕΧΟΥΝ ΠΙΑΣΗ
ΝΑ ΜΗΝ ΧΟΡΕΨΟΜΕ «ΤΟΥΪΣΤ» ΑΝ ΔΕΝ ΑΠΟΛΗΘΗΣ.

• Ωραίος ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΑΦΝΗΣ ΕΚ ΜΥΡΤΙΑΣ!
• ΝΑ ΑΝΑΣΠΑΣΕΙΣ ΤΟΝ ΣΟΥΓΙΑΝ: Έκφραση από ρεπορτάζ των ημερών.
• ΙΔΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ο Β.Κεφ., αφού στα ίχνη του βαδίζουν και βουλευτές της ΕΡΕ. Στις 2-2-62 στη Λάρισα κυβερνητικός βουλευτής με δύο μπράβους του επιτέθηκε και ξυλοκόπησε ομόφρονα (!) δημοσιογράφο-διευθυντή εφημερίδας.
• Η αναφορά στο ΤΟΥΪΣΤ, επειδή μόλις είχε αρχίσει να διαδίδεται και στην Ελλάδα ο νέος χορός. Ο οποίος ξεκινώντας στα μέσα του 1960 από Αμερική, διαδόθηκε στην Ευρώπη όλο το 1961 και από αρχές του ’62 ήρθε να κυριέψει και την Ελλάδα. Εκείνες τις μέρες προβαλλόταν η πρώτη ελληνική ταινία με τουίστ (Λάσκαρη-Ηλιόπουλος), ‘Ο ατσίδας’, που είχε μεγάλη επιτυχία.

Ελευθερία, 26.1.1962

Το θέμα της επίθεσης στον Μ.Καρ. ήρθε στη Βουλή, όπου και δημιούργησε αναμενόμενες αντιπαραθέσεις, ενώ οδήγησε και σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας, οργανωμένη από την Ε.Κ. στο Ηράκλειο στις 31-1-1962. Η συγκέντρωση αυτή –αμφιλεγόμενης επιτυχίας- θεωρήθηκε πάντως προάγγελος της μεγάλης –πραγματικά- συγκέντρωσης της Ε.Κ. στο Ηράκλειο με ομιλητή τον Γεώργιο Παπανδρέου στις 18-3-1962. Αυτή η συγκέντρωση θεωρείται από πολλούς σταθμός στην εξέλιξη του «ανένδοτου αγώνα», που έφερε την αναχώρηση Κ.Καραμανλή, τη νίκη της Ε.Κ. στις εκλογές του Νοεμβρίου 1963 και την άνετη πλειοψηφία της Ε.Κ. στις εκλογές του Φεβρουαρίου 1964.

59 + 62 = 121

Δεν συνηθίζω να βάζω απλές μαθηματικές πράξεις για τίτλους άρθρων του ιστολογίου, αλλά σήμερα θα κάνουμε μια εξαίρεση -άλλωστε η πράξη του τίτλου δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται.

Στο ιστολόγιο αφιερώνουμε άρθρα σε αριθμούς, μια φορά το χρόνο -ξεκινήσαμε στις 9/9/2009 και κάθε χρόνο βάζαμε ένα άρθρο, κι έτσι φέτος, στις 21/2/21, αφιερώσαμε άρθρο στον αριθμό 21. Με τη φάμπρικα αυτή θα πάμε, εμείς να ‘μαστε καλά, έως το 31, που θα το δούμε στις 31 κάποιου μηνός του σωτηρίου έτους 2031.

Ωστόσο, τον αριθμό 62 θα τον δούμε σήμερα -για ποιο λόγο; Αφενός διότι ως το 2062 μπορεί να το ξεχάσω. Αφετέρου, επειδή αν κάποιος έτυχε να γεννηθεί στις 2 Νοεμβρίου του 1959 σήμερα θα συμπλήρωνε τα 62 του χρόνια. Ξέρω κάποιον που γεννήθηκε τη μέρα τούτη, δεν τον ξέρετε, είναι απ’ το χωριό. (Για να τα λέμε όλα, αυτό το κόλπο έπιανε καλύτερα το 2018, που ο φίλος μου, γεννημένος το 59, έκλεινε τα 59 του χρόνια, και είχαμε βάλει άρθρο για τον αριθμό 59. Αλλά κανείς δεν είναι τέλειος κι έτσι το αντίστοιχο άρθρο το επανέλαβα και πέρυσι, για τον αριθμό 61, διότι πολύ τον αγαπώ αυτόν τον φίλο μου). Μάλιστα, για το χατίρι του φίλου μου, το ιστολόγιο ξεστρατίζει από το πρόγραμμά του κι έτσι σήμερα Τρίτη δεν θα έχουμε το προγραμματισμένο άρθρο με κείμενα της εποχής του 1821).

Δεν έχει και πολλά να γράψεις για τον αριθμό 62. Δεν είναι καν πρώτος αριθμός, όπως είναι ο 61, ο προηγούμενος. Είναι όμως ημιπρώτος, διότι αποτελεί το γινόμενο δύο πρώτων αριθμών, 2 x 31.

Στη Βικιπαίδεια βρίσκω δυο διακρίσεις που έχει, από μαθηματική άποψη, ο αριθμός 62, που όμως φοβάμαι πως θα σας αφήσουν ασυγκίνητους:

Αφενός είναι ο μικρότερος αριθμός που αποτελεί άθροισμα τριών διαφορετικών τετραγώνων, με δυο τρόπους: 1^2+5^2+6^2, αλλά και 2^2+3^2+7^2. Αφετέρου, είναι ο μοναδικός αριθμός που ο κύβος του αποτελείται από μια τριάδα ψηφίων που επαναλαμβάνονται: 238328. Ε, δεν είναι και πολύ συναρπαστικά.

Στο αρχαίο ελληνικό σύστημα (το κλασικό, όχι το ακροφωνικό) ο 62 γραφόταν ΞΒ’. Στο αττικό ή ακροφωνικό ήταν ΠΔΙΙ. Στο ρωμαϊκό (μοιάζουν) ήταν LXΙI. Ετσι κι αλλιώς, αυτές οι αναπαραστάσεις δεν εμφανίζονται συχνά όπως π.χ. τα ΙΔ’, XIV (του 14) που τα βρίσκουμε σε βασιλιάδες και αρχιερείς -πού να βρεθεί ο 62ος εστεμμένος με το ίδιο μάλιστα όνομα;

Ο Μποστ για τον γάμο της Σοφίας, πριν από 55 χρόνια

Ο Μποστ αρέσει στο ιστολόγιο και, ελπίζω, σε αρκετούς αναγνώστες και φίλους. Στο ιστολόγιο έχουμε παρουσιάσει πολλά σκίτσα του, σχεδόν πάντα σχολιασμένα ώστε να αναδεικνύουμε στοιχεία της επικαιρότητας που δεν είναι γνωστά στον σημερινό αναγνώστη.

Από το 2014 ως το 2016 παρουσίασα σκίτσα του Μποστ που σχολίαζαν γεγονότα που συνέβηκαν πριν από 50 χρόνια (εδώ το τελευταίο άρθρο αυτής της σειράς). Το καλοκαίρι του 2016 η επετειακή αυτή σειρά πήρε τέλος, αφού ο Μποστ, κουρασμένος από την καθημερινή δουλειά της εφημερίδας, είχε σταματήσει τη συνεργασία με την Αυγή στα τέλη Ιουλίου του 1966 και είχε αφιερωθεί στο μαγαζί του («Λαϊκέ εικόνε», στην οδόν Ομήρου). Ύστερα ήρθε η δικτατορία.

Θα παρουσιάσω σήμερα ένα σκιτσο του Μποστ που αναφέρεται σε ένα γεγονός που συνέβη τέτοιες μέρες πριν από 55 χρόνια, τον Μάιο του 1962. Δεν ξέρω αν θα ακολουθήσουν κι άλλα, αν δηλαδή εγκαινιαστεί άλλη επετειακή σειρά, αυτό θα εξαρτηθεί. Θα συνεχιστούν βέβαια και άρθρα για άλλους γελοιογράφους.

Λοιπόν, όπως λέει και ο τίτλος, το σκίτσο του Μποστ που θα παρουσιάσω σήμερα αναφέρεται στους γάμους της πριγκίπισσας Σοφίας, μεγαλύτερης αδελφής του τ. βασιλιά (και τότε διαδόχου) Κωνσταντίνου, με τον πρίγκιπα (και μετεπειτα βασιλέα) Χουάν Κάρλος της Ισπανίας.