Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Posts Tagged ‘αίρω’

Προευρωεκλογικά μεζεδάκια

Posted by sarant στο 8 Ιουνίου, 2024

Αμαρτία ξομολογημένη,  μου αρέσει  στους τίτλους να νεολογίζω, έστω  κι αν προκύπτουν χασμωδίες,  όπως εδώ -μην τα απαγγείλετε τα μεζεδάκια, διαβάστε τα.  Αύριο έχουμε ευρωεκλογές. Αν  είχαμε  εθνικές εκλογές,  θα τα έλεγα «προεκλογικά», όπως το έχω κάνει στο παρελθόν κάμποσες φορές. Με ευρωεκλογές, προευρωεκλογικά.

Επειδή όμως εδώ λεξιλογούμε, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω τα  μεζεδακια μας  με μια είδηση για μια πολύ σημαντική εκδήλωση που θα ενδιαφέρει όλους τους φίλους της θείας ελληνικής γλώσσης,  ιδίως όσους  κατοικούν στα Παπαδιάνικα και στην ευρύτερη  περιοχή π.χ. στην Πλύτρα.

Λοιπόν, το  επόμενο Σάββατο στις 15 του μήνα, η κ. Ευγενία Μανωλίδου δίνει διάλεξη  στα Παπαδιάνικα Λακωνίας, με θέμα Αρχαία Ελληνικά: Η γλώσσα του μέλλοντος.

Αν έχετε σκυλάκι, μη  στερήσετε το αγαπημένο σας κατοικίδιο από  μια αξέχαστη εμπειρία. Στο διάλειμμα θα μοιραστούν  κροκέτες.

* Σε βιβλιοφιλικό ιστότοπο,  δημοσιεύεται κριτική για το βιβλίο:

«Pax Americana» της Αλεξάνδρα Τσόλκα

Της Αλεξάνδρα,  άκλιτο (είναι Ελληνίδα βέβαια η συγγραφέας).

Με το που πήγε στην Αμερική απώλεσε το τελικό ς από τ’ όνομά της. Γεωγραμματικές επιταγές, ίσως; σχολιάζει ο φίλος που το στέλνει.

* Άλλος φίλος στέλνει είδηση για ένα μακάβριο συμβάν,  για κάποιον που έκαψε το  πτώμα του πατέρα του.

Ο υπότιτλος μάς  πληροφορεί  ότι ο δράστης  εξετάστηκε από  ψυχίατρο ο οποίος «έκρινε ότι δεν χρίζει  νοσηλείας».

Στο κυρίως κείμενο,  η ίδια είδηση μεταφέρεται ορθογραφημένη,  χρήζει.

* Κι άλλο ένα με Ευγενία.

Σουπεράκι από τη συνέντευξη του Γιώργου Καπουτζίδη:

Όπως μάς λέει, όταν  έρχεται (στο σπίτι του,  υποθέτω) κάποιος δημοσιογράφος χωρίς να έχουν  κλείσει ραντεβού, δεν  απαντάει και «το αποφεύγει με  Ευγενία».

Φαίνεται πως θα υπάρχει στο σπίτι κάποια Ευγενία, στην οποία  αναθέτει να χειριστεί την  επίσκεψη  του απρόσκλητου και να τον αποπέμψει. Μάλλον δεν θα πρόκειται για την κ. Μανωλίδου.

Εκτός αν ο σουπερατζής έκανε ορθογραφικό λάθος και ήθελε να γράψει «με  ευγένεια», τι να πω.

* Κι ένας τίτλος  που είχε πολύ σουξέ, όταν τον  έβαλα στο Φέισμπουκ μεσοβδόμαδα.

Θρίλερ με άνδρα που δάγκωσε οχιά σε χωριό, διαβάζουμε.

Μεταφέρθηκε σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο.

Άρα, η οχιά δεν ήταν  μονο ιοβόλο φίδι, αλλά και δηλητηριασμένο -αλήθεια, πώς θα ξεχωρίσουμε το venomous από το poisonous; και τα δύο τα λέμε δηλητηριώδη- κι έτσι ο άνδρας που τη δάγκωσε μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο. Αλλιώς θα πλήρωνε 30.000 πρόστιμο επειδή δάγκωσε απρόκλητα το ζώο.

Αλλά βέβαια, σε αντίθεση με το ρητό που λέει ότι είδηση  έχουμε  όταν άνθρωπος δαγκώσει σκύλο, διότι το να δαγκώσει σκύλος άνθρωπο είναι κάτι αναμενόμενο, στη συγκεκριμένη  είδηση ο άνδρας δέχτηκε το δάγκωμα. Μάλιστα, πήγε να φορέσει τις μπότες του και  η  οχιά βρισκόταν μέσα, μάλλον  για να βρει σκιά -και τον δάγκωσε.

Τον δάγκωσε τον καημένο και του προκάλεσε αιμορραγικό σοκ, αλλά γιατί κύριε υλατζή μας δεν γράφεις μπαμπά σου γλώσσα; Στου μπαμπά μας τη γλώσσα είχαμε «Θρίλερ με άνδρα που ΤΟΝ δάγκωσε οχιά», η  επανάληψη του αδύνατου τύπου εδώ είναι υποχρεωτική.

Αλλιώς, αν είστε οποιομανείς,  υπάρχει και το «Θρίλερ με άνδρα τον οποίο δάγκωσε οχιά», που επίσης ξεκαθαρίζει ποιος δάγκωσε ποιον (για πλάκα το γράφω το «οποιομανείς», μια  χαρά έχει τη θέση του).

* Κι ένα προ δεκαημέρου.

Η Πολωνία, η Γαλλία και άλλες δυτικές χώρες … άρουν όλους τους περιορισμούς στη χρήση των όπλων που δίνουν στην  Ουκρανία.

Πολλές φορές το έχω δει γραμμένο έτσι, θυμαμαι ότι και ο Πάνος Καμμένος όταν ήταν υπουργός το είχε πει..

Το ρήμα είναι «αίρω», άρα στον ενεστώτα «αίρουν τις συνέπειες». Επειδή όμως συνήθως το ρήμα αυτό το χρησιμοποιούμε στο μέλλοντα ή στην  υποτακτική αορίστου (ή όπως αλλιώς λέγεται), π.χ. «αποφάσισαν να άρουν», «αρνήθηκαν να άρουν», «προβληματίζονται  αν θα άρουν», κι επειδή κατά τα άλλα το ρήμα αυτό είναι απολίθωμα και κάποιους χρόνους πρακτικά δεν τους έχει, γι’ αυτό και το κάνουν πολλοί λάθος.

Δεν  τους έχει,  διότι ποιος θα πει «ήρα» και δεν θα εννοεί τη θεά του Ολύμπου; Ή θα πούμε «ήρθη» και θα απαντήσει  ο άλλος «Πότε ήρθη; Μι του Κτελ;»

* Διαβάζω ότι

Ο Κιλιάν Εμπαπέ θα φοράει και επίσημα τη φανέλα της Ρεάλ….

Δηλαδή, ως τώρα τη φορούσε ανεπίσημα;

* Ο φίλος μου είχε έρθει από Χανιά στην Αθήνα, αεροπορικώς, και περίμενε τη βαλίτσα του  στον  ιμάντα των αποσκευών. Κι επειδή περίμενε να αρχίσουν να βγαίνουν οι βαλίτσες, πρόσεξε καλύτερα τον  πίνακα των ανακοινώσεων και είδε την προηγούμενη πτήση  να έρχεται από Kracow.

Kracow είναι η Κρακοβία,  βέβαια, όπου έχουμε και εκλεκτούς φίλους του ιστολογίου.

Αλλά η Κρακοβία δεν γράφεται Kracow αλλά Kraków ή Krakow αν δεν έχουμε το διακριτικό. Και Cracow θα τη δείτε, αλλά όχι Kracow.

Παρωνυχίδα,  βέβαια, αλλά, όπως λέει ο φίλος μου, όπως σε εμάς δεν θα μας άρεσε να βλέπαμε σε κάποιο αεροδρόμιο του εξωτερικού γραμμένη λάθος την Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη, φαντάζομαι το ίδιο θα ισχύει και με τους Πολωνούς που έρχονται στην Ελλάδα.

Και όπου να ‘ναι θα περάσει ο Ρογήρος και θα μας πει ότι στα πολωνικά προφέρεται Κράκουφ ή κάπως έτσι.

* Κι  ένα εκλογικό. Σε άρθρο που παρουσιάζει δημοσκόπηση, διαβάζουμε ότι «διακυβεύεται το τέταρτο κόμμα».

Όποιος έχει πολυ διακύβευμα βάζει και στα λάχανα,  λέει ο φίλος που το στέλνει. Όταν λέμε ότι κάτι διακυβεύεται εννοούμε ότι «τίθεται σε κίνδυνο», «τίθεται εν αμφιβόλω», πχ. διακυβεύεται το μέλλον της Ευρώπης. Ο αρθρογράφος δεν εννοεί βέβαια ότι το τέταρτο κόμμα κινδυνεύει αλλά ότι δεν  ξέρουμε  ποιο κόμμα θα είναι τέταρτο – «παίζεται η τέταρτη θέση», που θα έλεγε ο Μήτσος, διότι,  κατά τη δημοσκόπηση, οι τρεις πρώτοι είναι δεδομένοι.

Απλή ατσαλιά ή καθαρό λάθος, τι λέτε;

* Η  αυτόματη μετάφραση σε ρόλο γλωσσοπλαστικό:

Eίναι από τις μεταφράσεις του Φέισμπουκ και η επιλαχόντρια είναι το θηλυκό του «ο επιλαχόντας». Ξεκινάει και την  καμπάνια της (μοιράζει και φυλλάδια; ) με σκληρή νίκη επί της Κλάρα Τάουσον που μεταμορφώνεται στη δεύτερη παράγραφο σε αρσενικό. Μαμά, μη  διαβάζεις τι θα γίνει με τον Τάουνσεντ στον τρίτο γύρο, που θα είναι τελικός και αιμοβόρος.

* Άρθρο του Απόστολου  Λακασά στην  Καθημερινή για τα λάθη στις πανελλήνιες εξετάσεις, και ο Μέφρι δουλεύει υπερωρίες. Διαβάζουμε:

Ομως στα μαθήματα των έως τώρα εξετασθέντων μαθημάτων έγιναν λάθη, που οδήγησαν την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να εφιστήσει προληπτικά την προσοχή στα μέλη της ΚΕΕ.

Μετά το κομψότατο «τα μαθήματα των έως τώρα εξετασθέντων μαθημάτων», διαβάζουμε ότι ο υπουργός αναγκάστηκε «να εφιστήσει» την προσοχή…»

Ναι, την εφιστούμε την  προσοχή, αλλά θα την  επιστήσουμε. Είναι το αρχαίο «ιστώ», με δασεία, παράλληλος τύπος του ίστημι (με δασεία). Αλλά στον αόριστο είναι έστησα, με ψιλή, επέστησα  λοιπόν, και η υποτακτική αορίστου στήσω, επιστήσω.

* Τι καταλαβαίνετε από τον τίτλο;

Μήπως ήταν κάποιος  φίλαθλος ημίγυμνος στις  κερκίδες; Όχι, αν δείτε  το άρθρο, που συνοδεύεται βεβαίως από φωτογραφίες, πρόκειται για μια φίλαθλη.

Γυναίκες φίλε μου, τις σκεπάζουμε με γραμματική μπούρκα, κι εκείνες επιμένουν να τα πετάνε και να τσιτσιδώνονται…

* Σε άρθρο για τους αγώνες μπάσκετ Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού, διαβάζω:

Οι πράσινοι πρέπει να εκμεταλλευτούν τα miss match και να μην επιτρέψουν στο Ολυμπιακό να παραμείνει ανταγωνιστικός όταν βρίσκεται στο παρκέ χωρίς σέντερ.

Τι είναι αυτό το miss match; Το κοριτσάκι με τα σπίρτα; Καμιά προξενήτρα;

Όχι, είναι mismatch, αναντιστοιχία (στο ύψος των  παικτών που παίζουν  αντίπαλοι). Προτιμώ να το γράψει κάποιος μισμάτς ή μισ-ματς, αλλά κανείς δεν το γράφει  έτσι, τους έχει  όλους ξετρελάνει το κοριτσάκι με τα σπίρτα.

* Γράφει φίλος:

Στο εξής βίντεο ( https://www.youtube.com/watch?v=L1eIgGEz2c0 ) στο 1:13:52 βλέπουμε τον Biden να μιλάει και από κάτω οι υπότιτλοι μας λένε: Στην Ουκρανία εισέβαλαν οι τύραννοι, ένα καταραμένο έθνος.

Μου έκανε εντύπωση η διατύπωση, οπότε άκουσα προσεκτικά, διάβασα και το κείμενο, και αυτό που λέει ο Πρόεδρος είναι «Ukraine has been invaded by a tyrant bent on domination».

Προφανώς ο μεταφραστής άκουσε «by a damned nation». Είπαμε, της μόδας το αντιρωσικό αίσθημα αλλά όχι κι έτσι…!

* Και κλείνω με μια οθονιά από εμπορικό ιστότοπο, με μηχανική φυσικά  μετάφραση.

Τι θα φορέσετε, κυρίες μου, για να πάτε σε μια παρουσίαση βιβλίου, τώρα που έχουν αρχίσει οι ζέστες;

Μα, φυσικά, ένα απλό λογοτεχνικό βαμβακερό φόρεμα!

Και σε τι χρώμα;

Λαχτάρα, μου πάει πολύ.

Εγώ πάντως σηκώνω τα χέρια ψηλά και σας το αφήνω για άσκηση, αν και έχω την υποψία ότι το λογοτεχνικό είναι casual.

Aλλά τι χρώμα έχει η λαχτάρα; Γιά πείτε!

* Κατά τα άλλα, καλό βόλι αύριο!

Posted in Μαργαριτάρια, Μεταφραστικά, Μεζεδάκια, Μηχανική μετάφραση | Με ετικέτα: , , , , | 154 Σχόλια »