Οπωροφόρες λέξεις

Κυκλοφόρησε τον Απρίλιο του 2013 από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος το καινούργιο μου βιβλίο, «Οπωροφόρες λέξεις».

Σύμφωνα με τον υπότιτλό του, είναι μια χυμώδης ιστορία των καρπών και των ονομάτων τους. Το χυμώδης βέβαια, θα το κρίνουν οι αναγνώστες, αλλά το έβαλα για να δείξω ότι δεν είναι μια στεγνή επιστημονική πραγμάτευση του θέματος, δεν πρόκειται για μια εξέταση των φρούτων από μαγειρική,  διατροφολογική ή βοτανολογική σκοπιά· δεν θα σας πω ποια ιχνοστοιχεία περιέχει ο κάθε καρπός, ούτε τι πρέπει να τρώτε για να διατηρήσετε τη σιλουέτα  ή την υγεία σας. Ούτε θα σας δώσω πρωτότυπες συνταγές μαγειρικής με φρούτα. Κι όμως, προσκαλώ τους αναγνώστες να πάρουν μέρος σε ένα συμπόσιο.

Το συμπόσιο αυτό είναι ιστορικό, γλωσσικό, λογοτεχνικό, λαογραφικό: λέμε μερικά πράγματα για την ιστορία του κάθε καρπού και το πώς έφτασε στα μέρη μας, θυμόμαστε τι έλεγαν για τον καρπό αυτό οι αρχαίοι και Βυζαντινοί συγγραφείς, αναφερόμαστε στα ονόματα του κάθε καρπού, τόσο στο σημερινό όσο και στα παλαιότερα, καθώς και στις διαλεκτικές ονομασίες του, γνωρίζουμε την ετυμολογία των ονομάτων, τις παροιμιακές και ιδιωματικές φράσεις με το συγκεκριμένο φρούτο, την παρουσία του στη λογοτεχνία και στη λαογραφία. Με δυο λόγια, βλέπουμε τη θέση που έχει το κάθε φρούτο στον πολιτισμό μας και (πιο συνοπτικά, βέβαια) στον παγκόσμιο πολιτισμό.

Η περιήγηση αυτή βέβαια δεν είναι εξαντλητική – για το καθένα από τα φρούτα μπορεί να γραφτεί ολόκληρο βιβλίο, μάλιστα για πολλά έχει όντως γραφτεί. Ωστόσο, από το πολύ υλικό που υπάρχει, πιστεύω πως διάλεξα τους μεγαλύτερους, τους γευστικότερους, τους πιο ζουμερούς καρπούς για να σας φιλέψω.

Στους ταχτικούς φίλους του ιστολογίου, το περιεχόμενο του βιβλίου δεν θα είναι εντελώς άγνωστο. Πολλά από τα κεφάλαια του βιβλίου πρωτοδημοσιεύτηκαν στο ιστολόγιο. Στο βιβλίο, βέβαια, παρουσιάζονται ξαναδουλεμένα και αισθητά βελτιωμένα, μεταξύ άλλων χάρη στα πολλά και εύστοχα δικά σας σχόλια -και σας ευχαριστώ όλους θερμά.

Συνολικά στο βιβλίο εξετάζονται πάνω από σαράντα φρούτα και καρποί, τα περισσότερα στο δικό τους κεφάλαιο, τα σπανιότερα μαζί με άλλα. Παραθέτω τα περιεχόμενα του βιβλίου -θα μαντέψετε, φαντάζομαι, ποιος καρπός εννοείται σε κάθε κεφάλαιο.

Πρόλογος

Τα φρούτα, οι καρποί, τα πωρικά, τα γεμίσια

Διαίρεση των οπωρικών

Ο βασιλιάς των φρούτων

Ο φτωχός συγγενής του βασιλιά

Το πανάρχαιο φρούτο

Μαρμελάδα από κυδώνι

Το περιφρονημένο φρούτο

Το πονηρό φρούτο

Το σύκο που ήρθε απ’ αλλού

Να κεράσει ένα κεράσι;

Το αγαπημένο φρούτο των παιδιών… που δεν είναι φρούτο

Η ελληνική φράουλα

Τι εστί βερίκοκο;

Το φρούτο από τη Συρία

Το φρούτο από την Περσία

Ο ώριμος καρπός

Το ελληνικό πεπόνι με τα πολλά ονόματα

Κίτρινο κίτρο, ζουμερό λεμόνι

Γλυκά πορτοκάλια, πικρά νεράντζια

Το μικρό πορτοκάλι

Τα υπόλοιπα εσπεριδοειδή

Το θεϊκό φρούτο

Το ελληνικό μαύρο χρυσάφι

Το άλλο φρούτο του Παραδείσου

Ανανάς και άλλα εξωτικά

Το κινέζικο φρούτο με το ελληνικό όνομα

Μούρα, βατόμουρα και άλλα φρούτα του δάσους

Ο επικεφαλής της φρουράς

Το βελανίδι του Δία

Το καρύδι από τον Πόντο

Το ελληνικό καρύδι

Το αιγινήτικο είναι νοστιμότερο

Καρποί  από φοίνικες

Επίμετρο: Ο Πωρικολόγος

Το βιβλίο μπορείτε να το βρείτε στα βιβλιοπωλεία αλλά και στα ηλεβιβλιοπωλεία,  σε τιμή που επιδιώχτηκε να είναι προσιτή (αν και με τη συμπίεση των εισοδημάτων, αυτό δεν είναι προφανές). Ελπίζω να χαρείτε το συμπόσιο αυτό και θα περιμένω τη γνώμη σας.

ΥΓ Το εξώφυλλο του βιβλίου είναι παρμένο από έναν διάσημο πίνακα του αναγεννησιακού Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο (Arcimboldo, 1527-1593), το Καλοκαίρι (ή μάλλον με μία παραλλαγή του πίνακα αυτού, μια και ο Αρτσιμπόλντο είχε τη συνήθεια να φτιάχνει πολλές παραλλαγές των έργων του).

Παρουσίαση του βιβλίου έκανε ο Παναγιώτης Σκορδάς στο Εμπρός της Μυτιλήνης.

Συνέντευξη σχετικά με το βιβλίο αλλά και για άλλα θέματα έδωσα στην Αναστασία Τσιότσκα και στον ιστότοπο mybook.gr, του γιαννιώτικου βιβλιοπωλείου Αναγνώστης.

Συνέντευξη σχετικά με το βιβλίο στη Ράνια Μπουμπουρή και στο diastixo.gr (22.6.2013)

Παρουσίαση του βιβλίου στο kerdos.gr (11.7.2013)

Παρουσίαση του βιβλίου από τον Γιώργο Ρομπόλα και το metropolispress.gr (11.7.2013)

Παρουσίαση του βιβλίου από τη Λαμπρινή Κουζέλη στην ηλέκδοση του Βήματος (15.8.2013)

Συνέντευξη σχετικά με το βιβλίο στην Έλενα Χατζηιωάννου και την εκπομπή «Λόγια της πόλης» του Αθήνα 984 (21.8.2013) [από 33.09 έως 45.20 του αρχείου]

Κριτική από τον Δημοσθένη Κερασίδη στο diastixo.gr (27.8.2013)

Εκδήλωση για την παρουσίαση του βιβλίου έγινε στις 26 Οκτωβρίου 2013 στη Σύρο.

Το βιβλίο παρουσιάστηκε στο βιβλιοπωλείο Ιανός στις 30 Οκτωβρίου 2013. Για την εκδήλωση αυτή έχω φτιάξει ειδική σελίδα.

Κριτική από τον Σωτήρη Δημητρίου στον ιστότοπο του Αναγνώστη (13.11.2013)

Παρουσίαση του βιβλίου από το Αθηναϊκό Πρακτορείο σε πολλούς ιστοτόπους, όπως της Ημερησίας (30.11.2013) ή του nooz.gr (2.12.2013)

Κριτική από τον Κωνσταντίνο Τρικουνάκη στο literature.gr (30.12.2016)