Δείξτε σεβασμό στους χοίρους!
Posted by sarant στο 3 Μαΐου, 2009
Φρέσκο και ωραίο μεταφραστικό μαργαριτάρι, από τις ειδήσεις του Μέγα.
Ο λόγος για την περίπτωση του Καναδού χοιροτρόφου, που πήγε Μεξικό, κόλλησε τη γρίπη και μετά γύρισε στον Καναδά, όπου μετάδωσε τη γρίπη στα γουρούνια της μονάδας του. Και το δελτίο ειδήσεων του Μέγα παρουσιάζει τον αρμόδιο της αρχής ελέγχου τροφίμων του Καναδά να μιλάει αγγλικά, με υποτίτλους.
Λέει λοιπόν ο Καναδός: I can tell you that the traveller has recovered. With respect to the pigs, there were increased signs of flu like illness …
Και μεταφράζει ο αστέρας του Μέγα:
Ο άνθρωπος ανέρρωσε. Με σεβασμό προς τους χοίρους…
Για του λόγου το αληθές:
Φυσικά, το respect θα πει ‘σεβασμός’, όπως έχουμε μάθει όλοι, αλλά το with respect to θα πει «Όσο για…», «Ως προς…» «Όσον αφορά…», όπως ξέρουν και τα μικρά παιδιά που μαθαίνουν αγγλικά! Και, εν πάση περιπτώσει, και να μην το ξέρεις, βρε μάστορα, δεν σου ακούγεται κάπως παράξενο το «με σεβασμό προς τους χοίρους»;
Αλλά δεν φταίει ο υποτιτλιστής της συμφοράς. Δεν φταίει, γιατί δεν είναι επαγγελματίας, είναι κάποιος που του ανάθεσαν να κάνει σαν πάρεργο της βασικής του απασχολησης τη μετάφραση και τον υποτιτλισμό. Μπορεί να είναι δημοσιογράφος, οπερατέρ, το παιδί του καφετζή που θα δώσει για Λόουερ, πάντως μεταφραστής δεν είναι.
Βλέπετε, τα κανάλια μας μπορεί να δείχνουν σεβασμό προς τους χοίρους, αλλά στους θεατές τους δεν δείχνουν τον παραμικρό σεβασμό!
Υστερόγραφο για να μη φωνάζει ο Καίσαρας: Το μαργαριτάρι το εντόπισαν πρώτοι δυο εκλεκτοί φίλοι από τη Λεξιλογία, το φόρουμ των μερακλήδων και έγκυρων μεταφραστών.
Επομένως, και μη χοιρότερα…
Τα το
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 
sapere aude said
Άλλες αξιοσέβαστες – στην Ελλάδα – λέξεις είναι το επίθετο respective και το επίρρημα respectively.
Elias said
(Άσχετο σχόλιο) Βλέπω στο σημερινό ΓΕΩτρόπιο της Ελευθεροτυπίας τη φράση: «Ο σκοπός της φύσης δεν είναι η διαιώνιση του ανθρώπινου είδους, αλλά η διασφάλιση της βιοποικιλότητας των ειδών», η οποία αποδίδεται στον Θεόφραστο (372-287 π.Χ.)
Ακούγεται έντονα μοντέρνο, αυτή η «βιοποικιλότητα» βγάζει μάτι. Μπορεί κάποιος να το ψάξει;
Nicolas said
Κανένας «βολεμένος» θα ήτανε ο υποτιτλέας.
😉
aa-duck said
😆
δεν πρόκειται να διορθωθούν ποτέ, και, όπως λένε και στη γλώσσα τους, ούτε μέχρι… να πετάξουν τα γουρούνια
😉
Alexandra said
Επενέβη κάποιο μαγικό χέρι και στο βραδινό δελτίο το διόρθωσε. «Όσον αφορά τους χοίρους…»
sarant said
Αλεξάνδρα, λες να μας διαβάζουν;
Ηλία, προφανώς έχει πέσει άγριος εκσυγχρονισμός στο αρχικό του Θεόφραστου, που έψαξα λιγάκι αλλά δεν το βρήκα. Ίσως μάλιστα να το έχουν πάρει μέσω αγγλικών.
Alexandra said
Μπορεί να μη μας διαβάζουν, αλλά πρέπει να έπεσε άγριο κράξιμο. Άλλοι συνηθίζουν να παίρνουν τηλέφωνο κατευθείαν στο κανάλι.
SophiaΟικ said
Ω, ναι, η μητέρα μου έχει παρει τηλέφωνο κατά καιρούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, κανάλια και φυσικά την Καθημερινή. Μαζί με την επισήμανση του λάθους τους ρίχνει κι ενα βρισίδι για την ασχετοσύνη τους. Άρα μάλλον καπως έτσι τα διορθωνουν τόσο γρηγορα.
zar said
Προχθές στον τηλεοπτικό σταθμό της Βουλής, έβλεπα το “Night and the city” με τον De Niro ως οργανωτή αγώνων πυγμαχίας νέων, όπου παραμονή των αγώνων έχει βγάλει σε δείπνο καμιά δεκαριά από τους αθλητές που αντιπροσωπεί και στο τέλος όταν τους καληνυχτίζει, σαν συμβουλή, τους λέει:
“make sure you go to bed early” και ο υπότιτλος από κάτω «κανονίστε να στοιχηματίστε νωρίς»
hominid said
Αυτό το τελευταίο μπορεί να είναι λάθος, αλλά -όπως λέει και ένα πονηρό ανέκδοτο- μου αρέσει ο τρόπος που σκέφτεται ο υποτιτλιστής. 😉
Κορνήλιος said
καλὰ καὶ ποῦ νὰ δεῖτε τί χοντρά λάθη γίνονται στὶς μεταφράσεις τῆς Βίβλου!!!
Κορνήλιος said
διορθώνω: νὰ δῆτε
sarant said
Βέβαια, οι υποτιτλιστές έχουν πολλά ελαφρυντικά αν σκεφτούμε τον τρόπο που δουλεύουν. Έτσι, όπως έχουμε κατά καιρούς συζητήσει σε αρμοδιότερα φόρουμ, η βασική ευθύνη πέφτει στο κανάλι ή στην εταιρεία που διακινεί την ταινία. Η αγαπητή Αλεξάνδρα που σχολιάζει και εδώ, εμπειρότατη υποτιτλίστρια, έχει να διηγηθεί ιστορίες φρίκης.
Nick Nicholas said
@ 6: Και γω δε βρίσκω κάτι το σαφές με το γκούγκλ. Βλέπω πως κάποιος τύπος το 1940 αποφάνθηκε πως ο Θεόφραστος ήταν ο πρώτος οικολόγος, γιατί ισχυρίστηκε πως ζώα ή φυτά (ή και ορυκτά) αλληλοεξαρτώνται. (Ramaley, F. 1940. ‘The growth of a science.’ Univ. ColoradoStudies, 26: 3-14 · συχνά καταλήγει Rameley στον ιστό). Βλέπω πως ο Θεόφραστος αρνήθηκε τις τελεολογικές θεωρίες του Αριστοτέλη: δηλαδή είπε φαρδυά-πλατιά ότι η βιοποικιλότητα είναι κατά κάποιον τρόπο αυτοσκοπός, αλλά φυσικά με πολύ πιο γενικόλογο τρόπο. Πάντως απόφθεγμα που να καταλήγει ως αναφέρθηκε, χλωμό το βλέπω…
P.Konidaris said
Υπήρξα αυτήκοος μάρτυρας και κόντεψα να πάθω συγκοπή, αν και τρέφω κάποιο σεβασμό για τους χοίρους -και δη τους μη ανθρωπόμορφους. Όσο για τον Θεόφραστο, θα ρίξω μια βιαστική ματιά στην «Περί Φυτών Ιστορία» αλλά τη λέξη βιοποικιλότητα φοβάμαι πως δεν την ήξερε ούτε ο Δαρβίνος.
Ντροπαλός said
Καλημέρα,
Ενδεχομένως το σχόλιό μου να είναι άσχετο με την ανάρτηση, αλλά νομίζω ότι είναι ενδιαφέρον:
Διαβάζοντας χθες στο Βήμα το άρθρο για την συνάντηση της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ έπεσε το μάτι μου στον Γουόλτερ Σιλ. Προφανώς ο συντάκτης θα αναφερόταν στον Walter Scheel ακολουθώντας τους αγγλικούς κανόνες προφοράς, αντιμετωπίζοντας το Scheel, όπως το sheep, reed, sheet κλπ.
😀
Το άρθρο:
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&artid=266244&ct=32&dt=03/05/2009
Nicolas said
Να είχε μόνον αυτό; γεμάτο είναι:
μεταξύ (άλλα αντ΄) άλλων Allen Dulles, το Osterbeek που γίνεται Οστερμπικ (μπικ όπως τα στιλά;), το καημένο το Leiden που έγινε Λάιντεν… να συνεχίσω ή έλεος;
sarant said
Να συνεχίσεις, αλλά στο σχετικό καινούργιο ποστ που έβαλα -παρεμπιπτόντως, Ντροπαλέ, ευχαριστώ, και τα μισά συγγραφικά δικαιώματα δικά σου 🙂
Κορνήλιος said
σεβασμὀς στοῦς χοίρους λέμε!!! θυμηθεῖτε τὴν τελευταία φράσι τῆς Φάρμας τῶν Ζῶων τοῦ Ὤργουελ!
Κορνήλιος said
Ζώων φτού!
neostipoukeitos said
Κορνήλιε, σε πιάνω ανορθόγραφο πάλι: «Θυμηθῆτε» λέει ο κόσμος, όχι «θυμηθεῖτε». Κελ ντεκαντάνς, μον Ντιέ. Οι αρχαίοι ημών λέγανε «ἐνθυμήθητε», ουδέποτε όμως «ἐνθυμήθειτε». Όχι τίποτ’ άλλο, θα φάνε καμιά φρίκη οι παλμογράφοι του Σαββόπουλου.
Τη Δευτέρα με τον κηδεμόνα σου.
neostipoukeitos said
Σχόλια 2, 14, 15: Ίσως (λέω, ίσως) το παράθεμα με τη βιοποικιλότητα να βασίζεται στο χωρίο 1.16.3 από το Περὶ φυτῶν αἰτιῶν του Θεοφράστου: τὸ δὲ σπέρμα πάντων ἰσχυρότατον· κοινὸν γὰρ τέλος πάντων τῶν φυτῶν ἐστιν, ἐπείπερ ἡ τοῦ ὁμοίου γένεσις τέλος. ἅμα δὲ καὶ ἐν τοῖς ζώοις δοκεῖ τελειουμένης ἐπιγίνεσθαι τῆς φύσεως, ὅταν δὲ ἐλλείπῃ διὰ τὴν ἡλικίαν ἢ παρακμάσῃ διὰ τὸ
γῆρας ἐξαδυνατεῖ τὸ γεννᾶν. Βέβαια, ο Θεόφραστος δεν λέει αυτά ακριβώς που του αποδίδονται, αλλά τέσπα. Λέει ότι σκοπός (τέλος) κάθε φυτού, όπως και κάθε ζωντανού οργανισμού, είναι η διαιώνισή του — δηλαδή του δικού του είδους. Αυτά τα περί βιοποικιλότητας είναι μάλλον ντεμέκ οικολογικές παπαριές της Ελευθεροτυπίας — αν και νομίζω ότι το ΓΕΩ το μεταφράζουνε από κάποια γαλλική δημοσίευση που δεν θυμάμαι τώρα. Αλλά είμαι σίγουρος ότι κάποιος από την παρέα θα θυμάται. Εν πάση περιπτώσει, και γαλλική να είναι η δημοσίευση, το ενδεχόμενο της ντεμέκ οικολογικής παπαριάς δεν αποκλείεται· αντιθέτως, μάλλον επιτείνεται (Ελλάς Γαλλία συμμαχία, που θα έλεγε και ο Νικολά).
SophiaΟικ said
20: εννοείς το φτύσιμο των ζώων;
:-))
Μαρία said
Κορνήλιε, μη φτας. Όπως και να το γράψεις, εμείς τετραγωνάκι βλέπουμε.
Κορνήλιος said
γενικῶς μὲ τὸ πληκτρολόγιο δὲν τὰ πάω καλά, ἀλλὰ μὲ τὸν καιρὸ θὰ βελτιωθῶ!
ΥΓ μιὰ ἁπλῆ ῥύθμισι θὰ ἐξαφάνιζε τὰ τετραγωνάκια!
omadeon said
Νίκο, αν και το θέμα είναι ελαφρώς άσχετο…
για δες ένα σχόλιο (με συνδέσμους) που σε αφορά (και ελπίζω ότι σε στηρίζει!!!)
Κι αν θες… ΚΑΝΕ ΚΑΝΑ ΠΟΣΤ για τη λέξη «εθνιστής» να… τελειώνουμε με κείνο το χοιροστάσιο που σε βρίζει.
(σήμερα σε έβαλα και στο μπλογκ ρολ. Αν, παρά ταύτα, ΞΕΧΑΣΑ να αφαιρέσω κάποια πράματα όπως… είχα υποσχεθεί, στείλε προσωπικό και θα το κάνω).
sarant said
Ομαδεών: Τα είδα, σ’ ευχαριστώ. Για ποστ, δεν υπόσχομαι. Έτσι κι αλλιώς, με άνθρωπο που έχει πρόβλημα να κατανοήσει ένα γραπτό κείμενο, όπως ο συνομιλητής σου εκείνος, δεν νομίζω ότι μπορεί να γίνει περισσότερη συζήτηση.
Nick Nicholas said
Ε, μόνο στη μέση έφτασα με τον εθνιστή, αλλά:
τα βυζαντινά λεξικά αλληλοαντιγράφονται, και είναι ελαφρός αχταρμάς, μιας και επαναλαμβάνουν λέξεις σπάνιες κ.ο.κ. που και οι ίδιοι δεν τις καταλαβαίνουν. Ο Σουΐδας έχει τη λέξη, καταπώς λέει ο Λίντελ-Σκότ, ως εθνίτης. Ορίστε και η ονλάιν: http://www.stoa.org/sol-entries/epsilon/326
Ο Ησύχιος, στην παλιά έκδοση, θα ‘χε εθνιστής, που είναι η ίδια λέξη, και η ο προγενέστερος Ησύχιος έμπασε το σ, η ο μεταγενέστερος Σουΐδας το ‘βγαλε. Στο TLG μπάζουμε τη νέα έκδοση, και στη νέα έκδοση ο επιμελητής προτίμησε την ανάγνωση εθνίται. Με ακριβώς την ίδια εξήγηση. Το παλαιότερο λεξικό που το αναφέρει μάλιστα είναι του Παυσανία (όχι του περιηγητή, του αττικιστή), β μ.χ. αι. Και όλοι τους το ορίζουν «ο εκ του αυτού έθνους.» Τώρα, το που βρήκε ο Παυσανίας τη λέξη άγνωστο — αν ήταν αρχαία λέξη σε κείμενο που χάθηκε, ή πλασμένη στην εποχή του· αλλά για να το αναφέρει ο Παυσανίας, λόγια μια φορά η λέξη θα ήταν. Εθνίτης πάντως. Το εθνιστής, παραλλαγή ή παρανάγνωση στον Ησύχιο (γιατί ένα μόνο χειρόγραφό του υπάρχει.)
Nick Nicholas said
Φτου, σόρυ για τα άτονα ή και πού, βιάζομαι να φύγω επίσκεψη…
ηλε-φούφουτος said
Νικνικ, μιας κι είσαι του μαγαζιού, δε μου λύνεις και μια απορία;
Στο ΤLG βάλατε τελικά τον Ιωάννη Μόσχο; Αν όχι, πότε θα τον βάλετε; Και γιατί δεν τον βάζετε τέλος πάντων, όπως κι αν έχει;
Καλύτερα μια κακή κριτική έκδοση απ’ το τίποτα!
sarant said
Νομίζω ότι δεν τον βάζει για να σου τη σπάσει :=)
Nick Nicholas said
@31 Πφτ. 🙂 Και βέβαια, η διευθύντρια του TLG τα βάζει, όχι εγώ, οπότε δε θα ‘πιανε το σατανικό μου σχέδιο…
@ 31 (Βρε Ηλεφού, είσαι *σίγουρος* πως δε σε ξέρω από κάπου;) Μπήκε. Η πολιτική του TLG είναι πως, άμα ανακοινώσει κάποιος έκδοση προσεχώς, την περιμένουμε· αλλά μερικές φορές, άμα δεν εμφανιστεί μετά ξερώ γω καμμιά δεκαετία, βάζουμε την υπάρχουσα. Το Μόσχο τον ανακοίνωσε προ πολλού κάποιος Pattenden (πιάνουν την αποκλειστικότητα έτσι οι φιλόλογοι)· αφού δεν έχει γίνει τίποτα, βάλαμε 5 κείμενα που καλύπτουν το κείμενο (με βάση, φευ, την του Migne). Μπήκε μάλιστα το 2005· έχασες επεισόδια! http://www.tlg.uci.edu/canon/wsearch?wtitle=2856&nperpage=all&uid=0&GreekFont=Beta&mode=c_search&
Nick Nicholas said
@30 βέβαια ο Ηλεφού, και ο ανεκδιήγητος Migne μόνο κριτικές εκδόσεις δεν έκανε…
ηλε-φούφουτος said
Ναι, ξέρω ότι χάνω επεισόδια. Γι αυτό ρωτάω. Για να μαθαίνω.
Τώρα που σε βρήκα όμως (το «τώρα» μπορεί και να το λέω παραπλανητικά 😉 ) θέλω να καλύψω τα κενά μου.
Nick Nicholas said
Σεβαστόν! Πάντως ο κατάλογος των μετά το CD κειμένων εδώ· και για το τι θα μπει προσεχώς δεν είμαι ενήμερος, καθότι συνεργάτης εξ αποστάσεως—μπορείς να αποταθείς όμως για πληροφορίες στην ίδια τη διευθύντρια, τη Μαρία Παντελία…
ηλε-φούφουτος said
Έτσι όμως, πες του τα, πες του τα (του Οικοδεσπότη, εννοώ και αναφέρομαι στο σχ. 132 από το σκαρλάτο ποστ). Γιατί όταν του λέω ‘γω ότι άλλο διπλωματική έκδοση κι άλλο κριτική έκδοση δεν με πιστεύει και περιμένει να βρει στο κριτικό υπόμνημα τις λάθος ορθογραφίες.
BlackAdder said
Οι υψηλού προϋπολογισμού, πολυδιαφημισμένες ταινίες του Χόλιγουντ (κοινώς blockbusters) πλέον προβάλλονται συχνά και στην Ελλάδα την ίδια ημερομηνία με την παγκόσμια πρεμιέρα τους. Ως εκ τούτου είναι συνήθως μεταφρασμένες και υποτιτλισμένες «στο πόδι» λόγω έλλειψης χρόνου και έχουν πληθώρα από μεταφραστικά μαργαριτάρια.
Ένα από τα πιο αστεία το είχα δει στην προβολή του «Lord of the rings: The two towers» πριν από λίγα χρόνια. (Εντάξει, κοροϊδέψτε ελεύθερα αλλά καθότι είχα διαβάσει τα παραμύθια του Tolkien μικρός, είχανε συναισθηματική βαρύτητα…) Συγκεκριμένα υπάρχει μια σκηνή στην οποία η έφιππη εμπροσθοφυλακή του στρατού που συνοδεύει τον λαό του Rohan (που πορεύεται στην εξοχή για να καταφύγει σε ένα φρούριο στο βουνό) συναντά έναν Ορκ (Orc) που ιππεύει έναν λύκο Warg και είναι μέλος μιας εχθρικής μονάδας που έχει σταλεί να τους «παρενοχλήσει». Βλέποντάς τον, ένας καβαλάρης αναφωνεί: «A scout!» Η ελληνική μετάφραση; «Ένας πρόσκοπος!» (!!!!!!)
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να συμπληρώσω ότι το «scout», με τα συγκεκριμένα συμφραζόμενα, σημαίνει «ανιχνευτής» και δεν ταυτίζεται με το «boy-scout»…
Απλά μου είναι αδύνατο να μη γελάσω όταν φαντάζομαι ένα τερατώδες Ορκ με πουκάμισο και κοντά παντελονάκια να τραγουδάει καθισμένο δίπλα στη φωτιά….
BlackAdder said
Τώρα που το ξανασκέφτομαι, η λέξη «πρόσκοπος» μάλλον ήταν συνώνυμη του «ανιχνευτής» σε παλιότερες εποχές, κρίνοντάς την και ετυμολογικά. Δεν ξέρω την ιστορία της λέξης και πότε έφτασε να σημαίνει μονάχα ό,τι σημαίνει σήμερα. Ούτως ή άλλως ποτέ δε με συγκινούσε ιδιαίτερα ο προσκοπισμός, κυρίως λόγω της μιλιταριστικής οργάνωσης που έχουν τα προσκοπικά σώματα και των… τεταρτοαυγουστιανών συνειρμών που μου φέρνουν.
Η συγκεκριμένη ταινία ήταν τόσο κακομεταφρασμένη που αρχίζω να πιστεύω ότι περάσανε το αγγλικό κείμενο από κάποιον από αυτούς τους φριχτούς αυτόματους μεταφραστές και μετά απλά διορθώσανε μονάχα τις πιο προφανείς ασυναρτησίες!
ηλε-φούφουτος said
Άσχετο! Είδα κάτι αξιοσημείωτο, δεν ήξερα πού να το βάλω και το βάζω εδώ.
Το καλό να λέγεται! Το Κανάλι της Βουλής μού έχει δώσει στο παρελθόν πάμπολλες αφορμές να θυμώνω για χασάπικες μεταφράσεις, καμιά φορά και σε ταινίες που δεν το άξιζαν καθόλου (Ροσελίνι, Σαμπρόλ) αλλά θα ήθελα να συγχαρώ τη Φωτεινή Σταματίου που είδα ότι ήταν υπεύθυνη υποτιτλισμού σε ένα ντοκιμαντέρ για το βρετανικό κινηματογράφο.
Συνήθως μένει κανείς ευχαριστημένος από μια μεταφραστική δουλειά όταν δεν εντοπίζει λάθη που να του βγάζουν το μάτι. Πέραν τούτου όμως αυτό που χάρηκα εν προκειμένω είναι ότι κάθε ταινία που αναφερόταν (και δεν ήσαν και λίγες) δινόταν στους υποτίτλους όπως είχε γνωστή στο ελληνικό κοινό, δεν σκάρωνε δηλαδή η υποτιτλίστρια μια μετάφραση επί τόπου και κατά βούληση, π.χ. «Room at the top» = «Ανεμοστρόβιλος των Παθών», «In Which We Serve» = «Ναύαγιο στα Νερά της Κρήτης». Μπράβο της! Υπάρχουν κι αυτοί που παίρνουν τη δουλειά στα σοβαρά!
(Συζητήσιμη λύση θα θεωρούσα ίσως το ότι άλλοι τίτλοι, προφανώς ταινιών που δεν απέκτησαν ελληνική μετάφραση, αφήνονταν στα Αγγλικά, π.χ. «Coal Miner’s Daughter», κι αν αναφερόταν δίπλα και το όνομα της εταιρείας, επίσης στα Αγγλικά, έβλεπες ένα τεμάχιο με πιο πολλά αγγλικά από ελληνικά.)
SophiaΟικ said
Όντως ευχάριστο κάτι τέτοιο, και να σκεφτείς ότι ειδικά η δεύτερη ταινία είναι αρχαία (πλέον) και δεν ήξερα καν ότι είχε παιχτειστην Ελλάδα. Η κόρη του ανθρακωρύχου, αμερικανική ταινία του 1980, παίχτηκε στην Ελλάδα με αυτόν τον τίτλο. και το ΙΜΔΒ δε μου βγάζει καμία παλιότερη αγγλική με παρόμοιο τίτλο. Είσαι σίγουρος ότι το διάβασες σωστά;
ηλε-φούφουτος said
Σοφία, ναι, και αν θυμάμαι καλα΄εννοούσε αυτήν που λες.
Πάντως έδινε ελληνικούς τίτλους, που προφανέστατα δεν ήσαν επινοήσεις της υποτιτλίστριας, σε ταινίες που αγνοούσα και την ύπαρξή τους ακόμα, όπως οι δύο που ανέφερα επί παραδείγματι.
SophiaΟικ said
OK, μπορει να μην ΄ταν σίγουρη για αυτή την ταινία, τότε.