Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Προπασχαλινά μουστάκια

Posted by sarant στο 26 Απριλίου, 2011


Κι αυτό το σύντομο άρθρο το γράφω αρκετές μέρες νωρίτερα, μεγαλοτεταρτιάτικα, και το ανεβάζω με αυτόματο πιλότο, οπότε αν έχουν συμβεί τέρατα και σημεία στο μεταξύ, να ξέρετε ότι δεν τα έχω πάρει υπόψη μου.

Όπως ίσως θα ακούσατε ή θα διαβάσατε, τη Μεγάλη Τρίτη (19 Απριλίου) ο υπουργός υγείας κ. Λοβέρδος «καρατόμησε», όπως είναι το αναπόφευκτο δημοσιογραφικό κλισέ κάθε φορά που αποπέμπεται ο προϊστάμενος ενός οργανισμού, τη διοίκηση του νοσοκομείου Αλεξάνδρα. Ο υπουργός τους καρατόμησε, τα δε μίντια  τούς φόρεσαν μουστάκια.

Δεν το έχω ομολογήσει, αλλά τον κ. Λοβέρδο τον συμπαθώ ή τέλος πάντων δεν τον αντιπαθώ όπως τους περισσότερους συναδέλφους του. Και από προχτές βρήκα έναν ακόμα, έστω και εντελώς δευτερεύοντα, λόγο συμπάθειας: ότι, αναφερόμενος στην αποπομπή της κ. Ρογδάκη, χρησιμοποίησε τον κάποτε αυτονόητο τύπο «η διοικήτρια του νοσοκομείου». Κάποτε αυτονόητο, αλλά σε καιρούς γλωσσικής μπούργκας όχι. Κι έτσι, ενώ στα ζωντανά αποσπάσματα ο Λοβέρδος έλεγε ότι αποπέμπει την διοικήτρια και τον υποδιοικητή του νοσοκομείου, οι εκφωνητές των δελτίων επέμεναν ότι απολύθηκε «η διοικητής και ο υποδιοικητής».

Ο σχιζοφρενισμός εκδηλώθηκε ολοκάθαρα και στην ηλέκδοση της Ελευθεροτυπίας, όπου ενώ το άρθρο ξεκινάει:

Στην απόλυση της διοικήτριας του «Αλεξάνδρα», καθώς και του αναπληρωτή διοικητή, προχώρησε ο υπουργός Υγείας, μετά την παράδοση του πορίσματος για τις εφημερίες στο νοσοκομείο.

έρχεται ο υλατζής για να βάλει τα μουστάκια, προσθέτοντας από πάνω τον τίτλο:

Αποπέμφθηκε η διοικητής του «Αλεξάνδρα»

Υπάρχει βέβαια ελαφρυντικό. Είναι  γεγονός ότι η λέξη «διοικητής», επειδή χρησιμοποιείται συχνά σε στρατιωτικά συμφραζόμενα, ανδροκρατείται πολύ περισσότερο από τη λέξη «διευθυντής»· φαντάζομαι ότι κανείς δεν θα έγραφε «η διευθυντής» (αν και ποτέ δεν ξέρεις), αν έτσι λεγόταν η συγκεκριμένη θέση. Για παράδειγμα, το ηλεΒήμα, παρόλο που φοράει κι αυτό μουστάκια «στην διοικητή του Νοσοκομείου», αναφέρει ότι ασκήθηκε επίσης δίωξη «στη διοικητική διευθύντρια».


10 Σχόλια to “Προπασχαλινά μουστάκια”

  1. Θανάσης said

    Νικοκύρη μαλλον ξεχασες την κλασικη (και εξαιρετικη) ελληνικη ταινια «Δεσποινίς διευθυντής» 🙂

  2. Κύριε Σαραντάκο, φοβάμαι ότι είστε υπερβολικά αισιόδοξος, εκτός και εάν επρόκειτο για λεπτή ειρωνεία προς στην Ελευθεροτυπία. Ανοίγω το τελευταίο φύλλο της Σαββατιάτικης «Ε» που είχα την τύχη να βρω στην Αστόρια, στη δεύτερη σελίδα, και διαβάζω:

    Εκδότης: Μάνια Τεγοπούλου
    Διευθυντής: Κύρα Αδάμ

    Όπως καταλαβαίνετε, αναρωτιόμουν αν ξέχασα μέσα σε λίγα χρόνια τα ελληνικά μου.

  3. LandS said

    #1

    Μα ο Σακελλάριος (αν δεν με απατά η μνήμη μου) επίτηδες έβαλε αυτόν τον τίτλο. Ο καημός της Καρέζη ήταν ότι συμπεριφερόταν σαν άνδρας, και της συμπεριφέρονταν (ιδιαίτερα ο Αλεξανδράκης) σαν σε άντρα.
    Δηλαδή ήταν όντως «δεσποινίς διευθυντής» και όχι «δεσποινίς διευθύντρια» .

    Γυρίισατεεε;

  4. LandS said

    Στο #3 Παρακαλώ να αλλαχτεί το «ο Σακελλάριος (αν δεν με απατά η μνήμη μου)» στο γκουγκλισθέν «Οι Ασημάκης Γιαλαμάς και Κώστας Πρεντεντέρης»

  5. sarant said

    Ευχαριστώ για τα σχόλια!

    Αγαπητέ Θανάση, πρόλαβε και απάντησε ο LandS, κι εγώ τα ίδια θα έλεγα.

    Γυρίσαμε, φευ, αν και δεν έχουμε πιάσει ακόμα ρυθμούς.

    2: Το είδα αφού το είχα γράψει 🙂
    Βέβαια, εδώ δεν έχουμε χρήση της ερμαφρόδιτης λέξης σε φράση, οπότε υπάρχουν ελαφρυντικά.

  6. Η καρατόμηση μήπως έγινε με καράτε;

  7. Όσοι ξέρατε τη Σύρα να έχει πρωτεύουσα την Ερμούπολη, ξεχάστε την!

    http://www.enet.gr/?i=news.el.texnes&id=272993

    Σάλουα Αλ Νάιμι, Στην Ελλάδα η Σύρα ποιήτρια και συγγραφέας

  8. andreas said

    (μήνες μετά και ώρα περασμένη, αλλά το βρήκα πολύ αστείο)

    http://www.axortagos.gr/thessaloniki/thessaloniki-ginaika-erevna-astinomia.html

    οι… δράστιδες!

  9. Είπατε «ύπατε»; Η υπάτη αρμοστής, η ύπατος αρμοστής, η υπάτη αρμοστίνα, η υπάτη αρμόστρια – ίσως το γραμματικά πιο ορθό, αν και η γραμματική ορθότητα παραπέμπει στην κοινωνικά κατώτερη «εφαρμόστρια».
    Μπαχτσές τα παροικιακά μήντια στην προσφώνηση της.. «ύπατης αρμοστού», θυμίζει ότι τα ανδροκρατούμενα επαγγέλματα δεν φορούν εύκολα το θηλυκό γένος, αφού και η γραμματική ορθότης, δεν ακούγετα μορφολογικά δόκιμη. Καθηγήτρια πανεπιστημίου, νεοδιορισθείσα, Κυπρία, με διόρθωσε για το «καθηγήτρια» (που θεωρούσε οτι αφορά μονάχα τις καθηγήτριες γυμνασίου) επιπλήττοντάς με, «έγινα καθηγητής, όχι καθηγήτρια». Τελικά η γραμματική τεστοστερόνη, μπορεί να είναι και γυναικεία φιλοδοξία.

  10. sarant said

    9: Αυτό με το καθηγητής πανεπιστημίου / καθηγήτρια γυμνασίου είναι εξαιρετικό.
    Θα το χρησιμοποιήσω κάποτε, πλάι στο άλλο, επίσης υπαρκτό, της μεταπολίτευσης, που προβληματίζονταν στην ΕΡΤ αν θα λένε «οι καθηγηταί» ή «οι καθηγητές» ώσπου γνωστή δημοσιογράφος, σήμερα καθηγήτρια, γνωμοδότησε: αν είναι του γυμνασίου, «οι καθηγητές», αν του πανεπιστημίου «οι καθηγηταί»!

Σχολιάστε