Ευτυχισμένο το νέο έτος 2022!

Λέω το 2022 (και βλέπουμε) γιατί το 2012 είναι λίγο δύσκολο να βγει ευτυχισμένο· αν όμως σφίξουμε όλοι τα δόντια, το ζωνάρι και ό,τι άλλο παίρνει σφίξιμο, ίσως μπορέσουμε γύρω στο 2020 να ρίξουμε το χρέος της χώρας στο επίπεδο που ήταν το 2009, κι έτσι ανοίγονται προοπτικές να μπορούμε να ευχηθούμε «ευτυχές το νέον έτος» εκεί γύρω στα 2022 ή 2032 ή τέλος πάντων σε τρία τέρμινα, διότι τι είναι μια δεκαετία μπροστά στο όραμα της δημοσιονομικής εξυγίανσης;

Η γελοιογραφία βέβαια που βλέπετε παραπάνω είναι πειραγμένη, έχει αλλάξει η χρονολογία πάνω στον ήλιο που ανατέλλει· δεν την άλλαξα εγώ, δεν είμαι καθόλου επιδέξιος στην… ηλεκοπτοραπτική, καλός φίλος το έκανε. Η κανονική χρονολογία, όπως θα είδατε αν διαβάσατε τους στίχους, είναι 1966.

Πράγματι, το σκίτσο δημοσιεύτηκε στην Αυγή την Πρωτοχρονιά του 1966. Ενώ ανατέλλει η καινούργια χρονιά, η μαμά-Ελλάς ξυπνάει τον άγιο Βασίλη για να ξεκινήσει τη διανομή των δώρων και του ζητάει να μην της φέρει κώνους (δηλαδή πυρηνικούς πυραύλους· έτσι τους λέγαν τότε) αλλά μια κάλπη, γιατί φαίνεται πως στην Αυλή έχουν ξεχάσει το σχήμα της και γι’ αυτό δεν προκηρύσσονται εκλογές.

Μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησης «αποστατών» του Στεφανόπουλου, τον Σεπτέμβριο του 1965, και την οριακή της πλειοψηφία, πάγιο αίτημα του Κέντρου και της Αριστεράς ήταν να γίνουν εκλογές, στις οποίες ήταν βέβαιο ότι θα επικρατούσε η Ένωση Κέντρου. Η κυβέρνηση και η ΕΡΕ που τη στήριζε ήθελαν να αποφύγουν πάση θυσία τις εκλογές, οπότε, σύμφωνα με το σκίτσο, ο μόνος τρόπος να μεταπεισθούν ήταν να ανατείλει ο ήλιος από τη δύση.

Κατά σύμπτωση, και σήμερα έχουμε πρωθυπουργό που δεν τον έχουν ψηφίσει οι πολίτες στην κάλπη, όπως και τότε· μια άλλη ομοιότητα ήταν ότι, και τότε, υπήρχε το αίτημα για εκλογές -όπως είδαμε και στο σκίτσο. Θαρρώ όμως πως οι ομοιότητες σταματούν εδώ και δεν διάλεξα το σκίτσο για τις όποιες ομοιότητες αλλά επειδή συνηθίζω στο ιστολόγιο να υποδέχομαι την πρωτοχρονιά με γελοιογραφία (εδώ μπορείτε να δείτε το πρωτοχρονιάτικο άρθρο του 2011 και εδώ το αντίστοιχο του 2010). Και επανέρχομαι στον σχολιασμό του σκίτσου του Μποστ.

Το στιχούργημα θυμίζει κάλαντα, και έχει μερικές χαρακτηριστικές λέξεις όπως το κεκμηκώς, μετοχή παρακειμένου του ρήματος κάμνω, με τη σημασία «κουράζομαι». Ωστόσο, δεν ξέρω αν υπάρχουν όντως κάλαντα με τη σπάνια αυτή λέξη. Πάντως, το «κεκμηκώς» το βρίσκουμε στον Καβάφη, σε ένα αποκηρυγμένο ποίημα: «Aπό του κόσμου κεκμηκώς την πλάνον αστασίαν, εντός του ποτηρίου μου εύρον την ησυχίαν…» Το βρίσκουμε επίσης στον Παπαδιαμάντη, αλλά και στα βαρναλικά «Χριστούγεννα του Παπαδιαμάντη», ένα διήγημα «εις ύφος παπαδιαμαντικό» που το είχα παρουσιάσει κι εδώ πρόπερσι.

Όσο για τον τίτλο του σκίτσου, κάθε άλλο παρά τυχαίος είναι. Έτσι λεγόταν η κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά που είχε πρόσφατα ανεβεί και που είχε ήρωα έναν αριστερό που μόλις κερδίζει τον πρώτο αριθμό στο λαχείο αλλάζει την ιδεολογία του. Το έργο είχε δεχτεί στις αρχές Δεκεμβρίου 1965 έντονη αρνητική κριτική από τον Στάθη Δρομάζο στην Αυγή και ο Ψαθάς δεν είχε παραλείψει να απαντήσει από τη στήλη του στα Νέα. Το 1969 έγινε και κινηματογραφική ταινία από τον Δαλιανίδη, με τους Κωνσταντίνου και Αλεξανδράκη και από εκεί είναι η γνωστή σκηνή με τον ποιητή Φανφάρα και το κικιρίκου που είναι πολύ δημοφιλής στον Γιουτούμπη (νεολογισμός που ακούστηκε προχτές στη Λεξιλογία).

Βέβαια, αν πράγματι ξυπνήσει ο Βασίλης (και ο Μάκης, και ο Βαγγέλης, και η Κατερίνα, κι η Μαρία, κι η Ρένα), τότε δεν αποκλείεται το 2012 να εξελιχτεί σε πολύ ευτυχισμένη χρονιά. Με αυτό το ενδεχόμενο κατά νου, παράγγειλα στον φίλο μου να μου σκαρώσει και μιαν άλλη εκδοχή του σκίτσου. Σε κάθε περίπτωση, εύχομαι ευτυχισμένο το 2012, με κουράγιο και αλληλεγγύη!