Μετευρωεκλογικά μεζεδάκια

Αφού το περασμένο Σάββατο, πριν από τις  ευρωεκλογές, τα μεζεδάκια μας ήταν προευρωεκλογικά, λογικά τούτο το Σάββατο, μετά τις ευρωεκλογές, πρέπει να ονομαστούν μετευρωεκλογικά, ώστε  νεολογίζοντας αδυσώπητα να φτάσουμε τα 5 εκατομμύρια λέξεις και  να τρώμε όλοι με χρυσά κουτάλια.

Και «ανασχηματισμένα» θα μπορούσα να τα πω, διότι έγινε χτες ο νέος ανασχηματισμός, αλλά τον τίτλο αυτόν  τον  έχω χρησιμοποιήσει ήδη δυο φορές (2013 και 2016) οπότε θα μου πείτε «πάλι τον ίδιο τίτλο έβαλες;», σαν εκείνον  που φορούσε 25 χρόνια το ίδιο καπέλο κι όταν τελικά αποφάσισε να  πάρει καινούργιο πήγε στο ίδιο πιλοπωλείο και είπε «Μου δίνετε ακόμα ένα  καπέλο;»

Είχαμε και τις πανελλήνιες εξετάσεις, που ολοκληρώθηκαν  με πολλά παράπονα από υποψηφίους και γονείς. Έκανε και ζέστη και στο σχετικό ρεπορτάζ διαβάζουμε ότι στο 2ο Γενικο Λύκειο «Άνων Λιοσίων» οι γονείς πήραν την κατάσταση στα χέρια τους.

Των Άνων  Λιοσίων, άρα τα Άνα Λιόσια;

Επίσης, λείπουν και δυο-τρεις λέξεις μετά (π.χ. «έτσι ώστε τα»), αλλά όποιος έλυσε τα θέματα της  Φυσικής τέτοιους γρίφους τούς πιάνει αμέσως.

* Μου λέει φίλος:

Καλημερίζουν τον ανταποκριτή από Λονδίνο στην πρωινή εκπομπή του Σκάι, κι εκείνος αντεύχεται: «Καλημερα σε εσάς και στους εκλεκτούς συνδαιτυμόνες». Και μετά ξεκινήσανε τα πρώτα ορεκτικά και οι σαλάτες.

Πράγματι, ο συνδαιτυμόνας  είναι «πρόσωπο που συμμετέχει μαζί με άλλους σε επίσημο κυρ. γεύμα» (ορισμός από το Χρηστικό). Δεν θα μπορούσαμε όμως να το δεχτούμε, σαν επέκταση του «ομοτράπεζος»; Τι λέτε;

* Φίλος στέλνει την οθονιά:

Πρώτη φορά βλέπω να γράφεται έτσι το «συνέβη», ενώ πολλές φορές το βλέπω  «συνέβει». Η  εκδίκηση του Η,  θα πει κάποιος. Όμως, προσέχω επίσης την περίεργη διατύπωση «το εμφιαλωμένο νερό θα αυξηθεί όσον αφορά την τιμή του» αντί «η τιμή του εμφιαλωμένου νερού θα αυξηθεί». Περιττή συσκευασία εδώ,  το «όσον  αφορά».

* Οθονιά από ταινία ή σειρά, ο φίλος που τη στέλνει δεν προσδιορίζει τι από τα δύο.

Μου λέει όμως ότι πρόκειται για προστακτική, και όχι για αόριστο,  όπως ίσως σκεφτήκατε  διαβάζοντας τον  υπότιτλο, έτσι ξερά χωρίς συγκείμενο.

Μα υπάρχει  μεταφραστής  που να  κάνει τέτοιο λάθος; διαμαρτύρεται ο φίλος μου.

Δεν είναι όμως τόσο απλό, αλλιώς δεν θα υπήρχε κτλ.

Πολύς κόσμος θεωρεί αφύσικους τους «σωστούς» τύπους της προστακτικής, το «πρόσλαβε» στην προκειμένη περίπτωση. Εγώ που δεν έχω πρόβλημα  να γράψω «πρόσλαβε» στην προστακτική, θα άκουγα τον διάλογο και δεν αποκλείεται να κρατούσα το «πρόσλαβε» αλλά μάλλον θα διάλεγα μια άλλη λύση: «Να προσλάβεις τη Δεκατρία», εκτός αν ο τόνος της φωνής της γυναίκας ταίριαζε σε έντονη διαταγή -οπότε, προστακτική.

* Από άρθρο στο Χάφιποστ, για τις εταιρείες που χαρακτηρίζονται «ζόμπι»:

Σε έρευνα του το Associated Press διαπίστωσε ότι οι εταιρείες αυτές είναι εισηγμένες σε χρηματιστήρια ανά τον κόσμο και είναι φορτωμένες με τόσα χρέη, που δυσκολεύονται να πληρώσουν ακόμη και τους τόκους των δανείων τους, με αποτέλεσμα να είναι μια ορολογική βόμβα έτοιμη να εκραγεί.

Σαν  μεταφραστής που είμαι, με ενδιαφέρουν τα θέματα ορολογίας, και ίσως οι εταιρείες αυτές να  αποτελούν  και ορολογική βόμβα, καθώς σε  περίπτωση γενικευμένης χρεοκοπίας θα εμφανιστούν ασφαλώς  πολλοί νέοι όροι που θα χρειαστούν μετάφραση, αλλά νομίζω ότι  εδώ εννοούσε «ωρολογιακή» βόμβα. Τικ τοκ, τικ τοκ!

* Δίνοντας συνέντευξη στα Παραπολιτικά, ο Στέφανος Κασσελάκης αναφέρθηκε στην Αυγή και είπε:

Όταν πήγα στο σπίτι του Μπελογιάννη είχα πραγματικά συγκινηθεί όταν είχα δει να κρατάει την ΑΥΓΗ σε μία φωτογραφία του

Φωτογραφία του Νίκου Μπελογιάννη να κρατάει την Αυγή δεν υπάρχει. Και δεν  μπορεί να  υπάρξει, διότι το πρώτο φύλλο της Αυγής κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1952 (αρχικά κυριακάτικη, από τον Δεκέμβρη καθημερινή), ενώ o Νίκος Μπελογιάννης είχε εκτελεστεί στις 30 Μαρτίου του ίδιου χρόνου.

Υπάρχει  όμως  μια πασίγνωστη φωτογραφία του Νίκου Πλουμπίδη (εκτελέστηκε το 1954) να κρατάει  την Αυγή.

Δεν αποκλείεται λοιπόν ο κ. Κασσελάκης  να είδε αυτήν τη φωτογραφία, στην οποία ο Πλουμπίδης κρατάει και γαρίφαλο,  οπότε θεώρησε ότι πρόκειται για τον Μπελογιάννη, τον  «άνθρωπο με το γαρίφαλο». Τώρα, αν ταιριάζει σε έναν αρχηγό αριστερού κόμματος  να μην ξέρει πότε σκότωσαν  τον  Μπελογιάννη ούτε πώς είναι το πρόσωπό του, αυτό να το σκεφτούν εκείνοι που τον ψήφισαν.

Στο ίδιο όμως  κείμενο, με παραξενεύει η χρήση υπερσυντέλικου:

Όταν πήγα στο σπίτι του Μπελογιάννη είχα πραγματικά συγκινηθεί όταν είχα δει να κρατάει την ΑΥΓΗ…

Εντάξει, στα ελληνικά η ακολουθία των χρόνων είναι χαλαρή, δεν είναι όπως στα αγγλικά, αλλά και πάλι εγώ θα έβαζα αόριστο εδώ:

Όταν πήγα στο σπίτι του Μπελογιάννη πραγματικά συγκινήθηκα όταν είδα να κρατάει την ΑΥΓΗ

Το «είχα συγκινηθεί» υποβάλλει την ιδέα ότι πήγε ήδη συγκινημένος στο σπίτι του Μπελογιάννη.

Τι λέτε;

* Κι άλλοι υπότιτλοι

Στα αγγλικά λέει, βέβαια, manually. Ο φίλος που το στέλνει σχολιάζει:

Εχουν χάσει το σήμα και του λέει πως πρέπει να επανασυνδεθεί manually
Θα έβαζα «μη αυτόματα», αντε και «χειροκίνητα» ποτέ, όμως, χειρωνακτικά! Αυτο πάει Χαρρυκλυννικά «και τι δουλειά κανς; Σκαβς;»

Η απόδοση του manually μάς έχει βασανίσει πολύ. Θα μπορούσα να  γράψω άρθρο, αλλά δεν το έχω  κάνει παρόλο που το είχα κάποτε υποσχεθεί.

Από μια παλιά συζήτηση στη Λεξιλογία, ξεσηκώνω μια τοποθέτηση:

Πάμε τώρα στις επιλογές που έχουμε για την απόδοση του επιθέτου manual και του επιρρήματος manually. Έχουμε (κατά περίπτωση) τα χειρωνακτικός/-ά, χειροκίνητος/-α, χειρογραφικός/-ά, μη αυτόματος, μη αυτοματοποιημένος, χειρός, χειροτεχνικώς, χειροποιήτως (λόγ.), με το χέρι, διά χειρός (λόγ.), χειρο- (π.χ. manual select = χειροεπιλογή, manual control = χειρορρύθμιση). Βέβαια, όσα και να παραθέσουμε εδώ, πάλι θα υπάρχουν έννοιες και σχηματισμοί που θα μας ξεφεύγουν — με φωτεινότερο παράδειγμα το manual transmission, που είναι μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων (και μη διανοηθείτε να το πείτε αλλιώς)!

Και η ΕΛΕΤΟ είχε προτείνει το «χειρακτικός». Εμένα  δεν  με ενοχλεί το «χειρωνακτικός», μπορεί επίσης να βάλω «χειροκίνητος», αφού η λέξη «χειρωνακτικός» υποβάλλει σε κάποιους την  ιδέα της βαριάς εργασίας.

* Άχρηστα ή παραπλανητικά εισαγωγικά σε άρθρο για σελέμπριτι:

Emilia Clarke: Μετά τα δύο ανευρύσματα φοβόταν ότι «θα πεθάνει» στα γυρίσματα του Game of Thrones

Όμως, δεν φοβόταν ότι «θα πεθάνει»στη δουλειά, πραγματικά φοβόταν ότι θα πεθάνει από το ανεύρυσμα!

* Κι άλλο ένα μωρό που δάγκωσε  σκυλάκι:

Με μια πρώτη ματιά, ένα ρωσικό αεροσκάφος ισχυρίζεται ότι έπληξε το Κίεβο. Βέβαια, μπορεί να μην πιστεύετε τον ισχυρισμό του, τα ρωσικά αεροσκάφη πολλές φορές έχουν πιαστεί να λένε  ψέματα.

Με μια δεύτερη ματιά, καταλαβαίνουμε πως το Κίεβο ισχυρίζεται ότι έπληξε ρωσικό αεροσκάφος  -αλλά το ρωσικό αεροσκάφος προτάσσεται επειδή στη γλώσσα της ειδησεογραφίας, και ιδίως στους τίτλους, προτάσσεται το «βαρύ» στοιχείο μιας  πρότασης.

* Φίλος στέλνει το λινκ άρθρου για τις μετεκλογικές εξελίξεις στο ΠΑΣΟΚ, όπου διαβάζουμε:

Ακόμα πιο άμεση θέση για το θέμα ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ πήρε ο βουλευτής του κόμματος, Οδυσσέας Κωνσταντόπουλος, ο οποίος με επιστολή του ζήτησε ανοικτά εσωκομματικές εκλογές.

Κωνσταντινόπουλο δεν τον λένε αυτόν τον Οδυσσέα; με ρωτάει.

Απλολογία! του απαντώ.

* Φίλος στέλνει  οθονιά:

*

— Τα κατάφεραν και έκαναν λάθος στην επωνυμία του μαγαζιού! Ευτυχώς ο καφές ήταν όπως τον ζήτησα, μου λέει.

Και πράγματι, το you had one job, στην προκειμένη περίπτωση, είναι να φτιάχνει καλά τον καφέ.

* Κι ένα μεζεδάκι από το μακρινό 1962! Φίλος εφημεριδοδίφης στέλνει απόκομμα από εφημερίδα της εποχής:

Γράφει ο φίλος:

Γράφοντας για την ταινια Term of Trial που παιζόταν στο Φεστιβάλ Βενετίας (όταν ήλθε εδώ παίχτηκε ως «Ο Ανθρωπος με το Στίγμα») η εφημερίδα Ελευθερία έχει φωτογραφία του Σερ Λώρενς Ολίβιε με ΤΗΝ ΝΕΑΡΑ Τέρενς Σταμπ. Ναι, ντεμπούτο έκανε, αλλά ως …αρσενικός και ακόμα και τωρα στα φιλμ άνδρας ειναι! 

Η «νεαρά» , επίσης ντεμπυτάντ, ηταν η Σάρα Μάϊλς.

* Τίτλος σε εφημερίδα:

Διόνυσος: Δεν τον άφηνε να καπνίζει στο σπίτι και τον σκότωσε – Τι υποστήριξε ο δράστης για τη δολοφονία του 40χρονου

Ποιος σκότωσε ποιον; Ο καπνιστής είναι θύμα ή δράστης; Ο σαραντάχρονος κάπνιζε ή  όχι; Δυο αναγνώσεις:

1. Ο μη καπνιστής δεν τον άφηνε να καπνίζει μέσα στο σπίτι και, επειδή αυτός επέμενε να καπνίζει, τον σκότωσε;

ή

2. Ο καπνιστής σκότωσε επειδή το θύμα δεν του επέτρεπε να καπνίζει μέσα στο σπίτι;

Αν  διαβάσετε το άρθρο, θα δείτε ότι ισχύει το 2. Το κάπνισμα βλάπτει.

* Και μια ταξιδιωτική ανταπόκριση. Φίλος στέλνει φωτογραφία και μου λέει:

Επισκεπτόμενος τις προάλλες την ιστορική και ηρωοτόκο (Νικηταράς, Παπαφλέσσας, Κεφάλας κλπ.) επαρχία Λεονταρίου, πέρασα από την οικία του πάλαι ποτέ επικεφαλής του ΛΑΟΣ, κ. Γεωργίου Καρατζαφέρη στην Ποταμιά Αρκαδίας. Παρατήρησα ότι στην αυλή του έχει  ανεγείρει μνημείο προς τιμήν του προγόνου του, Αθανασίου Καρατζαφέρη, που πολέμησε κατά την Ελληνική Επανάσταση.

Στο μνημείο μαθαίνουμε ότι ο Αθανάσιος πολέμησε μαζί με τον Νικηταρά, τον Κολοκοτρώνη, και τον Παπαφλέσσα, και ότι έπεσε μαζί με τον τελευταίο στο Μανιάκι.

Με παραξένεψε το ότι το πλευρό του Νικηταρά και του Κολοκοτρώνη  είναι με μικρό π ενώ του Παπαφλέσσα με κεφαλαίο. Για ποιο λόγο άραγε;

Ίσως επειδή στη μάχη  αυτή ο πρόγονος έπεσε ηρωικά. 

Αλλά το πιο περίεργο είναι ότι ρίχνοντας το όνομα του -πράγματι υπαρκτού- αγωνιστού στο 1821.digitalarchive.gr τον βλέπουμε να έχει επιζήσει της Επανάστασης και να αιτείται αποζημιώσεως το 1865 για τις υπηρεσίες του (όπως δικαίως έπραξαν και εκατοντάδες άλλοι αγωνιστές). 

Και πράγματι, αν πάτε στο digitalarchives.gr, και βάλετε το όνομα  Καρατζαφέρης, θα πάρετε  τον Αθανάσιο Καρατζαφέρη (δεν υπάρχει τρόπος για λινκ, ή δεν τον βρήκα) από την  Ποταμιά Μεγαλόπολης, ο  οποίος, το 1865 ζήτησε αποζημίωση για τις υπηρεσίες του στην Επανάσταση. Να πρόκειται για συνωνυμία;

*** Και κλείνω με  μια διαφήμιση. Να πάρετε σήμερα την Εφημερίδα των  Συντακτών, την  έκδοση με τις προσφορές (4.25 ευρώ), διότι, εκτός από ένα καταπληκτικό ένθετο για τον Μάνο Χατζιδάκι, μοιράζει επίσης το βιβλίο μου Για μια πορεία (1984, 2η έκδοση επαυξημένη 1988). Θα βάλω ερωτήσεις 🙂