Στους Άθλιους του Βίκτωρος Ουγκό ο Γιάννης Αγιάννης, όπως απέδωσε ο πρώτος μεταφραστής του έργου στα ελληνικά, ο Ιωάννης Ισιδωρίδης Σκυλίτσης, το γαλλικό Jean Valjean (απο το Voilà Jean), κλέβει ένα καρβέλι ψωμί για να θρέψει την οικογένεια της αδερφής του που έχει μείνει απροστάτευτη μετά τον θάνατο του γαμπρού του. Συλλαμβάνεται αμέσως και καταδικάζεται σε πέντε χρόνια φυλάκιση στα κάτεργα -αλλά επειδή προσπαθεί κατ’ επανάληψη να αποδράσει, τελικά περνάει στα κάτεργα 19 χρόνια της ζωής του.
Μια 53χρονη γυναικα στον Βόλο οδηγήθηκε πριν από λίγες μέρες στις φυλακές. Το 1996, για να προσληφθεί στη θέση καθαρίστριας στον Δήμο Βόλου, όντας πολύτεκνη και με ανάπηρο σύζυγο, πλαστογράφησε το ενδεικτικό της 5ης Δημοτικού ώστε να την παρουσιάζει τελειόφοιτη της 6ης Δημοτικού, που ήταν το τυπικό προσόν για τη θέση αυτή. Δούλεψε ευσυνείδητα ως καθαρίστρια σε παιδικούς σταθμούς του Δήμου, όμως πριν από μερικά χρόνια ήρθε στην επιφάνεια η παλιά πλαστογραφία. Καταδικάστηκε σε πρώτο βαθμό σε 15 χρόνια φυλάκισης και το Εφετειο απλώς μείωσε την ποινή στα 10 χρόνια -και ήδη βρίσκεται στις φυλακές Θήβας. (Μια ειρωνική λεπτομερεια είναι ότι στο μεταξύ έχει τελειώσει κανονικά το Δημοτικό και φοιτά στο Γυμνάσιο).
Εύλογα, θα έλεγα, η υπόθεσή της προκάλεσε μεγάλη αίσθηση, έως και αγανάκτηση, στην κοινή γνώμη -μια τόσο βαριά ποινή για ένα τέτοιο αδίκημα, ιδίως αν σκεφτεί κανείς ότι τόσοι και τόσοι μεγαλόσχημοι που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν για βαρύτερα εγκλήματα βγήκαν από την περιπέτειά τους αβρόχοις ποσί ή τέλος πάντων με πολύ ελαφρύτερες ποινές.
Όχι παράλογα, θυμηθήκαμε το σκληρό γνωμικό που λέει ότι η δικαιοσύνη είναι σαν τα φίδια, αφού δαγκώνει μόνο τους ξυπόλυτους, ή, για να πάμε και στην αρχαιότητα, το απόφθεγμα του Ανάχαρση, ότι οι νόμοι δεν διαφέρουν από τον ιστό της αράχνης, που πιάνει τα μυγάκια, ενώ τα μεγάλα θερία τον κατακομματιάζουν και ξεφεύγουν (ἃ μηδὲν τῶν ἀραχνίων διαφέρειν, ἀλλ’ ὡς ἐκεῖνα τοὺς μὲν ἀσθενεῖς καὶ λεπτοὺς τῶν ἁλισκομένων καθέξειν, ὑπὸ δὲ τῶν δυνατῶν καὶ πλουσίων διαρραγήσεσθαι).
Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία 