Επιστολή προς είλωτες

Δανείζομαι τον τίτλο (και τα σκίτσα) από τη σημερινή (25.2.2009) στήλη του Στάθη Σταυρόπουλου στην Ελευθεροτυπία. Ένας μεταφραστής και αναγνώστης της στήλης του Στάθη, δέχτηκε από μια εταιρεία με την οποία συνεργάζεται, μια επιστολή με την οποία η εταιρεία τον καλεί, πολύ ευγενικά είναι η αλήθεια, να δεχτεί γενναία μείωση των αμοιβών του. Ο Στάθης αφιέρωσε όλη σχεδόν τη στήλη του στην επιστολή, και μπράβο του, γιατί έτσι παίρνει πολύτιμη δημοσιότητα το θέμα. Το κείμενο του Στάθη, μπορείτε να το διαβάσετε όλο εδώ. Παραθέτω τον πρόλογο, που μ’ αρέσει:

Όμως κάτι τέτοιο ή αυτό ακριβώς φανερώνει η σημειολογία τής εν λόγω επιστολής. Η οποία βασίζεται σε όλα τα στερεότυπα και τη ρητορική της εποχής μας, αποκαλύπτοντας τη λογική της -εξ όνυχος, για άλλη μια φορά ο λέων. Και τι λέων! μια κατσαρίδα που έχει μεταλλαχθεί σε σκορπιό.

Στη συνέχεια, ο Στάθης παραθέτει παράγραφο προς παράγραφο την επιστολή και ταυτόχρονα τη σχολιάζει -χωρίς να μασάει τα λόγια του. Εγώ όμως θα παραθέσω την επιστολή αυτούσια και ασχολίαστη, έτσι όπως τη διάβασαν και οι μεταφραστές συνεργάτες της εταιρείας.

«Αγαπητοί συνεργάτες,

Με το παρόν, θα θέλαμε αρχικά αφενός να ευχαριστήσουμε όλους τους παλιούς μας συνεργάτες για τη στήριξη και τη συνεργασία τους σε έργα ιδιαίτερων απαιτήσεων της εταιρείας μας και αφετέρου να καλωσορίσουμε τους καινούριους στο δίκτυο συνεργατών μας.

Η Εταιρεία XXXXX ιδρύθηκε το 199… και έως σήμερα, χάρη και στη δική σας ποιοτική εργασία, υποστήριξη και συμβολή, η επωνυμία της είναι πλέον ταυτόσημη με την ποιοτική μετάφραση, ενώ κατέχει ηγετική θέση στην ελληνική αγορά.

Στο πλαίσιο αυτής της σχέσης μας και δεδομένης της επιδείνωσης της διεθνούς οικονομίας, όπως και των δυσοίωνων προβλέψεων για το τρέχον έτος, χρειαζόμαστε τη συνεργασία σας για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις και τα συνεχή αιτήματα των πελατών μας για μείωση του κόστους.

Θα θέλαμε λοιπόν να ορίσουμε μια κοινή πολιτική έκπτωσης της τάξης του 20% για το τρέχον έτος προκειμένου να γίνουμε όλοι περισσότερο ανταγωνιστικοί και ευέλικτοι και να αντεπεξέλθουμε στις νέες συνθήκες της αγοράς, χωρίς σημαντική μείωση του αριθμού των έργων που αναλαμβάνουμε.

Η αποδοχή ή απόρριψη της πρότασής μας, ή οποιαδήποτε αντιπρόταση εκ μέρους σας, έγκειται καθαρά στη διακριτική σας ευχέρεια. Η συνεργασία μας δεν πρόκειται να επηρεαστεί, αν και, όπως είναι φυσικό, το τμήμα διαχείρισης έργων της εταιρείας μας, θα επιλέγει κατά προτεραιότητα τους συνεργάτες που παρέχουν τις πιο ανταγωνιστικές τιμές για τις ίδιες υπηρεσίες.

Ελπίζουμε να έχουμε την υποστήριξή σας και αναμένουμε επικοινωνία σας. Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την τοποθέτησή σας σε αυτή την πρόταση και παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση.

Με εκτίμηση»

Ο επίλογος του Στάθη ίσως φανεί υπερβολικά βίαιος -ίσως όχι: Αληταράδες, φονιάδες ανθρώπων κι ονείρων, «διαχειριστές ανθρώπινων πόρων», έστι δίκης οφθαλμός.

Εγώ θα ήθελα να προσθέσω μερικά ακόμα στοιχεία.

• Πρώτον, προσέξτε ότι η εταιρεία πουθενά δεν κάνει λόγο για τη δική της συμβολή στην «συνεργασία». Δηλαδή, ναι μεν καλεί τους μεταφραστές να δεχτούν μείωση 20% των αμοιβών τους, αλλά η ίδια πουθενά δεν λέει αν θα περιορίσει κάπως τα γενναιόδωρα ποσοστά κέρδους της. Μπορεί να μην το λέει από σεμνότητα, μπορεί όμως απλώς να μετακυλίει τις συνέπειες της κρίσης στους «είλωτες» που λέει κι ο Στάθης. Οι οποίοι, βέβαια, δεν έχουν καμιά δυνατότητα μείωσης του δικού τους κόστους, αφού ούτε η ΔΕΗ μειώνει τα τιμολόγιά της, ούτε το ΤΕΒΕ τις εισφορές του.
• Δεύτερον, πρέπει να σημειωθεί πως η εταιρεία δεν ξοδεύει και πολλά για τους συνεργάτες της: ούτε ένσημα κολλάει, ούτε εργαλεία τους παρέχει, ούτε στέγη.
• Τρίτον, να προσέξουμε ότι δεν υπάρχει κανείς υπαινιγμός ότι το χαράτσι του 20% είναι προσωρινό κι ότι, αν/όταν περάσει η μπόρα η εταιρεία θα αποκαταστήσει τις παλιές αμοιβές με μια γενναία αύξηση μάλιστα. Παναπεί, τα κέρδη τα τσεπώνει ο εργοδότης, αλλά τις ζημιές τις μοιράζεται με τους εργαζομένους (αν δεν τους τις φορτώνει ολόκληρες).
• Τέταρτον, πόσο πιο εύκολο είναι για τον εργοδότη να χειραγωγεί τον εργαζόμενο όταν οι εργαζόμενοι είναι απομονωμένοι, ο καθένας να βράζει στο ζουμί του! Μάλιστα, υπάρχουν και χειρότερα. Μου έχουν πει για άλλη εταιρεία, που στέλνει παρόμοια ραβασάκια, αλλά προσθέτει ότι «ήδη οι περισσότεροι συνεργάτες έχουν δεχθεί τη μείωση». (Αλήθεια; Ψέματα; Ποιος ξέρει. Πώς έλεγε ο άλλος, «οι άλλοι τα ξέρασαν όλα, πες τα κι εσύ», έτσι).

Οπότε, ίσως να μην είναι αδικαιολόγητος ο επίλογος του Στάθη, λέω.