Καλή χρονιά -με αλληλεγγύη και κουράγιο!

Φέτος είναι η πέμπτη πρωτοχρονιά του ιστολογίου και αποφάσισα να ακολουθήσω την πεπατημένη σχεδόν σε όλα. Εννοώ ότι ο τίτλος του πρωτοχρονιάτικου άρθρου είναι ίδιος με πέρυσι, και παρόμοιος με τον τίτλο των άρθρων του 2010 και του 2011, το ίδιο και το θέμα του άρθρου, πέντε πρωτοχρονιάτικες γελοιογραφίες από περασμένες χρονιές. Εκεί που διαφοροποιείται το φετινό άρθρο είναι στις χρονολογίες των παλιότερων γελοιογραφιών: ενώ τα προηγούμενα χρόνια είχα βάλει γελοιογραφίες από την αντίστοιχη χρονιά των πέντε προηγούμενων δεκαετιών, φέτος είπα να απλώσω πιο πολύ τη βεντάλια μου και να βάλω γελοιογραφίες από τις πρωτοχρονιές του 1914, 1934, 1954, 1974 και 1994.

Κι έτσι ξεκινάμε από το 1914. Είναι η χρονιά του μεγάλου πολέμου που θ’ άλλαζε τον κόσμο. Ο πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος βρίσκεται στο Παρίσι για να διαπραγματευτεί νέο δάνειο (Στο Ρωμηό του Σουρή, που κυκλοφορεί εκείνες τις μέρες το 1285ο φύλλο του, η προμετωπίδα γράφει: Χίλια διακόσια πέντε συν ογδόντα – Ο Βενιζέλος είδε την Τζοκόντα). Στην εφημερίδα «Αθήναι», που την εκδίδει ο Γ. Πωπ, δημοσιεύεται στο πρωτοχρονιάτικο φύλλο η εξής γελοιογραφία που θα μπορούσε να θεωρηθεί και επίκαιρη. Αγνοώ τον γελοιογράφο, όπως επίσης αγνοώ και γιατί το δάνειο χαρακτηρίζεται «φιλελληνικό»:

Προχωράμε είκοσι χρόνια μπροστά και φτάνουμε στο 1934. Πρωθυπουργός στην Ελλάδα είναι ο Παναγής Τσαλδάρης του Λαϊκού Κόμματος και στο αντιπολιτευόμενο Βήμα ο Φωκίων Δημητριάδης παρουσιάζει τα «δώρα του κυρ Παναγή», δηλαδή τους μποναμάδες του πρωθυπουργού για τη νέα χρονιά:

Ογδόντα χρόνια μετά, δεν θυμόμαστε ποια ακριβώς σκάνδαλα καταγγέλλονται στο δεύτερο καρέ, ούτε όλες τις αναφορές στην τότε πολιτική επικαιρότητα. Βέβαια, στο έκτο καρέ βλέπουμε την απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου, στην οδό (τότε λεωφόρο) Κηφισίας (τότε Κηφισιάς).

Η επόμενη στάση μας είναι το 1954, και, κατ’ εξαίρεση, θα δούμε όχι μια γελοιογραφία αλλά μια πρωτοχρονιάτικη ζωγραφική σύνθεση, που δημοσιεύτηκε στο πρωτοχρονιάτικο φύλλο της Αυγής.

Σε μια τυπική για τις θέσεις της αριστεράς σύνθεση, υποχρεωτικά αισιόδοξη, βλέπουμε έναν νεαρό αγόρι, στην κορυφή της υδρογείου, να κρατάει το περιστέρι της ειρήνης. Από όλες τις μεριές σκαρφαλώνουν και τον πλησιάζουν οι λαοί του κόσμου, άσπροι, μαύροι και κίτρινοι, και σ’ αυτό το ανέβασμά τους σπάζουν τα δεσμά της αποικιοκρατίας, της φτώχειας και του πολέμου.

…

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Το 1974 έμελλε να είναι ο τελευταίος χρόνος της εφτάχρονης δικτατορίας. Μετά την καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου και την ανατροπή του Παπαδόπουλου από τον Ιωαννίδη το καθεστώς είχε γίνει ακόμα πιο αυταρχικό. Ωστόσο, η αναφορά στην ενεργειακή κρίση και στις συνέπειές της ήταν ένα επιτρεπτό θέμα. Εδώ βλέπουμε πώς το σχολίασε ο Ηλίας Σκουλάς στην Απογευματινή:

Και τελειώνουμε με το πρωτοχρονιάτικο φύλλο του 1994 -ή μάλλον το φύλλο της 3.1.1994, μια και ανήκει σε απογευματινή εφημερίδα, οι οποίες δεν κυκλοφορούν την πρωτοχρονιά (το ίδιο ισχύει και για την Απογευματινή το 1974). Από τα Νέα λοιπόν βλέπουμε τη γελοιογραφία του Κ. Μητρόπουλου, ο οποίος από τη ζοφερήν επικαιρότητα των ημερών εκείνων (αν θυμάστε, το 1994 άνοιξε με την υπόθεση των σατανιστών και του παιδοκτόνου Δουρή) απομονώνει την έναρξη της ελληνικής προεδρίας στην (τότε) ΕΟΚ. Θόδωρος είναι ο Πάγκαλος, τότε αναπλ. υπουργός εξωτερικών με αρμοδιότητα για ευρωπαϊκά θέματα.

Κατά σύμπτωση και το 2014 ανοίγει με ελληνική προεδρία στην ΕΕ, αλλά μάλλον δεν είναι αυτό το γεγονός που θα σημαδέψει τη χρονιά. Η χρονιά που ανέτειλε θα δώσει αναμφίβολα κι αυτή άφθονο υλικό στους γελοιογράφους, όσο κι αν οι τόνοι μάλλον θα είναι πιο ζοφεροί. Όμως, τα δύσκολα ας τα αφήσουμε για μιαν άλλη μέρα.

Το ιστολόγιο εύχεται σε όλες και όλους καλή χρονιά, με αλληλεγγύη και κουράγιο!