Η κρίση ως ευκαιρία

Μια βινιέτα σύντομη για σήμερα, επειδή εκτενές άρθρο δεν προλαβαίνω να γράψω.

Από τότε που ξέσπασε η κρίση, λέγεται συχνά ότι πρέπει να τη δούμε σαν ευκαιρία (ή: ως ευκαιρία, αν είστε με την άλλη παράταξη). Σε μιαν άλλη διατύπωση, ακούμε εκκλήσεις από πολιτικούς «να κάνουμε την κρίση ευκαιρία«. Γράφτηκε μάλιστα ότι στα κινέζικα η λέξη «κρίση» αποδίδεται με δύο ιδεογράμματα, το ένα από τα οποία σημαίνει «κίνδυνος» και το άλλο «ευκαιρία». Γρήγορα αποδείχτηκε ότι τούτο αποτελεί μύθο, και ότι η κινεζική λέξη για την κρίση (που μεταγράφεται ως wēijī) γράφεται μεν με δύο χαρακτήρες, που τους βλέπετε εδώ αριστερά, από τους οποίους ο πρώτος (wei) πράγματι σημαίνει «κίνδυνος», όμως ο δεύτερος δεν σημαίνει «ευκαιρία» αλλά «δύσκολη/κρίσιμη στιγμή» (τουλάχιστον έτσι λένε οι σινολόγοι, περισσότερα π.χ. εδώ).

Τις προάλλες συναντήθηκα και γνωρίστηκα μ’ έναν φίλο του κυβερνοχώρου -μου αρέσει να γνωρίζω με σάρκα και οστά ανθρώπους που έχουμε ανταλλάξει απόψεις με ηλεμηνύματα ή μέσα από το ιστολόγιο ή τα κοινωνικά δίκτυα, κι όποτε βρίσκεται ευκαιρία δεν λέω όχι. Πρώην συνάδελφος, δηλαδή εκείνος είναι ακόμα μηχανικός ενώ εγώ άλλαξα ρότα, δουλεύει σε μεγάλη ημιδημόσια εταιρεία, καλή θέση. Έχουν βέβαια πολύ μειωθεί οι αποδοχές του, αλλά δεν πεινάει. Έχει όμως και κάτι χρόνια προβλήματα υγείας, και παίρνει κάμποσα φάρμακα, τα οποία, επειδή αυξήθηκε η συμμετοχή των χρονίως πασχόντων κι επειδή δεν είναι γενόσημα, καταλήγει να του κοστίζουν σχεδόν όσο θα πλήρωνε αν τα έπαιρνε από το φαρμακείο σαν ανασφάλιστος.

Ο φίλος είναι καναδυό χρόνια νεότερος από μένα, αλλά μπήκε από μικρότερος στα βάσανα κι έτσι ο γιος του είναι κάμποσα χρόνια μεγαλύτερος απ’ τις δικές μου κόρες. Ο γιος του έχει τελειώσει αγγλική φιλολογία (κι αυτός συνάδελφος) και τώρα σκέφτεται να κάνει ένα μεταπτυχιακό σε ναυτιλιακά, που κοστίζει κάπου εννιά χιλιάρικα -θα τα πληρώσει ο φίλος, είπαμε είναι προνομιούχος, μπορεί να πάρει δάνειο από τη δουλειά του και να του τα κρατάνε από τον μισθό του. Το μεταπτυχιακό αυτό προσφέρεται και φτηνότερα, αλλά τότε πρέπει να κάνεις μάθημα μεσοβδόμαδα, και ο γιος του φίλου δουλεύει σε φροντιστήριο εκείνες τις μέρες και ώρες.

Δουλεύει σε φροντιστήριο αγγλικών ο γιος του φίλου. Πληρώνεται 4 ευρώ και 20 λεπτά την ώρα, μικτά -και πόσες ώρες να γράψει τη βδομάδα; Αλλού δίνουν ακόμα λιγότερα, λέει ο φίλος, 3 και κάτι, πάντοτε μικτά (ξανάρθε η εποχή για ν’ αποκτήσει κυριολεκτικό νόημα η έκφραση ‘παίρνει τρεις κι εξήντα’).

Πριν απ’ την κρίση, οι καθηγητές αγγλικών στα φροντιστήρια έπαιρναν γύρω στα 10 με 12 ευρώ την ώρα. Θα μου πείτε, πολλά φροντιστήρια έχουν μέσα στην κρίση μειώσει τις τιμές τους: ασφαλώς αυτό συμβαίνει, αν και όχι πάντοτε· αλλά δεν έριξαν τα δίδακτρα στα μισά ή στο ένα τρίτο, έκαναν εκπτώσεις της τάξεως του 20%. Επιπλέον, με τόσο μειωμένες αμοιβές του καθηγητή, το φροντιστήριο βγάζει κέρδος ακόμα και από τριμελή τμήματα, ενώ παλιότερα τμήμα κάτω από εφτά-οχτώ παιδιά δεν σύμφερνε.

Το αν ο καθηγητής των 3-4 ευρώ προσφέρει μάθημα της ίδιας ποιότητας με τον καθηγητή των 10-12 ευρώ πριν από 5 χρόνια, αυτό δεν το ξέρω, αλλά δεν νομίζω πως μπαίνει καν στην εξίσωση.

Το βέβαιο είναι πως η κρίση, πράγματι, είναι ευκαιρία. Αλλά όχι για όλους, ούτε καν για πολλούς.