Ο κατηχητής της Στρατιάς των Ανύπαρκτων

Η Στρατιά των Ανύπαρκτων, για όσους άνοιξαν τώρα τα ραδιόφωνά τους, απαρτίζεται από όλους εκείνους που γεννήθηκαν όχι από μάνα και πατέρα, όχι από τη φαντασία συγγραφέα, έστω, αλλά από την επιπολαιότητα του μεταφραστή (ή του διορθωτή ή του επιμελητή). Τους φαντάζομαι να προχωρούν στο σούρουπο, σ’ ένα δρόμο χωρίς τέρμα, σαν την άδικη κατάρα, αιώνια, μέχρι κάποιος να τους διορθώσει και να τους ξαναστείλει πίσω στην ανυπαρξία όπου ανήκουν.

Για τα προηγούμενα κατορθώματα της Στρατιάς, διαβάστε το παλιό μου σημείωμα για τον Πράβο Γιάζντι που έχει και τους απαραίτητους συνδέσμους σε άρθρα του ιστοτόπου μου. Πρόσφατα, κρίνοντας μια κάκιστη νέα μετάφραση του Μαγιακόφσκι, αναφέρθηκα στον γενναίο (αλλ’ ανύπαρκτο) Ρεβινστίκντ, προστάτη των διωκομένων. Τόσον καιρό, η Στρατιά είχε επίλεκτα στελέχη, πολιτικούς, στρατιωτικούς, ακόμη και προστάτη άγιο (τον Άγιο Γκράαλ, βεβαίως) αλλά δεν είχε έναν κατηχητή, κάποιον να κηρύξει τον λόγο του Κυρίου, να γράψει έστω την εκκλησιαστική ιστορία της Νομανσλάνδης. Το κενό αυτό ευτυχώς καλύφθηκε.

Τις προάλλες, σε μια κλειστή λίστα που παρακολουθώ, ένας παλιός φίλος που ξέρει ότι ψάχνω και βρίσκω, με ρώτησε ποια είναι η πηγή ενός αποσπάσματος που αποδίδεται στον Κικέρωνα: «Μην παίρνετε τους σκλάβους σας από την Βρετανία. Είναι τόσο ηλίθιοι, τόσο ανίκανοι να διδαχτούν, ώστε να μην έχουν θέση σε σπιτικό των Αθηνών».  Τώρα, για το δήθεν ρητό του Κικέρωνα, λιγάκι που το έψαξαν κάποιοι άλλοι φαίνεται να είναι λερναιάκι, δηλαδή άλλο έγραψε ο Κικέρων κι αλλιώς τα φούσκωσαν τα γνωστά αντιβρετανικά κέντρα. Ωστόσο, δεν σταματάμε εδώ.

Χάρη στο γκουγκλ που όλα τα βλέπει, βρίσκω ότι μια παλαιότερη πηγή του ψευδοκικερωνείου αποσπάσματος στα ελληνικά είναι η Αντιγνώση, το βιβλίο της Λιλής Ζωγράφου, η οποία όπως λέει σε υποσημείωση το έχει πάρει από  «Anthony Smith, Το Σώμα, εκδ. Παπαζήση, σελ. 19». Και με την ευκαιρία, φυλλομετράω στο scribd το βιβλίο της Ζωγράφου, που δεν το είχα διαβάσει τότε που ήταν ο καιρός του.

Και ανακαλύπτω (ή μάλλον ανακαλύπτουμε, διότι κι άλλος ένας έκανε περίπου ταυτόχρονα την ίδια ανακάλυψη) τον Ανύπαρκτο σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια! Διότι βλέπω ότι Στα αρχαιότερα χριστιανικά κείμενα του Didache, του Κλήμεντα της Ρώμης, του Αγίου Πολύκαρπου κ.ά., δε βρίσκουμε καμιά αναφορά σχετικά με τη Μαρία-Παρθένο. Και αυτός ο Didache, που από σήμερα αναλαμβάνει κατηχητής της Στρατιάς των Ανύπαρκτων, δεν είναι άλλος από τη Διδαχή, ή Διδαχή των 12 αποστόλων, ένα πρωτοχριστιανικό κείμενο που παρά λίγο να συμπεριληφθεί και στην Καινή Διαθήκη. Αγνοώντας το προφανώς και βλέποντάς το στην ξενόγλωσση πηγή της να μνημονεύεται πλάι σε ονόματα συγγραφέων, η ΛΖ θεώρησε ότι πρόκειται για κύριο όνομα… και εγεννήθη ημίν κατηχητής. Τουλάχιστον δεν σκεφτόταν να τον εξελληνίσει σε Διδάχο;

Βέβαια, των μπροστινών πατήματα των πισινών γεφύρια, λέει η παροιμία. Ερευνητές που πρώτοι ερεύνησαν έναν  κλάδο έπεσαν σε σφάλματα που οι κατοπινοί τ’ απόφυγαν. Αλλά και πάλι, το ξεπατήκωμα της ξένης βιβλιογραφίας εντυπωσιάζει. Να πω εδώ ότι, όπως είδα εκ των υστέρων σε ιντερνετικά φόρουμ, η γκάφα με τον Didache έχει ήδη επισημανθεί από άλλους. Αλλά σκοπός μου δεν είναι φυσικά να διεκδικήσω την πατρότητα της ανακάλυψης αλλά να εγγράψω άλλον έναν Ανύπαρχτο στις τιμημένες δέλτους της Στρατιάς!

ΥΓ Από τον ανύπαρκτο συγγραφέα στο ανύπαρκτο γεγονός. Σε μια συζήτηση που έκανα στο φόρουμ του Θέμη Λαζαρίδη, βγήκε στη μέση ότι στην πρωινή του εκπομπή στο Τρίτο πρόγραμμα σήμερα (3/7/09) ο Χρίστος Μιχαηλίδης είπε “Στις 3/7/1960 καταργήθηκε η βαρεία και η υπογεγραμμένη, όπως αναφέρεται στο Βήμα εκείνης της ημέρας”. Εγώ θυμόμουν να έχω διδαχτεί υπογεγραμμένη, και τόσο παλιός δεν είμαι. Κι ευτυχώς, στην προκειμένη περίπτωση, ο θεός αγαπάει τον Νικοκύρη, διότι έτυχε να το έχω το συγκεκριμένο φύλλο του Βήματος στα κιτάπια μου. Όπου, βέβαια, όπως μπορείτε να δείτε εδώ, τη μέρα εκείνη το Βήμα απλώς ανακοίνωνε ότι το ίδιο παύει να χρησιμοποιεί βαρεία και περισπωμένη στις σελίδες του!

Κι επειδή verba volant, δεν ξέρω αν ο ΧΜ είπε το σωστό και ο συνομιλητής μου παράκουσε ή αν ο ΧΜ, διαβάζοντας την επικεφαλίδα του άρθρου του Βήματος και μην έχοντας εποπτεία της εκπαιδευτικής ιστορίας, παρανόησε. Εγώ για κάθε ενδεχόμενο το αναφέρω, για να μη δημιουργούνται λαθεμένες εντυπώσεις.