Όταν πεθάνω βάλτε με σε κενοτάφιο -και άλλα μεζεδάκια

* Το πρώτο από τα σημερινά μεζεδάκια, που δίνει και τον τίτλο, μου το έστειλε ένας φίλος που διαβάζει πολύ. Σ’ αυτόν χρωστάω και τον τίτλο. Ο φίλος το ψάρεψε στην Βιβλιοθήκη της Ε. την Παρασκευή 18/9, όπου γράφει, κάτω από ένα ποίημα: ποίημα του Μίκλος Ραντνότι (1909-1944), ούγγρου ποιητή, εβραϊκής καταγωγής, που εκτελέστηκε από τους φασίστες. Τα τελευταία του ποιήματα, με τον γενικό τίτλο Καρτ Ποστάλ, βρέθηκαν πάνω του όταν, μετά την απελευθέρωση, ανοίχτηκε το κενοτάφιο. Πράγματι, ο Ράντνοτι (έτσι προφέρεται, όχι Ραντνότι) στον πόλεμο συμμετείχε σε άοπλο Τάγμα Εργασίας (διότι ως εβραίος ήταν εθνικώς ύποπτος) σε κάτι ορυχεία στη Γιουγκοσλαβία. Με την υποχώρηση (η Ουγγαρία, θυμίζω, ήταν με τον Άξονα), πολλοί φαντάροι του Τάγματος πέθαναν από τις κακουχίες, κάτι που μάλλον ήταν και ο σκοπός των διοικητών τους. Όποιον έπεφτε κάτω εξαντλημένος, τον εκτελούσαν. Εκεί βρήκε τον θάνατο κι ο Ράντνοτι (διάβασα ότι ένας από τους φύλακες τον είχε στο μάτι επειδή τον έβλεπε να γράφει) και θάφτηκε σε ομαδικό τάφο.

Πώς εξηγείται τότε το κενοτάφιο και μάλιστα σε κείμενο που υπογράφεται από ποιήτρια; Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι το μαργαριτάρι είναι «διορθωσιγενές». Η ποιήτρια προφανώς έγραψε «κοινοτάφιο», αλλά κάποιος ενεργοποίησε τον έλεγχο ορθογραφίας, ο οποίος δεν αναγνωρίζει το «κοινοτάφιο» και προτείνει σαν πρώτη επιλογή το «κενοτάφιο». Κι έτσι…

Άμα πεθάνω βάλτε με σε κενοτάφιο μέσα
μαζί με τα βιβλία μου, αχ κοινωνία μπαμπέσα…

* Στη χτεσινή Ελευθεροτυπία, κάποιος σχολιογράφος Π.Μακ. τα βάζει με τον όρο «τηλεμαχία», τον οποίο χαρακτηρίζει «σόλοικο νεολογισμό». Λέει: 

Αμάν πια, πήξαμε από τα «ντιμπέιτ» και τον σόλοικο νεολογισμό «τηλεμαχία», που κάποιοι τον εφηύραν για να… εξελληνίσουν το ντιμπέιτ!
Ας μπει, λοιπόν, κάποιο τέλος με τα γλωσσικά μασκαραλίκια που έχουν προαγάγει σε… λεξικογράφους κάποιους τηλεοπτικούς. Εχουμε και λέμε λοιπόν: το… ντιμπέιτ, τόσο στα γαλλικά (δηλαδή debat) όσο και στα αγγλικά (δηλαδή debate) σημαίνουν ή διάλογο (πολιτικό) ή και αντιπαράθεση και αντιδικία. Υπάρχει δηλαδή μια δέσμη συνωνύμων με τα οποία θα μπορούσαμε ν’ αντικαταστήσουμε το… ντιμπέιτ και να μη μαϊμουδίζουμε με παρόμοια γλωσσικά δάνεια.

Κι εμένα δεν μου πολυαρέσει η «τηλεμαχία», αλλά γιατί σόλοικος νεολογισμός; Μήπως επειδή, όπως είδα αλλού να υποστηρίζουν, το «τηλε-» στα ελληνικά σημαίνει «από μακριά». Αυτό ίσχυε μια φορά κι έναν καιρό, πριν την κυριαρχία της τηλεόρασης. Εξόν κι αν πιστεύετε ότι τηλεσκηνοθεσία είναι η σκηνοθεσία που γίνεται από μακριά! Πάντως, αν ο Π.Μακ. είναι κατά των δανείων, τότε το τηλεμαχία είναι προτιμότερο, αφού δεν είναι δάνειο, ενώ το «αντιπαράθεση» που προτείνει θα ήταν μεταφραστικό δάνειο.

* Στο ίδιο φύλλο, η κυρία Κοντράρου-Ρασσιά ανακαλύπτει τους μυθικούς γίγαντες γιους του Πάλλαντα, τους… Παλλαντήδες!! Παλλαντίδες βέβαια (ενικός: ο Παλλαντίδης). Γουστόζικη ανορθογραφία, μια και θυμίζει σύγχρονο επώνυμο (οι Λεβαντήδες, οι Καλατζήδες). Πολύ θα ήθελα να το χρεώσω στον δαίμονα του τυπογραφείου, αλλά ο Γκούγκλης μού λέει ότι κι άλλες φορές στο παρελθόν έχουν εμφανιστεί «Παλλαντήδες» στην ίδια εφημερίδα.

* Οι φίλοι των λεπτών διακρίσεων λένε ότι άλλο το «μια» (αόριστο άρθρο) κι άλλο το «μία» (αριθμητικό). Διαβάζοντας λοιπόν στα αθλητικά της ίδιας εφημερίδας ότι ο Ελβετός διαιτητής Μάσιμο Μπουζάκα «διαθέτει μία ιδιάζουσα προσωπικότητα», θα πρέπει να υποθέσουν ότι ο Ελβετός έχει μία ιδιάζουσα  προσωπικότητα και άλλη μία, εντελώς μπανάλ. για τις καθημερινές.

* Στο «στοιχηματικό» ένθετο της εφημερίδας, κι ενώ θαύμαζα τις εμβριθείς αναλύσεις για αγώνες 5ης κατηγορίας Αγγλίας (πέμπτη είναι νομίζω η Κόνφερενς) διαπίστωσα ότι έχει μεταφερθεί εκεί η σελίδα «Έχω αγώνα σήμερα» του Α. Φουντή, που παλιά ήταν στο Ον-Οφ και που ασχολείται με μαργαριτάρια των εκφωνητών που περιγράφουν αθλητικά. Παλιά με ενοχλούσε λιγάκι όταν προσπαθούσε να βγάλει κι από τη μύγα ξίγκι, χτες όμως είχε μερικά καλά, από τα οποία θα σημειώσω ένα κρούσμα γενικομανίας από τον Σκάι: «Αναβλύζει εμπειριών ο Πανιώνιος». Καιρό μαζεύω γενικοπαθή ρήματα, αυτό δεν το είχα καταγράψει.

* Και κλείνω μ’ ένα… καλυτερότατο από την ίδια σελίδα. Περιγραφή του αγώνα Ολυμπιακού – Άλκμαρ, και λέει μετά το γκολ ο εκφωνητής: «Είναι το πρώτο γκολ του Τοροσίδη στο Τσάμπιονς Λιγκ». Και συμπληρώνει από δίπλα ο Γιώτης Τσαλουχίδης: «Και μάλλον το καλύτερο»!