Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Χαστούκι στην ελέγκτρια!

Posted by sarant στο 16 Οκτωβρίου, 2010


Την είδηση τη διάβασα από χτες αλλά δεν την είχα προσέξει καλά και γι’ αυτό δίσταζα να τη βάλω θέμα στο ιστολόγιο, μια και δεν το έχω βάλει αμέτι μουχαμέτι να σχολιάζω όλη την επικαιρότητα. Είδα όμως κάτι που με ενδιαφέρει ειδικά, οπότε θα την (με) υποστείτε.

Εννοώ την είδηση που δημοσιεύτηκε αρχικά θαρρώ στην ηλέκδοση του Πρώτου Θέματος, ότι στο χωριό Ζάρκο (ή Ζάρκος) των Τρικάλων κάποιοι ελεγκτές καπνίσματος (αγνοούσα ότι είχε συγκροτηθεί τέτοιο σώμα) θέλησαν να ζητήσουν ταυτότητες από τους θαμώνες του καφενείου που κάπνιζαν, για να επιβάλουν πρόστιμο, κι ένας από τους θαμώνες, άντρας με παντελόνια, όχι αστεία, χαστούκισε μια ελέγκτρια.

Για την ίδια την είδηση, τι να πει κανείς, πέρα από την αυτονόητη καταδίκη. Ομολογώ ότι δεν ξέρω πολλές λεπτομέρειες για τον τρόπο επιβολής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας, οπότε σταματάω εδώ και ίσως οι επισκέπτες του ιστολογίου που ξέρουν περισσότερα να με φωτίσουν. Πάντως, αναρωτιέμαι αν είναι εύστοχο να ξεκινάει η επιβολή προστίμων από ένα ξεχασμένο χωριό της ορεινής Θεσσαλίας και όχι, ας πούμε, από τις καφετέριες του κέντρου της πόλης των Τρικάλων. Αυτό δεν σημαίνει ότι δικαιολογώ τον δράστη -στη θέση του, αν δηλαδή κάπνιζα (διοτι το έχω κόψει) θα αρνιόμουν να δώσω ταυτότητα. Κι όσοι τον επευφήμησαν (όπως είδα σε κάποιες διαδικτυακές συζητήσεις), σκέφτομαι τι θα έλεγαν στην περίπτωση που ο δράστης ήταν, λέμε τώρα, τσιγγάνος ή αλβανός. Προσθήκη: Στα σχόλια μαθαίνω ότι η είδηση ίσως να είναι ψεύτικη, μούφα, αρβύλα. Οπότε μένει ατόφιο το γλωσσικό μόνο σκέλος.

Αλλά είπαμε, τη συζήτηση την άνοιξα όχι μόνο ή όχι τόσο για την ουσία του θέματος, αν και στα σχόλια θα με ενδιέφερε να ακούσω γνώμες και γι’ αυτό. Όμως εμένα μ’ ενδιαφέρει και ο τρόπος που γράφτηκε η είδηση στο Πρώτο Θέμα, δηλαδή ότι ο δράστης έφτασε στο σημείο να χτυπήσει με γροθιά μια γυναίκα ελεγκτή και ότι άπλωσε το χέρι του και χτύπησε με την γροθιά στο πρόσωπο την ελεγκτή. Διότι, βέβαια, όταν την καημένη την ελέγκτρια την γρονθοκόπησε ο βάρβαρος, δεν είναι ανάγκη να της βάλουμε κι εμείς ευπρεπιστική μπούρκα και να την κάνουμε ερμαφρόδιτη, ελεγκτή! Μάλιστα, σε άλλους ιστοτόπους όπου αναδημοσιεύτηκε η είδηση θαύμασα και τη γενική, της ελεγκτού.

Αυτά είναι βαρβαρότητες. Στα ελληνικά λέμε ποιήτρια, μαθήτρια, αθλήτρια, διευθύντρια, αυτά είναι καθιερωμένα, μερικά είναι και αρχαία (οι αρχαίοι είχαν και θεάτρια), δεν υπάρχει λόγος να φοράμε μπούργκα στα υπόλοιπα επαγγελματικά θηλυκά. Αντιστέκεται βέβαια η δικάστρια (ή δικαστίνα), ενώ για το θηλυκό του βουλευτή ο τύπος βουλευτίνα ίσως επικρατήσει (ως προς τους έμφυλους τύπους) αντί για τον τ. βουλεύτρια, αλλά τα υπόλοιπα της κατηγορίας δεν υπάρχει λόγος να φοράνε μουστάκια και μπούρκες: διαιτήτρια, επόπτρια, συνδρομήτρια, ελέγκτρια.

Ο ερμαφροδιτικός ευπρεπισμός μερικές φορές επιβάλλεται άνωθεν. Θα κλείσω αντιγράφοντας ένα προπέρσινο σχόλιό μου, που το είχα ανεβάσει στον ιστότοπό μου:

Ένα αστείο (ή θλιβερό) περιστατικό έγινε τις προάλλες στο αεροδρόμιο της Μυτιλήνης· η ελέγκτρια που ήταν πρωινή βάρδια στον πύργο ελέγχου παρακοιμήθηκε, είχε και κλειστό το κινητό της, με αποτέλεσμα τα πρώτα αεροπλάνα που έφτασαν στο αεροδρόμιο γύρω στις 6.30 το πρωί να βρουν το αεροδρόμιο… κλειστό και να αναγκαστούν για πολλή ώρα να κάνουν βόλτες πάνω από τη Μυτιλήνη.

Αστείο ή θλιβερό περιστατικό, απ’ αυτά που αξίζουν ένα καλούτσικο κομμάτι στις μέσα σελίδες και –αν δεν υπάρχει αρκετή επικαιρότητα– ίσως και μια σύντομη πρωτοσέλιδη αναφορά.

Το περιστατικό της Μυτιλήνης αξιώθηκε και μπόλικη κάλυψη στις μέσα σελίδες και πρωτοσέλιδη αναφορά, και μάλιστα στην πάνω αριστερά γωνία της πρώτης σελίδας του φύλλου της 30ής Σεπτεμβρίου 2008. Όμως, οι δυο τίτλοι, ο πρωτοσέλιδος και ο μέσα, είχαν μια μικρούλα διαφορά· ίσως όχι τόσο μικρούλα, αν το καλοσκεφτούμε, και ασφαλώς όχι αθώα.

Στις μέσα σελίδες, στο καθαυτό ρεπορτάζ, ο φίλος Στρατής Μπαλάσκας (και, να μου επιτραπεί η παρένθεση, μια και έχω καταγωγή και από τη Μυτιλήνη, ένας από τους καλύτερους επαρχιακούς ανταποκριτές όλων των εφημερίδων, πραγματικό κόσμημα του κλάδου) έχει βάλει έναν πνευματώδη τίτλο σε ζωντανά ελληνικά: Σιγά, η ελέγκτρια κοιμάται… (το οποίο είναι βεβαίως παράφραση του τίτλου ενός παλιού, καλού σίριαλ).

Στον πρωτοσέλιδο τίτλο όμως, τα πράγματα έχουν ξεφύγει από την αρμοδιότητα του φίλου Μπαλάσκα. Εκεί έχει αναλάβει δράση ο αγιατολάχ Ευπρεπιστής, ο υπεύθυνος ύλης. Δεν επιτρέπεται γυναίκα να βγει στην πρώτη σελίδα έτσι όπως είναι κάθε μέρα, φυσιολογική, σαν γυναίκα, ελέγκτρια. Όχι. Ή (σε άλλες εφημερίδες) θα βγει μισόγυμνη και μπογιατισμένη γλάστρα, ή (εδώ) θα βγει κουκουλωμένη με τη μπούρκα του πρωτοσέλιδου:

Ξεχάστηκε η ελεγκτής, δυο αεροπλάνα έμειναν στον αέρα! είναι ο γραμματικά μισογυνικός τίτλος της πρώτης σελίδας.

Αλήθεια, τι άλλη απόδειξη χρειαζόμαστε (δείτε πάντως και τα προηγούμενα σημειώματά μου εδώ κι εδώ κι εδώ) ότι ο γλωσσικός ευπρεπισμός δεν είναι κάποιο αυθόρμητο κίνημα «από τα κάτω» αλλά συνειδητή πολιτική και ιδεολογική τρομοκρατία που εκπορεύεται από τις θέσεις εξουσίας;

(Εδώ ο Κορνήλιος θα αναστήσει ένα παλιό επιχείρημα του Ράμφου και θα μου πει ότι η φράση «μια γυναίκα ελεγκτή» είναι ασαφής στο μονοτονικό, ενώ στο πολυτονικό η σύζυγος του ελεγκτή θα ξεχώριζε με την περισπωμένη…. οπότε: ελέγκτρια!)

64 Σχόλια to “Χαστούκι στην ελέγκτρια!”

  1. Δεν θα προλάβει ο Κορνέιγ…
    Επειδή είμαι από χωριό, αν άκουγα για μια «γυναίκα ελεγκτή» θα νόμιζα ότι πρόκειται για τη σύζυγο καποιανού υπαλλήλου των ΚΤΕΛ. Πράγμα που δεν θα πάθαινα αν το άκουγα για μια γυναίκα παπά…

  2. Leximaniac said

    Είχαμε ανοίξει το θέμα με τα επαγγελματικά θηλυκά και στο Linguistics.gr. Δεν μπορώ να τον καταλάβω αυτό τον ρατσισμό στα θηλυκά επαγγελματικά. Μπορεί να μην υπήρχαν παλαιότερα αλλά αφού τώρα υπάρχουν γιατί να μην έχουν τον δικό τους τύπο;

    Για τη συζήτηση στο Linguistics: http://linguistics.gr/content/%CE%B7-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AD%CF%89%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AD%CE%B1%CF%82-%CE%AE-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AD%CE%B1.

    Καλό ΣΚ!

  3. Μαρία said

    http://www.nonsmokersclub.com/content/view/291/

    Και σε ποιον θα καταλογίσει το πρόστιμο, ρε μάγκα, ο ελεγκτής; Στο Φούφουτο;

  4. Του Έλληνα ο τράχηλος ζυγό δεν υπομένει.
    (Αλλά υπομένει λιτότητα, ΔΝΤ, περικοπές, ρεμούλα, διευθυντήρια…)

  5. voulagx said

    «ξεχασμένο χωριό της ορεινής Θεσσαλίας»
    Σαραντ, οχι της ορεινης Θεσσαλιας, καμποχωρι ειναι: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CE%AC%CF%81%CE%BA%CE%BF_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%89%CE%BD

  6. #4 ὁ Ἕλληνες εἶναι ἀρχαιόθον τόσο φθονερὸ πλάσμα ποὺ προτιμᾷ τὸν ξένο ζυγὸ ἀπὸ τὸν ἐγχώριο. τώρα αὐτὸς χαστούκισε μιὰ γυναῖκα ποὺ ἔκανε τὴν δουλειά της καὶ φαντάζεται τὸν ἑαυτό του ἐπαναστάτη. ἂν ὅμως φυσήξῃ καπνὸ στὸ πρόσωπό μου οὔτε καὶ τὴν πιὸ εὐγενικὴ παρατήρησι δὲν θὰ ἀνεχθῇ. βάζω στοίχημα.

  7. Παρεμπιπτόντως οι αρχαίοι δε λέγανε μόνο ο θεατής/η θεάτρια, ο ποιητής/ η ποιήτρια και τα παρόμοια, αλλά ειδικότερα οι Σπαρτιάτες (και μόνον αυτοί) λέγανε ο άνθρωπος/α ανθρώπω – μην ξεχνάμε πως στα δωρικά α=η. Ένα ακόμη δείγμα της υψηλής θέσης που είχαν οι γυναίκες στη Σπάρτη.

  8. τὸ ἐλέγκτρια εἶναι ὡραῖθο καὶ ἀρχαιοπρεπέστατο, ὅπως λέμε τυμπανίστρια, μαθήτρια, ἐπιμελήτρια, ὑπηρέτρια, θαυμάστρια, καπνίστρια, Παναγία ἡ Ὁδηγήτρια κλπ. τὰ εἰς -ος ὅμως εἶναι ἀρσενικοθήλυκα. ἡ Ὑπἐρμαχος Στρατηγός, ἡ ζῳγράφος κλπ.

  9. sarant said

    Ευχαριστώ για τα σχόλια.
    Βουλάγξ, έγινε η διόρθωση -και επειδή είδα ότι είναι και μεγάλο χωριό, για να μην παραπονεθεί κανείς Ζαρκιώτης (έχουν και βαρύ χέρι) έσβησα και το «ξεχασμένο»!

  10. voulagx said

    Μηπως ειναι μουφα η ιστορια; http://www.trikalanews.gr/article/18285/

  11. sarant said

    Προσέχω ότι στο λινκ του Βουλάγξ λέει «ελέγκτρια» και κάνω κι άλλη διόρθωση.

  12. Διαβάζετε τον Jacques Prévert said

    Πάντως, οι έγκυες αποκλείεται να φοράνε μπούρκα. Οι άντρες τις προτιμούν φερέγγυες!

    Στη Γαλλία είχα ακούσει ένα άλλο κουφό : Le membre ou la membre du syndicat…

  13. Μαρία said

    10 Μεγάλη μούφα.
    Καραγκούνηδες ή έχει και Βλάχους;

  14. #10 μούφα κεμούφα δὲν νομίζω ὅτι ἔγινε πιστευτὸ κι ἀπὸ τὸν Μέγα Λερναιοθήρα τυχαίως! ἡ ἀληθοφάνειά του πατᾷ πάνω στὸ ἐγνωσμένης νομιμοφροσύνης νεοελληνικὸν ἦθος!

  15. παρόραμα:ξεμούφα

  16. voulagx said

    #13 Με πιανεις αδιαβαστο! 😳

    #11 Αυτο προσεξα κι εγω και σκεφτομαι μηπως οι ευπρεπιστες διαβιουν στις αθηναϊκες εφημεριδες

  17. @ Μαρία (# 13)
    Κατά κανόνα στον κάμπο ζουν οι Καραγκούνηδες και οι Αούτηδες (εκ του Αρναούτηδες) και στο βουνό οι Βλάχοι.

  18. Εξίσου έωλα ή μούφα είναι και τα επιχειρήματα της τοπικής εφημερίδας, πάντως…

  19. Ζαχαροπλάστης ήταν η μαμά σου;

    Από εδώ πληροφορούμαστε ότι [και] ο ζαχαροπλάστης μένει αμετάβλητος στο θηλυκό. (Για τα ριζοσπάστης, δυνάστης, γλωσσοπλάστης, φιδοπιάστης –το επώνυμο ακολουθεί την παλιά ορθογραφία και γράφεται «φει»–, αγγειοπλάστης, δεν παίρνω όρκο.)

  20. Μαρία said

    Η Καγιά όμως είναι ζαχαροπλάστρια.
    http://www.myworld.gr/site/content.php?sel=10&artid=583633

  21. Επίχαρμος said

    εξάλλου, ακούγεται ωραιότερο:
    ενας καπνιστής γρονθοκόπησε τον ελεγκτή και μιά καπνίστρια ξεμάλλιασε την ελέγκτρια.
    καλησπέρα στην παρέα μετά από ολιγοήμερη απουσία.

  22. ΚαπετάνΈνας said

    #7
    » Ένα ακόμη δείγμα της υψηλής θέσης που είχαν οι γυναίκες στη Σπάρτη.»

    Αγαπητέ Κύριε Σαραντάκο,

    Τα βιβλία σας για τους αρχαίους τα αγόρασα για να τα κάνω δώρο σε παιδιά, αλλά τελικά τα ξαναγόρασα και για μένα, γιατί τα βρήκα πάρα πολύ ενδιαφέροντα και για μεγάλους. Επειδή τα διάβασα το καλοκαίρι που πέρασε, θυμάμαι, ότι αναφέρετε και την κοινωνική θέση των γυναικών στη Σπάρτη (φαινομηρίδες κλπ)και πόσο ανώτερη ήταν σε σχέση με τη κοινωνική θέση των Ατθίδων.

    Και μένα πάντα μου έκανε εντύπωση το γεγονός, ότι η δημοκρατική Αθήνα στα θέματα των δύο φύλων ήταν πολύ πιο σκληρή από την ολιγαρχική Σπάρτη.

    Έχω σκεφτεί κάποια εξήγηση, η οποία σχετίζεται με μια θεωρία, που τείνει να γίνει γενικώς αποδεκτή, ή τουλάχιστον, δεν έχει καταδικαστεί σαν φεμινιστική αυθαιρεσία.

    Υποτίθεται, λοιπόν, ότι η νεολιθική–αγροτική επανάσταση είναι αυτή που έκλεισε τις γυναίκες στα σπίτια.

    Παλιότερα, οι γυναίκες συμμετείχαν σαν τροφοσυλλέκτριες (σωστό δεν είναι το -τριες 😉 επί ίσοις όροις με τους άνδρες κυνηγούς στους μικρούς νομαδικούς κοινωνικούς παλαιολιθικούς σχηματισμούς . Ενώ, όμως, οι γυναίκες, φαίνεται, ότι πυροδότησαν τη Γεωργική επανάσταση, περνώντας από το μάζεμα των καρπών στη καλιέργειά τους, τελικά σκλαβώθηκαν, και μάλιστα, ακριβώς επειδή οι γεωργικές δουλειές απαιτούσαν τη μεγάλη συμμετοχή τους.

    Είναι αποδεδειγμένο, τώρα κι από την αρχαιο-γενετική, ότι η νεολιθική επανάσταση ξεκίνησε κάπου κοντά στη Μεσοποταμία το 12.000 π.Χ. Κάποια από τα νεολιθικά φύλα της Ανατολής εποίκησαν την Ελλάδα, γύρω στο 7.500 π.Χ. και έχτισαν τις πρώτες Ευρωπαϊκές πόλεις, το Σέσκλο κλπ, και οργάνωσαν τα πρώτα κράτη, π.χ τη Μινωική Κρήτη.

    Οι Ελληνόφωνοι Αχαιοί ήλθαν πολύ μετά, έδωσαν στους προηγούμενους τη γλώσσα , που την μιλάμε ακόμα, αλλά ουσιαστικά, εκπολιτίστικαν από τους κατακτημένους.

    Όταν, λοιπόν, ήρθαν οι Δωριείς, το 1200, δηλαδή κοντά 6.500 χρόνια μετά , συγκρούστηκαν δύο παραδόσεις, ως προς τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Η, ας την πούμε κατ’ οικονομίαν, νεολιθική, όπου δηλαδή η γυναίκα, μετά τόσες χιλιάδες χρόνια πολιτισμού, είχε πια υποταχτεί, και μία άλλη, των νομάδων πολεμιστών Δωριέων, που ακόμα έφερε επάνω της την ελευθερία του δάσους και της στέππας, όπου η γυναίκα δεν είχε φυλακιστεί ακόμα στο σπίτι ( άλλωστε στο βορρά τότε δεν μπορούμε καν να μιλάμε για σπίτι).

    Εκεί, λοιπόν, που επικράτησαν πλήρως οι Δωριείς, στη Σπάρτη, οι γυναίκες τους διατήρησαν τα παλιά έθιμα και την ελευθερία τους.
    Στην Αθήνα, όμως, φαίνεται, ότι Δωρική καταγωγή είχε ένα μόνο ένα μέρος της αριστοκρατίας. Και όχι μόνο αυτό, αλλά στην Αττική κατέφυγαν πολλοί ντόπιοι από διάφορες περιοχές , κυνηγημένοι από τους Σπαρτιάτες, π.χ. οι Μεσσήνιοι Αλκμεωνίδες . Αυτοί , πάλι, διατήρησαν τα δικά τους «ανατολίτικα» έθιμα, που ήθελαν τη γυναίκα υποδεέστερη και κλειδωμένη.
    Το σχήμα αυτό μου φαίνεται αρκετά πειστικό, κυρίως, αν λάβουμε υπόψη τη σημερινή εικόνα του γυναικείου ζητήματος στη περιοχή μας.
    Ανάμεσα στους Ιρακινούς, τους Τούρκους, τους Άραβες της Μέσης Ανατολής και του Μαγκρέμπ, ακόμα και στους Εβραίους και γενικώς, στους λαούς, που κατάγονται από αρχαίους πολιτισμούς και ζούνε σε περιοχές που άκμασαν αρχαίοι πολιτισμοί, η γυναίκα θεωρείται κατώτερη ή πρέπει να ζει χώρια από τους άντρες. Ενώ οι γυναίκες της βόρειας Ευρώπης είναι και ήταν και παλιότερα περισσότερο ανεξάρτητη.

    Το ίδιο μπορεί να εκφραστεί και με όρους της γενετικής.
    Οι απλο-ομάδες της περιοχής μας, που έχουν νεολιθική προέλευση, (π.χ. Ε1b1b1, J1,J2 κλπ), στατιστικά, συνδέονται με πρακτικές που μαρτυρούν γυναικεία ανισότητα.*

    Κάτι αντίστοιχο, νομίζω, παίζει και με τη δημοκρατία. Οι μέχρι χτες, (δηλ. πριν από λιγώτερο από χίλια χρόνια), εντελώς βάρβαροι Σκανδιναβοί, είναι πιο εξοικειωμένοι με τις ιδέες της ισότητας, των δικαιωμάτων του ατόμου και του σεβασμού της ομάδας, ακριβώς επειδή οι μνήμες της φυλής κάπου στο συλλογικό τους ασυνείδητο υπάρχουν ακόμα, ενώ σε μας εδώ υπάρχει μία μακρόχρονη ιστορία ( δώδεκα χιλιάδων χρόνων!) πολιτισμού, δηλαδή κράτους, γραφειοκρατίας, αστυνομίας, διαφθοράς, ρουσφετιού. Αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα.

    *Μέχρι πριν από λίγο καιρό, οι απλο-ομάδες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης (R1a,R1b,I,κλπ) εθεωρούντο, οι περισσότερες, παλαιολιθικής καταγωγής, αλλά τώρα τελευταία αυτό έχει αμφισβητηθεί από πολλούς. Δεν αλλάζει πάντως το γεγονός, ότι οι βόρειοι προσχώρησαν χιλιάδες χρόνια αργότερα από εμάς στη νεολιθική επανάσταση και σίγουρα ήταν πιο κοντά στον τρόπο ζωής των παλαιολιθικών.

  23. Immortalité said

    Πάντως Νίκο τη δικαστίνα μπορείς να την ξεχάσεις. Μπορεί ν’ ακούγεται στις κουίντες των δικαστηρίων αλλά (σχεδόν) πάντα με μια αδιόρατη απαξιωτική χροιά. Η δε δικάστρια φαντάζει σαν μέλος αίρεσης. Εδώ οι Γάλλοι λένε ακόμα madame le juge, εμείς που το βάλαμε και θηλυκό άρθρο πάλι καλά να λέμε…

  24. voulagx said

    Ιμμορ κατι αναλογο δεν κανουμε κι εμεις (ή μαλλον εσεις); Ακουγεται στα δικαστηρια το «Μαλιστα, κυρια προεδρος», αν δεν κανω λαθος.

  25. αὐτὸ τὸ «κυρία πρόεδρος» εἶναι τόσο βάναυσο!

  26. επιχαρμος said

    23-25 Και Κυρία πρόεδρος, και κυρία συνήγορος και η (σπανίως προσφωνούμενη κυρία)μάρτυρας, η γραμματέας κλπ.
    Βέβαια στο χώο της δικαιοσύνης η καθαρεύουσα έχει τόσο βαθιές ρίζες που δύσκολα θα αλλάξουν τύποι και εκφράσεις στερεότυπες. Εξάλλου μερικές από τις ωραίες γραφίδες της καθαρεύουσας (και πάμπολλες από τις χειρότερες, βεβαίως)ανήκαν σε θεράποντες της δικαιοσύνης

  27. grsail said

    Η ελέγκτρια αμφισβητεί στην πράξη και θίγει το χαρωπό και άνετο κλίμα της πόλης των Τρικάλων.
    Με απωθεί έντονα η προσπάθεια ελέγχου των μαζικών συμπεριφορών από τους μηχανισμούς της εξουσίας που εκφράζεται με τέτοιες ιδιαίτερα ευρείας έκτασης (60% του πληθυσμού καπνίζει) απαγορεύσεις.
    Ορθώς η κυρία ελέγκτρια χαστουκίστηκε.
    Θα μπορούσε, νομίζω, να βρει πολύ περισσότερο δημιουργικές ενασχολήσεις στην χαρούμενη πόλη, από το να παρενοχλεί ηλιθίως και αναίτια τους συν-πολίτες της !
    Αν έχω λάθος, παρακαλώ θερμά, να με βοηθήσετε να διορθωθώ !

  28. τὸ κυρία πρόεδρος δὲν εἶναι οὔτε καθαρευουσιάνικα σωστά. Κυρία πρόεδρε, ἔπρεπε νὰ λένε. Βέβαια κι ὁ Κάλβος «νῆσος Ζάκυνθε» λέγει, ἀλλὰ τί νὰ κάνωμε!

    #27 κι ἐπειδὴ τὸ 60% καπνίζει πρέπει νὰ τρῶμε τὸν καπνὸ οἱ ὑπόλοιποι στὰ μοῦτρα; ἐν πάσῃ περιπτώσει ὰς γίνῃ δημοψήφισμα, δὲν ἔχω ἀντίρρησι.

  29. grsail said

    @Κορνήλιος

    Όσο περισσότερες οι απαγορεύσεις (περιορισμοί) τόσο ποιο αδύναμη η κοινωνία.
    Όσο αδυνατίζει η κοινωνία (θυμάσαι την Θάτσερ με το περίφημο «δεν υπάρχει κοινωνία»;) τόσο υποχωρεί ο πολιτισμός.
    Από την απαγόρευση που επικρέμεται καθημερινά και ακατάπαυστα επί εκατομμυρίων πολιτών, προτιμώ πότε – πότε κάποιοι πολίτες – όλο και λιγότεροι – να ενοχλούνται από τον διπλανό τους που καπνίζει.
    Η απαγόρευση καθ’ αυτή είναι στην ουσία της, πολύ περισσότερο τοξική.

  30. #29 διαφωνῶ. αὐτὴν τὴν στιγμὴ ζοῦμε ἐπειδὴ ἀπαγορεύεται ἡ ἀνθρωποκτονία. 1 λεπτὸ νὰ ἀρθῇ ἡ ἀπαγόρευσί της καὶ τὰ λέμε.

  31. ἐπίσης θἄθελα -μὲ τὸ συμπάθει-νὰ σὲ ῥωτήσω ἂν ἀνήκεις στὸ 60%. ὰν δηλαδὴ τὸ ἐπιχείρημά σου εἶναι «προτιμῶ νὰ ἐνοχλῶ τὸν διπλανό μου παρὰ νὰ μοῦ ἀπαγορεύεται νὰ τὸν ἐνοχλῶ».

  32. Είναι αλήθεια ότι αν ο Κάλβος είχε πει «Ω φιλτάτη πατρίς, ω θαυμασία νήσε…», ο στίχος θα ήταν τελείως αχώνευτος, για το σημερινό μας τουλάχιστον γλωσσικό αίσθημα. Αλλά σαν αληθινός ποιητής που ήταν, δεν υπέπεσε στο αμάρτημα της «αηδούς ορθότητος», όπως προσφυέστατα το χαρακτηρίζει ο Ροΐδης!

  33. Κάποιος σοβιετικός συγγραφέας δεν είχε γράψει ένα διήγημα με αυτήν ακριβώς την υπόθεση – ότι για μία μέρα επιτρέπεται όλως εκτάκτως και υπό κάποιους περιορισμούς ο φόνος;

  34. #33 ποιό; ἔχει μεταφραστῆ; θὰ μ’ἐνδιέφερε!

  35. Ε όχι και 60% του πληθυσμού, Grsail, την σήμερον ημέραν! 60% των τακτικών θαμώνων των καφενείων ίσως, αλλά και γι’αυτό αμφιβάλλω. – Ότι έχει όμως και κάτι το φασιστικό η αντικαπνιστική υστερία, δεν διαφωνώ. Στο τέλος θα μας απαγορεύσουν και να… περδόμεθα σε δημόσιους χώρους!

  36. grsail said

    @Κορνήλιος
    (α) … περιμένω λοιπόν «νὰ ἀρθῇ» …
    (β) Όχι δεν ανήκω στο 60%

    @Αγγελος
    Δεν επιμένω για το 60%, νομίζω όμως ότι αυτόν τον αριθμό δίνουν οι επίσημες στατιστικές.

  37. Μπουκανιέρος said

    Η ανθρωποκτονία απαγορεύεται από το νόμο αλλά κάθε μέρα γίνονται ανθρωποκτονίες (μερικές από τις οποίες τις κάνουν τα λεγόμενα όργανα του νόμου).
    Από την άλλη, δεν πιστεύω ότι αν «μία μέρα επιτρέπεται όλως εκτάκτως και υπό κάποιους περιορισμούς ο φόνος», όλος ο κόσμος θα τρέξει να επωφεληθεί.
    Θα έλεγα μάλιστα ότι είμαι σχεδόν σίγουρος πως όλοι οι άνθρωποι που δε σκοτώνουν για ψύλλου πήδημα το διπλανό τους, δεν δείχνουν τέτοια αυτοσυγκράτηση επειδή τους τρομάζει ο νόμος.

    Νομίζω λοιπόν ότι μπερδεύετε δύο (τουλάχιστον…) διαφορετικά πράγματα.

  38. Κορνήλιε (34), μόλις βρήκα ότι είναι το «Говорит Москва» του Ιουλίου Μάρκοβιτς Ντανιέλ. Δημοσιεύτηκε με ψευδώνυμο στη Γαλλία το 1962 και τον έστειλε στα κάτεργα για πέντε χρόνια, μετά από μια πολύκροτη δίκη, που σηματοδότησε το τέλος της κάποιας ελευθερίας που είχε αφήσει ο Χρουστσώφ. Δεν ξέρω αν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά, υπάρχει όμως αγγλικά ως «This is Moscow Speaking» και γαλλικά ως «Ici Moscou». Ανάλυση βλ. π.χ. εδώ.

  39. #37 δὲν διαφωνῶ μαζί σου Μπουκανιέρε, ἀλλ’ὅμως μὲ τὸ παράδειγμά μου ἤθελα νὰ τονίσω πὼς μιὰ συντεταγμένη πολιτεία δὲν ἐπαφίεται στὸ φιλότιμο τῶν πολιτῶν της γιὰ τὴν ἐξασφάλισι τοῦ σεβασμοῦ ἀνάμεσα στοὺς πολῖτες της.

    #36
    α. …
    β. χαίρομαι ποὺ τὸ ἀκούω.

  40. #38 εὐχαριστῶ πολύ.

  41. @28, πες τα βρε Κορνήλιε, που μας παίρνουν τα αφτιά με την πομπώδη ημιμάθεια (και δεν δέχονται και διόρθωση!).

  42. @28, 41: Μη σας πω ότι και ο Όμηρος είπε «φίλος ω Μενέλαε». Αλλά τι είναι ο Όμηρος μπροστά σε κοτζάμου Κορνήλιο, ε;

  43. sarant said

    Οι προεδρίνες οι ίδιες, τι προτιμούν; Κυρία πρόεδρε ή κυρία πρόεδρος;

  44. #42 http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/composition/page_011.html

    τὸ θέμα τῆς ὀνομαστικῆς σὲ θέσι κλητικῆς μὲ ἀπησχόλησε ἐπειδὴ τὸ ἄκουγα συχνὰ στὴν Ἐκκλησία (σῶσον με ὁ Θεὸς κλπ) ἀλλὰ εἶπα νὰ μὴ ἐπεκτείνω τὸ θέμα. δὲν ἔχω ἀτίρρησι νὰ λέμε ὦ πρόεδρος!

  45. ΚαπετάνΈνας said

    #42
    Αν θυμάμαι καλά, στα αρχαία καμιά φορά, αντί της κλητικής χρησιμοποιείται η ονομαστική ή κάτι τέτοιο, κάνω λάθος, Μαρία;

    #30
    «Άν αρθή η απαγόρευση της ανθρωποκτονίας….»

    Θα αντικατασταθεί με άλλο νόμο χειρότερο, εθιμικό, όπως το Κανούν στη βόρειο Αλβανία. Για έναν άντρα, σκοτώνουμε έναν αθώο (ή τον κλείνουμε ισόβια σπίτι του),για μιά γυναίκα, δέκα αθώους, αρκεί να είναι της ίδιας οικογένειας.

    Δεν υπάρχει κοινωνία χωρίς νόμους και δεν υπάρχει κοινωνία(κάπως αναπτυγμένη) χωρίς εξουσία. Σήμερα το πρόβλημα είναι, ότι αυτή την εξουσία δεν την έχουμε εμείς όλοι , αλλά το κλαμπ των χιλίων.

  46. indictos said

    Άσχετο, αλλά τώρα που το είδα.

    Καφετέριες ή Καφετερίες;
    Και αν όντως Καφετέριες γιατί όχι και Πιτσάριες και Τσαγέριες κ.ο.κ.;

  47. ΚαπετάνΈνας said

    #37
    Συμφωνώ.
    Ο Κομφούκιος είχε πει, ότι από το να πειθαρχείς το λαό με νόμους, είναι καλύτερο να τον καθοδηγείς με την αρετή και να τον πειθαρχείς με τις τελετές (Ανάλεκτα 2.3).
    Έχει δίκιο. Η εκκλησίες (ή εμείς που δεν ανήκουμε σε καμμία, ο ηθικός νόμος μέσα μας), είναι πιο γερό θεμέλιο από ένα νόμο και έναν αστυνόμο.

    Πάντως, όταν ο Τσιν Σι Χουανγκ Τι ενοποίησε την Κίνα, επικράτησαν οι Νομοκράτες(Φα-τσιά), και τους Κομφουκιανούς τους μάζεψε και τους έθαψε ζωντανούς.

    Αλλά αυτό δεν κράτησε πολύ. Τίς επόμενες χιλιετίες η λατρεία των τελετών (li) ήταν αυτό που διαμόρφωσε τη Κίνα.

  48. @44: Κορνέιγ, καλή η παραπομπή!

  49. Immortalité said

    @43 Το πρώτο. Ακόμα και όταν απευθυνόμαστε σε… δικάστρια που δεν έχει βαθμό προέδρου, κυρία πρόεδρε λέμε. Γιατί τον δικαστή στην κλητική πως να τον πεις; ε; Δυστυχώς δεν μπορώ να εξηγήσω τις λεπτές, αδιόρατες αλλά ανιχνεύσιμες χροιές που συνεπάγεται η προσφώνηση «κυρία πρόεδρος/ω κυρία πρόεδρος». Αλλά τις πιάνουν στον αέρα και βγάζουν τα ανάλογα συμπεράσματα…

  50. Την προσφώνηση «ω ούτος», που αναφέρεται στον σύνδεσμο που παρέθεσε ο Κορνήλιος (44), ο Τάσος Βουρνάς αποδίδει, στη μεταγραφή του των Αισώπου Μύθων, «φιλαράκο»· σε μια περίπτωση που αρχαία λέξη αρσενικού γένους αντιστοιχεί σε σύγχρονη λέξη θηλυκού γένους (κολοιός -> καλιακούδα, κατά ΛΝΕΓ καλοιακούδα), το αποδίδει «κουμπάρα». («Φιλαράκο» αποδίδει και το «ω βέλτιστε», άρα κάπως έτσι θα αποδίδεται και το «ωγαθέ» -τώρα, πώς λέγεται αυτό: κράση, συναίρεση, σύντηξη, εξάχνωση;-, που χρησιμοποιεί καμιά φορά ο κύρης. Άλλη κλητική προσφώνηση, την «ω ματαία», αποδίδει σκαμπρόζικα «βρε ζώο».)

    Εκεί που η ονομαστική σε θέση κλητικής δίνει και παίρνει είναι στις ένοπλες δυνάμεις, σε κλήση μονίμου προς κληρωτό, τόσο ανωνύμως («Φαντάρος, γιατί είσαι ακομβίωτος;»), όσο και ονομαστικώς («Σαμαράς και Πεταλωτής, ελάτε μαζί μου στον όρχο»), και πολύ περισσότερο μεταξύ κληρωτών, ομοίως τόσο ανωνύμως («Ψιτ, νέος, μια και πας καψιμί, φέρε μου ένα φιέστα και ένα αραπάκι»), όσο και ονομαστικώς («Το φελέκι μου, με χτύπησαν οι αρβύλες… Καραγωγέας, σου περισσεύει καμιά σερβιέττα να τη βάλω πάτο;»)

    Κάπως παρέμπ, αλλά μια και πιάσαμε τα φανταρίστικα και ειδικότερα τις κλητικές προσφωνήσεις, άξια, νομίζω, αναφοράς είναι η αλλαγή γένους και μετέπειτα ομαλή κλίση του ουσιαστικού σειρά (κληρωτός της ίδιας ΕΣΣΟ = Εκπαιδευτικής Σειράς Στρατευσίμων Οπλιτών), που φοριόταν όταν υπηρετούσα εγώ, επί Πλαστήρα δηλαδή· δεν έχω πληροφορίες αν συνηθίζεται και σήμερα. Π.χ., στην ονομαστική: «Ποιός το παίζει λαίουρας (σ. κλπ: εκ του παλαίουρας), ο Μπραζογούλας; Σιγά μη γλιστρήσει στα γράσα του ο ποντικαράς, σειρός μου είναι», και στην κλητική: «Μέσα ή έξω είσαι αυτό το πουσουκού, σειρέ;»

  51. ΚαπετάνΈνας said

    #49
    Δικάστρια δε λέει, θυμίζει «λαικάστρια».

  52. «Σαμαράς και Πεταλωτής, ελάτε μαζί μου στον όρχο»

    ὑπουργοὺς συμφάνταρους εἶχες ὦ Καλοπροαίρετος; πάντως κι ἐγὼ στὸν στρατὸ γνώρισα καὶ Πεταλωτὴ καὶ Σαμαρᾶ. μερικὰ πράγματα δὲν ἀλλάζουν ποτέ!

  53. Μπα, Κορνήλιος, οι συμφάνταροί μου, συνταλαινοτλήμονες ήσαν – και παρέμειναν…

    Σωστά, μερικά πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ, το λέει και η Sara Evans.

  54. sarant said

    50: Πολύ καλό!

    Καλοπρό, αν και πρέπει να είμαστε κοντοσείρια, δεν άκουσα ποτέ να λένε «ο σειρός, ω σειρέ».

  55. Immortalité said

    @51 Μα δεν είπα ότι λέει. Γι αυτό και οι τελίτσες. Δες και το 23

    @50 Ωραίος! 🙂

  56. @ 54

    Διόλου απίθανο να ήταν λήμμα αποκλειστικά της μικροκοινωνιολέκτου της μονάδας μου. Για το θρυλικό αραπάκι δεν είδα να διατυπώνεις απορία, προφανώς το πρόλαβες 🙂

  57. Ἐμᾶς ὁ διμοιρίτης μας στὴν ΣΕΑΠ ὅταν συμπληρώναμε τὸ ἔντυπο γιὰ τὶς φρουρὲς προτιμήσεως κι ἔπρεπε μεταξὺ ἄλλων νὰ γράψουμε «τοῦ…»(=ὄνομα πατρός) μᾶς ἔλεγε πρὸς μεγάλη μου ἱκανοποίησι: «μὴ δῶ τὸ ὄνομα στὴν ὀνομαστική, σᾶς ἔσφαξα»! ἦταν νευρικός καὶ περίεργος ἄνθρωπος, ἀγαποῦσε ὅμως τὴν δουλειά του καὶ μᾶς ἐνέπνεε. εἶχε περάσει μαθηματικὸ καὶ τὸ παράτησε γιὰ τὴν Εὐελπίδων. «δὲν ἄντεχα» μᾶς ἔλεγε «ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἀναρχομαλλιᾶδες καὶ ἀξύριστους τοῦ Πανεπιστημίου».

  58. @42, α, ώστε στο πλαίσιο της υπερτρισχιλιετούς (την οποία ένιοι κακοζήλως ονομάζουν απλώς τρισχιλιετή) μας ζαλίζουν. Βέβαια δεν διανοήθηκαν ποτέ να πουν «κύριε πρόεδρος». Ίσως η λύση για αυτό το μυστήριο να βρίσκεται και αυτή στον Όμηρο.

  59. Μπουκανιέρος said

    Ονομαστική σε λειτουργία κλητικής και στα μεσαιωνικά – και μάλιστα και με το άρθρο, π.χ.
    «Θέλεις, θέλεις, η μάνα μου, να το τσακίσω ομπρός σου;»
    (Τραγούδι του Αρμούρη)

  60. Μπουκανιέρος said

    Καπετάνιο, νομίζω ότι το 45β έρχεται σε αντίφαση με το 47.

    Και, με το συμπάθιο, αλλά νομίζω ότι το «Δεν υπάρχει κοινωνία χωρίς νόμους και δεν υπάρχει κοινωνία(κάπως αναπτυγμένη) χωρίς εξουσία.», σε συνδυασμό με την εμμονή σου για κάποιους μπάχαλους και κάποιες πλατείες, συν κάτι άλλα, προδίνει συγκεκριμένες πολιτικές καταβολές.

  61. @ 50 Κι εγώ (02 Β’ ΕΣΣΟ) πρώτη φορά ακούω το σειρός. Ούτε και το είχα ακούσει ποτέ από φίλους και συγγενείς παλαιότερων σειρών.
    @ 56 Σχετικά με τη μικροκοινωνιόλεκτο, δεν ξέρω αν μπορούμε να εντοπίσουμε διαφορές σε επίπεδο μονάδας, αλλά πιστεύω ότι σίγουρα μπορούμε να μιλάμε, φερειπείν, για μεραρχιακή αργκό (η Μυτιλήνη, όπου υπηρέτησα, είναι μεραρχία και όχι ταξιαρχία, παρά τον προστάτη Ταξιάρχη :).

  62. @61 β’ ἐδῶ ἕνα ἱστολόγιο ἀποκτᾷ μικροδιαδικτυόλεκτο, δὲν θ ἀποκτήσῃ μικροκοινωνιόλεκτο μιὰ μεραρχία; κι ἡ ΣΕΑΠ εἶχε τὴν δική της.

  63. Σωστά, μόνο που οι μεραρχίες και οι μονάδες δεν αποτελούνται από μεταφραστές, φιλόλογους, γλωσσολάγνους, λογοπαίκτες και λοιπούς βαρεμένους. 🙂
    Btw, σχετικά με τον διμοιρίτη σου, αφού το πρόβλημά του σε τελική ανάλυση ήταν τα μακριά μαλλιά και τα μούσια, γιατί δεν γινόταν μπαρμπέρης, να ηδονίζεται κάθε φορά που θα κούρευε ή θα ξύριζε κάποιον; (άβυσσος η ψυχή του καραβανά)

  64. […] στα ελληνικά: – https://sarantakos.wordpress.com/2009/06/10/politria/#more-789https://sarantakos.wordpress.com/2010/10/16/elegktria/#more-3196https://sarantakos.wordpress.com/2011/12/08/kaltsodeta/#more-5461 – […]

Σχολιάστε