Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία

Το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου, για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία και… όλα τα άλλα

Τα τελευταία μεζεδάκια της χρονιάς

Posted by sarant στο 28 Δεκεμβρίου, 2011


Το 2011 μετράει τις τελευταίες του μέρες κι εγώ βγάζω από το ηλεσυρτάρι μου τα τελευταία μεζεδάκια της χρονιάς, τα περισσότερα σταλμένα από φίλους διότι δεν είχα τις τελευταίες μέρες μυαλό για τέτοια.

Και ξεκινάω με κάμποσα μουστάκια που άλλα μπαίνουν αθέλητα κι άλλα τα φοράνε οι ίδιες οι ενδιαφερόμενες.

Για παράδειγμα, μου έστειλαν ένα άρθρο από την Ελευθεροτυπία, όπου, σε ρεπορτάζ για την επίσκεψη Σαμαρά στο Ισραήλ, γίνεται λόγος για συνάντηση «με τον πρόεδρο της Βουλής Τζίπι Λίβι και τον πρόεδρο του Ισραήλ Σιμόν Πέρες». Το κακό είναι ότι πρόεδρος στην Κνεσέτ, τη βουλή του Ισραήλ, είναι η Τζίπι Λίβνι. Και βέβαια αν η πρωτογενής πηγή είναι στα αγγλικά είναι εντελώς αδύνατο να συμπεράνει κανείς το φύλο, εκτός αν υπάρχει κάπου το σωτήριο her, αλλά η κ. Τζίπι Λίβνι είναι γνωστό όνομα ή θα έπρεπε να είναι. Στο κάτω-κάτω, στην εποχή μας τέτοια ερωτήματα απαντιούνται με δυο κλικ του ποντικιού, οπότε δεν υπάρχει δικαιολογία.

Τα άλλα μουστάκια τώρα. Σε συνέντευξη που έδωσαν στο περιοδικό της Καθημερινής οι πολίστριες Αλεξάνδρα Ασημάκη και Αντιγόνη Ρουμπέση, βρίσκω τον εξής διάλογο:

Α. Ασημάκη «…Εγώ είμαι φουνταριστός…»
Α. Ρουμπέση «Εγώ παίζω περιφερειακός προς την αριστερή πλευρά.»
Ερώτηση της συντάκτριας:  «Γιατί λέτε ‘φουνταριστός’ και ‘περιφερειακός’ και όχι φουνταριστή και περιφερειακή;»
Α. Ασημάκη «Το ίδιο είναι.»
Α. Ρουμπέση » Δεν ξέρω… έτσι…»

Εδώ τα μουστάκια τα φοράνε στον εαυτό τους οι ίδιες οι πρωταθλήτριες -ή να τις πω «γυναίκες πρωταθλητές» αφού «το ίδιο είναι»;

Μετά τα μουστάκια πάμε στις λαθροχειρίες. Ο κ. Κασιμάτης, που τον τελευταίο καιρό βγάζει πολλή χολή εναντίον της αριστεράς, σε σημείο ανησυχητικό θα έλεγα, επανέλαβε στην Καθημερινή πριν από καμιά δεκαριά μέρες το γνωστό ψέμα για τον Λένιν και την πρώτη θέση των τρένων: ο Λένιν, όταν του ετέθη το ζήτημα πώς αυτός ένας επαναστάτης ταξιδεύει στην πρώτη θέση του τρένου, είχε πει (όπως μου επισήμαναν φίλοι επιστολογράφοι) ότι αγωνίζεται ώστε μια μέρα «όλοι να ταξιδεύουν στην πρώτη θέση». Το ίδιο ψέμα το είχε ξαναπεί παλιότερα (και το είχαμε συζητήσει στο ιστολόγιο), μόνο που φέτος έκρινε καλό να χρεώσειθ σε «φίλους» του το ψέμα, πράγμα που αποδεικνύει, μάλλον, την ανειλικρίνειά του. Για την ιστορία, το ανέκδοτο αποδίδεται στον σοσιαλιστή Ζαν Ζορές.

Το επόμενο μεζεδάκι είναι μάλλον παλιό, από τις αρχές Δεκεμβρίου, αλλά έχει γούστο. Σε ρεπορτάζ για την έκθεση Τόμσεν, που αναδημοσιεύτηκε σε πολλούς ιστότοπους (αγνοώ την αρχική πηγή) διαβάζουμε ότι «Συνολικά οι ελληνικές Αρχές κατάφεραν να θέσουν ξανά το πρόγραμμα σε τροχιά (on truck), αν και παραμένουν υψηλοί κίνδυνοι στην εφαρμογή του…» Μόνο που το «σε τροχιά» είναι οn track. On truck είναι «πάνω σε φορτηγό» -και συγκεκριμένα σε τρελό φορτηγό με τα φρένα σπασμένα, οπότε ίσως να έκανε υπαινιγμό ο άνθρωπος.

Στο ίδιο ρεπορτάζ, δυο αράδες πιο πάνω, ένα μαργαριτάρι μεγάλου βάθους, με την έννοια ότι θέλει λίγο σκάλισμα για να το ανακαλύψεις: «Η Ελλάδα δεν έχει ακόμα καταφέρει να συγκεντρώσει μια κρατική μάζα μεταρρυθμίσεων, ώστε να βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα». Κρατική μάζα μεταρρυθμίσεων δεν βγάζει νόημα. Δεν έκατσα να αναζητήσω το πρωτότυπο, αλλά πάω στοίχημα ότι το πρωτότυπο έλεγε critical mass, κρίσιμη μάζα. Το παιδί με το Λόουερ μεταφράζει «κριτική μάζα» και ο επιμελητής το διορθώνει σε «κρατική μάζα», όπερ έδει δείξαι!

Πάντως, το καλό να λέγεται, κάποια μαργαριτάρια διορθώνονται. Ένας φίλος μού είχε στείλει πριν από κάμποσες μέρες μια είδηση από την Καθημερινή, σχετική με τις διαρροές στο Ουίκιλικς, όπου υπήρχε η φράση: «Στον έναν υπολογιστή, σύμφωνα με τον ερευνητή, βρέθηκαν πάνω από 10.000 αμερικανικά διπλωματικά καλώδια», και σχολίαζε: «αναρωτιέμαι πώς κατάφεραν να χωρέσουν τόσα καλώδια στον υπολογιστή», διότι βέβαια δεν επρόκειτο για καλώδια, αλλά για τηλεγραφήματα, που και τα δύο είναι cables στα αγγλικά. Φαίνεται ότι το πήραν είδηση και τώρα, αν πάτε στον ιστότοπο της Καθημερινής, θα δείτε διορθωμένη την είδηση να λέει, σωστά, για 10.000 διπλωματικά τηλεγραφήματα. Όμως το μαργαριτάρι πρόλαβε να αναπαραχθεί από άλλους, που βέβαια δεν το διόρθωσαν, όπως εδώ. Κι έτσι τα… διπλωματικά καλώδια ζουν και βασιλεύουν.

Πριν σας αφήσω, να θυμίσω ότι η ψηφοφορία για τη Λέξη της χρονιάς θα κρατήσει ως την Παρασκευή το απόγευμα. Σπεύσατε-σπεύσατε!

36 Σχόλια to “Τα τελευταία μεζεδάκια της χρονιάς”

  1. gbaloglou said

    on truck

  2. Μιχαλιός said

    http://www.imf.org/external/pubs/ft/survey/so/2011/CAR121611A.htm
    Το έκτο κεφαλαιάκι.

  3. π2 said

    Κι όμως, on truck κατάφεραν να θέσουν ξανά το πρόγραμμα οι ελληνικές αρχές:

  4. Πριν λίγο διάβαζα σε ένα ακόμη ΦΕΚ, για τον (δι)ορισμό του Φούφουτου* σε κάποια επιτροπή, με αναπληρωτή την Ταδοπούλου*

  5. ππαν said

    Ε ΄για να αναπληρώσεις τον Φούφουτο θέλει να φοράς μουστάκι.

    Χτες στην τηλεόραση είδα κάποιαν που κινδύνευε να γίνει «αξεσουάρ για φόνο». Αν δεν βάλεις κι ένα αξεσουάρ, μέρες που είναι, δεν λέει να κάνεις φόνο.

  6. vioannis said

    Τα κορίτσια τα έχουμε για να φέρνουν μετάλλια όχι να διδάσκουν γραμματική. Αλώστε το κάνουν πολύ καλά, πολύ καλλίτερα από τους άντρες, άρα έχουν κάθε δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζονται.
    Όπως είχε παρατηρήσει κάποιος, ο Μαχλάς έχοντας ετυμολογική αυτογνωσία αποκρινόταν μόνο στο Νικόλαος (αυτός που φέρνει τη Νίκη στο Λαό) και όχι στο Νίκος ή Νικολάκης.

  7. spiral architect said

    …»10.000 αμερικανικά διπλωματικά καλώδια”…
    Αμάν το μάτι μου! 😯 😯 😯

    Καλή Χρονιά να έχουμε! 🙂

  8. sarant said

    Ευχαριστώ πολύ για τα πρώτα σχόλια!

  9. ππαν said

    @6 Ο «καποιος» θα πρέπει να ήταν λίγο πιο προσεκτικός με τα φίδια που διαδίδει,ο Νίκος Μαχλάς ωραιότατα αποκρίνεται στο Νiκος. Φαντάζομαι μάλιστα ότι λόγω ετυμολογικής αυτογνωσίας θα αποκρίνεται ειδικά στο εμπεδόκλειο Νείκος

  10. ππαν said

    @ 8: τόσο κοντά στο κέντρο της Αθήνας μένεις, Νικοδέσποτα; 😉

  11. Νέο νησί στην Κόκκινη θάλασσα (…)
    http://www.sport-fm.gr/article/524017

  12. vioannis said

    #9

    Λάθος! Απάντηση υπό την επίδραση του εμπεδόκλειου δίνου.
    Ο Μαχλάς παραμένει Νικόλαος!

  13. ππαν said

    Ο πραγματικός, όχι, πίστεψέ με, τον γνωρίζω. Ο φαντασιακός που έχει φτιάξει στο μυαλό του ο κάποιος, οπωσδήποτε. Και Νικόλαος, μην σου πω και Νικόδημος που κάνει πιο τρισχιλιετές.

  14. Σκηνοθέτρια ήταν η Λουκία Ρικάκη, σκηνοθέτις/ιδα -πάλι καλά- στην αναγγελία του θανάτου της παντού.

  15. sarant said

    14: Ναι….

  16. dzach said

    Μαργαριτάρι γλωσσικού αυτισμού.

    Οι δύο υπούργοι Βενιζέλος και Παπαϊωάνου δήλωσαν για την παραίτηση των δύο οικονομικών εισαγγελέων:

    «Με θεσμική έκπληξη πληροφορηθήκαμε από αναρτήσεις στο διαδίκτυο[…]»

    Αν είναι ειρωνεία, τους αξίζει εξωθεσμική λαϊκή επιβράβευση για τη σαφήνεια της φράσης θεσμική έκπληξη, γιατί το θέμα δεν σηκώνει ειρωνείες (βάζουν και εισαγωγικά στη λέξη «παραίτηση», ότι τάχα είναι ντεμέκ η παραίτηση, παράτυπη ή κάτι τέτοιο). Αν δεν είναι, τί εννοούν;

    – Δεν δικαιούνται θεσμικά να παραιτηθούν οι δικαστές;
    – Δεν εκπλήσσονται σαν άτομα (σωστό γιατί ούτε , αλλά εκπλήσσονται σαν θεσμοί; (!!)
    – Εκπλήσσονται επειδή το πληροφορήθηκαν από το διαδίκτυο αντί από την ιεραρχία της δικαιοσύνης;

  17. Θρασύμαχος said

    Σήμερα στα Νέα, σπάνιας πυκνότητας συλλογή http://www.tanea.gr/kosmos/article/?aid=4683198 μαργαριταριών: ημιτελείς προτάσεις («Αλλά ο Elvis, που είναι ένας από τους μεγαλύτερους κροκοδείλους στη Νότια Νέα Ουαλία, δήλωσε στο BBC o διευθυντής του πάρκου.»), σύγχυση υποκειμένων («Ο φύλακας ενώ δελέασε τον Elvis στη άλλη πλευρά της περίφραξης της λίμνης με ένα κομμάτι κρέας από καγκουρό, ο διευθυντής του πάρκου πήδηξε μέσα στην λίμνη «), απροσδιοριστία υποκειμένου («ο διευθυντής του πάρκου πήδηξε μέσα στην λίμνη και ανέσυρε την μηχανή την οποία είχε μασήσει ο κροκόδειλος, με αποτέλεσμα να χάσει δύο δόντια»), κακή σύνδεση με πλάγια πρόταση («ο πρώτος κροκόδειλος που ήρθε αφού τον συνέλαβαν, ο οποίος έφαγε δύο από τις φίλες του»), ανάμιξη γενών και αριθμών («Είναι γεμάτος από τεστοστερόνη που θεωρεί τα πάντα ως απειλή, ακόμα και τους πιθανούς συντρόφους τους»), σύγχυση μεταξύ πράξης και αντικειμένου αυτής («κάθισε και παρατήρησε την σύλληψή του για περισσότερο από μια ώρα»).

  18. dzach said

    Διόρθωση:

    – Δεν εκπλήσσονται σαν άτομα (σωστό, γιατί φρόντισαν να μην έχουν ούτε υπολογιστή για να κάνουν τη δουλειά τους, οπότε και γνώριζαν ότι υπήρχαν αιτίες για παραίτηση), αλλά εκπλήσσονται σαν θεσμοί; (!!)

  19. sarant said

    17: Και επιπλέον κατάχρηση εισαγωγικών, τρία στην πρώτη παράγραφο, και βέβαια Elvis με λατινικά γραμμένο…

  20. ΑΙΟΛΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΕΦΡΑΙΜ πρὶν λίγα δευτερόλεπτα στὸ Μέγκα. Δὲν ξέρω ἂν τὸ λάθος ἔγινε ἀπὸ τὴν χαρά τους.

  21. 17: Τσαπατσούλικη μετάφραση. Australian crocodile Elvis steals lawnmower
    ημιτελείς προτάσεις (“Αλλά ο Elvis, που είναι ένας από τους μεγαλύτερους κροκοδείλους στη Νότια Νέα Ουαλία, δήλωσε στο BBC o διευθυντής του πάρκου.”)
    But Elvis, who is one of the largest crocodiles in New South Wales, is also »a big territorial male» who likes his meat.
    Τι να σημαίνει big territorial male; Άσ’ το, πάμε παρακάτω (αφήνοντας την πρόταση μισή).

    απροσδιοριστία υποκειμένου (“ο διευθυντής του πάρκου πήδηξε μέσα στην λίμνη και ανέσυρε την μηχανή την οποία είχε μασήσει ο κροκόδειλος, με αποτέλεσμα να χάσει δύο δόντια”)
    Mr Faulkner was able to jump in, retrieve the badly chewed up mower and two teeth that Elvis had lost in the process.

    σύγχυση μεταξύ πράξης και αντικειμένου αυτής (“κάθισε και παρατήρησε την σύλληψή του για περισσότερο από μια ώρα”).
    He then sat and watched his catch for more than an hour in his enclosure.
    Δεν «παρατήρησε τη σύλληψή του», αλλά φύλαγε το απόκτημά του. Άλλωστε γράφει καθαρά ότι δεν συνέλαβαν τον κροκόδειλο, αλλά του απέσπασαν την προσοχή.

  22. Μεζεδάκι δεν ξέρω αν είναι, αλλά τα ΝΕΑ σε άρθρο τους … πέθαναν τη Θάτσερ – μισό λεπτό να το βρω, το είδα και το έγραψα στο φέις και το τουίτερ

  23. Να το, καμαρώστε: http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4681786

  24. Αααααα… το άλλαξαν!!! Εχω την έντυπη έκδοση που είχαν γράψει για την «αείμνηση Θάτσερ», «όσο ζούσε η Θάτσερ» και τέτοια και το σχολίασα στο φέισμπουκ και το τουίτερ στις 23/12 αλλά βλέπω ότι το άλλαξαν….

  25. sarant said

    24: Και κάποιος σχολιαστής τούς έκραξε ήδη

    20: Φταίμε που τους δίνουμε ιδέες…

    21: Σκέτη φρίκη…

  26. Θρασύμαχος said

    #20: όχι, δεν έγινε από τη χαρά τους αλλ’ είναι αναγκαία συνέπεια της συμμετοχής του ΔΟΛ στο μετοχικό κεφάλαιο του καναλιού, κάπως σαν την ημερήσια ποσοστιαία δόση Μαριάννας Βαρδινογιάννη στα δελτία ειδήσεων.

  27. Θρασύμαχος said

    Η νεότευκτη ομάδα φέισμπουκ υπό τον τίτλο «Συμπαραστεκόμαστε όλοι στην άδικη προφυλάκιση του Γέροντα Εφραίμ», άραγε αποτελείται από συμπαραστάτες του ηγουμένου ή από συμπαραστάτες της προφυλάκισής του;

  28. τζουτζούκος said

    Τελικά αν δεν ξέρεις πώς συντάσσεται το συπαραστέκομαι κινδυνεύεις να καείς στην κόλαση. Γιατί ο Θεός τα βλέπει αυτά και σημειώνει! Προτείνω για παραδειγματισμό, τα μέλη του γκρουπ να γράψουν 100 φορές το καθένα την σωστή σύνταξη και μετά να ζητήσουν ομαδικά συγχώρεση απ τον μεγαλοδύναμο.

  29. Σπουργίτης said

    Κατά πως φαίνεται, οι πολίστριες τα «είμαι φουνταριστός», «περιφερειακός», τα λένε εν πλήρη γνώσει τους… τί να γίνει, έτσι νιώθουν. Φυσικά και πρέπει να τα διορθώσουν όταν δίνουν συνεντεύξεις. Όταν μιλάνε μεταξύ τους, μπορούν να αυτοπροσδιορίζονται όπως θέλουν. Πάντως μπράβο για τις μεγάλες επιτυχίες τους. Έτερον εκάτερον.
    Στο «κρατική μάζα μεταρρυθμίσεων» θαυμάζω το συνειρμό σου, πώς βρήκες την άκρη του νήματος! Κουίζ για πολύ δυνατούς λύτες!
    «Τα 10.000 διπλωματικά καλώδια» είναι εξωφρενικό. Βγάζει μάτι.

  30. sarant said

    27-28: Όπως λέμε «αποκατάσταση της βλάβης»;

  31. ππαν said

    ….ή «έχασε τη μάχη με τη ζωή»

  32. spiral architect said

    @30: Πιο σωστό δεν είναι το «άρση της βλάβης»; 🙄

    Έχω την αίσθηση πάντως ότι οι ασχολούμενοι με τη δημοσιογραφία δουλεύουν κάργα το «Google translator» και το «Systran»!

    Αλλιώς δεν εξηγούνται τόσα μαργαριτάρια …

  33. LandS said

    Για τα πρώτα μεζεδάκια του δώδεκα προτείνω το παρακάτω, που μάλλον δεν είναι μεζεδάκι όπως ο καβουρμάς, αλλά κάτι πολύ χοντρό σαν την γουρουνοκεφαλή πηχτή!

    http://www.protothema.gr/politics/article/?aid=168724

  34. sarant said

    33: Όπως λέει και ο βραβευμένος συγγραφέας, «αυτά είναι του χαλιμά».

  35. Νέο Kid Στο Block said

    Του χάλιμας του μαύρου! Μπρρρτ, ντέι,ντέι, μπρρρρρ , έπισα κι τροτσκίστκα Νίκουυυ 🙂

  36. Immortalité said

    Είστε κακοί και άδικοι. Η Σεχραζάντ τον παντρεύτηκε τελικά τον πρίγκηπα έτσι δεν είναι; Έτσι ο άντρας της Χαλιμάς έγινε ο Χαλιμάς και τα παραμύθια του Χαλιμά. Αμέσως να πέσετε να τον φάτε τον άνθρωπο! 😛

Σχολιάστε